Να μια ταινία που δεν πρέπει να χάσετε για κανένα λόγο! Η ευκαιρία να ακουστεί η φωνή της Παλαιστίνης πιο μακριά και πιο δυνατά. Ο παλαιστίνιος δημιουργός του εξαιρετικού «Paradise now» σε μια μεγάλη στιγμή για τον ίδιο και τη χώρα του. Δε θα μπούμε σε λεπτομερή εξιστόρηση της ταινίας που έτσι θα έχανε πολλά από τη θαυμάσια πλοκή της. Ο «Ομάρ» είναι απείρως περισσότερα από ένα καλοστημένο αγωνιώδες θρίλερ και μια συγκλονιστική ιστορία αγάπης. Είναι η απελπισμένη κραυγή ενός λαού, είναι η μελαγχολία του μακρόχρονου «αδιέξοδου» αγώνα, είναι η σκληρή επίγνωση ότι σε μια κατεχόμενη χώρα δεν υπάρχει ζωή παρά μόνον η ταπείνωση, είναι η αναμφισβήτητη διαπίστωση ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την αντίσταση.
Ο Αμπού Ασαντ πλέκει αριστοτεχνικά μια ερωτική ιστορία με το δράμα της κατεχόμενης Παλαιστίνης, αναπτύσσει διαλεκτικά τις σχέσεις των χαρακτήρων και την εξέλιξή τους, «ερμηνεύει» τις συμπεριφορές των ηρώων του έτσι όπως αυτοί προσπαθούν να επιβιώσουν με κάθε τρόπο, εξευτελιζόμενοι κάτω από τη σιδερένια μπότα του σιωνιστικού κράτους. Δεν πρόκειται μόνο για έναν ύμνο στη ζωή που σφύζει και ασφυκτιά καλώντας χαρούμενα τα νιάτα κοντά της, ούτε για τις συνεχείς παγίδες θανάτου. Ο «Ομάρ» είναι πριν απ` όλα μια πολιτική ταινία. Οπως πολιτική ταινία ήταν και το «Hunger» του Στιβ Μακ Κουίν, που αναφέρεται στην υπέρβαση της ανθρώπινης αντοχής, όταν το σώμα γίνεται το έσχατο όχημα πολιτικής διαμαρτυρίας, με αφορμή την απεργία πείνας του Μπόμπι Σαντς στην Ιρλανδία.
Οσοι δεν έχουν μάθει να αντιλαμβάνονται σε όλο το εύρος τη βιαιότητα και τη σκληρότητα των συνθηκών, το ισχυρό ένστικτο της επιβίωσης, τα διαφορετικά συμφέροντα, τις αντιφάσεις και τα αντικρουόμενα συναισθήματα των ανθρώπων, δεν μπορούν να κατανοήσουν το θέατρο των συγκρούσεων όχι μόνο στη σύγχρονη χειμαζόμενη και αντιστεκόμενη Παλαιστίνη, αλλά και σε όλες τις κρίσιμες ιστορικές στιγμές των λαών. Τους ξενίζει η έκταση της προδοσίας και η σκληρότητα των πολιτικών αποφάσεων. Γι’ αυτούς ο Πλουμπίδης π.χ. θα είναι πάντα ένας άγιος και το επαναστατικό ΚΚΕ της εποχής εκείνης ένας αδίστακτος ηθικός δολοφόνος.
Είναι αλήθεια ότι ένα αδαές κοινό θα μείνει στην επιφάνεια και δε θα εισχωρήσει σε ολόκληρο το βάθος αυτής της πολυεπίπεδης ταινίας. Είναι το ίδιο όπως όταν στο «Νονό» του Κόπολα κάποιος βλέπει μόνο μια μαφιόζικη ιστορία. Ομως κι έτσι, είναι μια άκρως ενοχλητική υπόθεση για το σιωνιστικό κράτος. Και μόνο η υποψηφιότητα για Οσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας (που δε νομίζουμε ότι θα ευδοκιμήσει, παρά μόνο αν υπάρχουν άλλες, παρασκηνιακές, πολιτικές σκοπιμότητες) θα ξεσηκώσει την οργή του πανίσχυρου εβραϊκού λόμπι.
Δε θα μείνουμε στην καλλιτεχνική αξία της ταινίας που είναι άρτια απ` όλες τις απόψεις, με εκπληκτικές κυρίως τις ερμηνείες των ηθοποιών, πολλοί από τους οποίους εμφανίζονται για πρώτη φορά. Συγκρίνοντας τον «Ομάρ» με το «Paradise now» θα παρατηρήσει κανείς ότι το πρώτο χαρακτηρίζεται από πιο στρωτή, δυτικότροπη αφήγηση, ενώ ότι το δεύτερο διέθετε περισσότερες υπερβάσεις και συμβολισμούς. Θα ήταν μικρόψυχο να μείνει κανείς εκεί.
Είναι άδικο, αυτή η ταινία που αναγκαστικά θα προκαλέσει παγκόσμια αίσθηση –ιδίως στον αραβικό κόσμο– να είναι πιο ισχυρή φωνή καταδίκης του Ισραήλ από τους μαζικούς ηρωισμούς και τις ατελείωτες θυσίες των Παλαιστινίων. Ομως είναι έτσι: Ο «Ομάρ» δείχνει την καθημερινή Οδύσσεια του να ζει κανείς σ` αυτή την απέραντη φυλακή που λέγεται Δυτική Οχθη ή Γάζα και να έχει μπροστά του ένα τείχος που χωρίζει όχι μόνο Ισραηλινούς από Παλαιστίνιους αλλά και Παλαιστίνιους από Παλαιστίνιους. Η Δυτική Οχθη δεν είναι απλώς μια κατεχόμενη ζώνη, είναι στην ουσία καθαρή επικράτεια του ισραηλινού κράτους.Ο «Ομάρ» δίνει φωνή στην Παλαιστίνη σε μια εποχή που την έχει τόσο ανάγκη. Και αυτή η κραυγή είναι αληθινή όσο η ίδια η ζωντανή πραγματικότητα εκεί.
Ελένη Σταματίου
