Περιβάλλον και υγεία στα χέρια των καπιταλιστών
Δεν θα λέγαμε κάτι καινούργιο τονίζοντας ότι η μόλυνση και υποβάθμιση του περιβάλλοντος στην χώρα μας τις τελευταίες ιδιαίτερα δεκαετίες έχει πάρει μορφή –όπως λένε οι επιστήμονες– μη αναστρέψιμη. Από αυτό το γεγονός θα περίμενε κανείς ότι το κράτος μιας χώρας, η οποία ανήκει εδώ και πολλά χρόνια –όπως το ίδιο περηφανεύεται– «στον σκληρό πυρήνα των αναπτυγμένων οικονομικά κρατών της ΕΕ», θα έπαιρνε μέτρα και θα εφάρμοζε τουλάχιστον αυτά που το ίδιο ψήφισε ως μέλος της. Θα αναφερθούμε σε έναν από τους τομείς αυτούς, που είναι ενδεικτικός για το πως ενεργεί το κράτος σε σχέση με το περιβάλλον.
Αναφερόμαστε στο μάζεμα των απορριμμάτων και την εναπόθεσή τους σε περιοχές γνωστές στον κόσμο σαν χωματερές. Θα περίμενε κανείς ότι τα πράγματα με την πάροδο των δεκαετιών, τη γνώση της επιστήμης και της τεχνολογίας θα είχαν οδηγήσει στη χώρα μας σε ένα πιο ορθολογικό, τεχνολογικά προηγμένο, υγειονομικά σωστό τρόπο και όχι στις σκηνές που βλέπουμε, με τους γλάρους να ίπτανται πάνω από σωρούς σκουπιδιών, τις τεράστιες μπουλντόζες να εναποθέτουν πάνω τους μπάζα και χώμα, χωρίς κανένα έλεγχο για το τι είναι αυτό που θάβεται, τι χημικές διεργασίες γίνονται στο έδαφος και πού καταλήγουν όλ’ αυτά, μολύνοντας το υπέδαφος και τον υδροφόρο ορίζοντα, αφού περιβαλλοντικές μελέτες δεν υπήρξαν. Αυτές οι εικόνες είναι σχεδόν ίδιες στο μεγαλύτερο κομμάτι της ελληνικής επικράτειας, με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως οι χωματερές στα Ανω Λιόσια και τους Ταγαράδες στη Θεσσαλονίκη, που ονομάστηκαν ΧΥΤΑ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμάτων), κατόπιν πιέσεων και μεγάλων προστίμων από την ΕΕ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τις χιλιάδες ανεξέλεγκτες χωματερές που υπήρχαν μέχρι πρόσφατα, οι οποίες έχουν κλείσει (όχι όμως όλες), χωρίς κανένας να πει τι ζημιά έχουν προξενήσει στις τοπικές χλωρίδες και πανίδες και στους ανθρώπους μέσω της τροφικής αλυσίδας.
Βλέπουμε ότι και σε αυτό το σημαντικό θέμα το αστικό κράτος ακολούθησε τη συνταγή της χαμηλής προτεραιότητας για την ποιότητα ζωής των πολιτών του, βοηθώντας ταυτόχρονα τους καπιταλιστές να αποφύγουν να δώσουν χρήματα για αδρανοποίηση και υγειονομική ταφή στερεών και υγρών αποβλήτων, όπως είχαν υποχρέωση από την νομοθεσία και τις άδειες λειτουργίας κάθε επιχείρησης, ανάλογα με το αντικείμενο και το βαθμό ρύπανσης.
Ακόμα όμως και όπου αναγκάστηκε να πάρει μέτρα, στο και πέντε, ήταν λειψά. Εμειναν στη μέση σχεδιασμοί όπως ο περιφερειακός σχεδιασμός που προέβλεπε ότι το 2010 στην Αττική για παράδειγμα δεν θα υπήρχαν πια ΧΥΤΑ άλλα ΧΥΤΥ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων), με 3-4 εργοστάσια επεξεργασίας των απορριμμάτων και απόρριψης μόνο του υλικού που θα περίσσευε και δεν μπορού-σε να ανακυκλωθεί στους ΧΥΤΥ που θα δημιουργούταν σε περιοχές όπως το Γραμματικό και το Κορωπί, με όγκο σκουπιδιών πολλαπλάσια μικρότερο σε σχέση με σήμερα.
Απ’ αυτά το μόνο που έγινε είναι το ΕΜΑΚ (Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης) στο ΧΥΤΑ Ανω Λιοσίων, που ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1999, με κύριο του έργου τον ΕΣΔΚΝΑ (Ενιαίο Σύνδεσμο Δήμων και Κοινοτήτων νομού Αττικής), κατασκευή και εγγύηση ενός χρόνου καλής λειτουργίας από κοινοπραξία εταιριών και παράδοσή του στον κύριο του έργου. Κόστισε επίσημα 60 εκατομμύρια ευρώ (ανεπίσημα άλλα λέγονται), απασχολεί προσωπικό 200 ατόμων και στην μέγιστη απόδοση που επιτεύχθηκε τα τελευταία τρία χρόνια επεξεργάστηκε 1.200 τόνους απορριμμάτων ημερησίως, δηλαδή περίπου το 20% των σκουπιδιών της Αθήνας. Από τα νούμερα φαίνεται πόσο πίσω από τους στόχους είναι η σημερινή κατάσταση. Ομως, οι στόχοι πηγαίνουν ακόμα πιο πίσω από το γεγονός ότι το ένα και μοναδικό αυτό εργοστάσιο παραμένει κλειστό εδώ και μήνες, χωρίς να είναι γνωστός επίσημα ο λόγος! Δημόσιο εργοστάσιο, μεγάλης κοινωνικής ωφελιμότητας και άκρως απαραίτητο, έχει μπλέξει στα γρανάζια περικοπών των δημόσιων δαπανών. Η μήπως στα γρανάζια άλλων διαδικασιών, όπως η προώθηση άλλων τρόπων διαχείρισης, που εκφράζουν επιχειρηματικά συμφέροντα, όπως η καύ-ση; Ανικανότητα του υπουργείου Εσωτερικών να διαχειριστεί τα του οίκου του; Λίγο μας ενδιαφέρει. Σημασία έχει πως το εργοστάσιο δεν δουλεύει και οι εργαζόμενοι είναι στο ταμείο ανεργίας.
Το συμπέρασμα είναι πως τέτοια σοβαρά θέματα δεν πρέπει να τ’ αφήνουμε στα επιχειρηματικά συμφέροντα και στα πολιτικά τσιράκια τους.
Ενας άνεργος, εργαζόμενος στο ΕΜΑΚ