Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι πρωτότυπο. Βρισκόμαστε πάλι μπροστά σ’ ένα θέατρο διαδοχικών «πράξεων» της ΕΕ: σύνοδοι και συναντήσεις (τυπικές ή άτυπες) δίνουν και παίρνουν. Αυτές με τη σειρά τους καταλήγουν (ή και όχι) σε συμφωνίες, σε προγράμματα, σε σχέδια, σε δράσεις (ή και σε συνδυασμό αυτών, όπως σχέδια δράσης)! Και μετά, στο βάθος, έρχονται οι δηλώσεις των διάφορων θεσμικών φορέων, υπουργών, προέδρων επιτροπών, πρωθυπουργών, βγαίνουν οι απαιτούμενες φωτογραφίες, κανονίζονται οι αναγκαίες επισκέψεις κλπ.
Παρά τα μεταξύ τους μπρα-ντε-φερ, ειδικά μετά την εκλογή της Τζόρτζια Μελόνι στην Ιταλία, τα ευρωπαϊκά κράτη ομονοούν: να μείνουν κλειστές οι πόρτες της ΕΕ και να κρατηθούν οι πρόσφυγες μακριά απ’ αυτήν. Η τελευταία περίοδος υπήρξε χαρακτηριστική της παραπάνω «ομόνοιας».
Α) Στις 22/11/2022 αποστέλλεται Δελτίο Τύπου με τίτλο «Μεταναστευτικές οδοί: η Επιτροπή προτείνει σχέδιο δράσης για την Κεντρική Μεσόγειο ώστε να αντιμετωπιστούν οι άμεσες προκλήσεις». Μαντέψτε! Με το συγκεκριμένο κείμενο ανακοινώνεται ότι το νέο σχέδιο δράσης περιέχει μια σειρά 20 μέτρων. Φυσικά δεν είναι έτσι απλά 20 μέτρα. Διαρθρώνονται σε τρεις πυλώνες. Ωστόσο, για να μην μπερδευόμαστε με τις διάφορες κατηγορίες και υποκατηγορίες (αν και πολλοί ηδονίζονται μ’ αυτά), μπορούμε να πάμε κατευθείαν στην ουσία. Κι αυτή είναι η εξής:
Η ΕΕ εκδηλώνει ξανά, ακάματη μπροστά στην υπεράσπιση των συμφερόντων της, την πραγματική πρόθεσή της απέναντι στους πρόσφυγες. Και πλέον έχει φτάσει στο σημείο να διαλαλεί απροκάλυπτα ότι προβαίνει σε «στρατηγικές συνεργασίες» με χώρες όπως η Αίγυπτος ή η Τυνησία, ώστε είτε να «βοηθήσει» στην καλύτερη φύλαξη των συνόρων τους (να μην τους ξεφεύγει κανένας άνθρωπος και πατήσει το πόδι του στην «φιλόξενη» Ευρώπη) είτε να συνεργαστεί για την ομαλότερη επιστροφή προσφύγων σ’ αυτές.
Β) Στις 25/11/2022 πραγματοποιείται έκτακτη σύνοδος του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, κατόπιν σχετικού αιτήματος που κατέθεσε η τσεχική προεδρία, «μετά την αύξηση των αφίξεων κατά μήκος της οδού της Κεντρικής Μεσογείου» (πάνω από 50% σε σχέση με το 2021, κατά τα λεγόμενά τους). Ούτε λίγο ούτε πολύ, στην έκτακτη αυτή σύνοδο βγήκαν τα «μαχαίρια». Αφορμή στάθηκε η συμπεριφορά της Ιταλίας στο περιστατικό με το σκάφος Ocean Viking, που έλαβε χώρα στις αρχές Νοεμβρίου. Το πλοίο (που φαίνεται να ανήκει σε ΜΚΟ), ενώ είχε προβεί σε διάσωση περίπου 230 προσφύγων στα ανοιχτά των λιβυκών ακτών και ζητούσε ματαίως από την Ιταλία άδεια κατάπλου, κατέληξε να μετακινηθεί μέχρι τη νότια Γαλλία, όπου τελικά οι πρόσφυγες κατάφεραν με τα πολλά (η Γαλλία έκανε τις δικές της κόνξες) να πατήσουν στεριά.
Η κατάσταση που προκλήθηκε με το συγκεκριμένο περιστατικό είναι ενδεικτική των νέων δυνάμεων που διαμορφώνονται στην ΕΕ: μια Ιταλία που φασιστικοποιείται ολοταχώς (δεν υπάρχει λόγος να αναφερθούμε σε χώρες όπως Αυστρία, Ουγγαρία, Τσεχία, που έχουν ήδη δείξει το ποιόν τους), ενώ οι «μεγάλες δυνάμεις» προσπαθούν να κρατήσουν τα μπόσικα για να αντιμετωπίσουν κατά το δυνατόν τα λιγότερα προβλήματα, η καθεμιά από τη σκοπιά των δικών της συμφερόντων και σκεπτόμενη το δικό της εσωτερικό ακροατήριο. Ομως, παρά τις κόντρες τους, η «γραμμή» που τηρείται είναι μία και αποδεκτή με οποιοδήποτε κόστος: κλειστά σύνορα και οι πρόσφυγες εκτός ΕΕ.
Γ) Μετά την έκτακτη σύνοδο-φιάσκο, σειρά είχε η Ελλάδα με το «θέατρο» του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Ο Μηταράκης φρόντισε, μέσα στο πνεύμα των ημερών του σχεδίου δράσης, να συναντηθεί με τον αναπληρωτή εκτελεστικό διευθυντή της Frontex, αρμόδιο για τις επιστροφές, Λαρς Γκέρντες. Και οι δύο πλευρές επανέλαβαν την αλληλοϋποστήριξη στο πλαίσιο της ενίσχυσης των «εθελοντικών επιστροφών» προσφύγων στις χώρες καταγωγής τους. Ουδέν περαιτέρω σχόλιο επ’ αυτού.
Το πλάνο είναι πλήρως οργανωμένο και παρά τις όποιες γκρίζες ζώνες οι φορείς υλοποίησής του είναι έτοιμοι να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους για να το εφαρμόσουν. Σήμερα το ονομάζουν «σχέδιο δράσης» με 20 μέτρα διαρθρωμένα σε τρεις πυλώνες. Αύριο θα το πούνε κάπως αλλιώς. Σημασία έχει ότι στο επίκεντρο βρίσκεται μια όλο και περισσότερο φασίζουσα πολιτική, την οποία θα πληρώσουν όχι μόνο οι πρόσφυγες αλλά ολόκληρη η εργατική τάξη της Ευρώπης. Αργά ή γρήγορα.
