Στο σημερινό λεξιλόγιο του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει μια απαγορευμένη φράση: «καταγγελία της δανειακής σύμβασης». Μετά από πολλές παλινωδίες, με το κάθε στέλεχος να λέει τα δικά του στα ραδιοκάναλα, βρήκαν ένα τρικ: διαχωρίζουν το Μνημόνιο από τη δανειακή σύμβαση. Θα καταγγείλουμε το Μνημόνιο, λένε, και θα επαναδιαπραγματευθούμε τη δανειακή σύμβαση. Ομως, Μνημόνιο και δανειακή σύμβαση είναι αδιαίρετα, όπως αποδεικνύουμε αναλυτικά στη διπλανή σελίδα.
Πέρα απ’ αυτό, όμως, που είναι το μείζον, υπάρχει η προϊστορία. Οχι καμιά μακρινή προϊστορία, αλλά πρόσφατα γεγονότα, μόλις προ ενός μηνός. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατέβηκε στις εκλογές της 6ης Μάη με κεντρικό σύνθημα καταγγελία του Μνημόνιου και της δανειακής σύμβασης. Ελεγε ο Τσίπρας στη διακαναλική συνέντευξη που έδωσε στο Ζάππειο, την Κυριακή 29 Απρίλη: «Μιλάμε για ακύρωση του μνημονίου, καταγγελία της δανειακής σύμβασης και πολιτική διαπραγμάτευση σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο (…) Σας εξήγησα ότι η ιδρυτική πράξη ενός νέου συνασπισμού εξουσίας, μιας κυβέρνησης Αριστεράς, θα είναι η καταγγελία της δανειακής σύμβασης και η ακύρωση του μνημονίου μη μου λέτε για μέτρα, μη μου μιλάτε για μέτρα (…) Το λέμε μια και ξεκάθαρα. Η ιδρυτική πράξη μιας κυβέρνησης της Αριστεράς, ενός νέου συνασπισμού εξουσίας είναι η ακύρωση του μνημονίου και η καταγγελία της δανειακής σύμβασης και μετά πολιτική διαπραγμάτευση».
Τρεις αναφορές στην ίδια συνέντευξη, με μια πρόχειρη σταχυολόγηση που κάναμε. Μετά τις εκλογές, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ είδε ότι έχει τέτοιο ρεύμα που μπορεί να γίνει και κυβέρνηση, άρχισε η προσαρμογή. Την άρχισε ο Δραγασάκης που σιγά-σιγά περνούσε «με σοφία και νηφαλιότητα» τη νέα γραμμή. Πρώτα είπε (Real fm, 11.5.12) ότι «η έννοια της καταγγελίας είναι ένας πολιτικός όρος» και πως «στη σκέψη τη δική μας δεν υπάρχει η έννοια της μονομερούς πράξης. Δηλαδή, να βγούμε και μονομερώς να πούμε διαγράφουμε το χρέος, καταγγέλλουμε κ.λπ. Δεν είναι και λογικό να το πει κανείς αυτό. Αυτό που θα γίνει είναι μία επαναδιαπραγμάτευση, ένα πλαίσιο διαφορετικό μέσα στο οποίο θα θέσουμε τους δικούς μας στόχους». Δυο μέρες μετά επανέλαβε τα ίδια στο «Βήμα»: «Αναγνωρίζουμε ότι έχουμε μια δομική αλληλεξάρτηση στην ΕΕ και γι’ αυτό δεν μιλούμε για μονομερείς ενέργειες αλλά για επαναδιαπραγμάτευση των πάντων». Και στο τέλος βγήκε στο πρωινάδικο του ΑΝΤ1 και εξήγησε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μιλά για πολιτική και όχι για νομική καταγγελία.
Ετσι, φτάσαμε στη φιέστα της «Αθηναΐδας», όπου ο Τσίπρας επισημοποίησε τον (ανέφικτο και νομικά ανύπαρκτο) διαχωρισμό Μνημόνιου και δανειακής σύμβασης, διατυπώνοντας ως εξής τη νέα γραμμή: «Αμέσως μετά την ακύρωση του Μνημονίου, η νέα κυβέρνηση θα καταγγείλει τους επαχθείς όρους και θα ζητήσει την επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης». Από την καταγγελία της δανειακής σύμβασης (που την θεωρούσαν «πακέτο» με το Μνημόνιο) της 29ης Απρίλη, φτάσαμε στην επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης της 1ης Ιούνη.
Ποιοι είναι οι επαχθείς όροι που θα καταγγελθούν; Ο Τσίπρας και οι άλλοι ΣΥΡΙΖΑίοι δεν μας διαφώτισαν καθόλου, παρά τη φλυαρία τους. Και προπαντός δεν μας διευκρίνισαν πώς είναι δυνατόν να καταγγείλεις κάποιους από τους όρους μιας σύμβασης, χωρίς να καταγγείλεις την ίδια τη σύμβαση; Τέτοιες μπούρδες δεν τις λένε ούτε πρωτοετείς της Νομικής, όμως οι αποθρασυμμένοι πολιτικοί απατεώνες του ΣΥΡΙΖΑ, ποντάροντας στην απελπισία των ψηφοφόρων που δεν παρακολουθούν συστηματικά τίποτα, δεν ορρωδούν προ ουδενός.
Βέβαια, μετά την «Αθηναΐδα» είχαμε κι άλλη «προσαρμογή». Από την «καταγγελία των επαχθών όρων» πήγαμε στην «επαναδιαπραγμάτευση των δυσμενών όρων». Αυτό αναφέρει ο Τσίπρας στις προεκλογικές του ομιλίες. Αντιγράφουμε, ενδεικτικά, από την ομιλία του στην Πρέβεζα την περασμένη Τρίτη (5.6.12): «Για την άμεση ακύρωση του Μνημονίου και την επαναδιαπραγμάτευση των δυσμενών όρων της δανειακής σύμβασης». Και σε άλλο σημείο της ίδιας ομιλίας: «Οσο πιο ισχυρός είναι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ τόσο πιο εύκολη θα είναι η συγκρότηση μιας τέτοιας κυβέρνησης. Που θα ακυρώσει το Μνημόνιο και θα επαναδιαπραγματευτεί τους δυσμενείς όρους της δανειακής σύμβασης». Η καταγγελία της δανειακής σύμβασης, εν όλω ή εν μέρει, εξαφανίστηκε και στη θέση της μπήκε η «επαναδιαπραγμάτευση των δυσμενών όρων», διότι προφανώς υπάρχουν και καλοί όροι, όπως είναι η ανακεφαλαίωση των τραπεζών και το PSI (το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλε όταν έγινε!).
Το πιο σημαντικό, όμως, είναι πως στη «Σύνοψη του οικονομικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ», που παρουσίασε ο Δραγασάκης, δεν υπάρχει λέξη ούτε για καταγγελία των επαχθών όρων ούτε για επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης. Υπάρχει μόνο αναφορά σε «ρύθμιση του συσσωρευμένου χρέους και των όρων της μελλοντικής χρηματοδότησης της ανάπτυξης, με διαγραφή μεγάλου μέρους του συσσωρευμένου χρέους, με ρήτρα εξυπηρέτησης του υπόλοιπου ανάλογα με τους ρυθμούς ανάπτυξης, αναστολή πληρωμής των τόκων μέχρις ότου ανακάμψει η οικονομία». Διευκρινίζεται, μάλιστα στο καπάκι, ότι «η εν λόγω ρύθμιση θα επιδιωχθεί στο πλαίσιο μιας κοινής ευρωπαϊκής λύσης για το δημόσιο χρέος όλων των κρατών και, αν αυτό δεν καταστεί δυνατό, στη βάση διμερών διαπραγματεύσεων».
Αλλα λέει ο Τσίπρας, για να εξαπατήσει τους ψηφοφόρους, άλλα αναφέρει το «πρόγραμμα», κλείνοντας το μάτι στους πιστωτές και τους «εταίρους». Ομως, όπως σημειώσαμε στην αρχή, το πιο σημαντικό είναι πως Μνημόνιο και δανειακή σύμβαση είναι ενιαία και αδιαίρετα και μάλιστα «δεμένα» όχι μόνο με το νόμο που ψήφισε με μεγάλη πλειοψηφία η ελληνική Βουλή, αλλά και με διαδοχικές αποφάσεις του Συμβουλίου της ΕΕ, δηλαδή του α-νώτατου ευρωενωσίτικου οργάνου.
«Γαργάρα» και ο λογιστικός έλεγχος
Παίρνοντας τη διερευνητική εντολή από τον Παπούλια στις 8 Μάη, ο Τσίπρας διατύπωσε πρόταση σχηματισμού κυβέρνησης με πέντε «ελάχιστους άξονες». Ο τελευταίος άξονας έλεγε: «Δημιουργία Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου για να διερευνήσει το επαχθές του δημόσιου χρέους, μορατόριουμ στην αποπληρωμή του και διεκδίκηση δίκαιης και βιώσιμης ευρωπαϊκής λύσης».
Ηταν κάτι στο οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ είχε επενδύσει δημαγωγικά από την εποχή των «αγανακτισμένων». Τότε «πουλούσε» αυτό το θέμα (δεν έχετε παρά να ανατρέξετε στην ιστοσελίδα τους www.syn.gr, σε ομιλία του Γιάννη Τόλιου στην τριήμερη «Διεθνή Συνάντηση για το Χρέος» στην Αθήνα). Το θέμα έπαιξε και προεκλογικά, γιατί εξακολουθούσε να «πουλάει» σε μια μερίδα ψηφοφόρων. Ελεγε, για παράδειγμα, ο Τσίπρας στη διακαναλική συνέντευξη του Ζαππείου, την Κυριακή 29 Απρίλη: «Σε κάθε περίπτωση λοιπόν εμείς λέμε ότι αυτό το χρέος είναι ταξικό, δεν το δημιούργησε ο λαός μας. Αυτοί που το δημιούργησαν, τώρα θέλουν να επωφεληθούν. Ηταν για να κάνουμε Ολυμπιάδες, για να παίρνουμε εξοπλιστικά προγράμματα, για να βγαίνουν οι μίζες κάτω από το τραπέζι. Γι’ αυτό παίρνανε αυτά τα δάνεια και γι’ αυτό και ζητάμε διεθνή λογιστικό έλεγχο». Οταν μάλιστα του ξανατέθηκε το ερώτημα, έφερε και… λαϊκό παράδειγμα: «Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε με το χρέος είναι ένα διεθνή λογιστικό έλεγχο για να δούμε τι από αυτό είναι νόμιμο και τι είναι παράνομο. Εσείς τι θα κάνατε αν σας ερχόταν ένας λογαριασμός σε ένα τραπέζι τον οποίο θεωρούσατε υπερβολικό; Θα φωνάζετε πίσω το γκαρσόνι και θα του λέγατε “πες μου, αυτά τα πήρα που μου χρεώνεις”;».
Και φτάσαμε στη φιέστα της «Αθηναΐδας» και στην παρουσίαση του –κυβερνητικού πλέον– προγράμματος, που και η «επιτροπή λογιστικούελέγχου» γίνεται «γαργάρα» και εξαφανίζεται. Αυτό που πρότειναν ως έναν από τους «ελάχιστους άξονες» για το σχηματισμό κυβέρνησης στις 8 Μάη, το εξαφάνισαν την 1η Ιούνη, ενώ διακηρύσσουν ότι θέλουν να βγουν πρώτο κόμμα και να σχηματίσουν κυβέρνηση.