Ενα σοβαρό ζήτημα απασχόλησε τους φοιτητές του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας του Πανεπιστήμιου Δυτικής Αττικής (προέκυψε από τη συγχώνευση των ΤΕΙ Αθήνας και Πειραιά, βάσει του νόμου Γαβρόγλου – Ν. 4521/2018) και αφορά τις δύο κατ’ επίφαση πρακτικές ασκήσεις (η εξάμηνη πρακτική άσκηση που ίσχυε παλιά καταργήθηκε). Χρησιμοποιούμε τον όρο κατ’ επίφαση, γιατί συμβαίνουν τα εξής:
Πρώτον, πρόκειται καθαρά για πρακτική άσκηση που όμως βαφτίζεται μάθημα, με αποτέλεσμα να μην αμείβεται ούτε από την πενιχρή χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ, όπως γίνεται με τις πρακτικές ασκήσεις που κάνουν οι φοιτητές σε άλλες σχολές -μεταξύ των οποίων και σχολές κοινωνικής εργασίας- ούτε με κάποιο συμβολικό ποσό από τον εκάστοτε φορέα εντός του οποίου πραγματοποιείται.
Δεύτερον, ισχύουν και σε αυτή την περίπτωση αυτά που ισχύουν σε όλες τις πρακτικές ασκήσεις, αλλά και σε όλα τα εργαστηριακά μαθήματα: η παρουσία των φοιτητών είναι υποχρεωτική και η υποχρέωση αποτελεί σαφή προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της πρακτικής. Αφορά δε τετραήμερη εργασία πλήρους ωραρίου (εναλλακτικά, ο φοιτητής μπορεί να ακολουθήσει το ωράριο της κοινωνικής υπηρεσίας εντός της οποίας κάνει την πρακτική του). Μιλάμε δηλαδή για υπερβολικά απαιτητικό ωράριο, γεγονός που δεν επιτρέπει την παράλληλη πλήρη εργασία φοιτητών/τριών. Τα πάντα, δε, αφήνονται στην ευχέρεια του φορέα.
Εν πολλοίς, θεωρείται… αυτονόητη η δυνατότητα πολλών φοιτητών/τριών (σ.σ. αναφερόμαστε στους εργαζόμενους φοιτητές) να μπορούν να εγκαταλείπουν την εργασία τους για να αντεπεξέλθουν σε τέτοιου είδους «μάθημα», κάτι που βεβαίως δεν ισχύει.
Ετσι, όμως, αποφάσισε το πανεπιστήμιο για τους φοιτητές, χωρίς να λογαριάζει τη γνώμη τους. Μάλιστα, μέλος της επιτροπής πρακτικής άσκησης, όταν ρωτήθηκε από τους φοιτητές, σε συνάντηση που είχαν για να τεθούν τα παραπάνω ζητήματα, απάντησε με θράσος: «Καμιά φορά πρέπει να γίνονται και θυσίες. Να συγκατοικήσετε με έναν άλλο άνθρωπο, αν χρειαστεί, για να μπορέσει να βγει o μήνας»! Δεν χρειάζεται περαιτέρω σχολιασμός. Και η γραμματεία του Τμήματος, όταν ρωτήθηκε σχετικά, απάντησε στο ίδιο μήκος κύματος: «Μοιάζει με εργαστηριακό μάθημα πολυτεχνικών σχολών και έτσι πρέπει να το λογαριάζετε ως προς τις απαιτήσεις του».
Πρόκειται, φυσικά, για ψέμα. Απασχόληση 32 ώρες την εβδομάδα είναι ωράριο εργαζόμενου και όχι φοιτητή που παρακολουθεί εργαστήριο. Η μεθόδευση αυτή οδηγεί σε μια ακόμα παραλλαγή «εθελοντικής εργασίας» πλήρους ωραρίου, με περιφρόνηση των αναγκών των εργαζόμενων φοιτητών/τριών. Η μόνη επίσημη διαβεβαίωση-εξαίρεση που δίνεται αφορά μόνον όσα άτομα εργάζονται σε πρωινή εργασία. Αυτά έχουν προτεραιότητα στην επιλογή πλαισίου πρακτικής άσκησης, την οποία μπορούν να κάνουν τα απογεύματα.
Είναι σημαντικό να ειπωθεί επίσης πως τα δίκαια αιτήματα των φοιτητών/τριών «αποκρούονται» πολλές φορές από τους αρμόδιους του πανεπιστήμιου με το επιχείρημα πως δεν πρόκειται για πρακτική άσκηση αλλά για μάθημα που πραγματοποιείται εκτός σχολής, οπότε «δεν έχει νόημα να συζητιούνται»!
Προκύπτουν επίσης δύο ακόμη ζητήματα που αναδεικνύουν τον πραγματικό χαρακτήρα της πρακτικής άσκησης, που βαφτίζεται τελείως αυθαίρετα «μάθημα» (στο πρόγραμμα σπουδών ονομάζεται «πρακτική εργαστηριακή άσκηση»), με σκοπό να μην αμοίβονται οι φοιτητές και να εξασφαλίζεται τσάμπα εργατικό δυναμικό στους φορείς που πραγματοποιείται η πρακτική άσκηση:
- Το γεγονός ότι οι περισσότεροι φορείς στους οποίους συμμετέχουν φοιτητές τούς εγγράφουν υποχρεωτικά στην ΕΡΓΑΝΗ, φανερώνει περίτρανα ότι πρόκειται για καραμπινάτη πρακτική άσκηση και όχι για «μάθημα». Είναι γνωστό ότι η πρακτική άσκηση θεωρείται κατάρτιση και ο φορέας-εργοδότης στον οποίο πραγματοποιείται είναι υποχρεωμένος να εγγράψει τους φοιτητές-καταρτιζόμενους στην ΕΡΓΑΝΗ. Τα τερτίπια του πανεπιστήμιου αποκαλύπτονται, καθώς σε κανένα μάθημα πανεπιστημιακής σχολής, οι φοιτητές που το παρακολουθούν δεν στέλνονται να εγγραφούν υποχρεωτικά στο σύστημα που αφορά εργαζόμενους και καταρτιζόμενους (ΕΡΓΑΝΗ).
- Το γεγονός ότι πρώην εργαζόμενοι/ες φοιτητές/τριες που έπαιρναν επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ μπορεί να το χάσουν, γιατί ο ΟΑΕΔ διακόπτει το επίδομα σε όποιον κάνει πρακτική άσκηση και επομένως θεωρείται καταρτιζόμενος. Βρέθηκαν λοιπόν επί ξύλου κρεμάμενοι/ες, αφού δεν πληρώνεται ούτε η πρακτική τους άσκηση.
Τέλος, εξίσου σημαντικό είναι και το γεγονός ότι στην τριμερή σύμβαση μεταξύ πανεπιστήμιου-φορέα πρακτικής άσκησης-φοιτητή δεν αναγράφονται πουθενά οι ευθύνες του φορέα ή του πανεπιστήμιου, που αφορούν την ασφάλιση του φοιτητή/τριας σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος. Αναφέρεται μόνο ότι ο φορέας δεν έχει καμιά υποχρέωση αποζημίωσης, διότι αποτελεί… «μάθημα που γίνεται εκτός σχολής»!
Οταν ζητήθηκαν διευκρινίσεις επ’ αυτού, άτομο της γραμματείας του Τμήματος απάντησε ότι ο φοιτητής/τρια καλύπτεται από το πανεπιστήμιο. Διάβασε μάλιστα και σχετικό εδάφιο από κάποια «άγνωστη» σύμβαση που δεν την έχουν δει ακόμη οι φοιτητές, ενώ αρνήθηκε να δώσει αντίγραφο!
Απαιτείται, λοιπόν, η άμεση ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων των φοιτητών:
- Να αμείβεται η πρακτική άσκηση.
- Να μειωθεί το ωράριο πραγματοποίησής της. Να διασφαλιστεί αυτό αποκλειστικά με συνεννόηση πανεπιστήμιου-φορέα.
- Πλήρης ασφάλιση έναντι εργατικού ατυχήματος.