ΥΠΟΘΕΣΗ ΠΑΛΑΙΟΚΡΑΣΑ
Ο Παλαιοκρασάς, όπως και στην πρώτη δίκη, κράτησε εξαιρετικά χαμηλούς τόνους. Απέφυγε χαρακτηρισμούς και κορόνες, ούτε μια στιγμή δεν σήκωσε τον τόνο της φωνής του, δεν προσπάθησε να δώσει ηρωική παράσταση. Αυτό δεν σημαίνει ότι υπήρξε και αντικειμενικός στην περιγραφή των πραγματικών περιστατικών και στις κρίσεις επ’ αυτών.
Προσπάθησε να στηρίξει την άποψη, ότι τα μέλη της 17Ν που οργάνωσαν και εκτέλεσαν την ενέργεια εναντίον του, είχαν δει ότι μέσα στο αυτοκίνητο δεν ήταν μόνος του, αλλά συνοδευόταν από τη σύζυγό του και μια έφηβη, και αδιαφόρησαν για το ενδεχόμενο να τις σκοτώσουν ή να τις τραυματίσουν βαρύτατα. Προσπάθησε, δηλαδή, να στηρίξει μια θεωρία που δεν συνάδει ούτε με την προϊστορία των ενεργειών της συγκεκριμένης οργάνωσης, ούτε με το περιεχόμενο της προκήρυξης που βγήκε μετά τη σε βάρος του ενέργεια, που έλεγε ότι η ενέργεια αναβλήθηκε πολλές φορές, επειδή ο Παλαιοκρασάς δεν ήταν μόνος του στο αυτοκίνητο.
Προσπάθησε, επίσης, να στηρίξει την άποψη ότι ο άτυχος Θάνος Αξαρλιάν πέθανε ακαριαία και όχι επειδή το ασθενοφόρο που πήγε στο χώρο δεν τον πήρε, αλλά τον άφησε για μετά. Και πώς προσπάθησε να στηρίξει αυτή την άποψη, που έρχεται κόντρα ακόμα και στα δημοσιογραφικά ρεπορτάζ της εποχής(ο Τριανταφυλλόπουλος υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας και είχε γράψει σχετικά τότε); Επικαλούμενος τον γιατρό βουλευτή Αθ. Βελίκη, ο οποίος –όπως λέει- βρέθηκε εκεί, ανέβηκε στο υπουργείο και του είπε ότι πέθανε ένας νεαρός, γιατί είχε διαλυθεί το στήθος του. Αυτός ο βουλευτής, όμως, ουδέποτε κλήθηκε να καταθέσει ως μάρτυρας, ούτε είδαμε την πολιτική αγωγή να τον προτείνει. Γιατί άραγε; Μήπως για να μπορεί ο Παλαιοκρασάς να επικαλείται τη «μαρτυρία» του, χωρίς αυτή να υποβληθεί ποτέ στη βάσανο της ακροαματικής διαδικασίας;
Κατά τα άλλα, ο Παλαιοκρασάς προσπάθησε να φιλοτεχνήσει την αγιογραφία του (το έχει ανάγκη αυτό, ιδιαίτερα τώρα που έχει πεταχτεί στα αζήτητα και λοιδωρείται δημοσίως από κορυφαίους υπουργούς, όπως ο Δ. Σιούφας), εμφανιζόμενος ως ο μέγας προστάτης των φτωχών (με τη φορολογική μεταρρύθμιση, που ήταν φιλολαϊκή!) και απηνής διώκτης των φοροφυγάδων! Επειδή σ’ αυτόν τον τόπο υπάρχουν μνήμες, δεν χρειάζεται να κάνουμε εμείς κανένα σχόλιο. Θυμίζουμε απλά, ότι μιλάμε για την κυβέρνηση Μητσοτάκη της περιόδου 1990-93. Απλά, να προσθέσουμε ότι η εισαγγελέας, με ένα πακέτο αβανταδόρικες ερωτήσεις, ήταν αυτή που έδινε στον Παλαιοκρασά την ευκαιρία να φιλοτεχνεί την αγιογραφία του, παραποιώντας τόσο βάναυσα την ιστορική αλήθεια. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, ενόψει των όσων ακολούθησαν.
Οταν, λοιπόν, ήρθε η ώρα να κάνει ερωτήσεις και η υπεράσπιση και τέθηκε το πρώτο σχετικό ερώτημα για τη φορολογική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Μητσοτάκη από τον Α. Κωνσταντάκη, ερώτημα που αμφισβητούσε το φιλολαϊκό προφίλ που με όλη του την άνεση είχε προσπαθήσει να φιλοτεχνήσει προηγούμενα ο Παλαιοκρασάς, ο πρόεδρος επανήλθε στη γνωστή τακτική της απαγόρευσης των ερωτήσεων. Στη συζήτηση παρενέβη και ο Δ. Κουφοντίνας, που χαρακτήρισε αστειότητες αυτά που έλεγε ο Παλαιοκρασάς, ότι άμα βάλεις μεγάλο έμμεσο φόρο στο χαβιάρι δεν πλήττεις τους φτωχούς αλλά τους πλούσιους (!!!) και υπενθύμισε τα αυτονόητα. Οτι όπως προκύπτει και από την οικονομική θεωρία και από την κοινή πείρα, οι έμμεσοι φόροι είναι αυτοί που πλήττουν κατ’ εξοχήν τα λαϊκά εισοδήματα. «Αυτά τον περασμένο αιώνα», απάντησε στα σοβαρά ο… μέγας οικονομολόγος Ι. Παλαιοκρασάς, θεωρώντας ότι απευθύνεται σε εντελώς άσχετους περί τα δημοσιονομικά. Ο Κουφοντίνας επανέλαβε την τοποθέτησή του και ο πρόεδρος έκλεισε το θέμα με το καθιερωμένο «μην απαντάτε, κύριε μάρτυς».
Οταν η σκυτάλη πέρασε στη Γ. Κούρτοβικ η ένταση χτύπησε και πάλι κόκκινο. Η συνήγορος ζήτησε από τον Παλαιοκρασά να αξιολογήσει τη δράση της 17Ν μέχρι την υπόθεση Μπακογιάννη και τη δική του, εξηγώντας ότι δε ρωτάει για μετά, μιας και ο Παλαιοκρασάς είχε θεωρήσει ορόσημο την εκτέλεση Μπακογιάννη. Ο πρόεδρος έσπευσε αμέσως να απαγορεύσει την ερώτηση, μολονότι η συνήγορος υπομονετικά εξηγούσε ότι υπάρχει μια ενιαία υπόθεση και έχει δικαίωμα να κάνει ερωτήσεις για τη διερεύνηση των κινήτρων, που είναι πολιτικά, αφού πολιτική είναι και η δράση της οργάνωσης. Θύμισε ακόμη, ότι ήταν ο πρόεδρος που πρώτος ρώτησε τον Παλαιοκρασά, πώς αξιολογεί τα κίνητρα των δραστών, με βάση τα όσα γράφουν στην προκήρυξη «οι κύριοι της 17Ν» για την πολιτική που εφάρμοζε ως υπουργός Οικονομικών, και ότι ακολούθησε η εισαγγελέας με παρόμοιου τύπου ερωτήσεις. Ερωτήσεις καθαρά πολιτικού περιεχόμενου.
Μάταια όμως. Ο πρόεδρος ήταν ανένδοτος: Απαγορεύω την ερώτηση! Ο Δ. Κουφοντίνας πήρε το λόγο, ο πρόεδρος του ζητούσε να σιωπήσει, αυτός όμως επέμεινε και χωρίς την άδεια του προέδρου ζήτησε να γίνει διακοπή για να συνεννοηθεί με τη δικηγόρο του για την παραπέρα στάση τους στη δίκη. Γιατί συστηματικά και κατ’ επανάληψη –όπως είπε- ο πρόεδρος απαγορεύει τις ερωτήσεις που αφορούν την πολιτική δράση της οργάνωσης και τα πολιτικά κίνητρα.
Η Γ. Κούρτοβικ προσέφυγε στο δικαστήριο, ζητώντας να επιτραπεί η ερώτησή της, γιατί συνεκδικάζονται όλες οι υποθέσεις και η ερώτησή της αποσκοπεί στη διερεύνηση του πολιτικού χαρακτήρα των κινήτρων, όπως έχει κάθε δικαίωμα. Η εισαγγελέας υποστήριξε ότι δεν μπορεί να αποτελεί τμήμα της διαδικασίας η αξιολόγηση της δράσης της οργάνωσης και ζήτησε να απαγορευτεί η ερώτηση (προφανώς, τμήμα της διαδικασίας αποτελεί το αν ο Παλαιοκρασάς έφτιαξε το ΣΔΟΕ, έφτιαξε το Taxis, μείωσε τους φορολογικούς συντελεστές και άλλα παρόμοια που η ίδια ρώτησε, αβαντάροντας το μάρτυρα)!
Ο πρόεδρος έκανε το μεγάλο διάλειμμα για το φαγητό των κρατούμενων δέκα λεπτά νωρίτερα, προσπαθώντας να εκτονώσει την ένταση που είχε συσσωρευτεί. Μετά το διάλειμμα, σαν να μην έτρεξε τίποτα, σαν να μην υπήρξε θέμα, ασχολήθηκε με τους υπόλοιπους μάρτυρες που δεν ήταν παρόντες (διατάχθηκε η βίαιη προσαγωγή τους) και πήρε νέο διάλειμμα, για να σταλούν οι κλήσεις για βίαιη προσαγωγή. Οταν επανήλθε το δικαστήριο, ο πρόεδρος ανακοίνωσε ξερά: «Απορρίπτει την προσφυγή».
Αμέσως μετά, οι συνήγοροι υπεράσπισης των Δ. Κουφοντίνα και Χρ. Ξηρού ανακοίνωσαν διαμαρτυρόμενοι την αποχώρησή τους από τη συνεδρίαση. Η επιχειρηματολογία των συνηγόρων συνοδεύτηκε από μια συνεχή απολογητική εκ μέρους του προέδρου, που δεν μπόρεσε καμιά στιγμή να αρθρώσει ένα πειστικό επιχείρημα. Γιατί οι συνήγοροι κατήγγειλαν συγκεκριμένα γεγονότα. Κατήγγειλαν ότι υπήρξε ένα μπαράζ δημοσιευμάτων του ίδιου τύπου, σε «Βήμα», «Απογευμαινή» και «Ελεύθερο Τύπο», που υποστήριζαν ότι ο πρόεδρος δείχνει ανοχή στους συνηγόρους υπεράσπισης, οι οποίοι… υπερασπίζονται την τρομοκρατία, ενώ η εισαγγελέας είναι αυτή που προσπαθεί να βάλει φρένο στον… εξευτελισμό των θυμάτων. Τα δημοσιεύματα αυτά έχουν ως «εγκέφαλο» την οικογένεια Μητσοτάκη και είναι μετά απ’ αυτά τα δημοσιεύματα που ο πρόεδρος άρχισε να απαγορεύει κάθε πολιτική ερώτηση, ενώ παράλληλα επιτρέπει στους μάρτυρες κατηγορίας να φιλοτεχνούν αγιογραφίες. Πάνω σ’ αυτές τις θεμελιωμένες κατηγορίες είναι που πρόεδρος και εισαγγελέας δεν μπόρεσαν να αρθρώσουν πειστικό αντίλογο.
Για του λόγου το αληθές, απομαγνητοφωνήσαμε ολόκληρο το σχετικό διάλογο και τον παραθέτουμε:
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κύριε Πρόεδρε, οφείλω να διαμαρτυρηθώ για την απόφασή σας και να κάνω μια δήλωση από πλευράς μου και νομίζω ότι αφορά και την υπόλοιπη Υπεράσπιση. Εδώ και κάποιες ημέρες, υπήρξαν μια σειρά από δημοσιεύματα στις εφημερίδες, τα οποία ήταν πανομοιότυπα κατά τη διατύπωση και τα οποία φαίνονταν ότι εκπορεύονταν από το ίδιο κέντρο, τα οποία ήταν μετά την πρώτη εισαγωγή προς εξέταση της υπόθεσης Μπακογιάννη, δημοσιεύματα τα οποία εγκαλούσαν το Δικαστήριό σας για επιεική αντιμετώπιση, για ανοχή μάλλον έναντι των συνηγόρων και των κατηγορουμένων, και τα οποία ζητούσαν επομένως από το Δικαστήριό σας να επιδείξει σκληρότητα, να επιδείξει αυστηρότητα και εμμέσως βεβαίως να προχωρήσει σε βαριές καταδίκες χωρίς να ερευνά το αποδεικτικό υλικό ή, αν θέλετε, πέραν του αποδεικτικού υλικού αυτής της υπόθεσης. Με τα δημοσιεύματα αυτά είναι προφανές ότι επιχειρείται να ασκηθεί μια πίεση στο Δικαστήριό σας, μια ιδιαίτερη πίεση, αντιθεσμικά και εξωθεσμικά. Μετά από αυτά τα δημοσιεύματα, το Δικαστήριό σας, εσείς ιδιαίτερα και η κ. Εισαγγελέας, έχετε αλλάξει στάση έναντι του αποδεικτικού υλικού της Δίκης. Απαγορεύετε συστηματικά και σ’ αυτήν και στην προηγούμενη συνεδρίαση το μέγιστο μέρος των ερωτήσεων της Υπεράσπισης και επιχειρείτε να υποβαθμίσετε τις αποδείξεις τις οποίες εισφέρουν οι μάρτυρες στη Δίκη, όταν αυτές προέρχονται, είναι αποτέλεσμα των ερωτήσεων των συνηγόρων Υπεράσπισης.
Εμείς υπ’ αυτούς τους όρους δεν καταλαβαίνουμε τι ρόλο καλούμαστε να ασκήσουμε εδώ μέσα. Δεν καταλαβαίνουμε τι επιφυλάσσετε για μας. Δεν είμαστε διατεθειμένοι να βρισκόμαστε σ’ αυτή την αίθουσα μόνο και μόνο για να νομιμοποιούμε μια καταδίκη, μια καταδίκη, το ξαναλέω, πέρα από το αποδεικτικό υλικό της υπόθεσης, ένα αποδεικτικό υλικό το οποίο το Δικαστήριό σας δε θέλει να ερευνήσει. Η απαγόρευσή σας σήμερα στην υποβολή ερωτήσεων στα θέματα τα οποία έχουμε δηλώσει από την αρχή ότι για εμάς είναι κρίσιμα, το πολιτικό περιεχόμενο των ενεργειών, τα πολιτικά κίνητρα της δράσης, οι ιδιαίτερες αιτίες της επιλογής κάθε φορά της συγκεκριμένης ενέργειας, απαγόρευση τέτοιων ερωτήσεων, σημαίνει ουσιαστικά για μας ότι δε μπορούμε να συνεχίσουμε σήμερα να είμαστε σ’ αυτή την αίθουσα. Εγώ παραιτούμαι από τις παραπέρα ερωτήσεις, δηλώνω ότι θα αποχωρήσω σήμερα από την αίθουσα, καταγγέλλοντας κ. Πρόεδρε την απόφασή σας, και καλώ το Δικαστήριό σας να τα ξανασκεφτεί αυτά τα ζητήματα. Αυτή η Δίκη δε μπορεί να είναι σαν την άλλη. Αν θέλετε να είναι σαν την άλλη, δώστε μας την απόφαση από σήμερα να τελειώνουμε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κα συνήγορε, ακούστε, αυτά που λέτε περί Τύπου μας αφήνουν αδιάφορους παντελώς. Το τι λέει η κάθε πλευρά, είτε το ένα άκρο είτε το άλλο είτε το μεσαίο κτλ., δε μας αφορούν. Εμάς εκείνο που μας ενδιαφέρει είναι η Δίκη αυτή. Αλλά από κει και πέρα η Δίκη αυτή και η κάθε δίκη έχει κάποιους κανόνες. Οταν το Δικαστήριο θεωρεί ότι είναι μια ερώτηση η οποία είναι εκτός θέματος, την απαγορεύει. Ομως, το να επιχειρείτε εσείς να δημιουργήσετε μια εικόνα ότι το Δικαστήριο επηρεάζεται από δω κι από κει είναι εσφαλμένη. Και μην παίρνετε ότι το επιχείρημά σας εδράζεται στο ότι απορρίπτεται ένα αίτημα ή απαγορεύεται μια ερώτηση, διότι οι ερωτήσεις είναι πολλές και από αυτές που έχουν υποβληθεί και απαντώνται, εκτός ελαχίστων. Εάν ανατρέξετε σε όλες τις ερωτήσεις που έχουν υποβληθεί, θα δείτε ότι δεν είναι έτσι όπως τα λέτε, αυτή η τοποθέτησή σας.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Επιφυλάξατε στον εαυτό σας το δικαίωμα να υποβάλλετε πολιτικές ερωτήσεις. Υποβάλατε κι εσείς πολιτικές ερωτήσεις, υπέβαλε και η κα Εισαγγελέας, υπέβαλε και η Πολιτική Αγωγή πολιτικές ερωτήσεις. Οταν οι ερωτήσεις, όταν ο λόγος πέρασε στους συνηγόρους Υπεράσπισης, ανακαλύψατε ότι δε μπορούν να υποβάλλονται εδώ πολιτικές ερωτήσεις, δηλαδή ερωτήσεις πολιτικής αξιολόγησης.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν είναι έτσι, διότι αναφερθήκατε σε άλλες υποθέσεις.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Βεβαίως άλλες υποθέσεις, το ξαναλέω, δεν επέλεξα εγώ τη συνεκδίκαση, κ. Πρόεδρε. Εσείς την επιλέξατε…
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας παρακαλώ. Αναφερθήκατε σε άλλες υποθέσεις. Εγώ ρώτησα τον συγκεκριμένο κ. μάρτυρα, τον ρώτησα για τη δική του θέση, εάν ο κ. Παλαιοκρασσάς ήταν θύμα αυτής της υποθέσεως τι θα γινόταν.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ο πολιτικός χαρακτήρας και τα πολιτικά κίνητρα κρίνονται στο σύνολο των υποθέσεων κ. Πρόεδρε και όχι στην παρούσα. Το ξαναλέω, ότι δεν υπάρχει περίπτωση να μας περιορίσετε στις ερωτήσεις του αν αναγνωρίζουν ή όχι τους κατηγορουμένους. Δεν υπάρχει περίπτωση να μας περιορίσετε σ’ αυτό. Εάν θέλετε αυτό, δε μπορούμε να κάνουμε τη δίκη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δε θα σας περιορίσω, όπου εγώ νομίζω ότι πρέπει να σας περιορίσω.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Θα επιφυλάσσετε λοιπόν στον εαυτό σας το δικαίωμα να ρωτάτε τον κ. Παλαιοκρασσά, θα επιτρέπετε στον κ. Παλαιοκρασσά να αναφέρετε επί μακρόν στο πολιτικό του έργο και όταν έρχεται ο λόγος σ’ εμάς θα το απαγορεύετε;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Για τον ίδιο. Αυτή ήταν η άποψή του.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κύριε Πρόεδρε, εγώ μετά απ’ αυτό, το ξαναλέω, αποχωρώ για σήμερα από αυτή την αίθουσα, δε δέχομαι να συνεχίσω να βρίσκομαι παρούσα. Αυτή είναι η εντολή και από τον πελάτη μου.
Δ. ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑΣ: Κι εγώ για σήμερα δε δέχομαι να εκπροσωπηθώ από άλλον συνήγορο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δικαίωμά σας είναι, δικαίωμά σας σε εισαγωγικά, έτσι;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Κύριε Πρόεδρε δεν είναι δικαίωμα για τρεις ώρες να αποχωρούν, με συγχωρείτε, δε λέει τέτοιο πράγμα η δικονομία. Η δικονομία λέει αν αποχωρήσει ο κατηγορούμενος και οι δικηγόροι του, το Δικαστήριο διορίζει αυτεπαγγέλτως. Δε λέει η Δικονομία ότι μπορούν να αποχωρούν για πέντε ώρες, για τρεις ώρες και να επανέρχονται. Δε λέει τέτοιο πράγμα.
Δ. ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑΣ: Να αναλάβετε τις ευθύνες σας….
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο καθένας εδώ, αναλαμβάνει τις ευθύνες του.
Α. ΚΩΣΤΑΝΤΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα αντιστοίχως να κάνω μια δήλωση, μια και θεωρώ εαυτόν και προσβεβλημένο και πληττόμενο από τη στάση του Προεδρεύοντος και της κ. Εισαγγελέως, διότι σαφέστατα ο κ. Παλαιοκρασσάς, όπως πίστευε ο ίδιος, και αν δεν τα πίστευε δε θα τα έκανε κιόλας, αξιολόγησε το πολιτικό του έργο. Οταν οι ερωτήσεις οι δικές μου κατέτειναν ακριβώς στο να αποκαλύψω ότι το πολιτικό έργο αυτό ήταν αντιλαϊκό και καταδικάστηκε ως τέτοιο, αυτομάτως εδέχθην μια επίθεση, ότι παριστάνω τον δόκτορα Πολιτικής Οικονομίας ή ότι κάνω μαθήματα Οικονομίας εδώ μέσα ή ότι δεν είναι αυτός ο σκοπός της Δίκης, από την κ. Εισαγγελέα, και αυτομάτως οι ερωτήσεις, οι οποίες δεν ήταν εκτός θέματος βεβαίως κ. Πρόεδρε, απαγορεύτηκαν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ερχεστε εκ των υστέρων, χωρίς να έχετε απευθυνθεί στο Δικαστήριο. Τώρα ανεπιτρέπτως τα λέτε αυτά.
Α. ΚΩΣΤΑΝΤΑΚΗΣ: Δε θα απευθυνθώ ποτέ στο Δικαστήριο για τις ερωτήσεις που μου απαγορεύετε. Είναι αρχή μου, δεν έχω απευθυνθεί ποτέ. Θεωρώ ότι έχετε αυτό το δικαίωμα, το ασκείτε όπως εσείς πιστεύετε και νομίζετε και αυτό κρίνεται όχι μόνο από εμάς ή από τους νομικούς κύκλους αλλά θα κριθεί και από την Ιστορία. Αυτό το οποίο όμως δημιουργεί μείζον ζήτημα είναι η προσπάθεια η οποία γίνεται από συγκεκριμένα εξωθεσμικά κέντρα, μέσω συγκεκριμένης μερίδας του Τύπου, να παρουσιαστεί ότι οι συνήγοροι Υπεράσπισης επιτίθενται και απειλούν τους μάρτυρες και αυτό γίνεται με την ανοχή του κακού Προέδρου και ο μόνος που αντιδρά είναι η καλή κ. Εισαγγελέας. Αυτά τα παιχνίδια τα επικοινωνιακά δε μπορούμε να τα ανεχθούμε, όπως αντιλαμβάνεστε, έχουν ξαναγίνει και θεωρούμε ότι αυτά ακριβώς, όπως είπε και η συνάδελφός μου η κ. Κούρτοβικ, τα δημοσιεύματα, σε συνδυασμό με τη σημερινή στάση του κ. Προέδρου και της κ. Εισαγγελέως, δημιουργούν μείζον ζήτημα για το εάν υφίσταται ή όχι, για το εάν έχει διαταραχθεί η εκ της δικονομίας προβλεπομένη αμεροληψία. Αρα λοιπόν, κ. Πρόεδρε, εάν θέλετε μπορείτε να διορίσετε συνηγόρους, εγώ χρειάζομαι χρόνο και γι’ αυτό θα αποχωρήσω, προκειμένου να συζητήσω με τον συνάδελφό μου που συνυπερασπίζομαι τον κ. Χριστόδουλο Ξηρό, αλλά και με τον εντολέα μου, εάν πρέπει να προχωρήσουμε σε περαιτέρω ενέργειες και ποιες ενέργειες πρέπει να είναι αυτές. Θεωρώ ότι έχει διαταραχθεί η σχέση εμπιστοσύνης η οποία υφίστατο μεταξύ των παραγόντων της συγκεκριμένης Δίκης. Δεν είναι ο στόχος μου να οξύνω την κατάσταση, δεν είναι ο στόχος μου να δυναμιτίσω καμία δίκη, αλλά οφείλω να προασπίσω πάνω απ’ όλα τα συμφέροντα του εντολέα μου αλλά και αυτή τη σχέση εμπιστοσύνης που είναι αναγκαία για να είναι μετά η απόφαση η οποία θα βγει αντίστοιχα σεβαστή και να μην έχουμε θέματα όπως στην προηγούμενη Δίκη, όπου η απόφαση αυτή η οποία βγήκε έχει αντιμετωπισθεί με τρόπο κριτικό από το σύνολο θα έλεγα σχεδόν του νομικού κόσμου. Ως εκ τούτου, θα αποχωρήσω και εγώ με αυτό ακριβώς το σκεπτικό το οποίο ανέφερα. Αν το Δικαστήριό σας – και σωστά το είπε η κ. Εισαγγελέας – θέλει, δύναται να θεωρήσει ότι εμείς αποχωρούμε και να διορίσει συνηγόρους εξ επαγγέλματος στους κατηγορουμένους.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε συνήγορε, εσείς συνδέετε την απαγόρευση της συγκεκριμένης ερωτήσεως; Η δική σας σας είπα ότι έχει απαντηθεί. Και δεν προσφύγατε στο Δικαστήριο. Μιλώ για τη συγκεκριμένη ερώτηση της κ. συναδέλφου σας. Τη συνδέετε λοιπόν με δημοσιεύματα…
Α. ΚΩΣΤΑΝΤΑΚΗΣ: Δεν είναι μόνο αυτή, μου απαγορεύσατε ερώτηση μαζί με την κ. Εισαγγελέα, όταν κατέδειξα ότι αυτό που έλεγε ο κ. Παλαιοκρασσάς ως φιλολαϊκό ήταν το πλέον αντιλαϊκό του μέτρο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας παρακαλώ, εγώ δε σας διέκοψα. Σας λέω λοιπόν ότι εσφαλμένως υπολαμβάνετε, ότι υπάρχει κάποια πίεση, δηλαδή ότι δέχεται το Δικαστήριο τις πιέσεις αυτές που υπονοείτε. Ο Τύπος κατά καιρούς έχει γράψει διάφορα και υπέρ των κ.κ. κατηγορουμένων και κατά. Αυτά δε μας επηρεάζουν, διότι εάν μας επηρέαζαν, τότε δε θα εκτελούσαμε την αποστολή μας. Εσείς τα συνδέετε, ίσως τα συνδέετε διότι, δεν ξέρω για ποιες σκοπιμότητες τα συνδέετε. Μήπως εσείς δηλαδή συνδέοντάς τα με αυτές τις, όπως επικαλείστε, υποδείξεις του Τύπου, μήπως εσείς εξυπηρετείτε αυτή την κατάσταση; Αυτό όμως το αφήνω στην κρίση τη δική σας.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κύριε Πρόεδρε δε μιλάμε για υποδείξεις του Τύπου, να το διευκρινίσω, μίλησα για δημοσιεύματα τα οποία όλα φαίνονται να προέρχονται από το ίδιο κέντρο και τα οποία επιχειρούν να ασκήσουν και μαρτυρούν, αν θέλετε, προσπάθεια άσκησης πίεσης στο Δικαστήριό σας. Η διαπίστωση σ’ αυτή την αίθουσα, ότι αυτές οι πιέσεις, όποιες είναι, διά του Τύπου ή εκτός του Τύπου ή εκτός Τύπου, δι’ άλλων μέσων, έχουν αποτέλεσμα ήδη στη διαδικασία, για μας είναι μείζον ζήτημα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εχετε συγκεκριμένα στοιχεία να μας πείτε; Πρώτα πρώτα ο Τύπος αυτός πότε δημοσιεύθηκε;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Το γεγονός ότι απαγορεύεται το 80% των ερωτήσεων που γίνονται εδώ…
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δικαίωμά σας είναι. Δεν ξέρω ποιος είναι ο Τύπος αυτός.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ (σχεδόν κραυγάζοντας): Ποιος είναι ο Τύπος αυτός, κ. Κούρτοβικ, που μας επηρεάζει και είναι τα κέντρα από τα οποία καθοδηγούμεθα; Για όνομα του θεού, δημιουργείτε συνεχώς εντυπώσεις!
Δ. ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑΣ: Καθόλου εντυπώσεις!
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ποιος είναι ο τύπος αυτός που μας επηρεάζει; Με συγχωρείτε πάρα πολύ! Ποιος είναι ο Τύπος; Να τον δούμε κι εμείς.
Δ. ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑΣ: Δεν είναι η δική μας πλευρά που δημιουργεί εντυπώσεις.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Οταν λέτε, κ. Κωνσταντάκη, ότι καθοδηγούμαι από κάποιον Τύπο…
Α. ΚΩΣΤΑΝΤΑΚΗΣ: Είπα εγώ αυτό;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Η κ. Κούρτοβικ.
Α. ΚΩΣΤΑΝΤΑΚΗΣ: Ούτε η κ. Κούρτοβικ.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Τότε σε άλλη αίθουσα μιλάμε…
Α. ΚΩΣΤΑΝΤΑΚΗΣ: Εμείς είπαμε συγκεκριμένα πράγματα. Η έννοια ακριβώς της δίκαιης δίκης είναι το φαίνεσθαι, όχι η ουσία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αρκετά!
Δ. ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, δήλωσα και πριν, ότι συστηματικά απαγορεύετε ερωτήσεις οι οποίες σχετίζονται με τον πολιτικό χαρακτήρα της δράσης της Οργάνωσης και με τα πολιτικά κίνητρα. Οσον αφορά τα δημοσιεύματα, πράγματι πρόκειται για δημοσιεύματα που, παρ’ όλο που είναι διαφορετικών δημοσιογράφων και εφημερίδων, έχουν πανομοιότυπες διατυπώσεις και φράσεις, κατηγορώντας το Δικαστήριο για ανοχή. Αυτό είναι το μότο, αυτή είναι η ουσία, ότι το Δικαστήριο δείχνει ανοχή στους κατηγορουμένους και στους συνηγόρους. Αναφέρονται και χονδροειδή ψεύδη μέσα. Αυτά, είναι φανερό από τη διατύπωσή τους και από την ουσία τους και απ’ αυτό που αποβλέπουν, ότι κατευθύνονται από το ίδιο κέντρο, βρίσκονται στην ίδια κατεύθυνση με τη δήλωση που έκανε ο πρώην Πρωθυπουργός Μητσοτάκης την πρώτη ημέρα της Δίκης, όταν είπε ότι «ο Πρόεδρος δείχνει ανοχή και πρέπει να σταματήσει πια αυτό». Γι’ αυτό το λόγο υπάρχει και η διαμαρτυρία σήμερα των συνηγόρων. Και δηλώνω και πάλι ότι για σήμερα εγώ δεν θα δεχθώ να εκπροσωπηθώ από άλλο συνήγορο.
Γ. ΓΚΟΥΝΤΟΥΝΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, εγώ θέλω να πω ότι τα παιχνίδια της γνωστής πολιτικής οικογένειας που ηγείται του «αντιτρομοκρατικού» αγώνα στην Ελλάδα…
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ποια είναι αυτά κύριε; Ποια είναι αυτά τα ομιχλώδη θέματα;
Γ. ΓΚΟΥΝΤΟΥΝΑΣ: Οχι ομιχλώδη, είναι συγκεκριμένα δημοσιεύματα, θα σας τα καταθέσουμε, τα γνωρίζετε εξάλλου, δεν είναι δυνατόν να μην πληροφορήθηκε η κ. Εισαγγελέας ότι της δίνουν εύσημα από τις εφημερίδες, διότι έχει διαφορετική στάση από τον Πρόεδρο. Ετσι γράφουν, θα σας τα φέρουμε. Είναι μια σειρά δημοσιεύματα που ακολούθησαν τη συζήτηση της υπόθεσης Μπακογιάννη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε συνήγορε, για να είμαστε ξεκάθαροι εδώ πέρα, σας παρακαλώ πολύ: Λέτε εν ολίγοις ότι το Δικαστήριο συνεπεία των δημοσιευμάτων…
Γ. ΓΚΟΥΝΤΟΥΝΑΣ: Εγώ δεν είπα ακόμη τίποτα τέτοιο, για μένα που μιλάτε, εγώ σας λέω ότι….
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δημιουργεί μια εντύπωση σ’ εσάς, ότι δεν ασκεί τα καθήκοντά του, έτσι; Αυτό γράφουμε, για να είμαστε ξεκάθαροι. Και γι’ αυτό αποχωρείτε κιόλας, έτσι;
Γ. ΓΚΟΥΝΤΟΥΝΑΣ: Δεν είπε κανείς κάτι τέτοιο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή τι είναι; Τότε πώς αποχωρείτε από τη Δίκη;
Α. ΚΩΣΤΑΝΤΑΚΗΣ: Δεν αναφερόμαστε σ’ αυτό. Κύριε Πρόεδρε, είναι σαφές αυτό το οποίο ειπώθηκε. Είπα ότι διαταράσσεται, σε συνδυασμό με τα δημοσιεύματα και τη σημερινή διαδικασία σε σχέση με τις προηγούμενες, η συγκεκριμένη σχέση εμπιστοσύνης. Ούτε είπε κανείς ότι καθοδηγείστε, ούτε είπε κανείς ότι σώνει και ντε επηρεαστήκατε. Λέμε ότι αυτή η εντύπωση δημιουργείται.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτά είναι άλλα λόγια……
Α. ΚΩΣΤΑΝΤΑΚΗΣ: Δεν είναι άλλα λόγια. Θέλετε να σας πω κάτι που δεν πιστεύω; Να σας το πω για να είστε ευχαριστημένος, αλλά δεν το πιστεύω. Σας είπα ότι η έννοια, η λεπτή γραμμή της αμεροληψίας και της σχέσης εμπιστοσύνης, η οποία είναι πολύ λεπτή σε κάθε ποινική δίκη για την πλευρά του κατηγορουμένου, ειδικά όταν μια δίκη έχει πολιτικά χαρακτηριστικά, διαταράχθηκε, όταν είδαμε μπαράζ δημοσιευμάτων, που προέρχονται από συγκεκριμένο κέντρο, το οποίο δε θέλει καν να κρυφτεί, γι’ αυτό και δεν είπε τίποτα ομιχλώδες ο κ. Γκουντούνας, όταν μιλάει για την οικογένεια τη γνωστή…
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ποια είναι η οικογένεια κύριε; Δεν ξέρουμε οικογένειες εμείς.
Γ. ΓΚΟΥΝΤΟΥΝΑΣ: Η οικογένεια Μητσοτάκη με μια σειρά παρεμβάσεις μέσω του Τύπου αποδεικνύει πρώτον ότι αυτή η Δίκη είναι πολιτική και ότι πολιτική Δίκη δε μπορεί να κλειστεί σε μια αίθουσα, αυτό είναι τουλάχιστον το θετικό συμπέρασμα αυτής της ιστορίας…..
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτό το λέτε εσείς, η άποψη η δική σας είναι.
Γ. ΓΚΟΥΝΤΟΥΝΑΣ: Δεν το λέω μόνο εγώ. Πώς είναι δικιά μου, όταν βλέπουμε πρωτοσέλιδα σε εφημερίδες, που λένε και καλά ότι η Δίκη διολισθαίνει προς τη μεριά των κατηγορουμένων; Και μάλιστα σας ρίχνουν και ευθύνες τα δημοσιεύματα. Λέω, ότι εμείς αυτά τα παιχνίδια δε θα τα αφήσουμε, όσο μας αφορά, αναπάντητα
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή στα παιχνίδια εμπλέκεται και το Δικαστήριό μας;
Γ. ΓΚΟΥΝΤΟΥΝΑΣ: Οχι, το αντίθετο, είπα πριν ότι σας ρίχνουν και ευθύνες κ. Πρόεδρε για τη διαδικασία. Μάλιστα, προσπαθώντας να ασκήσουν πίεση στο Δικαστήριο, επιτίθενται προσωπικά μάλιστα σ’ εσάς τον ίδιο ως Διευθύνοντα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ δεν τα ξέρω κύριε αυτά.
Γ. ΓΚΟΥΝΤΟΥΝΑΣ: Υπάρχουν, πώς δεν τα ξέρετε κ. Πρόεδρε;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Δε διαβάσαμε εφημερίδα. Φέρτε τα να δούμε.
Γ. ΓΚΟΥΝΤΟΥΝΑΣ: Θα σας τα φέρουμε όλα μαζί, είναι 6-7 δημοσιεύματα, αύριο το πρωί θα τα έχετε στην Εδρα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Αφού από τον Τύπο θα κριθεί η δική μας αμεροληψία…
Γ. ΓΚΟΥΝΤΟΥΝΑΣ: Κατά τα λοιπά, συντάσσομαι με αυτά που είπαν οι συνάδελφοί μου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Με συγχωρείτε, αφού υπάρχουν αυτά τα δημοσιεύματα και εσείς θεωρείτε ότι το Δικαστήριο καλώς προχωρούσε μέχρι τώρα, γιατί τα δημοσιεύματα αυτά δεν τα παίρνατε να τα προβάλλετε εκεί που νομίζετε και έρχεστε εδώ και λέτε «ξέρετε, υπάρχουν αυτά τα δημοσιεύματα, επομένως εμείς διαμαρτυρόμεθα, φεύγουμε»; Αυτή η λογική δεν υπάρχει.
Α. ΚΩΣΤΑΝΤΑΚΗΣ: Επρεπε να έχει ασκηθεί ήδη δίωξη αυτεπαγγέλτως, αν θέλουμε να μιλήσουμε νομικά και δικονομικά. Αυτεπαγγέλτως. Ο κ. Παπαγγελόπουλος εδώ γράφει ότι κάτι πιθανόν έγινε με έναν δημοσιογράφο και αμέσως ασκεί δίωξη. Εδώ τέσσερις εφημερίδες μεγάλης κυκλοφορίας, ο «Ελεύθερος Τύπος», η «Απογευματινή», «Το Βήμα», «Τα Νέα», συγκεκριμένες εφημερίδες…
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: (Μιλάει χωρίς να ακούγεται)
Α. ΚΩΣΤΑΝΤΑΚΗΣ: Ακούστε κ. Εισαγγελέα, εγώ δεν αισθάνομαι στη συμμετοχή μου σ’ αυτή τη Δίκη ότι απειλώ κανέναν, είτε μάρτυρα είτε οποιονδήποτε άλλον παράγοντα, ούτε ότι είμαι εδώ πέρα για να προωθώ αρρωστημένες ιδέες με την ανοχή κάποιου και με την κόντρα κάποιου άλλου. Αυτά είναι πρωτοφανή και ανεπίτρεπτα. Οταν διαβάζω αυτά και έρχομαι την επόμενη ημέρα και μου απαγορεύετε όσες ερωτήσεις προσπάθησα να κάνω, ενώ αυτό δεν είχε συμβεί μέχρι τώρα, εκ των πραγμάτων δε μπορώ παρά να προβληματίζομαι. Διαταράσσεται η σχέση εμπιστοσύνης. Είναι νομίζω απολύτως κατανοητό και οφείλω να σκεφτώ τι θα κάνω. Είναι ένα ζήτημα το οποίο έχει ο κάθε υπερασπιστής. Μπορώ πλέον να τον υπερασπισθώ όπως εγώ νομίζω τον κ. Χριστόδουλο Ξηρό; Ναι ή όχι; Αυτό το δικαίωμα λοιπόν το έχω, για να καταλήξω αν πρέπει να ασκήσω δικονομικά δικαιώματα ή να σηκωθώ να φύγω τελείως. Δε μπορούμε εδώ πέρα να θεωρούμαστε ότι οι κατηγορούμενοι κι εμείς απειλούμε τους μάρτυρες υπό την ανοχή του Προέδρου…
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Κύριε Κωσταντάκη, εμείς θα απολογηθούμε για τις εφημερίδες;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κύριε Πρόεδρε και κ. Εισαγγελέα, να βάλω λίγο τα πράγματα στη θέση τους…
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εδώ ασκούνται τα δικαιώματά σας δικονομικά και όχι με διαφορετικό τρόπο. Λοιπόν, ασκήστε τα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Είναι δικονομικό μας δικαίωμα η υποβολή ερωτήσεων κ. Πρόεδρε και να διευκρίνισω: Δεν αποχωρούμε για τα δημοσιεύματα, αποχωρούμε γιατί απαγορεύετε ερωτήσεις. Αποχωρούμε γιατί αρνείστε να ερευνήσετε τον πολιτικό χαρακτήρα και τα πολιτικά κίνητρα. Αποχωρούμε γιατί βλέπουμε ότι ασκούνται πιέσεις. Αποχωρούμε γιατί φοβόμαστε ότι μπορεί και να υποτάσσεσθε σε πιέσεις. Αυτοί είναι οι λόγοι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτά καταγράφονται, κ. συνήγορε, ότι αποχωρείτε διότι βλέπετε ότι ασκούνται πιέσεις.
Δ. ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑΣ: Να καταγραφούν όπως τα είπε η συνήγορος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Παρακαλώ αρκετά, ελάτε κύριε..
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δηλαδή, νομίζω ότι συνόψισα αυτά που είπα και αυτά που είπαν οι συνάδελφοί μου. Εάν υπήρξε κάποια προσπάθεια ή κάποια παρερμηνεία, το διευκρινίζω και πάλι. Δεν αποχωρούμε γιατί υπήρξαν δημοσιεύματα, αποχωρούμε γιατί βλέπουμε ότι εσείς επηρεάζεστε από αυτά.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Με συγχωρείτε κυρία Κούρτοβικ, μία ερώτηση σας απαγόρευσε ο κύριος Πρόεδρος και μία στον κύριο Κωνσταντάκη.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Οχι, μου απαγόρευσε ένα σύνολο ερωτήσεων.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Μία σας απαγόρευσε. Αλλες ημέρες είχαν απαγορευτεί περισσότερες. Τι λέτε τώρα;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Οχι, γιατί δήλωσα ότι θα ρωτήσω για την αξιολόγηση των ενεργειών, για τα θύματα, για τους λόγους, για τα αίτια. Οταν έλεγα για αξιολόγηση, ήταν ένα σύνολο ερωτήσεων – και το διευκρίνισα – και το απαγορεύσατε.
(Παρενεβλήθησαν κάποιες αβανταδόρικες προς τον πρόεδρο και την εισαγγελέα τοποθετήσεις της Πολιτικής Αγωγής και η συζήτηση έκλεισε ως εξής)
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Θα σας εκπροσωπήσουν άλλοι σήμερα;
Δ. ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑΣ: Για σήμερα όχι.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Εσάς κύριε;
Χ. ΞΗΡΟΣ: Για μένα το θέμα είναι πολύ σοβαρό και δε δέχομαι να εκπροσωπηθώ από κανέναν άλλον γι’ αυτήν ειδικά την υπόθεση.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, επειδή οι κύριοι Συνήγοροι δε δήλωσαν ότι αποχωρούν εντελώς, απλώς χάριν εντυπώσεων λένε “αποχωρούμε για τρεις ώρες”, λες και η Δικονομία λέει τέτοια πράγματα, εν πάση περιπτώσει, εγώ προτείνω τη διακοπή για αύριο και τη διαβίβαση των πρακτικών για τους κυρίους αυτούς Συνηγόρους στο Δικηγορικό Σύλλογο.
Δ. ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑΣ: Τα περί εντυπώσεων χαρακτηρίζουν εσάς, κ. Εισαγγελέα…
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Νομίζω όμως, ότι αυτό προς τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών, ότι είναι απείθεια και είναι και απείθεια προς το Δικαστήριο. Να διαβιβαστούν και αντίγραφα αποσπάσματος πρακτικών στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (μετά από διάσκεψη επί της έδρας): Λοιπόν, διακόπτει το Δικαστήριο για αύριο το πρωί στις 09:00 η ώρα και διατάσσει τη διαβίβαση των πρακτικών στο Δικηγορικό Σύλλογο για τη διενέργεια των νομίμων.
Τ δικαστήριο αποφάσισε την αποστολή των πρακτικών μόνο στο ΔΣΑ (όχι και στον εισαγγελέα), επειδή προφανώς δεν διαπράχθηκε κανένα ποινικό αδίκημα, όπως στη ζέση της έσπευσε να προεξοφλήσει η ρέκτις κ. Κουτζαμάνη.
