Αυλαία στην κατ’ έφεση δίκη των κατηγορούμενων ως μέλη της 17Ν, μετά από 17,5 μήνες διαδικασίας και 250 συνεδριάσεις, χωρίς καμιά έκπληξη της τελευταίας στιγμής, όπως άλλωστε αναμενόταν.
Πριν εκφωνηθούν οι τελικές (κατά συγχώνευση) ποινές, η Γ. Κούρτοβικ έθεσε και πάλι το ζήτημα της αφαίρεσης του χρόνου κράτησης, που πέρασε στο ντούκου όταν το πρωτοέθεσε (η εισαγγελέας δεν τοποθετήθηκε, ούτε της ζητήθηκε να τοποθετηθεί). Ο χρόνος κράτησης –είπε- είναι περίπου ενάμισης χρόνος για τους κατηγορούμενους αυτής της δίκης (για την ακρίβιε, 17 μήνες). Αυτοί που έχουν καταδικαστεί σε ισόβια προσδοκούν κάποια στιγμή να αποφυλακιστούν με τις διαδικασίες που προβλέπει ο νόμος για την υφ’ όρων απόλυση. Αν ο χρόνος κράτησης αφαιρεθεί από το χρόνο πρόσκαιρης κάθειρξης, που είναι για όλους 25 χρόνια, τότε θα πρέπει να εκτίσουν ολόκληρο το χρονικό διάστημα που προβλέπεται για τα ισόβια. Αυτό είναι μια μεγάλη αδικία για τους κατηγορούμενους. Γι’ αυτό το δικαστήριο πρέπει να αποφασίσει την αφαίρεση του χρόνου κράτησης από το σύνολο της ποινής, για να μπορέσει ο κατηγορούμενος να προσμετρήσει πραγματικά το χρόνο αυτό στο χρόνο έκτισης της ποινής του και όχι να του πουν ότι ο χρόνος κράτησης αφαιρέθηκε από την πρόσκαιρη κάθειρξη, επομένως πρέπει να εκτίσει όλο το χρόνο που προβλέπεται για τα ισόβια (χωρίς δηλαδή να συνυπολογιστούν και αυτοί οι 17 μήνες).
Η εισαγγελέας αρχικά είπε πως δεν έχει να συμπληρώσει τίποτα στην πρότασή της, αλλά στη συνέχεια αναγκάστηκε να μπει σε συζήτηση με τη συνήγορο, στη διάρκεια της οποίας υποστήριξε πως δεν υπάρχει πρόβλημα, διότι αν μετριαστούν τα ισόβια αυτομάτως θα αφαιρεθεί ο χρόνος κράτησης. Η Γ. Κούρτοβικ απάντησε πολύ απλά: αυτό που λέτε θέλω να καταγραφεί στην απόφαση και όχι να αναφέρεται ότι ο χρόνος κράτησης αφαιρείται από το χρόνο της πρόσκαιρης κάθειρξης. Αν αφαιρεθεί από το χρόνο κάθειρξης, τότε έχουμε εικονική αφαίρεση και οι κατηγορούμενοι θα επιβαρυνθούν με επιπλέον ποινή 17 μηνών. «Αυτή είναι η πρότασή μου, δεν θα κάνω διάλογο» (!), ήταν η τελική φράση της εισαγγελέα, μετά από ένα δεκάλεπτο διαλόγου με την Γ. Κούρτοβικ, στη διάρκεια του οποίου η συνήγορος κατέθετε επιχειρήματα χωρίς να παίρνει απαντήσεις αλλά μόνο υπεκφυγές. Κατά την εκφώνηση της απόφασης, που ακολούθησε, ο πρόεδρος έλεγε για κάθε κατηγορούμενο που έχει καταδικαστεί σε ισόβια και πρόσκαιρη κάθειρξη: αφαιρεί το χρόνο κράτησης από τη συνολική ποινή, επιφυλασσόμενο για το αν η αφαίρεση θα γίνει από την πρόσκαιρη κάθειρξη ή την ποινή των ισοβίων, σύμφωνα με το αίτημα της συνηγόρου.
Στη συνέχεια, ο πρόεδρος εκφώνησε την απόφαση για τις τελικές ποινές μετά τις συγχωνεύσεις, που κινήθηκε στο πλαίσιο της εισαγγελικής πρότασης και λίγο πιο ευνοϊκά για τους Θωμά Σερίφη και Σ. Κονδύλη, οι οποίοι αναμένεται να αποφυλακιστούν άμεσα (θα χρειαστεί να κάνουν τη σχετική διαδικασία προσφυγής στο Συμβούλιο του Πρωτοδικείου Πειραιά, που είναι αρμόδιο για τις αποφυλακίσεις κρατουμένων υπό όρους). Για τον Κ. Καρατσώλη έγινε δεκτή η εισαγγελική πρόταση και καλώς εχόντων των πραγμάτων (αν δηλαδή κάνει το μέγιστο αριθμό μεροκάματων στη φυλακή) αναμένεται να αποφυλακιστεί μετά από 1,5 χρόνο περίπου. Οι τελικές ποινές είναι οι εξής:
Δ. Κουφοντίνας: 11 ισόβια – 25 χρόνια κάθειρξη – χρηματική ποινή 12.500 ευρώ
Σάββας Ξηρός: 5 ισόβια – 25 χρόνια κάθειρξη – χρηματική ποινή 22.900 ευρώ
Χριστ. Ξηρός: 6 ισόβια – 25 χρόνια κάθειρξη – χρηματική ποινή 3.500 ευρώ
Β. Τζωρτζάτος: 4 ισόβια – 25 χρόνια κάθειρξη – χρηματική ποινή 4.300 ευρώ
Π. Τσελέντης: 25 χρόνια κάθειρξη
Βασ. Ξηρός: 25 χρόνια κάθειρξη – χρηματική ποινή 3.700 ευρώ
Δ. Γεωργιάδης: 8 χρόνια κάθειρξη – χρηματική ποινή 1.500 ευρώ
Κ. Καρατσώλης: 17 χρόνια κάθειρξη – χρηματική ποινή 1.000 ευρώ
Ηρ. Κωστάρης: ισόβια – 23 χρόνια κάθειρξη – χρηματική ποινή 1.000 ευρώ
Θωμ. Σερίφης: 8 χρόνια κάθειρξη
Κ. Τέλλιος: 22 χρόνια κάθειρξη
Σ. Κονδύλης: 11 χρόνια και 3 μήνες κάθειρξη – χρηματική ποινή 500 ευρώ
Αλ. Γιωτόπουλος: 17 ισόβια – 25 χρόνια κάθειρξη – χρηματική ποινή 13.300 ευρώ
Επίσης, επιβλήθηκε στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων ως εξής: Στους Κουφοντίνα, Χριστόδουλο, Τζωρτζάτο, Κωστάρη και Γιωτόπουλο 10 έτη, στους Τσελέντη, Βασίλη Ξηρό και Τέλλιο 8 έτη, στους Καρατσώλη και Γεωργιάδη 6 έτη, στους Θωμά Σερίφη και Κονδύλη 5 έτη.
Στη συνέχεια τέθηκαν αιτήματα επιστροφής εγγυήσεων για απαλλαγέντες και επιστροφής αντικειμένων που κατασχέθηκαν στα σπίτια των κατηγορούμενων και δεν έχουν καμιά σχέση με την υπόθεση (προσωπικά αντικείμενα των ίδιων και των οικείων τους).
Αμέσως μετά μπήκαμε σε ένα από τα πιο σημαντικά σημεία της δίκης. Η υπεράσπιση Τσελέντη (Β. Κουνέλης) ζήτησε την εφαρμογή του σχετικού άρθρου του τρομονόμου και την αναστολή της ποινής του κατηγορούμενου, επικαλούμενη τη μεγάλη συμβολή του στην εξάρθρωση της Οργάνωσης. Ο συνήγορος περιέγραψε τη συμβολή του Τσελέντη, σημειώνοντας ιδιαίτερα ότι αυτός είναι που αναφέρθηκε στον τρόπο δράσης της Οργάνωσης, στη συγγραφή των προκηρύξεων, στον τρόπο επιλογής των στόχων. Χαρακτήρισε μονόδρομο για το δικαστήριο την αναστολή της εκτέλεσης της ποινής του Π. Τσελέντη, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 187β του Ποινικού Κώδικα (η συγκεκριμένη ρύθμιση έχει εισαχθεί με τον τρομονόμο της κυβέρνησης Σημίτη το 2001). Το δίλημμα που έθεσε στο δικαστήριο ο Β. Κουνέλης ήταν ωμό: ή ο Τσελέντης παρέσχε αξιόπιστα στοιχεία ή δεν παρέσχε, οπότε τίθεται ζήτημα για την καταδίκη άλλων κατηγορούμενων που στηρίχτηκε στη μαρτυρία Τσελέντη! Εφερε μάλιστα παραδείγματα από το σκεπτικό της πρωτόδικης απόφασης, από τα οποία προκύπτει ότι η μαρτυρία του Τσελέντη ήταν καθοριστική για τις αποφάσεις του δικαστήριου. Καταλήγοντας, ο συνήγορος είπε πως η διάταξη αυτή (δυνατότητα 10ετούς αναστολής στην εκτέλεση της ποινής των συνεργαζόμενων) θεσπίστηκε γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο. Υπαινίχτηκε, δηλαδή, πως μόνο με την αναστολή στον Τσελέντη θα σταλεί το μήνυμα της συνεργασίας μελών οργανώσεων ένοπλης πάλης με τις διωκτικές αρχές. Οτι τα ανταλλάγματα της συνεργασίας πρέπει να είναι ολοκληρωμένα, να φτάσουν στο μάξιμουμ, αλλιώς δεν θα αποτελούν κίνητρο για μελλοντικούς συνεργαζόμενους.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η αγόρευση του Θ. Παπαγιάννη, ο οποίος επιπροσθέτως θύμισε πως ο Τσελέντης έχει πει ότι δεν θα ‘θελε να είναι στα κελιά που βρίσκεται, γιατί έτσι είναι σαν το κράτος να θέλει να τον επανεντάξει στη 17Ν!
Αίτημα αναστολής έθεσε και ο Ν. Πρωτέκδικος, συνήγορος του Κ. Τέλλιου, ο οποίος αναφέρθηκε αρχικά στη σκοπιμότητα των «μέτρων επιείκειας» του τρομονόμου, τα οποία δεν υπήρχαν όλα στο αρχικό σχέδιο του νόμου, αλλά προστέθηκαν κατά την κοινοβουλευτική συζήτηση. Η βούληση του νομοθέτη –είπε ο συνήγορος- είναι να μπορούν τα δικαστήρια να είναι ευέλικτα και να μπορούν να φτάνουν μέχρι την αναστολή εκτέλεσης της ποινής εκείνων που προσέρχονται στις αρχές και καταθέτουν όσα γνωρίζουν. Χαρακτήρισε πολύ μεγάλη τη συμβολή του Τέλλιου στην εξάρθρωση, σημειώνοντας ότι είναι ο μόνος που προσήλθε στις αρχές και είπε ό,τι γνώριζε, που δεν ήταν λίγα. Σημείωσε πως στον ίδιο έχει αποδοθεί περιφερειακή δράση, με απλή συνέργεια σε δυο μόνο ενέργειες, θύμισε πως είναι ασθενής και νοσηλύεται και πως η έκτιση της ποινής μόνο σε χειροτέρευση της κατάστασής του θα οδηγούσε. Είναι ο μόνος άνθρωπος που προσήλθε στις αρχές –κατέληξε ο Ν. Πρωτέκδικος- και ελπίζω με την απόφασή σας να μην είναι και ο τελευταίος.
Η εισαγγελέας, αφού σημείωσε αρχικά πως το ζήτημα την απασχόλησε και συζήτησε πολύ με τον εαυτό της, είπε πως κατέληξε ότι αναστολή δε μπορεί να χορηγηθεί ούτε στον Τσελέντη ούτε στον Τέλλιο. Γιατί υπάρχει μια ιδιαίτερα φονική οργάνωση, με πρωτοφανή για την Ελλάδα δράση, και οι καταδίκες π.χ. του Τσελέντη είναι σε υποθέσεις που έτρεξε πολύ αίμα, γεγονός που δεν μπορεί να οδηγήσει στην αναστολή της ποινής του. Συνέβαλε, βέβαια, κατά ένα βαθμό στην εξάρθρωση, όμως δεν ήταν και πάρα πολύ μεγάλη η συμβολή του. Το ίδιο και του Τέλλιου, διότι όταν αυτοί οι δύο ομολόγησαν, είχαν προηγηθεί άλλοι και είχαν βρεθεί τα κρησφύγετα και ο οπλισμός. Συνέβαλε ο Τσελέντης σ’ ένα βαθμό και γι’ αυτό του αναγνωρίστηκε το ελαφρυντικό της ειλικρινούς μετάνοιας. Οσον αφορά τον Τέλλιο, η εισαγγελέας υποστήριξε πως και αυτός συμμετείχε σε πράξεις αίματος, ο δε βαθμός συμβολής του στην εξάρθρωση ήταν ο ελάχιστος, διότι μίλησε κυρίως για τη δική του συμμετοχή και για δευτερεύοντα ζητήματα και μάλιστα όταν η Αστυνομία είχε εξαρθρώσει σχεδόν την Οργάνωση. Γι’ αυτό και μετά λύπης της δεν μπορεί να προτείνει ούτε γι’ αυτόν την αναστολή της ποινής.
Οι δευτερολογίες των τριών συνηγόρων δεν προσέθεσαν τίποτα ιδιαίτερο από άποψη νομικής επιχειρηματολογίας (απάντησαν απλά στην εισαγγελέα, ότι η φύση της Οργάνωσης δε μπορεί να χρησιμοποιείται ως στοιχείο για τη μη αναστολή των ποινών). Ολοι οι παράγοντες της δίκης γνώριζαν πολύ καλά ότι βρίσκονταν μπροστά σε μια ξεκάθαρα πολιτική απόφαση (άλλο αν κανένα μέρος δεν ήθελε να το πει ευθέως). Η απόφαση αυτή συνίσταται στο εξής απλό: μέχρι πού μπορεί να φτάσει η ευμενής μεταχείριση των συνεργαζόμενων; Αρκεί η ευεργετική γι’ αυτούς μεταχείριση στο επίπεδο της κατηγορίας και της ποινής ή πρέπει να φτάσει μέχρι την αναστολή; Εκείνο που η εισαγγελέας ήθελε να πει στον Τσελέντη, αλλά δε μπορούσε να το πει ευθέως, είναι το εξής: Αν η μεταχείρισή σου ήταν όπως των υπόλοιπων, θα μπορούσες αυτή τη στιγμή να έχεις στην πλάτη σου 3 ισόβια. Εχεις όμως 25 χρόνια. Μη ζητάς λοιπόν να βγεις αμέσως. Μπορείς να βγεις σε μια τετραετία-πενταετία. Διότι το μήνυμα που πρέπει να περάσει είναι «ρουφιανέψτε πριν σας πιάσουν και όχι όταν σας πιάσουν». Ανάλογα με το βαθμό συνεργασίας θα είναι και η ευνοϊκή μεταχείριση. Δε θα μας δίνετε το λιγότερο και θα ζητάτε το μάξιμουμ.
Μετά από μια βασανιστική διακοπή, που κράτησε από τις 11:10 μέχρι τις 15:30 (!!), το δικαστήριο συνέχισε με προτάσεις της εισαγγελέα πάνω στα αιτήματα απόδοσης κατασχεθέντων (πρότεινε την απόδοση των κατασχεθέντων, πλην όπλων, εκρηκτικών, κλειδιών και πλαστών εγγράφων για όλους τους κατηγορούμενους). Ο πρόεδρος ανακοίνωσε ότι απορρίφτηκε το αίτημα να αφαιρεθεί ο χρόνος κράτησης από το σύνολο της ποινής (θα αφαιρεθεί από το χρόνο πρόσκαιρης κράτησης). Διέταξε την απόδοση των κατασχεθέντων στους Καρατσώλη, Τζωρτζάτο, Τσελέντη, Κωστάρη, Θ. Σερίφη, Σ. Κονδύλη (πλην όπλων και εκρηκτικών, εννοώντας προφανώς τα είδη κυνηγιού που κατασχέθηκαν από το σπίτι του), Π. Σερίφη, Αγγ. Σωτηροπούλου (πλην των κλειδιών), Αλίθια Ρομέρο-Κορτές, Κ. Παπανικολάου (μια κυνηγετική καραμπίνα), Κ. και Γ. Πανουσόπουλο. Για τους υπόλοιπους κατηγορούμενους διατάχτηκε η επιστροφή των κατασχεθέντων, πλην όπλων, εκρηκτικών, κλειδιών και πλαστών εγγράφων.
Τέλος, το δικαστήριο απέρριψε τα αιτήματα των Τσελέντη και Τέλλιου για αναστολή εκτέλεσης της ποινής. Ετσι, ο Τσελέντης παραμένει στη φυλακή, ο δε Τέλλιος θα πρέπει να αναζητηθεί και να φυλακιστεί (όπως ανακοίνωσε ο συνήγορός του, νοσηλεύεται στο «Γ. Γεννημματάς»).
Η εισαγγελέας δεν είχε να συμπληρώσει τίποτα, όταν ρωτήθηκε από την πρόεδρο, ενώ από τους συνηγόρους μίλησε μόνο η Γ. Κούρτοβικ, η οποία αναφέρθηκε και πάλι στο ζήτημα της αφαίρεσης του χρόνου κράτησης από την ποινή της προσωρινής κάθειρξης, που αποτελεί μέτρο σε βάρος των καταδικασμένων σε ισόβια. Ο πρόεδρος απάντηση ότι «αυτή είναι η θέση όλων των δικαστηρίων», για να παρατηρήσει η Γ. Κούρτοβικ πως πρόκειται για πρακτική και όχι για θέση, αφού δεν αιτιολογείται. Αμέσως μετά απ’ αυτή την παρατήρηση ο πρόεδρος εκφώνησε το «λύεται η συνεδρίαση» και έπεσε η αυλαία της δίκης.
ΥΓ: Στο διάλειμμα της συνεδρίασης, ο Β. Τζωρτζάτος διένειμε στους δημοσιογράφους την εξής γραπτή δήλωση: «Η κακοδικία του εφετείου σε βάρος μου είναι τραγικής έκτασης δεικνύοντας ότι δεν υπάρχει ούτε κατ’ ελάχιστον δικαιοσύνη σε τέτοιες υποθέσεις και ειδικότερα για ορισμένους κατηγορουμένους. Αυτό που υπάρχει είναι μια εντελλόμενη καρμανιόλα πολιτικών σκοπιμοτήτων την οποία πολύ λίγο έως καθόλου δεν την απασχολούν τα πραγματικά περιστατικά και η νομική επιχειρηματολογία. Οι δικαστές που μας δίκασαν δεν τίμησαν τον όρκο τους καταπατώντας το ισχύον δίκαιο, αγνοώντας τα πραγματικά αποδεικτικά στοιχεία, χρησιμοποιώντας δε μόνο κατασκευασμένα και πλαστά, με σεναριακές και αυθαίρετες συσχετίσεις φανταστικών και μη γεγονότων. Εμπλεοι εμπάθειας και έξωθεν του δικαστηρίου χειραγωγούμενοι . Το ερώτημα εδώ είναι αν υπάρχουν δικαστές οι οποίοι θα αψηφούσαν έμμεσες και άμεσες πολιτικές πιέσεις με ένα στοιχειωδώς αξιοπρεπές “μέχρις εδώ”, ώστε να μας δικάσουν ως πραγματικοί νομικοί επιστήμονες προσηλωμένοι στο δίκαιο της απόδειξης και αποστασιοποιημένοι από το στοιχείο της εμπάθειας. Eλλειψη Δικαιοσύνης σημαίνει στην ουσία έλλειψη Δημοκρατίας με τον κάθε εισαγγελέα να “δένει” όποιον θέλει ή όποιον του υποδείξει ο πολιτικός του προϊστάμενος. Είναι άδικο και προκλητικό να αποφυλακίζονται ή να ετοιμάζονται προς σύντομη αποφυλάκιση κατηγορούμενοι των οποίων τα ισόβια έχω φορτωθεί και ενώ το γνωρίζουν οι πάντες». (Σ.σ. από βάθος… πολιτικής ανάλυσης σκίζει).