O ένας υπόσχεται χαμηλότοκα δάνεια για νέα ζευγάρια. Ο άλλος υπόσχεται τράπεζα στέγης. Και οι δυο υπόσχονται επιδότηση ενοικίου για εργαζόμενους (πάντα με εισοδηματικά κριτήρια, για να αποκλείονται οι συντριπτικά περισσότεροι).
Η στενότητα κατοικίας, μόνιμη μάστιγα για την εργατική τάξη στις συνθήκες του καπιταλισμού, περνάει πάλι φάση ιδιαίτερης όξυνσης. Οι τιμές των διαμερισμάτων… στο θεό, το ίδιο και τα νοίκια. Kαι τα κόμματα της αστικής εξουσίας παίζουν τον ίδιο αντεργατικό χαβά, προσπαθώντας να παραπλανήσουν την εργατική τάξη, όπως κάνουν δεκαετίες τώρα.
Ο χαβάς παραμένει ο ίδιος, αλλάζουν λίγο τα ταξίμια, ανάλογα με την εποχή. Υπόσχονται στην εργατική τάξη ότι μπορεί να λυθεί το ζήτημα της κατοικίας μέσα στον καπιταλισμό. Οι δεκαετίες που περνούν, όμως, επιβεβαιώνουν συνεχώς το επιστημονικό συμπέρασμα του Φρίντριχ Ενγκελς:
«Η αστική λύση του ζητήματος της κατοικίας ομολογημένα απότυχε και απότυχε μπρος στην αντίθεση ανάμεσα στη πόλη και στο χωριό. Το ζήτημα της κατοικίας τότε μόνο θα μπορεί να λυθεί, όταν η κοινωνία θα έχει τόσο μετασχηματιστεί, όσο χρειάζεται για να μπορεί να καταπιαστεί με την εξάλειψη της αντίθεσης ανάμεσα στην πόλη και στο χωριό, αντίθεσης που την όξυνε στο έπακρο η σημερινή κεφαλαιοκρατική κοινωνία.
»Οσο θα υπάρχει ο κεφαλαιοκρατικός τρόπος παραγωγής, θα είναι τρέλα να θέλουμε να λύσουμε χωριστά το ζήτημα της κατοικίας ή οποιοδήποτε άλλο κοινωνικό ζήτημα που έχει σχέση με τη τύχη των εργατών. Η λύση βρίσκεται μόνο στη κατάργηση του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, στην ιδιοποίηση από την ίδια την εργατική τάξη όλων των μέσων συντήρησης και εργασίας».
(Φρ. Ενγκελς: Για το ζήτημα της κατοικίας)
Η μελέτη που αναδημοσιεύουμε έχει γραφτεί πριν από 31 χρόνια (το 1991), σε μια προηγούμενη φάση έξαρσης της στενότητας κατοικίας για την εργατική τάξη της Ελλάδας. Αν εξαιρέσουμε τα ποσά που είναι σε δραχμές και κάποιες μικρές δημογραφικές αλλαγές που έχουν στο μεταξύ συντελεστεί, ο πυρήνας του προβλήματος είναι ίδιος κι απαράλλαχτος. Και η μελέτη εξακολουθεί να είναι επίκαιρη, γιατί τοπθετεί το ζήτημα από άποψη θεωρίας, από άποψη αρχών.
Κυρίως έχει σημασία το βασικό συμπέρασμά της σε ό,τι αφορά τις μερικές διεκδικήσεις για το ζήτημα της κατοικίας, αυτές που πρέπει να διατυπωθούν και να διεκδικηθούν στις συνθήκες του καπιταλισμού:
Είτε με τη δανειοδότηση για αγορά κατοικίας (ενώ δεν λύνεται συνολικά για όλη την εργατική τάξη η στενότητα κατοικίας) είτε με την επιδότηση του ενοικίου, ωφελείται άμεσα το κεφάλαιο, γιατί παύει να επιβαρύνεται με τα έξοδα κατοικίας, ενώ είναι αποκλειστικά δική του υποχρέωση.
Η βασική μερική διεκδίκηση που πρέπει να προβάλλει μέσα στον καπιταλισμό η εργατική τάξη είναι: να συμπεριλαμβάνεται το ενοίκιο της εργατικής κατοικίας στην αξία της εργατικής δύναμης και να αυξάνεται το μεροκάματο και ο μισθός, ώστε να καλύπτουν την αξία της εργατικής δύναμης.
katoikia_final
