♦ Kάπου στη Λέσβο. Σ' ένα ξέφωτο ανάμεσα στα λιοτόπια. Νεκροταφείο πνιγμένων προσφύγων και μεταναστών. Ενας μικρός σωρός από χώμα και μια μικρή μαρμαρόπλακα. Συχνά χωρίς όνομα. Αλλά με έναν αριθμό που αποτυπώνει τη μακάβρια στατιστική. «Αγνωστο αγόρι, ετών 12, Νο 171, 19-11-2015». «Αγνωστος άντρας, ετών 35, Νο 221, 18-11-2015». «Αγνωστο αγόρι, ετών 7, Νο 40, 19-11-2015». Ιδιο κι απαράλλαχτο με πρόχειρο νεκροταφείο σε πεδίο μάχης την εποχή του πρώτου παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού πολέμου. Οι ομοιότητες δεν εξαντλούνται στην εμφάνιση του νεκροταφείου. Αφορούν και την ουσία. Θύματα του ιμπεριαλιστικού πολέμου είναι οι εκατοντάδες νεκροί που το όνειρό τους για λίγη ησυχία, ένα σπίτι κι ένα πιάτο φαΐ θάφτηκε στο Αιγαίο. Η μακάρια Δύση, όμως, αδιαφορεί για τον μακάβριο απολογισμό. Συνεχίζει τους πολέμους στην Ανατολή και την ίδια στιγμή προετοιμάζει ιδεολογικά τις κοινωνίες της για τα πογκρόμ που θ' ακολουθήσουν ενάντια σε όσους κατάφεραν να δαμάσουν τα κύματα και να φτάσουν σ' αυτή που στο μυαλό τους φάνταζε σαν γη της επαγγελίας. Στη χώρα μας, χώρα που εδώ και ένα τέταρτο του αιώνα έχει μετατραπεί σε μια τεράστια φυλακή για μετανάστες και πρόσφυγες, τα έχουμε ήδη ζήσει. Εχουμε δει τους υστερικούς νοικοκυραίους να κραδαίνουν τις καραμπίνες σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση. Τις καραμπίνες που είχαν για να προστατευθούν από τους «κλέφτες αλλοδαπούς». Είδαμε τα κανάλια να καλλιεργούν συστηματικά την ξενοφοβία και το ρατσισμό και να αναδεικνύουν τους νεοναζί δολοφόνους σε κοινοβουλευτικό κόμμα. Στην υπόλοιπη Ευρώπη, που δέχτηκε φέτος ένα μεγάλο κύμα προσφύγων, αγαπημένο θέμα είναι τώρα τα «σεξουαλικά εγκλήματα των προσφύγων». Με τον τρόπο που τόσο καλά γνωρίζουν τα ΜΜΕ, καλλιεργείται η κοινωνική υστερία, οπλίζεται ο όχλος των ακροδεξιών χούλιγκαν, για να 'ρθουν μετά τα κράτη και ν' αναλάβουν ν' αποκαταστήσουν την τάξη, με το χτίσιμο στρατοπέδων συγκέντρωσης και τις μαζικές απελάσεις. Και βέβαια, τα κανάλια τους δε δείχνουν πια τα πνιγμένα παιδιά. Δε δείχνουν τα πολεμικά νεκροταφεία στη Λέσβο και σ' άλλα ελληνικά νησιά. Εργο τους είναι να φοβίσουν κάθε γερμανίδα, γαλλίδα, σουηδέζα, ότι κινδυνεύει να πέσει θύμα όχι απλά παρενόχλησης αλλά και κακοποίησης, έτσι και συναντηθεί στο δρόμο με κάποιον μελαχρινό κακοντυμένο άντρα.
♦ «Είδε» τα σύνορα, «είδε» τις φυλακές, «είδε» τα σφαγεία (στοίχημα ότι αυτά τον απασχολούν κυρίως;) ο συνθηματογράφος, τα έκανε αχταρμά με μοναδική ευκολία και μας παρουσίασε τις -κατά τη γνώμη του- ανοιχτές πληγές του πλανήτη. Και βέβαια, δεν «είδε» τα εργοστάσια, τα πολυκαταστήματα, τα ορυχεία, τις εταιρίες καθαριότητας, τα φραουλοχώραφα της κάθε Μανωλάδας. Δεν «είδε» τον καπιταλισμό, τη μεγάλη ανοιχτή πληγή του πλανήτη, που προκαλεί όλες τις άλλες (τις πραγματικές ανοιχτές πληγές, όχι αυτές που φαντασιώνεται ο κάθε «εναλλακτικός»).