Χάσατε όσοι δεν είδατε την εκπομπή του Τσίμα στο Mega, την περασμένη Τετάρτη. Ηταν ένα πολύ καλό μάθημα για κάποια ρεύματα που μοστράρονται τα τελευταία χρόνια με αξιώσεις πολιτικού προτάγματος. Αναφερόμαστε σε διάφορες «εναλλακτικές πρωτοβουλίες», όπως «ανταλλακτικά παζάρια», «συλλογικές κουζίνες», «τράπεζες χρόνου» και άλλα συναφή.
Ο Τσίμας τα ‘κανε ένα χαρμάνι. Ολοι οι καλοί χωράνε. Από τα συσσίτια του Δήμου και της Εκκλησίας μέχρι όλα τα «εναλλακτικά» που αναφέρθηκαν παραπάνω. Οι εκπρόσωποί τους παρήλασαν μπροστά από την κάμερα και μίλησαν με περηφάνεια για το κοινωνικό τους έργο. Από τον πατέρα Ιωάννη των εκκλησιαστικών συσσιτίων, μέχρι διάφορους Συριζαίους και λοιπές… εναλλακτικές δυνάμεις. Ολοι μίλησαν για την κρίση, για τους φτωχούς που πολλαπλασιάζονται, για την ανάγκη της αλληλεγγύης.
Υποθέτουμε ότι οι Συριζοδιάφοροι θα μίλησαν και για το κεφάλαιο, την τρόικα κ.λπ., όμως αυτές τις αναφορές τις έφαγε το λογοκριτικό ψαλίδι, προκειμένου να μη θολώσουν το κεντρικό νόημα της εκπομπής. Αντίθετα, δεν λογοκρίθηκαν καθόλου οι αναφορές στο «αλληλόχρεο εμπόριο», τις «ανταλλαγές χωρίς χρήμα», τις «εναλλακτικές μονάδες αξίας» και όλα τα συναφή. Οι απόψεις εκτέθηκαν με ενάργεια και άνεση για τα στενά όρια μιας ωριαίας τηλεοπτικής εκπομπής.
Και γιατί να μην εκτεθούν; Μια χαρά όπιο είναι αυτές οι απόψεις, όταν εντάσσονται στο γενικό σχήμα «να πιαστούμε χέρι-χέρι, να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο, για ν’ αντέξουμε στη θύελλα». Ο καθένας κάνει αυτό που μπορεί κι αυτό που γνωρίζει. Η Εκκλησία και ο Δήμος συσσίτια, οι πολιτικοποιημένοι «εναλλακτικές μεθόδους εμπορίου». Ολοι εθελοντικά, όλοι έξω από τη σφαίρα του κέρδους.
Ιδού, λοιπόν, ο δρόμος. Η μοντέρνα φιλανθρωπία της Εκκλησίας και των Γιατρών του Κόσμου, από τη μια, η ανταλλαγή κυδωνόπαστας με χειροποίητο σαπούνι, από την άλλη. Ετσι, κανένας δεν θα πάει χαμένος. Η ανθρωπιά θα νικήσει την απανθρωπιά. Ο άνεργος μπορεί να τη βγάλει μ’ ένα πιάτο φαΐ κι ένα φορεμένο παντελόνι, αρκεί να βρεθούν εκείνοι που θα οργανώσουν το συσσίτιο και θα μαζέψουν τα φορεμένα παντελόνια πριν αυτά πεταχτούν στα σκουπίδια.
Κάποιοι έχουν το θράσος να υποστηρίζουν ότι μ’ αυτό τον τρόπο δημιουργούν κάποιες κοινωνικές, μη εμπορευματικές νησίδες μέσα στον καπιταλισμό. Οτι αν μεγαλώσουν και γενικευτούν αυτές οι νησίδες, ο καπιταλισμός θα πεθάνει. Ειρωνεύονται ως… μεσσιανικούς όλους εμάς που επιμένουμε πως εκείνο που θα δώσει λύση είναι η εργατική επανάσταση που θα τσακίσει τον καπιταλισμό και θα οικοδομήσει τον κομμουνισμό. Είμαστε, λένε, απολιθώματα που περιμένουν τη δευτέρα παρουσία σαν τους Γιαχωβάδες.
Υπό άλλες συνθήκες θα ήταν απλώς γραφικοί με τις απόψεις των οποίων θα διασκεδάζαμε. Ομως, οι έξυπνοι άνθρωποι του καπιταλιστικού συστήματος μυρίστηκαν «ψητό». Το σύστημα έχει ανάγκη από νέα ψιμύθια στην ιδεολογική του βιτρίνα. Οι παπάδες, οι δήμαρχοι και λοιποί φιλάνθρωποι κουράζουν πλέον σαν εικόνα. Είδαν δίπλα τους κάποιους που μέχρι τώρα τους αποκαλούσαν περιφρονητικά «περιθωριακούς» και τους δίνουν χώρο και χρόνο ν’ ακουστούν.
Η λύση είναι ο εθελοντισμός και η εναλλακτικότητα, φωνάζουν οι πιο έξυπνοι από τους ιδεολογικούς εκπρόσωπους της αστικής τάξης. Καλλιεργήστε μαρουλοκρέμμυδα, ανταλλάξτε τα παλιά σας πράγματα, μάθετε να φτιάχνετε κοσμήματα από σκουπίδια, ανταλλάξτε υπηρεσίες μεταξύ σας. Γενικά, ξεχάστε τον καπιταλισμό, κάντε υπομονή, σφίξτε ο ένας το χέρι του άλλου, αγκαλιαστείτε κι η μπόρα θα περάσει. Ολα τ’ άλλα δεν οδηγούν πουθενά, είναι μάταια. Και προπαντός μην οργανώνεστε επαναστατικά.
Π.Γ.
