Ο γνωστός από το σκάνδαλο του Πόρτο Καρράς της Χαλκιδικής Κ. Στέγγος, ιδιοκτήτης του ομώνυμου ξενοδοχειακού συγκροτήματος και μιας ολόκληρης αλυσίδας εταιριών, δεν το βάζει κάτω, ακόμη και μετά το μεγάλο κάζο που έπαθε με την γνωστή κατάληξη που είχε η ντροπολογία Πάχτα και ΠΑΣΟΚ, το Γενάρη του 2004. Επανέρχεται το 2008 (δεν γνωρίζουμε τον ακριβή μήνα) και πιέζει το Δασάρχη Πολυγύρου, τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Δασών Χαλκιδικής και την προϊσταμένη της Διεύθυνσης Δασών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας να κάνουν πράξη χαρακτηρισμού για την επίμαχη έκταση των 17.630 στρεμμάτων ή για τμήμα της έκτασης αυτής και μέσω της πράξης χαρακτηρισμού να κάνουν τον αποχαρακτηρισμό.
Από το φθινόπωρο του 2009 μέχρι τώρα είχαμε επικοινωνήσει πολλές φορές με τον πρώην Δασάρχη Πολυγύρου και μια φορά με το διάδοχό του, για να μάθουμε αν η εταιρία ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ είχε υποβάλει αίτηση για πράξη χαρακτηρισμού όλης της επίμαχης έκτασης των 17.630 στρεμμάτων ή τμήματός της. Ποτέ δεν μας απάντησαν με σαφήνεια, προφασιζόμενοι διάφορες δικαιολογίες.
Οι πιέσεις Στέγγου, που συνεχίστηκαν μέχρι το καλοκαίρι του 2010 (θα αναφερθούμε στη συνέχεια σ’ αυτές), δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα. Ετσι, αυτός παρακάμπτει τον Δασάρχη Πολυγύρου και τις δύο Διευθύνσεις Δασών και καταφεύγει στο νομάρχη Χαλκιδικής Αστ. Ζωγράφο, ο οποίος προσφέρει ολόπλευρη βοήθεια στον μεγαλοκαπιταλιστή, μολονότι είναι αναρμόδιος, τόσο αυτός όσο και οι υπηρεσίες του.
Ας θυμηθούμε, εν συντομία, τη ντροπολογία Πάχτα και τι προηγήθηκε αυτής.
Το Νοέμβρη του 1968, η στρατιωτικοφασιστική δικτατορία του Παπαδόπουλου υπογράφει μια αποικιοκρατικού τύπου σύμβαση με τον Ι. Καρρά, με την οποία του παραχώρησε μια έκταση 17.630 στρεμμάτων δάσους για τουριστική ανάπτυξη, την οποία αποχαρακτήρισε. Σύμφωνα με τη σύμβαση αυτή και τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις της, ο αποχαρακτηρισμός της έκτασης θα έληγε στις 24 Οκτώβρη του 1987, όπως και έγινε. Παρολαυτά, ο μετέπειτα ιδιοκτήτης της εταιρίας ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Κ. Στέγγος πίεζε και τότε τις δασικές υπηρεσίες να προχωρήσουν σε νέο αποχαρακτηρισμό της έκτασης των 17.630 στρεμμάτων, ενώ ήταν καθαρό, ότι δεν ίσχυε πια η αποικιοκρατική σύμβαση με την οποία είχε αποχαρακτηριστεί το δάσος.
Ο πρώην προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος (ΓΔΑΠΔΦΠ) Β. Γιωτάκης (στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και από τους βασικούς συντάκτες του δασοκτόνου νόμου 3208/2003), έχοντας σαφώς πλήρη ενημέρωση για το τι παίζεται στη Χαλκιδική και για τη βούληση της κυβέρνησης του Κ. Σημίτη, προσπάθησε να βοηθήσει την κατάσταση αποχαρακτηρισμού. Στις 13 Φλεβάρη του 2003 έστειλε ερώτημα της ΓΔΑΠΔΦΠ στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ) για το εάν εξακολουθεί να ισχύει ο αποχαρακτηρισμός του δάσους του Μαρμαρά Χαλκιδικής. Φαίνεται ότι προσδοκούσε θετική απάντηση στο ερώτημα, κάτι όμως που δεν έγινε. Το Δ’ Τμήμα του ΝΣΚ ομόφωνα γνωμοδότησε (164/30.4.2003), ότι δεν ισχύει πια ο αποχαρακτηρισμός του δάσους του Μαρμαρά και ότι όποιος από εδώ και πέρα αμφισβητεί το χαρακτήρα του ως δάσους είναι υποχρεωμένος να υποβάλει αίτηση στο Δασαρχείο Πολυγύρου και να ζητήσει πράξη χαρακτηρισμού.
Δεδομένου ότι η γνωμοδότηση 164 ήταν ομόφωνη, ο πρώην υπουργός Γεωργίας Γ. Δρυς, για λογαριασμό όλης της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, δεν τόλμησε να επαναφέρει στο Δ’ τμήμα του ΝΣΚ το ίδιο ερώτημα, γιατί συνειδητοποίησε ότι δεν θα βρεθούν Νομικοί Σύμβουλοι που θα γνωμοδοτήσουν διαφορετικά από τους συναδέλφους τους. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, όμως, δεν το έβαλε κάτω. Αποφάσισε να πετύχει τον αποχαρακτηρισμό μέσω τροπολογίας που θα εισήγαγε σε νομοσχέδιο. Ετσι, στις 16 Γενάρη του 2004 (ημέρα Παρασκευή, ημέρα που εισάγονται «πονηρές» τροπολογίες), εισήγαγε τροπολογία με την οποία παρέτεινε το άρθρο 6 της αποικιοκρατικής σύμβασης. Σύμφωνα μ’ αυτό, η συγκεκριμένη έκταση δεν είναι δάσος και για την έκδοση οικοδομικών αδειών δεν απαιτείται βεβαίωση των δασικών υπηρεσιών ή πράξη χαρακτηρισμού του άρθρου 14 το νόμου 998/1979. Η τροπολογία αυτή είχε εισαχθεί στο νόμο 3219/2004 που τροποποιούσε τον περιβόητο αναπτυξιακό νόμο 2601/1998 και ψηφίστηκε στις 27 Γενάρη του 2004 χωρίς να γίνει η παραμικρή συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής. Ακόμη και οι βουλευτές των υποτιθέμενων αριστερών κομμάτων, του ΚΚΕ και του ΣΥΝ, δεν πήραν χαμπάρι γι’ αυτή τη ντροπολογία και έτσι δεν έκαναν την παραμικρή παρέμβαση. Πήρε το όνομα του Χ. Πάχτα, επειδή αυτός ως υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών χειρίστηκε το θέμα της τροπολογίας που την είχαν υπογράψει 9 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ. Ο σημερινός πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, προκειμένου να αποσείσει τις ευθύνες του ΠΑΣΟΚ, την χρέωσε στον Χ. Πάχτα και στους 9 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι βέβαια δεν ήταν άμοιροι ευθυνών.
Οι πιέσεις Στέγγου από το 2008 και μετά
Οπως προαναφέραμε, δεν γνωρίζουμε ποιο μήνα του 2008 ο Κ. Στέγγος υπέβαλε αίτηση στο Δασαρχείο Πολυγύρου, με την οποία ζητούσε πράξη χαρακτηρισμού σύμφωνα με το άρθρο 14 του νόμου 998/1979. Δεν γνωρίζουμε ακόμη για πόση έκταση ζητούσε πράξη χαρακτηρισμού και με ποιο επιχείρημα ισχυριζόταν ότι δεν είναι δάσος ή δασική έκταση τα 17.630 στρέμματα ή τμήμα αυτών. Γιατί όσες φορές ζητήσαμε από τον πρώην Δασάρχη Πολυγύρου να μας πει για πόση έκταση έχει υποβάλει ο Κ. Στέγγος αίτηση για πράξη χαρακτηρισμού αρνούνταν να μας απαντήσει.
Στις 8 Απρίλη του 2009 δημοσιεύ-τηκε η απόφαση 2985/2009 του ΣτΕ. Η απόφαση αυτή αφορούσε την κατασκευή κατοικίας σε τμήμα δασικής έκτασης η οποία είχε εκχερσωθεί παράνομα, πριν από τις 11 Ιούνη του 1975 που είχε ψηφιστεί το Σύνταγμα. Οι καταπατητές της δασικής έκτασης είχαν πετύχει να βγάλουν οικοδομική άδεια από την Πολεοδομία. Η πράξη αυτής της Πολεοδομίας δεν είναι η μοναδική περίπτωση που Πολεοδομίες βγάζουν άδεια χωρίς οι ιδιοκτήτες και οι μηχανικοί να προσκομίσουν βεβαιώσεις για το χαρακτήρα της έκτασης που θέλουν να οικοδομήσουν. Οι έξι σύμβουλοι του ΣτΕ θεώρησαν ως νόμιμη την οικοδομική άδεια, παρά το γεγονός ότι η Πολεοδομία παρανομούσε, και πάνω σ’ αυτό οικοδόμησαν την απόφασή τους: «Συνεπώς εκτάσεις που έχουν απολέσει το δασικό τους χαρακτήρα πριν από την 11η Ιουνίου 1975 λόγω επεμβάσεων που έλαβαν χώρα με βάση σχετική διοικητική πράξη, η οποία καλύπτεται από το τεκμήριο της νομιμότητας (σ.σ. προφανώς εννοούν την άδεια της Πολεοδομίας, που εκδόθηκε παράνομα), δεν είναι δυνατόν να χαρακτηρισθούν, κατά την διαδικασία του άρθρου 14 του ν. 998/1979, με πράξη του Δασάρχη ως δάση ή δασικές εκτάσεις ούτε να κηρυχθούν αναδασωτέες».
Δεν θα συνεχίσουμε με το σχολιασμό της απόφασης του ΣτΕ, στην οποία υπήρξε και μειοψηφία. Γιατί κι αν ακόμη η απόφαση 1285/2009 του ΣτΕ ήταν σύννομη, δεν νομιμοποιείται ο Κ. Στέγγος να την επικαλεστεί και πολύ περισσότερο δεν νομιμοποιούνται να την επικαλεστούν η Πολεοδομία Πολυγύρου και ο Νομάρχης Χαλκιδικής προκειμένου να δικαιολογήσουν τις αποφάσεις με τις οποίες εξέδωσαν οικοδομική άδεια για 500 ή 1.000 μπαγκαλόους, αγνοώντας τις δασικές υπηρεσίες.
Γιατί δεν μπορούν;
Γιατί πρώτον, μέχρι την 11η Ιούνη του 1975 που ψηφίστηκε το Σύνταγμα του 1975, δεν είχε εκδοθεί καμία νόμιμη διοικητική πράξη και πολύ περισσότερο δεν είχε γίνει καμία επέμβαση για την κατασκευή των μπαγκαλόους.
Γιατί δεύτερον, σύμφωνα με το άρθρο 38 παρ. 1 του νόμου 998/1979, «κηρύσσονται υποχρεωτικώς ως αναδασωτέα τα δάση και οι δασικές εκτάσεις, ανεξαρτήτως…Η αυτή υποχρέωσις υφίσταται…εφ’ όσον, μέχρι της 11ης Ιού-νη 1975, δεν είχαν χρησιμοποιηθεί δι’ έτερον σκοπόν, ώστε να καθίσταται αδύνατος η ανατροπή της εκ της χρησιμοποιήσεως ταύτης δημιουργηθείσης καταστάσεως».
Στις 15 Ιούνη του 2009, η πρώην προϊσταμένη της Διεύθυνσης Δασών Κεντρικής Μακεδονίας υιοθετεί την ερμηνεία της απόφασης 1285/2009, που προαναφέραμε, και με εγκύκλιό της καλεί το Δασάρχη Πολυγύρου να προχωρήσει σε πράξη χαρακτηρισμού και μέσω αυτής να αποχαρακτηρίσει τις εκτάσεις που εκχερσώθηκαν με αποφάσεις των δασικών υπηρεσιών. Από την πλευρά του ο πρώην δασάρχης Πολυγύρου (έχει συνταξιοδοτηθεί) είχε υιοθετήσει τις θέσεις και ετοιμαζόταν να προχωρήσει σε πράξη χαρακτηρισμού, με την οποία θα αποχαρακτήριζε την έκταση (άγνωστο σε μας πόσα στρέμματα θα ήταν αυτή), επικαλούμενος την απόφαση 1285/2009 του ΣτΕ. Οι δικές μας πιέσεις τον στρίμωξαν κι έτσι για ένα διάστημα είχε παγώσει τις διαδικασίες που απαιτούνται για την έκδοση της πράξης χαρακτηρισμού.
Το τρενάρισμα αυτό του Δασάρχη Πολυγύρου εκνεύρισε τον Κ. Στέγγο, ο οποίος επανέρχεται με νέα αίτηση για πράξη χαρακτηρισμού μιας άλλης έκτασης 24,31 στρεμμάτων, που είναι έκταση-φιλέτο. Ο Δασάρχης, με πράξη χαρακτηρισμού που είχε κάνει στις 3 Φλεβάρη του 2010, αποχαρακτήρισε 9,89 στρέμματα. Ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Δασών Χαλκιδικής κατέθεσε αντίρρηση κατά της πράξης αυτής την 1η Απρίλη του 2010. Μετά απ’ αυτά τα γεγονότα, αναγκάστηκαν τόσο ο τέως Δασάρχης όσο κι αυτός που τον αναπλήρωσε μετά τη συνταξιοδότησή του να μη προχωρήσουν σε πράξη χαρακτηρισμού-αποχαρακτηρισμού.
Στη συνέχεια ο Κ. Στέγγος αλλάζει την τακτική του και βάζει μπροστά εκείνους τους τοπικούς φορείς που είναι διατεθειμένοι να μπουν στην υπηρεσία του. Αυτοί οι φορείς ήταν ο Σύλλογος Μηχανικών και ο Νομάρχης Χαλκιδικής Α. Ζωγράφος.
Πρώτος ο Σύλλογος βγάζει απόφαση (φετφά), ότι λόγω της πολύχρονης καθυστέρησης των Δασαρχείων της περιοχής στην έκδοση των Πράξεων Χαρακτηρισμού και των αποφάσεων του ΣτΕ, δεν χρειάζεται να προσκομίζονται στις πολεοδομικές υπηρεσίες του νομού βεβαιώσεις από τις δασικές υπηρεσίες προκειμένου να εκδοθούν οικοδομικές άδειες σε γήπεδα εκτός σχεδίου. Καλεί, δε, το Νομάρχη να βγάλει κι αυτός έναν φετφά και να τον στείλει στις πολεοδομικές υπηρεσίες. Ο Σύλλογος αυτό το χαρτί το έστειλε στο Νομάρχη στις 5 Αυγούστου και ο Νομάρχης έβγαλε τον φετφά, όπως τον ζήτησε ο Σύλλογος των Μηχανικών, και στις 19 Αυγούστου τον έστειλε στα πολεοδομικά γραφεία και σ’ όλους τους φορείς του νομού Χαλκιδικής.
Στις 6 Σεπτέμβρη εκδίδεται η Οικοδομική άδεια 199/2010, που φέρει την υπογραφή ενός νεαρού μηχανικού, «χωρίς να λάβει γνώση» ο προϊστάμενος της Πολεοδομίας του Πολυγύρου, όπως μας δήλωσε ο ίδιος. Πράγμα που δεν μπορεί να γίνει από κανένα πιστευτό. Πρώτον γιατί η υπόθεση του ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ ήταν ευρέως γνωστή σ’ όλους τους φορείς. Δεύ-τερον γιατί ήταν γνωστά και η πρόταση του Συλλόγου Μηχανικών και η απόφαση του Νομάρχη Χαλκιδικής. Τρίτον γιατί η απόφαση του Νομάρχη και στη συνέχεια της Πολεοδομίας για προσωρινή ανάκληση της άδειας 199/2010 βγήκαν στις 5 Νοέμβρη, μια μέρα μετά την καταγγελία του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Α. Λαφαζάνη.
Κυβερνητικές ευθύνες. Οι κομματικές οργανώσεις του ΠΑΣΟΚ και οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ γνωρίζουν τις κινήσεις του Κ. Στέγγου, κινήσεις που γίνονται μέσω του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών και του νομάρχη Χαλκιδικής. Και ενώ το γνωρίζουν, ο Α. Λαφαζάνης παρεμβαίνει στις 4 Νοέμβρη του 2010, δηλαδή δύο μήνες μετά και τρεις μέρες πριν τις εκλογές.
Ευθύνες υπηρεσιακών παραγόντων. Η Διεύθυνση Δασών Χαλκιδικής αντέδρασε πολύ καθυστερημένα. Οφειλε να απαντήσει, αν όχι στις 5 Αυγούστου, στις 19 Αυγούστου με την απόφαση που έβγαλε ο Νομάρχης Χαλκιδικής. Αυτή απάντησε στις 16 Σεπτέμβρη και κοινοποίησε το έγγραφο σ’ όλους εκτός από την αρμόδια Διεύθυνση που θα μπορούσε να παρέμβει και να μπλοκάρει το Νομάρχη Χαλκιδικής Α. Ζωγράφο. Συγκεκριμένα, η Διεύθυνση Δασών Χαλκιδικής όφειλε να κοινοποιήσει το έγγραφό της και στη Διεύθυνση Δασών Κεντρικής Μακεδονίας και αυτή με τη σειρά της να κάνει έγγραφο στη Γενική Γραμματέα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και να ζητήσει απ’ αυτή να ασκήσει δίωξη κατά του Νομάρχη Χαλκιδικής. Η Γενική Γραμματέας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας δεν έκανε το παραμικρό κατά του Νομάρχη, παρά το γεγονός ότι είχε ενημερωθεί. Βλέπετε, ότι η κυρία αυτή ασχολούνταν με την εκλογή της ως αντιπεριφερειάρχη και δεν είχε χρόνο να σκεφτεί και να δράσει κατά του Νομάρχη Χαλκιδικής.
Το ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ δεν είναι η μοναδική περίπτωση που αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ βάλθηκε να ξεπατώσει τα δάση στο όνομα της καπιταλιστικής ανάπτυξης, μέσω της περιβόητης τουριστικής βιομηχανίας και των ΑΠΕ. Και είναι αποκαλυπτικό, ότι η απόπειρα του Κ. Στέγγου να αποχαρακτηρίσει το δάσος του Μαρμαρά γίνεται για δεύτερη φορά επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ.
Γεράσιμος Λιόντος