Το πρωτοσέλιδο της «Αυγής» με τους Μητσοτάκη-Σαμαρά με φόντο τα ναζιστικά σύμβολα και τον τίτλο «Δεν είναι αθώοι…» υποτίθεται πως ήταν μια επιθετική πολιτική κίνηση. Στην πραγματικότητα ήταν το αντίθετο: κίνηση πανικόβλητης άμυνας για να ξεπεραστούν πολιτικά αδιέξοδα.
Αρκεί μια σύγκριση με το πρωτοσέλιδο της ΕφΣυν για το «τείχος της δημοκρατίας», μια βδομάδα πρωτύτερα, στο οποίο Μητσοτάκης και Σαμαράς συγκαταλέγονταν στο ίδιο αντιφασιστικό μέτωπο με τους Τσίπρα, Γεννηματά, Κουτσούμπα και Βαρουφάκη.
Η ΝΔ, βλέποντας τον Τσίπρα να κατεβαίνει στη Λ. Αλεξάνδρας στις 7 Οκτώβρη, μέρα ανακοίνωσης της απόφασης του δικαστήριου, έδωσε εντολή να αποδομηθεί η σπέκουλα του ΣΥΡΙΖΑ. Κι αυτό δεν ήταν καθόλου δύσκολο. Οι δημοσιογράφοι των φιλοκεβερνητικών Μέσων ανέσυραν από το αρχείο τους δηλώσεις συριζαίων (ο Κατρούγκαλος το 2014 έλεγε ότι δεν πρέπει να παραβιαστούν τα δικαιώματα των βουλευτών της ΧΑ, ο Βούτσης αργότερα έλεγε ότι οι βουλευτικές ψήφοι δεν έχουν χρώμα κτλ.), προσέθεσαν και τη σπουδή του ΣΥΡΙΖΑ να ψηφίσει τον νέο Ποινικό Κώδικα λίγες μέρες προτού εγκαταλείψει την κυβερνητική εξουσία, ήρθε και ο Κοντονής σαν κερασάκι στην τούρτα, οπότε ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε απολογούμενος, την ίδια ώρα που η ΝΔ «έσπρωχνε» το βασικό της επιχείρημα-σύνθημα: «Ο Σαμαράς τους συνέλαβε, ο Μητσοτάκης τους στέλνει στη φυλακή».
Αντιλαμβάνεστε σε τι απελπισία βρέθηκε το προπαγανδιστικό επιτελείο του ΣΥΡΙΖΑ. Κι επειδή η απελπισία είναι κακός σύμβουλος, ήρθε η «πατάτα» με το δήθεν επιθετικό πρωτοσέλιδο, το οποίο το πολύ να ντοπάρισε τους «Καρανίκες», όχι όμως ευρύτερο κόσμο (ούτε καν οπαδούς του ΣΥΡΙΖΑ). Δεν είναι τυχαίο ότι αντιδράσεις υπήρξαν και από το εσωτερικό του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ.
Δε θα μπούμε, βέβαια, στην κουβέντα για το ποιος είναι μεγαλύτερος… διώκτης της ΧΑ. Ενα σχόλιο που δημοσιεύτηκε στο eksegersi.gr έβαλε τα πράγματα στη θέση τους (Πολιτικάντικες καντρίλιες υποκριτών): ο ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε το νέο Ποινικό Κώδικα εν πλήρη συνειδήσει ότι ρίχνει σημαντικά τις ποινές στην εν εξελίξει δίκη των νεοναζιστών και η ΝΔ δεν είχε κανένα πρόβλημα μ’ αυτό (για εντελώς διαφορετικούς λόγους δεν ψήφισε το νέο Ποινικό Κώδικα).
Θα επιχειρήσουμε, όμως, μια σύντομη ιστορική αναδρομή στις σχέσεις των αστικών κομμάτων με το φασισμό και τις διάφορες πολιτικές εκφάνσεις του, από την οποία θα βγουν χρήσιμα συμπεράσματα.
Μήτρα ο δωσιλογισμός
Η μήτρα του φασισμού στην Ελλάδα είναι η δικτατορία της 4ης Αυγούστου (Μεταξάς) και στη συνέχεια ο κατοχικός δωσιλογισμός. Οι καθαρά εθνικοσοσιαλιστικές και φασιστικές ομάδες δεν ήταν ποτέ μαζικές, όμως επί 4ης Αυγούστου συγκεντρώθηκε μεγάλο μέρος του παραδοσιακού εθνικισμού-αντικομμουνισμού και στην Κατοχή όλο αυτό το ρεύμα πέρασε στο δωσιλογισμό. Εγιναν ναζί χωρίς κατ’ ανάγκην να ξέρουν τι σημαίνει εθνικοσοσιαλισμός. Καθώς μάλιστα η αντίσταση του ελληνικού λαού καθοδηγήθηκε εξαρχής από τους κομμουνιστές, που αναδείχτηκαν σε ηγεμονεύουσα πολιτική δύναμη στη χώρα, το ρεύμα του δωσιλογισμού συσπειρώθηκε ακόμα περισσότερο.
Αυτό το ρεύμα ήταν η μοναδική δύναμη που μπορούσαν να αντιπαρατάξουν οι Αγγλοι και στη συνέχεια οι Αμερικάνοι απέναντι στο ΕΑΜ και το ΚΚΕ. Αυτούς όπλισαν, σ’ αυτούς έδωσαν εντολή να συνεχίσουν τα φρικτά εγκλήματα που διεξήγαγαν και στην Κατοχή, αυτούς χρησιμοποίησαν για να αναδιοργανώσουν τους μηχανισμούς καταστολής και να δημιουργήσουν στρατό.
Ακόμα και μετά τη στρατιωτική νίκη του μοναρχοφασιστικού στρατού επί του Δημοκρατικού Στρατού, οι παλιοί δωσίλογοι, που πλέον είχαν μετονομαστεί σε «εθνικόφρονες», χρησιμοποιήθηκαν για να επανδρώσουν τον κρατικό μηχανισμό σε όλη την κλίμακα (κάθε πολίτης για να διοριστεί στο δημόσιο δε χρειαζόταν πιστοποιητικό σπουδών αλλά πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων).
Σιγά-σιγά το μοναρχοφασιστικό καθεστώς προσπαθούσε να προσαρμοστεί στα ειωθότα της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Ηρκεσε όμως η εκλογική επιτυχία της ΕΔΑ το 1958 για να χτυπήσει καμπανάκι κινδύνου. Μπορεί η ηγετική ομάδα της ΕΔΑ (μετά το αντεπαναστατικό πραξικόπημα στο ΚΚΕ το 1956) να είχε εγκαταλείψει κάθε ίχνος επαναστατικής πολιτικής, όμως η εργατική τάξη και ο λαός δεν την είχε εγκαταλείψει. Οπως και πολλοί κομμουνιστές. Από την άλλη, ο «ψυχρός πόλεμος» απαιτούσε την απομόνωση κάθε πολιτικής δύναμης που είχε σχέσεις με την ΕΣΣΔ (ακόμα και στο εντελώς ξεφτιλισμένο PCI του «ιστορικού συμβιβασμού» δεν επιτράπηκε να μπει σε ιταλική κυβέρνηση).
Οι παλιοί δωσίλογοι πλαισίωναν στρατό, αστυνομία, μυστικές υπηρεσίες και τις λεγόμενες «παρακρατικές ομάδες», οι οποίες ήταν καθαρά κρατικές, αφού καθοδηγούνταν από κρατικές υπηρεσίες και σιτίζονταν από τα μυστικά κονδύλια της ΚΥΠ και άλλων μυστικών υπηρεσιών. Αυτές οι ομάδες χρησιμοποιούνταν σε επιθέσεις ενάντια σε αριστερούς (η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη και ο βαρύς τραυματισμούς του επίσης βουλευτή της ΕΔΑ Γιώργη Τσαρουχά είναι οι κορυφαίες απ’ αυτές τις επιθέσεις), στην άσκηση βίας κατά τις εκλογές και ως βοηθητικές της αστυνομίας στην αντιμετώπιση λαϊκών κινητοποιήσεων.
Μετά ήρθε η χούντα και δε χρειάζεται να περιγράψουμε πόσο αναβαθμίστηκε όλο αυτό το φασισταριό στη διάρκειά της. Ηταν οι χαφιέδες της χούντας, ενώ ταυτόχρονα ασκούσαν τρομοκρατία στους αριστερούς, ακόμα και στους κεντρώους.
Με την πτώση της χούντας, έφτασε η ώρα να αποκτήσει ο ελληνικός αστικός κοινοβουλευτισμός «κανονικότητα» δυτικοευρωπαϊκού τύπου. Τα φασισταριά στο μεγαλύτερο ποσοστό τους βρήκαν καταφύγιο στη ΝΔ. Ενα μικρό ποσοστό, πιστό στους χουντικούς που αναγκαστικά έπρεπε να πάνε στη φυλακή, καθοδηγούμενο κατευθείαν απ’ αυτούς, δημιούργησε χουντοβασιλικά μορφώματα που κατάφεραν αρχικά να μπουν και στη Βουλή.
Πολλαπλή χρησιμότητα
Ο φασιστικός χώρος είχε χάσει τα προνόμια που είχε επί μοναρχοφασισμού και επί χούντας, όμως ουδέποτε τέθηκε στο στόχαστρο των διωκτικών μηχανισμών. Αντίθετα, εξακολουθούσε να διατηρεί τις σχέσεις με αυτούς τους μηχανισμούς. Ποια αστυνομία δε χρησιμοποιεί χαφιέδες και τραμπούκους; Και πού θα έβρισκαν χαφιέδες και τραμπούκους στα χρόνια της μεταπολίτευσης, παρά στο φασιστικό χώρο; Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα πρώτα χρόνια μετά την πτώση της χούντας ήταν χρόνια έντονου νεολαιίστικου και κοινωνικού ριζοσπαστισμού και οι μηχανισμοί καταστολής χρειάζονταν τους φασίστες.
Μέχρι το 1980, η ΝΔ δεν ανησυχούσε για την εκλογική απήχηση των χουντικών μορφωμάτων. Είχε παρασκηνιακές επαφές μαζί τους, διότι τα γκεσέμια της κοινοβουλευτικής Δεξιάς είχαν βγει από την ίδια μήτρα: δωσιλογισμός-μοναρχοφασισμός-αντικομμουνισμός.
Τα πράγματα άλλαξαν μετά την εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ το 1981 και την εκλογική συντριβή της ΝΔ. Για να μπορέσει να επανέλθει στην εξουσία η ΝΔ (που μετά τον Καραμανλή άλλαζε τους αρχηγούς σαν τα πουκάμισα: Ράλλης, Αβέρωφ, Μητσοτάκης), είχε ανάγκη και την τελευταία ψήφο. Αυτό το κατάλαβε το ΠΑΣΟΚ, γι’ αυτό και ο μέγας εκλογομάγειρας Κουτσόγιωργας φρόντιζε να ενισχύει παρασκηνιακά τους χουντικούς, για να κατεβαίνουν στις εκλογές και να κόβουν ψήφους από τη ΝΔ.
[Το ίδιο έκανε και ο ΣΥΡΙΖΑ με τη Χρυσή Αυγή, όταν αυτή αναδείχτηκε σε βασικό εκπρόσωπο του φασιστικού ρεύματος. Μπορούσε να λιώσει τους χρυσαυγίτες, όμως τους χάιδευε, επειδή αυτοί θα έκοβαν ψήφους από τη ΝΔ, όχι από τον ΣΥΡΙΖΑ].
Οι φασίστες εμφανίστηκαν με διάφορα ονόματα, με διασπάσεις και επανασυγκολλήσεις, όμως αν ψάξει κανείς την ιστορία τους θα δει ότι προέρχονται όλοι από την ίδια μήτρα. Είτε εθνικοσοσιαλιστές, είτε οπαδοί του Ζαν-Μαρί Λεπέν, είτε χουντικοί, είτε βασιλόφρονες, είτε «εθνικόφρονες», δεν είχαν πρόβλημα να συνεργαστούν μεταξύ τους κατά καιρούς. Ας θυμίσουμε ότι ο θεωρητικός του εθνικοσοσιαλισμού Κ. Πλεύρης υπήρξε στενός συνεργάτης της χούντας, ότι ο Μιχαλολιάκος είχε πάρει από τον ίδιο τον φυλακισμένο Γ. Παπαδόπουλο το χρίσμα του αρχηγού της νεολαίας της χουντικής ΕΠΕΝ, για να τον διαδεχτεί ο Μάκης Βορίδης, ο οποίος μετά έγινε… κουμπάρος του Λεπέν. Η κίνηση όλων των φασιστών στα χρόνια της μεταπολίτευσης θυμίζει συγκρότημα λαϊκών χορευτών που πλέκει γαϊτανάκι.
Δεν πρέπει, επίσης, να ξεχνάμε ότι η ακροδεξιά πτέρυγα της ΝΔ είχε σχέση συγκοινωνούντων δοχείων με τα φασισταριά. Πώς νομίζετε ότι κατάφερε να τους μαζέψει ο Γ. Καρατζαφέρης, όταν τον διέγραψε ο Καραμανλής και δημιούργησε το ΛΑΟΣ;
Ολα αυτά τα χρόνια, οι φασίστες είχαν πολλαπλή χρησιμότητα για το σύστημα. Καταρχάς, εμφανίζονταν σαν… ριζοσπαστικός πόλος της πολιτικής σκηνής, γεγονός που έχει ιδεολογική σημασία για το σύστημα. Ηταν μια εφεδρεία.
Συνεργάζονταν με τις μυστικές υπηρεσίες ως χαφιεδολόι. Οι χρυσαυγίτες, από τότε που ήταν μια περιθωριακή γκρούπα, συνεργάζονταν ανοιχτά με την αστυνομία στην αντιμετώπιση διαδηλώσεων (αυτά έχουν καταγραφεί πολλές φορές, ακόμα και από τον αστικό Τύπο). Και στις εκλογές χρησιμοποιούνταν από τη σοσιαλδημοκρατία για να κόβουν ψήφους από τη Δεξιά, η οποία -λόγω ιδεολογικοπολιτικής συγγένειας- δεν μπορούσε να πάει σε ρήξη μαζί τους.
Ας σημειωθεί ότι ο εθνικοσοσιαλισμός του Μιχαλολιάκου και της γκρούπας του, οι σβάστικες, οι ναζιστικοί χαιρετισμοί και οι ύμνοι στο Αουσβιτς, δεν ενόχλησαν ποτέ την αστική δημοκρατία. Ουδέποτε δοκίμασε να τους θέσει εκτός νόμου (όπως συμβαίνει με όσους χρησιμοποιούν ναζιστικά σύμβολα και προπαγάνδα σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες). Αντίθετα, διακήρυσσε ότι… η ιδεολογία δεν διώκεται! Οτι… η δημοκρατία ανέχεται και τους εχθρούς της και άλλα τέτοια υποκριτικά.
Δεν τους δίωξε ως συμμορία ούτε όταν κόντεψαν να δολοφονήσουν τον φοιτητή Δ. Κουσουρή και δύο συντρόφους του. Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ είχαμε τότε, για να μην ξεχνιόμαστε. Δεν τους δίωξε ως εγκληματική οργάνωση ούτε η κυβέρνηση των Σαμαροβενιζέλων, όταν δολοφόνησαν τον Σαχζάτ Λουκμάν και οργάνωσαν πλείστες όσες επιθέσεις σε κοινωνικούς χώρους. Κι όχι μόνον αυτό, αλλά ο Σαμαράς είχε απευθείας επαφή μαζί τους, μέσω του Μπαλτάκου που ήταν το δεξί του χέρι.
Δε χρειάζεται να πούμε ότι η συμμορία του Μιχαλολιάκου αναδείχτηκε σε ηγεμονική δύναμη του ελληνικού φασιστικού ρεύματος, όταν κατέρρευσε το ΛΑΟΣ, μετά τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση Παπαδήμου και την υπογραφή του δεύτερου Μνημόνιου. Τα γκεσέμια του Καρατζαφέρη (Βορίδης, Γεωργιάδης, Θ. Πλεύρης) πήγαν στη ΝΔ, ο «συνεπής αντιμνημονιακός» Καμμένος μάζεψε σημαντικό ποσοστό των ψήφων του ΛΑΟΣ και ψήφους από τη ΝΔ και ο φασιστικός χώρος έμεινε ελεύθερος για τον Μιχαλολιάκο.
Εκείνη την περίοδο η ΧΑ δέχτηκε μεγάλο «πουσάρισμα» από τα αστικά ΜΜΕ. Εφτιαχναν πορτρέτα στα στελέχη της, τους αντιμετώπιζαν σαν ένα ακόμα κοινοβουλευτικό κόμμα, τους νομιμοποιούσαν ακόμα και τα ψευτοαριστερά κόμματα, αποδεχόμενα να παρακαθήσουν μαζί τους στα τηλεοπτικά πάνελ (κάπως έτσι ο θρασύδειλος Κασιδιάρης μπουγέλωσε τη Δούρου και μετά πλάκωσε στις μπουνιές την Κανέλλη, παρουσία του απαθούς Πρ. Παυλόπουλου). Ετσι, ο εθνικοσοσιαλισμός νομιμοποιήθηκε ως πολιτικό ρεύμα. Απεχθές μεν, όπως έλεγαν, αλλά ανεκτό από τη δημοκρατία!
Θα υπάρξει επανάληψη
Σε πρόσφατο άρθρο της εφημερίδας μας (Η δημοκρατία σας γεννά και εκθρέφει το ναζι-φασισμό) αναφερθήκαμε εν συνόψει στους λόγους που οδήγησαν τον Σαμαρά να ζητήσει την ποινική δίωξη των νεοναζιστών του Μιχαλολιάκου. Το ξυλοφόρτωμα των ακροδεξιών οπαδών του Σαμαρά από τους χρυσαυγίτες στον Μελιγαλά μέτρησε περισσότερο από το αίμα του Φύσσα και του Λουκμάν, από τα ανοιγμένα κεφάλια των αιγύπτιων ψαράδων και των συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ κτλ. κτλ.
Ο κύκλος της ΧΑ έκλεισε, όπως στο παρελθόν έκλεισε ο κύκλος άλλων φασιστικών μορφωμάτων. Δεν κλείνει, όμως, ο κύκλος του φασισμού. Γιατί ο καπιταλισμός γεννά το φασισμό και η δράση των φασιστών, έστω και ως περιθωριακής δύναμης, είναι πολλαπλά χρήσιμη για το σύστημα.
«Μια διακήρυξη ενάντια στο φασισμό δεν μπορεί να έχει ίχνος ειλικρίνειας, όταν μένουν ανέπαφες οι κοινωνικές καταστάσεις, που τον παράγουν ως φυσική αναγκαιότητα. Οποιος δε θέλει να εγκαταλείψει την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, όχι μονάχα δε θ’ απαλλαγεί από το φασισμό, αλλά θα τον χρειάζεται», έλεγε ο Μπρεχτ. Να μην το ξεχνάμε.
Πέτρος Γιώτης