Τους τελευταίους μήνες έτυχε να παρακολουθήσουμε μερικές συνεδριάσεις του Πενταμελούς Εφετείου Αναστολών, στις οποίες εκδικάστηκαν τα αιτήματα πολιτικών κρατουμένων για αναστολή εκτέλεσης της ποινής τους (Τσιγαρίδας, Π. Σερίφης, Σ. Ξηρός, Αθανασάκη δυο φορές). Γίναμε έτσι μάρτυρες μιας διαδικασίας που, όπως μας είπαν δικηγόροι, αποτελεί τη συνήθη δικαστηριακή πρακτική. Περίπου το 80% με 90% των αιτημάτων απορρίπτονται, χωρίς καμιά επιχειρηματολογία. Μ’ ένα ξερό «δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου».
Γράφουμε αυτό το σχόλιο απ’ αφορμή δυο γεγονότα. Το πρώτο είναι η προ λίγου καιρού προτροπή του προέδρου του Αρείου Πάγου Ρ. Κεδίκογλου προς τους δικαστές, να δείχνουν επιείκεια και να εφαρμόζουν αυτά που προβλέπει ο νόμος, μη στέλνοντας ανθρώπους για ψύλλου πήδημα στη φυλακή. Πράγματι, ο νόμος λέει πως η φυλάκιση πρέπει να εφαρμόζεται κατ’ εξαίρεση και κυρίως όταν ο καταδικασθείς είναι επικίνδυνος φυγής ή τέλεσης νέων αδικημάτων. Η δικαστηριακή πρακτική, όμως, δείχνει ότι κατ’ εξαίρεση δίνεται η αναστολή εκτέλεσης της ποινής. Οχι μόνο από τα δικαστήρια που επιβάλλουν τις ποινές αλλά και από το Πενταμελές Εφετείο Αναστολών που εκδικάζει σχετικό αίτημα, αφού ο καταδικασθείς έχει μείνει και μερικούς μήνες στη φυλακή.
Το δεύτερο γεγονός είναι δυο χαρακτηριστικές υποθέσεις που παρακολουθήσαμε την περασμένη Δευτέρα. Στη μία, ο κρατούμενος απέδειξε πως με τα μεροκάματα που έχει κάνει στη φυλακή έχει εκτίσει την ποινή του και ζητούσε να αποφυλακιστεί, γιατί το κανονικό αίτημά του για αποφυλάκιση μπορεί να αργούσε. Αν αποφυλακιστώ μετά από 3-4 μήνες, θα μου χρωστάνε κιόλας, ήταν το επιχείρημά του. Επιχείρημα λογικό, το οποίο απαντήθηκε με τον εξής εκπληκτικό τρόπο από τον εισαγγελέα της έδρας: Αν αργήσουν να σε αποφυλακίσουν, να κάνεις αγωγή κατά του ελληνικού δημοσίου. Επιτέλους, κάποια στιγμή πρέπει να μάθουμε να συμπεριφερόμαστε ως ευρωπαίοι πολίτες!
Στην άλλη υπόθεση, ο κρατούμενος διεκτραγώδησε την οικονομική καταστροφή της οικογένειάς του. Το ίδιο και η συνήγορός του, η οποία είχε διορισθεί αυτεπαγγέλτως, διότι ο κρατούμενος δεν είχε λεφτά να πληρώσει δικηγόρο. Δίπλα μας στο ακροατήριο καθόταν η σύζυγός του, μια νέα κοπέλα που συνεχώς έπνιγε τα αναφιλητά της. Το δικαστήριο έκανε δεκτό το αίτημα του κρατούμενου για αναστολή εκτέλεσης της ποινής του, για να μπορέσει να δουλέψει και να συντηρήσει την οικογένειά του. Με μιας έλαμψε το πρόσωπο της κοπέλας δίπλα μας. Δεν πρόλαβε, όμως, να χαρεί και ξέσπασε αμέσως σε λυγμούς: Επιβάλλει εγγύηση 5.000 ευρώ, είπε βαριεστημένα ο πρόεδρος και πήρε το φάκελο της επόμενης υπόθεσης!
Εγγύηση 5.000 ευρώ σε κρατούμενο που τον αποφυλακίζεις επειδή πρέπει να δουλέψει για να συντηρήσει την οικογένειά του. Είναι φανερό ότι του επέβαλαν τόσο μεγάλη εγγύηση, για να καταστεί δώρο άδωρο η αποδοχή της αίτησής του. «Πού να τα βρούμε τόσα λεφτά, ας κάτσει μέσα», είπε η κοπέλα κλαίγοντας στη δικηγόρο, που επίσης έδειχνε συγκλονισμένη.
Πόσα τέτοια δράματα δεν εκτυλίσσονται καθημερινά στις δικαστικές αίθουσες; Οι δικηγόροι τα ‘χουν συνηθίσει, όπως οι γιατροί ενός μεγάλου νοσοκομείου έχουν συνηθίσει τους θανάτους. Για μας, όμως, ήταν ένα μικρό σοκ, που μετρίασε τη χαρά μας για την αποφυλάκιση της Αθανασάκη. Κάτι πρέπει να κάνουμε και μ’ αυτή την πλευρά της κρατικής κτηνωδίας.
Π.Γ.