Το ΣτΕ, ως «δικαστήριο του μονάρχη» Μητσοτάκη, έβαλε το τυρί της αντισυνταγματικότητας του ΠΔ 85/2022 στη φάκα της υποβάθμισης των πτυχιούχων Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών από ΤΕ σε ΚΕ,
Το ΣτΕ ανέτρεψε προηγούμενη Γνωμοδότησή του (αριθμός εγγράφου 158/2022), με την οποία είχαν κριθεί νόμιμες οι διατάξεις του ΠΔ 85/2022!
Το Συμβούλιο της Επικρατείας με απόφαση της Ολομέλειάς του (1941-2/2025) έκρινε ότι είναι «αντισυνταγματική η παράλειψη του κανονιστικού νομοθέτη να προβλέψει στο π.δ. 85/2022 ειδική κατηγορία, μεταξύ της κατηγορίας ΔΕ και ΤΕ ή ΠΕ, για τους κατόχους τίτλων σπουδών των Ανωτέρων Σχολών Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης του ν. 1158/1981».
Δηλαδή το ΣτΕ:
- Εκρινε ότι είναι αντισυνταγματικό το ΠΔ 85/2022 που εξίσωνε τα πτυχία των απόφοιτων των Ανώτερων Σχολών Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης με το απολυτήριο Λυκείου.
- Αναγνώρισε με βάση τον ιδρυτικό νόμο 1158/1981 για τις Ανώτερες Σχολές Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης, ο οποίος είναι σε ισχύ και δεν καταργήθηκε, ότι αυτές ανήκουν στην τρίτη βαθμίδα εκπαίδευσης: «Η Ανωτέρα Καλλιτεχνική Εκπαίδευσις ανήκει εις την τρίτη βαθμίδα εκπαιδεύσεως, παρέχεται δε εις τας Ανωτέρας Δημοσίας και Ιδιωτικάς Σχολάς Καλλιτεχνικής Εκπαιδεύσεως».
- Ανοιξε το δρόμο για την υποβάθμιση των πτυχιούχων Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών, προτείνοντας τη δημιουργία ξεχωριστής κατηγορίας ΚΕ, που όμως δεν θα είναι ισότιμη με την ΤΕ.
Παραθέτουμε την απόφαση του ΣτΕ για να τη σχολιάσουμε στη συνέχεια:
«ΣτΕ Ολ. 1941-2/2025: Αντισυνταγματική η παράλειψη του κανονιστικού νομοθέτη να προβλέψει στο π.δ. 85/2022 ειδική κατηγορία, μεταξύ της κατηγορίας ΔΕ και ΤΕ ή ΠΕ, για τους κατόχους τίτλων σπουδών των Ανωτέρων Σχολών Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης του ν. 1158/1981.
31/10/2025
ΣτΕ Ολ. 1941-2/2025
Πρόεδρος: Μ. Πικραμένος, Πρόεδρος
Εισηγητής: Σ. Κτιστάκη, Σύμβουλος της Επικρατείας
Με τις αποφάσεις αυτές κρίθηκε, μετά τις 1781/2024 και 1782/2024 αποφάσεις του Γ΄ Τμήματος (7μ), ότι η παράλειψη του κανονιστικού νομοθέτη, που εκδηλώνεται με τις διατάξεις των άρθρων 4 παρ. 1 και 5 παρ. 1 του π.δ. 85/2022 «Καθορισμός προσόντων διορισμού σε φορείς του Δημοσίου (Προσοντολόγιο – Κλαδολόγιο)», να προβλέψει για τους κατόχους τίτλων σπουδών των Ανώτερων Σχολών Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης ειδική κατηγορία, μεταξύ της κατηγορίας ΔΕ και ΤΕ ή ΠΕ, όσον αφορά το δικαίωμα πρόσβασης αυτών στο Δημόσιο, παραβιάζει τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 7 του άρθρου 16 του Συντάγματος.
Ειδικότερα, με τις αποφάσεις αυτές κρίθηκε ότι ο νομοθέτης υποχρεούται, σύμφωνα με τις επιταγές της παρ. 7 του άρθρου 16 του Συντάγματος που προβλέπει τη δυνατότητα παροχής επαγγελματικής και άλλης ειδικής εκπαίδευσης από σχολές ανώτερης βαθμίδας τριετούς φοίτησης, να διακρίνει τους αποφοίτους των Ανώτερων Σχολών Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης από τους αποφοίτους σχολών δευτεροβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δεδομένου ότι με τον ν. 1158/1981, με τον οποίο προκρίθηκε η παροχή της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης από Ανώτερες Σχολές Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης και θεσπίσθηκε ένα νέο πλήρες σύστημα οργάνωσης και λειτουργίας της υπό τον έντονο έλεγχο και εποπτεία του Κράτους, οι καλλιτεχνικές σχολές χαρακτηρίσθηκαν ρητώς ως “ανώτερες” και εντάχθηκαν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τούτο διότι η καλλιτεχνική εκπαίδευση ως εκπαίδευση της βαθμίδας της παρ. 7 του άρθρου 16 του Συντάγματος, διακρίνεται από τη μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση, που παρέχεται από εκπαιδευτικά ιδρύματα τα οποία ο νομοθέτης δεν έχει εντάξει στην ανώτερη βαθμίδα. Εξάλλου, ο χαρακτήρας των Σχολών Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης ως ανώτερων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν μεταβλήθηκε ούτε από τη μετατροπή των Τ.Ε.Ι. σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα με τον ν. 2916/2001, αφού με τις διατάξεις του νόμου αυτού δεν επήλθε μεταβολή στο περιεχόμενο ή τον σκοπό της παρεχόμενης από τις καλλιτεχνικές σχολές εκπαίδευσης, ούτε με το άρθρο 79 του ν. 4481/2017, με το οποίο ο νομοθέτης επιβεβαίωσε ότι οι τίτλοι σπουδών που χορηγήθηκαν από Ανώτερες Δημόσιες και Ιδιωτικές Σχολές Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης, εφόσον αποκτήθηκαν σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1158/1981, έως την ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν. 3149/2003, με τον οποίο καταργήθηκαν τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα ως Σχολές ανώτερης επαγγελματικής εκπαίδευσης, θεωρούνται ισότιμοι προς τους τίτλους σπουδών που τα Τ.Ε.Ι. χορηγούσαν έως τις 10.6.2003. Ενόψει αυτών και δεδομένου ότι οι ανώτερες σχολές καλλιτεχνικής εκπαίδευσης εντάχθηκαν και παραμένουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, λαμβάνοντας υπόψη και τη συνταγματική αποστολή του Κράτους για ανάπτυξη και προαγωγή της τέχνης, οι διατάξεις του προσβαλλόμενου π.δ., με τις οποίες εντάχθηκαν στην κατηγορία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης οι απόφοιτοι των ανώτερων καλλιτεχνικών σχολών τουλάχιστον τριετούς μεταλυκειακής φοίτησης, καθώς και η παράλειψη του κανονιστικού νομοθέτη να προβλέψει για τους κατόχους τίτλων σπουδών των ως άνω σχολών ειδική κατηγορία, μεταξύ της κατηγορίας ΔΕ και ΤΕ ή ΠΕ, όσον αφορά το δικαίωμα πρόσβασης αυτών στο Δημόσιο, παραβιάζουν τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 7 του άρθρου 16 του Συντάγματος, διότι η εξομοίωση των αποφοίτων καλλιτεχνικών σχολών με τους απόφοιτους δευτεροβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα καθιστούσε τους τίτλους που χορηγούν οι σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ισοδύναμους με τους τίτλους που χορηγούν φορείς δευτεροβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κατά παράβαση της οριζόμενης στην παρ. 7 του άρθρο 16 του Συντάγματος κατοχύρωση της εκπαίδευσης ανώτερης βαθμίδας.
Αντίθετη μειοψηφία».
Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή είναι περίληψη της απόφασης και όχι το πλήρες κείμενο και έτσι δεν έχουμε το αναλυτικό σκεπτικό του ΣτΕ, πάνω στο οποίο εδράζεται η απόφασή του. Σχολιάζουμε, λοιπόν, με βάση όσα αναφέρονται σε αυτήν την περίληψη.
Το ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικό το ΠΔ 85/2022, όσον αφορά την κατάταξη των πτυχιούχων Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών στην κατηγορία ΔΕ, που ισοτιμούσε τους τίτλους σπουδών τους με τους τίτλους σπουδών δευτεροβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (απόφοιτοι Λυκείου, ΙΕΚ, Μεταλυκειακού Ετους Τάξη Μαθητείας ΕΠΑ.Λ, κ.λπ.).
Τούτο απορρέει ξεκάθαρα από τον ιδρυτικό νόμο των Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών 1158/1981, με τον οποίο αυτές χαρακτηρίζονται Ανώτερες και ανήκουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αλλά και από την πρόβλεψη του άρθρου 16 του Συντάγματος (παρ. 1 και 7), βάσει του οποίου η ανάπτυξη και προαγωγή της τέχνης αποτελεί υποχρέωση του κράτους και η επαγγελματική και κάθε άλλη ειδική εκπαίδευση παρέχεται από το κράτος και με σχολές ανώτερης βαθμίδας για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από τρία χρόνια.
Το σκέλος αυτό της απόφασης του ΣτΕ είναι ένα ηχηρό χαστούκι στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, που επέμεινε μέχρι τέλους στην φανατική υποστήριξη του ΠΔ Βορίδη (ΠΔ 85/2022).
Θυμίζουμε ότι ο ίδιος ο Μητσοτάκης, παρέμεινε αμετακίνητος και αισχρά προκλητικός στη συνάντηση με εκπροσώπους των καλλιτεχνικών σωματείων (15 Φλεβάρη 2023), υπερασπιζόμενος με φανατισμό το ΠΔ 85/2022 και την τροπολογία 1565/2023. Και εν μέρει αποτελεί δικαίωση του σπουδαίου αγώνα των καλλιτεχνών, που απαιτούσαν σε όλους τους τόνους την κατάργηση του ΠΔ 85/2022.
Πρόκειται για πρόδηλη αναγνώριση, που αποτελούσε αυτονόητο δικαίωμα, που όμως παραβίασε κατάφωρα η κυβέρνηση Μητσοτάκη με το ΠΔ 85/2022. Το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί το ΣτΕ δεν έπραξε το ίδιο, όσον αφορά δηλαδή την αναγνώριση της αντισυνταγματικότητας του νόμου για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια (ν. 5094/2024). Η αλήθεια είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις το ΣτΕ ενήργησε ως δικαστήριο που υλοποιεί το «δίκιο του μονάρχη».
Και στη μεν περίπτωση των ιδιωτικών πανεπιστημίων-πανεπιστημιοποιημένων κολλεγίων, το ΣτΕ υποστήριξε τη συνταγματικότητα του εκτρωματικού νόμου Μητσοτάκη-Πιερρακάκη, γιατί αυτό απαιτούσε ο «εκσυγχρονισμός» του ελληνικού καπιταλισμού σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κεφαλαίου ντόπιου και ξένου. Στη δε περίπτωση του ΠΔ 85/2022, το ΣτΕ υποστηρίζει την αντισυνταγματικότητά του, γιατί από την εποχή ακόμη των μεγάλων κινητοποιήσεων των καλλιτεχνών και ενόψει του νομοσχέδιου που ετοιμάζεται για τη λεγόμενη «Ανώτατη Σχολή Παραστατικών Τεχνών», άλλαξε ο σχεδιασμός της κυβέρνησης Μητσοτάκη και από την φανατική υποστήριξη του ΠΔ πέρασε σε μια ντρίπλα, για να κάμψει αυτόν τον μεγαλειώδη αγώνα, που είχε την στήριξη όλης της εργαζόμενης κοινωνίας. Εισήγαγε με την περίφημη ΚΥΑ της απάτης ένα «τυράκι στη φάκα», μια ξεχωριστή κατηγορία Καλλιτεχνικού Εργου (ΚΕ) για τους καλλιτέχνες πτυχιούχους των Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών, που δεν θα είναι ισότιμη με την κατηγορία ΤΕ (Τεχνολογικής Εκπαίδευσης).
Οτι το ΣτΕ χορεύει κατά πώς του βαράει το νταούλι ο «μονάρχης», στην περίπτωσή μας ο Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του, φαίνεται καθαρά και από το γεγονός ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας άλλαξε τώρα την προηγούμενη Γνωμοδότησή του (αριθμός εγγράφου 158/2022), όταν η κυβέρνηση στήριζε με τα μπούνια το ΠΔ κόντρα στο δίκιο των καλλιτεχνών, με την οποία αποφαινόταν ότι οι διατάξεις του ΠΔ 85 είναι νόμιμες!
Τι ανέφερε η προκλητική Γνωμοδότηση του ΣτΕ
Αναφέρει το ΣτΕ στο Πρακτικό Συνεδριάσεως και Γνωμοδότησή του, Τμήμα Ε΄ (αριθμός εγγράφου 158/2022) στην επεξεργασία του ΠΔ 85/2022 του Μητσοτάκη (Παναγιώτα Καρλή, Αντιπρόεδρος, Προεδρεύουσα, σε αναπλήρωση της Προέδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, Δημήτριος Βασιλειάδης, Σύμβουλος, Δημήτριος Πυργάκης, Πάρεδρος):
Γνώμη 35: «Κατά τη διαβεβαίωση της Διοίκησης, τα απαιτούμενα τυπικά προσόντα του Παραρτήματος Α΄ (σ.σ. οι κλάδοι ΠΕ και ΤΕΙ, ΔΕ, ΥΕ) αντιστοιχούν σε αυτά που ορίζονται και στις προκηρύξεις του Α.Σ.Ε.Π. και περιλαμβάνονται στη βάση δεδομένων του. Λόγω της πολυπλοκότητας της ρύθμισης του ζητήματος, ιδίως σε σχέση με την αξιολόγηση του γνωστικού αντικειμένου των απαιτούμενων πτυχίων, διπλωμάτων ή τίτλων και την εκτίμηση, κατά την τεχνική κρίση της Διοίκησης, της επάρκειάς τους για την εκπλήρωση των συνδεόμενων με την προς πλήρωση θέση καθηκόντων, οι διατάξεις του Παραρτήματος Α΄ τίθενται, κατ’ αρχήν, νομίμως, με ευθύνη της Διοικήσεως, υπό την επιφύλαξη, βεβαίως, της τήρησης των αρχών της ισότητας, της αξιοκρατίας και της διαφάνειας…».
Εδώ στεκόμαστε σε δύο σημεία: Πρώτον, το ΣτΕ επικαλείται ψευδώς τη βάση δεδομένων του ΑΣΕΠ για τον χαρακτηρισμό των τυπικών προσόντων των επίμαχων κλάδων καλλιτεχνικών επαγγελμάτων (ΤΕ, ΔΕ) όταν ούτε στο ΠΔ 50/2001, που καθόριζε τα προσόντα διορισμού σε θέσεις φορέων του δημόσιου τομέα, ούτε σε όλα τα υπόλοιπα δεν υπάρχουν πουθενά οι καλλιτεχνικές σχολές ούτε ως ΤΕ ή ΔΕ (περισσότερα στη συνέχεια).
Δεύτερον, το ΣτΕ θεωρεί θέσφατο «την εκτίμηση και τεχνική κρίση της Διοίκησης», δηλαδή, την εκτίμηση της κυβέρνησης των α(χ)ρίστων και δεν μπαίνει καν στον κόπο, όπως υποχρεούται εκ του νόμου, να εξετάσει σε ποιους νόμους βασίζεται αυτή η «εκτίμηση». Που δεν βασίζεται, βεβαίως, σε κανέναν ισχύοντα νόμο, που ονοματίζει τις Ανώτερες Καλλιτεχνικές Σχολές, αλλά υπηρετεί την αισχρή σκοπιμότητα των Μητσοτάκηδων-ανθρώπων του κεφαλαίου να προωθήσουν τον υποβιβασμό γενικά των πανεπιστημιακών σπουδών, ώστε οι απόφοιτοι-μελλοντικοί εργαζόμενοι να γίνουν ακόμη πιο φθηνοί και «ευέλικτοι» (η εξέλιξη δικαίωσε αυτήν την εκτίμηση. Τα κολλέγια έγιναν ιδιωτικά πανεπιστήμια, ενώ οι πτυχιούχοι των τριετών Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών εξομοιώθηκαν καταρχάς με τους κατέχοντες απολυτήριο Λυκείου και τώρα θα αποτελέσουν ειδική κατηγορία ΚΕ κατώτερη της ΤΕ).
Η απόλυτη σύμπλευση του ΣτΕ με τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης του μεγάλου κεφαλαίου, αποτυπώνεται και στην απόφασή του. Ναι μεν είναι αντισυνταγματικές οι διατάξεις του ΠΔ 85/2022, που εξομοίωναν τα πτυχία των απόφοιτων των Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών με το απολυτήριο Λυκείου, αλλά ο νομοθέτης (η κυβέρνηση) έπρεπε να προβλέψει γι’ αυτούς μια ειδική κατηγορία «μεταξύ της κατηγορίας ΔΕ και ΤΕ ή ΠΕ». Η διατύπωση αυτή σηματοδοτεί καθαρά την υποβάθμιση των πτυχίων των καλλιτεχνών. Το ΣτΕ λέει στους καλλιτέχνες: ναι μεν δεν είστε στην κατηγορία ΔΕ (Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης), δεν είστε, όμως, ούτε στην κατηγορία ΤΕ. Είστε κάτω από αυτήν.
Από την περίληψη της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας διαπιστώνουμε επίσης ότι το ανώτατο δικαστήριο προσπερνά σαν να μην έχει κανένα νόημα και να μην παράγει κανένα δυσμενές αποτέλεσμα για τους πτυχιούχους των Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών, η κατάπτυστη νομοθετική διάταξη Γαβρόγλου [άρθρο 79 του Ν. 4481/2017 (ΦΕΚ 100/Α/20-7-17)].
Τι προβλέπει η διάταξη Γαβρόγλου
Το 2017, οι συριζαίοι, όντας κυβέρνηση, διέπραξαν ένα ακόμη έγκλημα. Με το άρθρο 79 του Ν. 4481/2017 (ΦΕΚ 100/Α/20-7-17) αναγνώρισαν τους τίτλους σπουδών των Ανώτερων Δημόσιων και Ιδιωτικών Σχολών Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης ως ισότιμους με τους τίτλους σπουδών που χορηγούσαν τα ΤΕΙ έως τις 10/6/2003, με την προϋπόθεση ότι οι τίτλοι σπουδών των Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών να έχουν αποκτηθεί μέχρι την ημερομηνία έναρξης του ν. 3149/2003 (Α΄ 141):
«Οι τίτλοι σπουδών που χορηγήθηκαν από Ανώτερες Δημόσιες και Ιδιωτικές Σχολές Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης, εφόσον οι τίτλοι αυτοί αποκτήθηκαν, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1158/1981 (Α΄ 127), έως την ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν. 3149/2003 (Α΄ 141), θεωρούνται ισότιμοι προς τους τίτλους σπουδών που χορηγούσαν έως τις 10.6.2003 τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, χωρίς αντιστοιχία προς υπάρχουσες κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα ειδικότητες των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Αρμόδιος για την αναγνώριση της ισοτιμίας ορίζεται ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.). Με κοινή απόφαση των Υπουργών Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και Πολιτισμού και Αθλητισμού καθορίζονται οι Ανώτερες Σχολές Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος άρθρου, καθώς και οι προϋποθέσεις και η διαδικασία αναγνώρισης της ισοτιμίας».
Το χρονικό όριο που έβαλαν οι συριζαίοι, το 2003 δηλαδή, ήταν η εποχή που τα ΤΕΙ έγιναν μέσα σε μια νύκτα, με διαδικασίες fast track ΑΤΕΙ (Ανώτατα ΤΕΙ) με τις κρίσεις καθηγητών τους να γίνονται ο περίγελως σε δωμάτια ξενοδοχείων.
Ετσι έχουμε τον τραγέλαφο, απόφοιτοι Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών μέχρι την επίμαχη ημερομηνία 10/6/2003 να ισοτιμούν τους τίτλους τους με τίτλους ΤΕΙ και οι μετέπειτα, που είναι πολλοί και είχαν και έχουν τα ίδια προγράμματα σπουδών, να μένουν στον άσο.
Σημειώνουμε επίσης ότι δεν ήταν στην πρόθεση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ να προχωρήσει ούτε καν σε αυτήν την κολοβή ρύθμιση. Και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι αυτή ήρθε ως προσωπική τροπολογία βουλευτή του. Περισσός και ΠΑΣΟΚ ψήφισαν «παρών».
Η ψήφιση από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ του νόμου Γαβρόγλου (Ν. 4610/2019) για τις «Συνέργειες Πανεπιστημίων και ΤΕΙ», με τον οποίο όλα τα ΤΕΙ εντάχθηκαν στα Πανεπιστήμια, πλην βεβαίως ακόμα και των κρατικών καλλιτεχικών σχολών, δημιούργησε πραγματικό κομφούζιο.
Ακόμη και οι δικαιούχοι της ισοτίμησης με τα ΤΕΙ -οι μέχρι το 2003- των Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών έχουν μείνει ξεκρέμαστοι, καθώς η προϋπόθεση της ισοτιμίας από τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.), έχει μπλοκαριστεί με προσφυγή στο ΣτΕ από τις σχολές Θεατρικών Σπουδών των ΑΕΙ, που κινήθηκαν με καθαρά συντεχνιακά κίνητρα.
Τι θα έπρεπε να κάνει το ΣτΕ για να θεραπεύσει αυτήν την αδικία, οι απόφοιτοι Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών μέχρι την ημερομηνία 10/6/2003 να ισοτιμούν τους τίτλους τους με τίτλους ΤΕΙ και οι μετέπειτα, που είναι πολλοί και είχαν και έχουν τα ίδια προγράμματα σπουδών, να μένουν απέξω;
Θα έπρεπε να πει ευθαρσώς, με την τωρινή απόφασή του, ότι όλοι οι πτυχιούχοι Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών πρέπει να ισοτιμήσουν τους τίτλους σπουδών τους με αυτούς των πρώην ΤΕΙ (κατηγορία ΤΕ), απορρίπτοντας την διάταξη Γαβρόγλου. Και οι πτυχιούχοι των κρατικών φορέων (Εθνικό Θέατρο, Εθνική Λυρική Σκηνή, Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης, Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης) να γίνουν ΠΕ (Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης) μετά την μετατροπή των ΤΕΙ σε Πανεπιστήμια.
Προηγούμενο υπάρχει και είναι αυτό των απόφοιτων των διετών Παιδαγωγικών Ακαδημιών και των Σχολών Νηπιαγωγών που έγιναν όλοι ΠΕ, όταν δημιουργήθηκαν τα Παιδαγωγικά Τμήματα των ΑΕΙ και καταργήθηκαν οι Παιδαγωγικές Ακαδημίες και οι Σχολές Νηπιαγωγών. Και κατατάχθηκαν σε αυτήν την κατηγορία (ΠΕ) ανεξάρτητα από το αν πέρασαν από την διαδικασία της εξομοίωσης πτυχίων που ήρθε στη συνέχεια.
Για να μην μιλήσουμε για τον τραγέλαφο της ισοτιμίας των «πτυχίων» των πανεπιστημιοποιημένων κολλεγίων (Νομικά Πρόσωπα Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης-ΝΠΠΕ) με τα πτυχία των δημόσιων ΑΕΙ.
Ολα αυτά τα επισημαίνουμε για να δείξουμε ότι στην περίπτωση των Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών πολιτική βούληση δεν υπάρχει.
Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο
Καταρχάς υπάρχει ο βασικός ιδρυτικός νόμος 1158/1981, ο οποίος ορίζει τα εξής:
Αρθρο 1 Βαθμίς:
Η Ανωτέρα Καλλιτεχνική Εκπαίδευσις ανήκει εις την τρίτη βαθμίδα εκπαιδεύσεως, παρέχεται δε εις τας Ανωτέρας Δημοσίας και Ιδιωτικάς Σχολάς Καλλιτεχνικής Εκπαιδεύσεως.
Αρθρο 2 Σκοπός – Εποπτεία: «
1. Αι ανώτεραι Σχολαί Καλλιτεχνικής Εκπαιδεύσεως έχουν ως σκοπόν την παροχήν εκπαιδεύσεως εις την Δραματικήν Τέχνην την Τέχνην του Χορού και την ΚινηματογραφικήνΤηλεοπτικήν Τέχνην.
2. Αι εν λόγω Σχολαί τελούν υπό την εποπτείαν του Υπουργείου Πολιτισμού και Επιστημών.
Αρθρο 3 Κατηγορίαι Σχολών:
1. Αι Ανώτεραι Σχολαί Καλλιτεχνικής Εκπαιδεύσεως διακρίνονται εις Σχολάς:
α/ Δραματικής Τέχνης, περιλαμβανούσας τα Τμήματα:
-
- Υποκριτικής
- Αρχαίων Ελληνικών Δραμάτων και Ποιητικού Λόγου
- Σκηνοθεσίας
- Δραματολογίας
β/ Χορού, περιλαμβανούσας τα Τμήματα:
-
- Καθηγητών Χορού και
- Χορευτών.
γ/ Κινηματογραφίας-Τηλεοράσεως, περιλαμβανούσας τα Τμήματα:
-
- Σκηνοθεσίας-Κριτικής-Σεναρίου.
- Σκηνογραφίας-Ενδυματολογίας.
- Φωτογραφίας Κινηματογράφου-Τηλεοράσεως.
- Οργανώσεως Παραγωγής.
- Εγγραφής Ηχου και
- Κινουμένου Σχεδίου.
- Τμήμα Μοντάζ.
Δια Π.Δ/των, εκδιδομένων προτάσει των Υπουργών Πολιτισμού και Επιστημών και Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, δύναται να προστίθενται εις τας ανωτέρω και έτεραι Ανώτεραι Σχολαί Καλλιτεχνικής Εκπαιδεύσεως, ως και έτερα Τμήματα εις τας προβλεπομένας υπό του παρόντος άρθρου Σχολάς ή τας εν τω μέλλοντι προστεθησομένας.
Στη συνέχεια υπάρχουν όλα τα ΠΔ που αφορούν τους Κανονισμούς Οργάνωσης και Λειτουργίας των Ανώτερων Σχολών Δραματικής Τέχνης, Ανώτερων Σχολών Χορού, Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης (ΚΣΟΤ), Ανώτερης Σχολής Δραματικής Τέχνης Εθνικού Θεάτρου και Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδας (ΠΔ 370/1983, ΠΔ 372/1983, 598/1985, ΠΔ 336/1989, αντίστοιχα).
Ειδικά για την ΚΣΟΤ, που είναι ΝΠΔΔ υπό την εποπτεία του υπουργείου Πολιτισμού, όπως περιγράψαμε σε παλαιότερο σημείωμά μας, προβλεπόταν:
- Με τον ιδρυτικό της νόμο (Νομοθετικό Διάταγμα 209/1973) ακόμα και μεταπτυχιακό τμήμα, διάρκειας ενός (1) έτους.
- Με το ΠΔ 367/11 Μαΐου 1974 τετραετής φοίτηση και κατατακτήριες εξετάσεις «προς μετεγγραφήν σπουδαστών προερχομένων εξ ετέρας ισοτίμου Σχολής της αλλοδαπής».
- Με τον Ν. 342/1976, άρθρο 2, ότι σκοπός της Σχολήςείναι «η δημιουργία επαγγελματικών στελεχών της Ορχηστικής Τέχνης, ήτοι: α) Καθηγητών Ορχηστικής. β) Χορευτών και γ) Χορογράφων».
- Ενώ με το ΠΔ 598/1985, άρθρο 1, καθορίζεται με σαφήνεια η βαθμίδαστην οποία ανήκει η ΚΣΟΤ και ο σκοπός της:
«1. Η Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης (Κ.Σ.Ο.Τ.) κατατάσσεται στην ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης.
1. Σκοπός της Σχολής είναι η δημιουργία επαγγελματικών στελεχών της Ορχηστικής Τέχνης, στους τομείς Καθηγητών Χορού και Χορευτών».
Κοντολογίς, η κυβέρνηση Μητσοτάκη με το εκτρωματικό ΠΔ 85/2022 ξεπέρασε ακόμη και τη φασιστική χούντα των συνταγματαρχών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης (ΚΣΟΤ).
Αναφέρουμε επίσης το ΠΔ 50/2001, το οποίο καθόριζε τα προσόντα διορισμού σε θέσεις φορέων του δημόσιου τομέα, όπως καλή ώρα έκανε και το ΠΔ 85 του Μητσοτάκη. Στο ΠΔ 50/2001, λοιπόν, στους κλάδους Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΤΕ), στο άρθρο 16, ως κλάδος ΤΕ περιλαμβάνεται μόνο ο κλάδος ΤΕ Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών που αναφέρεται στις ειδικότητες γραφιστικής, τεχνολογίας γραφικών τεχνών, φωτογραφίας, διακοσμητικής και συντήρησης αρχαιοτήτων και έργων τέχνης, με προσόν διορισμού κατά ειδικότητα πτυχίο ή δίπλωμα ΤΕΙ. Αφήνονται δηλαδή τελείως απέξω και ξεκρέμαστοι όλοι οι υπόλοιποι κλάδοι καλλιτεχνικών σπουδών, ενώ καμιά αναφορά τους δεν υπάρχει στην κατηγορία ΔΕ, όπως κάνει το ΠΔ των κούληδων.
Η πρόβλεψη αυτή για τους κλάδους ΤΕ γραφικών τεχνών, συντηρητών αρχαιοτήτων και έργων τέχνης με προσόν διορισμού πτυχίο ή δίπλωμα ΤΕΙ μεταφέρεται και στο ΠΔ 85/2022 ενώ προστίθεται ως ΤΕ και ο κλάδος Μουσικών Σπουδών με κύριο προσόν πτυχίο ή δίπλωμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής ΤΕΙ. Προστίθεται, όμως, και το ανοσιούργημα όλοι οι υπόλοιποι κλάδοι καλλιτεχνικών επαγγελμάτων (οι έως και σήμερα Ανώτερες Σχολές Δραματικής Τέχνης, Χορού, κ.λπ.) να κατατάσσονται στην κατηγορία ΔΕ!
Μετά το 2001, με τα ΠΔ 347/2003, 44/2005, 116/2006, 146/2007 και τους Νόμους 4115/2013 και 4148/2013 έγιναν μεν τροποποιήσεις στο ΠΔ 50/2001, αλλά δεν έγινε καμιά αλλαγή στο επίμαχο άρθρο του, το 16, ούτε στην κατηγορία ΔΕ προστέθηκε κάποια από όλες τις Ανώτερες Καλλιτεχνικές Σχολές που λειτουργούσαν και λειτουργούν με τους νόμους που αναφέρουμε στις πρώτες παραγράφους (ιδρυτικός νόμος 1158/1981, κ.λπ.).
Το ΠΔ 85/2022 για τα καλλιτεχνικά επαγγέλματα
Παραθέτουμε χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το ΠΔ 85/2022, από τα οποία γίνεται απολύτως ξεκάθαρο ότι η υποβάθμιση στην κατηγορία ΔΕ αφορούσε αποφοίτους Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών, τριετούς διάρκειας, που ανήκουν στο υπουργείο Πολιτισμού και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία είναι ΤΕ:
Κλάδος ΔΕ Καλλιτεχνικών Επαγγελμάτων-ΔΕ Ηθοποιών, ΔΕ Θεάτρου:
ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ
Πτυχίο ή δίπλωμα ή απολυτήριος τίτλος ειδικότητας Υποκριτική Τέχνη Θεάτρου-Κινηματογράφου ή Υποκριτική Τέχνη Επαγγελματικής Ειδικότητας, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης επιπέδου 5 (Ι.Ε.Κ. ή Μεταλυκειακού Έτους Τάξη Μαθητείας ΕΠΑ.Λ.) ή Επαγγελματικής Κατάρτισης επιπέδου μεταδευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης Ι.Ε.Κ. ή Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑ.Λ.) ή Επαγγελματικής Ειδικότητας, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης επιπέδου 4 ΕΠΑ.Λ. ή Τεχνικού Επαγγελματικού Εκπαιδευτηρίου (Τ.Ε.Ε.) Β’ κύκλου σπουδών ή Τεχνικού Επαγγελματικού Λυκείου (Τ.Ε.Λ.) ή Τμήματος Ειδίκευσης Ενιαίου Πολυκλαδικού Λυκείου (Ε.Π.Λ.) ή Μέσης Τεχνικής Επαγγελματικής Σχολής Εργοδηγών (Ν.Δ. 580/1970) ή άλλος ισότιμος τίτλος σχολικής μονάδας της ημεδαπής ή αλλοδαπής, αντίστοιχης ειδικότητας, ή
Πτυχίο δραματικής σχολής αναγνωρισμένης από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σχολής τουλάχιστον τριετούς μεταλυκειακής φοίτησης της ημεδαπής ή ισότιμος τίτλος σχολικής μονάδας της αλλοδαπής, αντίστοιχης ειδικότητας ή πτυχίο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος ή του Εθνικού Θεάτρου…
Κλάδος ΔΕ Καλλιτεχνικών Επαγγελμάτων-ΔΕ Χοροδιδασκάλων, ΔΕ Χορού (διάφορες ειδικεύσεις):
ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ
α) Πτυχίο ή δίπλωμα ή απολυτήριος τίτλος ειδικότητας Εφαρμοσμένες Τέχνες Χορού Επαγγελματικής Ειδικότητας, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης επιπέδου 5 (Ι.Ε.Κ. ή Μεταλυκειακού Έτους Τάξη Μαθητείας ΕΠΑ.Λ.) ή Επαγγελματικής Κατάρτισης επιπέδου μεταδευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης Ι.Ε.Κ. ή Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑ.Λ.) ή Επαγγελματικής Ειδικότητας, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης επιπέδου 4 ΕΠΑ.Λ. ή Τεχνικού Επαγγελματικού Εκπαιδευτηρίου (Τ.Ε.Ε.) Β’ κύκλου σπουδών ή Τεχνικού Επαγγελματικού Λυκείου (Τ.Ε.Λ.) ή Τμήματος Ειδίκευσης Ενιαίου Πολυκλαδικού Λυκείου (Ε.Π.Λ.) ή Μέσης Τεχνικής Επαγγελματικής Σχολής Εργοδηγών (Ν.Δ. 580/1970) ή άλλος ισότιμος τίτλος σχολικής μονάδας της ημεδαπής ή αλλοδαπής, αντίστοιχης ειδικότητας.
β) Αντίστοιχη εμπειρία στη ζητούμενη ειδίκευση χορού δύο (2) τουλάχιστον ετών, ή
α) Οποιοδήποτε πτυχίο ή δίπλωμα ή απολυτήριος τίτλος Επαγγελματικής Ειδικότητας, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης επιπέδου 5 (Ι.Ε.Κ. ή Μεταλυκειακού Έτους Τάξη Μαθητείας ΕΠΑ.Λ.) ή Επαγγελματικής Κατάρτισης επιπέδου μεταδευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης Ι.Ε.Κ. ή Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑ.Λ.) ή Επαγγελματικής Ειδικότητας, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης επιπέδου 4 ΕΠΑ.Λ. ή Τεχνικού Επαγγελματικού Εκπαιδευτηρίου (Τ.Ε.Ε.) Β’ κύκλου Σπουδών ή Ενιαίου Πολυκλαδικού Λυκείου (Ε.Π.Λ.) ή Τεχνικού Επαγγελματικού Λυκείου (Τ.Ε.Λ.) ή Μέσης Τεχνικής Επαγγελματικής Σχολής Εργοδηγών (Ν.Δ. 580/1970) ή Γενικού Λυκείου ή Ενιαίου Λυκείου ή Λυκείου Γενικής Κατεύθυνσης ή άλλος ισότιμος τίτλος σχολικής μονάδας της ημεδαπής ή αλλοδαπής ανεξαρτήτως ειδικότητας και
β) πτυχίο Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης ή σχολής χορού αναγνωρισμένης από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού τουλάχιστον τριετούς μεταλυκειακής φοίτησης της ημεδαπής ή ισότιμος τίτλος σχολικής μονάδας της αλλοδαπής, αντίστοιχης ειδικότητας με τη ζητούμενη ειδίκευση χορού.
Συμπερασματικά υπογραμμίζουμε:
Η απόφαση του ΣτΕ αποτελεί ηχηρό χαστούκι στον Μητσοτάκη, ως προς το σκέλος που κρίνονται αντισυνταγματικές οι διατάξεις του ΠΔ 85/2022 με τις οποίες ισοτιμούνται οι τίτλοι σπουδών των Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών με το απολυτήριο Λυκείου (κατηγορία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης-ΔΕ).
Ανοίγει όμως ο δρόμος για την υποβάθμιση των πτυχιούχων των Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών, λόγω της πρόβλεψης αυτοί να ενταχθούν σε ξεχωριστή ειδική κατηγορία ΚΕ, που όμως δεν θα είναι ισότιμη με την ΤΕ.
Γιούλα Γκεσούλη
