Η δολοφονική επίθεση κατά της Κ. Κούνεβα ανέδειξε και έκανε γνωστό σε όλο τον ελληνικό λαό το τεράστιο πρόβλημα του δουλεμπόριου. Εκτοτε, παρά τον αγώνα της ΠΕΚΟΠ και του κινήματος αλληλεγγύης (που κάποια στιγμή έμεινε –δυστυχώς– από «καύσιμα»), δεν έγινε απολύτως τίποτα.
Ο Α. Λοβέρδος έκρινε σκόπιμο να «παίξει» δημαγωγικά και με το πρόβλημα του δουλεμπόριου, περιλαμβάνοντας κάποιες διατάξεις στο προσχέδιο νόμου που έδωσε στη δημοσιότητα στις 10 Μάη. Βέβαια, από έναν πολιτικό που καμώνεται τον προοδευτικό και το παίζει «παιδί του λαού» που στα φοιτητικά του χρόνια έκανε μεροκάματα στη λαχαναγορά και σπούδασε παίζοντας μπουζούκι στο Σαρλερουά, θα περίμενε κανείς το απλό: να καταργήσει όλο το αντεργατικό πλέγμα βάσει του οποίου αναπτύσσεται το δουλεμπόριο. Φυσικά, ένας υπουργός μιας αστικής κυβέρνησης δεν υπήρχε περίπτωση να το κάνει, παρά μόνο αν τον ανάγκαζε το εργατικό κίνημα.
Αν και με τη διάθεση δημαγωγίας στο φουλ, ο Α. Λοβέρδος δεν δίστασε να πάει πίσω απ’ αυτά που είχε περιλάβει στην περιβόητη εγκύκλιό του ο «λαϊκοδεξιός» Γ. Γιακουμάτος. Οπως είναι γνωστό, στην εγκύκλιό του ο Γιακουμάτος πρόβλεπε να καταγγέλλονται οι εργολαβικές συμβάσεις των δουλεμπόρων, αν συλλαμβάνονταν να παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία. Βέβαια, για να λέμε όλη την αλήθεια, και αυτή η εγκύκλιος ήταν υποκριτική και ανεφάρμοστη στην πράξη, διότι στους όρους των συμβάσεων που υπογράφουν οι κρατικοί φορείς με τους δουλέμπορους δεν περιλαμβάνεται η τήρηση της εργατικής νομοθεσίας.
Ο Λοβέρδος, όμως, συμπεριφέρεται γενναιόδωρα προς τους καημένους τους δουλέμπορους. Αν το ΣΕΠΕ τους συλλάβει να παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία, τον ενημερώνει εγγράφως και του επιβάλλει πρόστιμο. Μόνο αν ο δουλέμπορος πιαστεί δεύτερη φορά θεωρείται υπότροπος και η σύμβαση καταγγέλλεται υποχρεωτικά. Η αυστηρότητα του κράτους εξαντλείται μόνο έναντι των εργατών. Εναντι των καπιταλιστών και μάλιστα της χειρότερης φάρας που υπάρχει, των εργολάβων-δουλέμπορων, η συμπεριφορά του κράτους είναι… «λαρτζ».
Ο Λοβέρδος, όμως, δεν μπορούσε και να μη δημαγωγήσει. Ετσι, στο προσχέδιό του, είχε περιλάβει μια σειρά όρους, οι οποίοι υποτίθεται ότι θα στρίμωχναν τους δουλέμπορους και θα έκαναν πιο εύκολο το έργο των κρατικών ελεγκτικών οργάνων.
Το πρώτο κιόλας άρθρο του προσχέδιου πρόβλεπε ότι οι δουλέμποροι, με ευθύνη τους, θα τηρούσαν υποχρεωτικά «βιβλίο ημερήσιων δελτίων απασχολούμενου προσωπικού στον τόπο εργασίας». Το βιβλίο αυτό θα διατηρούνταν για μια δεκαετία. Ξέρετε τι έγινε αυτό το άρθρο στην τελική μορφή του νομοσχέδιου, που ψηφίστηκε από τη Βουλή; Εγινε καπνός και χάθηκε. Ούτε αυτή η ελάχιστη υποχρέωση, που ενδεχομένως να βοηθούσε τον έλεγχο ή να βοηθούσε έναν εργαζόμενο που θα διεκδικούσε δεδουλευμένα και ένσημα, δεν έμεινε στο νομοσχέδιο. Γιατί άραγε; Προφανώς, επειδή το ζήτησαν οι δουλέμποροι, που έχουν εξαιρετικά καλές σχέσεις με την πολιτική εξουσία.
Στη δεύτερη παράγραφο του ίδιου άρθρου (πάντα στο προσχέδιο νόμου) προβλεπόταν ότι οι εργαζόμενοι σε εργολάβο θα πληρώνονται υποχρεωτικά μέσω τραπέζης και ότι το αποδεικτικό πληρωμής τους θα γνωστοποιείται υποχρεωτικά στον αποδέκτη των υπηρεσιών (δηλαδή στο φορέα που έχει υπογράψει τη σύμβαση με τον εργολάβο). Και αυτή η διάταξη έφυγε από το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε τελικά. Να μην κουράζονται οι δουλέμποροι να πληρώνουν τους εργαζόμενους μέσω τράπεζας και μετά να τους παίρνουν πίσω ένα μέρος από τα λεφτά. Να τους τα κλέβουν κατευθείαν και να είναι εντελώς ανεξέλεγκτοι. Επίσης, προβλεπόταν η υποχρέωση των εργολάβων για τήρηση της νομοθεσίας για την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας και ειδικά όσων προβλέπονται για τεχνικό ασφάλειας και γιατρό εργασίας, για παροχή μέσων ατομικής προστασίας και προστασία από βλαπτικούς παράγοντες. Και αυτά έφυγαν. Προφανώς, κρίθηκε ότι οι κολασμένοι στην καθαριότητα και παρεμφερείς εργασίες δεν χρειάζονται ούτε τα τυπικά που προβλέπονται για τους άλλους εργαζόμενους.
Η δική μας άποψη είναι καθαρή: δεν ζητάμε βελτίωση και έλεγχο του δουλεμπόριου. Ζητάμε την απαγόρευσή του και την πρόσληψη προσωπικού από τους φορείς. Αν σχολιάσαμε τις υπαναχωρήσεις (ή την υποκρισία, αν θέλετε) του Λοβέρδου, είναι για να θυμίσουμε ότι η κατάργηση του δουλεμπόριου εξακολουθεί να παραμένει ένα ανοιχτό στοίχημα για την εργατική τάξη.
