Θυμόσαστε το εμπόριο ρύπων, που καθιερώθηκε με το πρωτόκολλο του Κιότο (το Νοέμβρη του 1997) και έκτοτε πλασάρεται σαν μία φτηνή και αποτελεσματική μέθοδος για την μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2); Η μείωση αποδείχτηκε τόσο… αποτελεσματική, που από την εφαρμογή της μέχρι το 2008 οι εκπομπές CO2 αυξήθηκαν πάνω από 40%, ενώ η παγκόσμια συγκέντρωση ανήλθε σε επίπεδα πρωτοφανή για την ιστορία του πλανήτη! Καθώς, δε, το πρωτόκολλο του Κιότο δεν επικυρώθηκε ποτέ από τις μεγαλύτερες χώρες-ρυπαντές (όπως οι ΗΠΑ), ούτε απαιτούσε μειώσεις ρύπων από άλλες χώρες με ραγδαία βιομηχανική ανάπτυξη (όπως η Ινδία και η Κίνα), με το αιτιολογικό ότι είναι «αναπτυσσόμενες» και όχι «ανεπτυγμένες», επόμενο ήταν το εμπόριο ρύπων να κυριαρχήσει στην Ευρώπη, με το ευρωπαϊκό εμπόριο ρύπων ν’ αποτελεί το 73% του παγκόσμιου εμπορίου ρύπων διοξειδίου του άνθρακα, αξίας 92.4 δισ. ευρώ το 2008.
Τι είναι το εμπόριο ρύπων; Ενα συγχωροχάρτι, όπως το είχε αποκαλέσει ένας επιστήμονας με κύρος ανάμεσα στους κλιματολόγους, γιατί ήταν από τους πρώτους που προειδοποιούσαν για την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη λόγω της αύξησης των εκπομπών αερίων, εξ’ αιτίας της βιομηχανικής ανάπτυξης την δεκαετία του ’80: ο Τζέιμς Χάνσεν, που αποκαλείται «παππούς της παγκόσμιας υπερθέρμανσης». Το συγχωροχάρτι αυτό το αγοράζουν οι μεγάλες επιχειρήσεις που ρυπαίνουν από άλλες που ρυπαίνουν κάτω από το επίπεδο των δικαιωμάτων ρύπανσης που τους έχει δοθεί, με τις δεύτερες να πουλούν το πλεόνασμα των δικαιωμάτων τους στις πρώτες σε τιμή που καθορίζεται από την προσφορά και ζήτηση της συγκυρίας.
Μόνο που το εμπόριο αυτό σκάλωσε στην κρίση και τους μετριοπαθείς στόχους μείωσης των εκπομπών στις ανεπτυγμένες χώρες, που «είναι τόσο μετριοπαθείς ώστε δεν δημιουργεί πλέον ισχυρά κίνητρα για ιδιωτικές περιβαλλοντικές επενδύσεις και τοπικές δράσεις στα αναπτυσσόμενα κράτη», όπως επεσήμανε η έκθεση του σώματος του ΟΗΕ που έχει αναλάβει τον έλεγχο της αγοράς ρύπων (βλ. https://www.cdmpolicydialogue.org/press). Για το λόγο αυτό, οι τιμές για τα συγχωροχάρτια έπεσαν κατά 70% μόνο μέσα στον τελευταίο χρόνο κάνοντας τον ίδιο τον Economist να προειδοποιεί για επικείμενη καταστροφή αυτού του τύπου του εμπορίου.
Οπως επισημαίνει το περιοδικό, σε άρθρο του περασμένου Σαββάτου (15/9), η προσφορά τέτοιων «συγχωροχαρτιών» από επιχειρήσεις του «αναπτυσσόμενου» κόσμου έφτασε στο ένα δισεκατομμύριο, όμως η ζήτηση έχει πέσει κατακόρυφα, με αποτέλεσμα οι τιμές από τα 20 δολάρια τον τόνο, που κυμαίνονταν το 2008, να πέσουν στα 5. Πολλοί θέλουν να πουλήσουν, αλλά κανείς δεν αγοράζει, αφού οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις συρρικνώνονται και συρρικνώνουν την παραγωγή τους και δεν χρειάζονται άλλα συγχωροχάρτια μιας και πιάνουν εύκολα πλέον τους μετριοπαθείς αυτούς στόχους. Αυτό δε σημαίνει ότι η κρίση θα μας «γλιτώσει» από τη μόλυνση. Η μόλυνση θα συνεχίζεται, μιας και η εξάλειψή της απαιτεί πολλά λεφτά που κανείς δεν είναι διατεθειμένος να δώσει. Στον καπιταλισμό το περιβάλλον μόνο σαν μπίζνα μπορεί να ειδωθεί. Ο,τι δεν φέρνει κέρδος δεν αξίζει απολύτως τίποτα, ακόμα κι αν πρόκειται για τον αέρα που αναπνέουμε…
ΥΓ: Σύμφωνα με το πρωτόκολλο του Κιότο, οι εκπομπές CO2 θα πρέπει να μειωθούν μέχρι το τέλος του 2012 κατά 5% περίπου. Σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία (έκθεση του 2008 του ερευνητικού οργανισμού Global Carbon Project – Παγκόσμιο Σχέδιο για τον Ανθρακα), οι εκπομπές αυξήθηκαν κατά 41,7% σε σχέση με τα επίπεδα του 1992! Καταλαβαίνετε πόσος δρόμος θα έπρεπε να έχει ήδη διανυθεί…