Σάλος ξέσπασε σήμερα, ύστερα από δηλώσεις του προέδρου του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ), Δημήτρη Θάνου, για πέρασμα μεταλλαγμένων στελεχών του κοροναϊού από τα μινκ (ή βιζόν, όπως επίσης ονομάζονται αυτά τα ζώα που εκτρέφονται μόνο για τη γούνα τους) στον άνθρωπο, μετά από ανίχνευση τουλάχιστον 120 τέτοιων κρουσμάτων στην περιοχή των εκτροφείων μινκ (Κοζάνη, Γρεβενά, Καστοριά), γεγονός που έχει εγείρει την υποψία για διασπορά αυτού του στελέχους στη Δυτική Μακεδονία, διασπορά στην οποία ενδεχομένως οφείλεται η πρόσφατη έξαρση της πανδημίας στην περιοχή.
Μετά το σάλο, ο Δ. Θάνος έκανε διορθωτικές δηλώσεις στην ΕΡΤ Κοζάνης, ο περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας Γ. Κασαπίδης, συνυπεύθυνος για τη διαχείριση της «υπόθεσης μινκ» (μαζί με τον πρώην υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βορίδη και τον γενικό διευθυντή Κτηνιατρικής Αλεξανδρόπουλο), εμφανίστηκε καθησυχαστικός, επικαλούμενος τηλεφωνικές επικοινωνίες του με τον Δ. Θάνο και άλλους παράγοντες, και γενικά καταβάλλεται προσπάθεια να κουκουλωθεί και πάλι το θέμα, όπως γίνεται τόσο καιρό τώρα.
Προτού περάσουμε στην παρουσίαση και το σχολιασμό των σημερινών εξελίξεων, πρέπει να θυμίσουμε πώς έχει η υπόθεση, γιατί εμείς «σηκώσαμε» το θέμα και δυστυχώς ως σήμερα είμαστε μόνοι. Μετά και τις σημερινές εξελίξεις, ελπίζουμε να σταματήσει το κουκούλωμα.
Τεράστιος ο κίνδυνος από την εκτροφή μινκ
Στις 12 Νοέμβρη, ανακοινώθηκε για πρώτη φορά ότι βρέθηκαν 10 θετικά κρούσματα σε ανθρώπους που ασχολούνται με την εκτροφή μινκ (ιδιοκτήτες φαρμών και εργάτες) στη Δυτική Μακεδονία. Την επομένη δημοσιεύσαμε εκτενή ανάλυση-ρεπορτάζ με τίτλο Κίνδυνος επικίνδυνης μετάλλαξης του SARS-CΟV-2 από την εντατική κτηνοτροφία μινκ. Αναφερθήκαμε αναλυτικά στη διεθνή εμπειρία, ιδίως την ευρωπαϊκή, και στην ανίχνευση μιας μετάλλαξης του κοροναϊού, που ονομάστηκε cluster 5, η οποία είχε αρχίσει να περνά από τα μινκ στον άνθρωπο και αν μεταδιδόταν πολύ στην ανθρώπινη κοινότητα, θα μπορούσε να τινάξει στον αέρα τα σχέδια εμβολιασμού για την αντιμετώπιση της πανδημίας, γιατί τα εμβόλια είναι προσανατολισμένα σε συγκεκριμένα πρωτεϊνικά χαρακτηριστικά του στελέχους του ιού που έχει επικρατήσει εξαρχής στον πλανήτη.
Παρουσιάσαμε αναλυτικά τις εξελίξεις στη Δανία, τη μεγαλύτερη χώρα-εκτροφέα μινκ στην Ευρώπη, η κυβέρνηση της οποίας αποφάσισε τη θανάτωση όλων των μινκ, ενός συνόλου 17 εκατομμυρίων ζώων, και την απαγόρευση της εκτροφής τους για όσο θα υπάρχει η απειλή του κοροναϊού.
Παρακολουθήσαμε συστηματικά το θέμα, καταγγείλαμε τους κυβερνητικούς χειρισμούς, που γίνονταν για χάρη συγκεκριμένων καπιταλιστικών συμφερόντων στην περιοχή, και στις 10 Δεκέμβρη, αφού στο μεταξύ η κυβέρνηση είχε θάψει το θέμα, βγάλαμε τη σημαντική είδηση: Ανιχνεύτηκε μεταλλαγμένο στέλεχος κοροναϊού, που πέρασε από τα μινκ στον άνθρωπο! Το μεταλλαγμένο στέλεχος ήταν ίδιο με αυτό που είχε βρεθεί στη Δανία και οδήγησε τη δανική κυβέρνηση σε εξάλειψη της εκτροφής μινκ.
Ουδείς τόλμησε να μας διαψεύσει. Αποκαλύψαμε, ταυτόχρονα, ότι στην αλληλογραφία που είχε το ΥΠΑΑΤ (το δίδυμο Αλεξανδρόπουλου-Δηλέ) με τον Παγκόσμιο Οργανισμός για την Υγεία των Ζώων (ΟΙΕ), διαβεβαίωνε το διεθνή οργανισμό ότι τα μινκ στην Ελλάδα… χαίρουν άκρας υγείας, ακόμα και στα εκτροφεία όπου είχαν εντοπιστεί κρούσματα! Μάλιστα, η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε να κατατάξει την εμφάνιση κοροναϊού στα μινκ στις «αναδυόμενες ασθένειες»!
Ηταν τόσο προκλητική αυτή η αναφορά του ελληνικού κράτους, που τους πήρε στο ψιλό το ProMED (PROgram for Monitoring Emerging Diseases), πρόγραμμα της έγκυρης Διεθνούς Εταιρίας Λοιμωδών Νοσημάτων (ISID), το οποίο σχολίασε με ξέχειλη ειρωνεία την αναφορά των Αλεξανδρόπουλου-Δηλέ: «Η φαινομενική απουσία κλινικών συμπτωμάτων στις εκτροφές (εκτός από μία) είναι εντυπωσιακή, συγκρινόμενη με την περιγραφόμενη νοσηρότητα και θνησιμότητα σε εκτροφές των ΗΠΑ. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί σε γενετικές διαφορές των ζώων ή του ιού;»!
Το ProMED έψεξε ταυτόχρονα την ελληνική κυβέρνηση, επειδή δεν κατέταξε στις «αναδυόμενες ασθένειες» την εμφάνιση του SARS-CoV-2 στα μινκ.
Στις 11 Δεκέμβρη, αποκαλύψαμε ότι στη ζούλα ολοκλήρωσαν το γδάρσιμο των μινκ αγνοώντας τα ευρήματα. Αγνοώντας, δηλαδή ότι είχε ήδη ανιχνευτεί και στη χώρα μας το μεταλλαγμένο στέλεχος του κοροναϊού, που πέρασε από τα μινκ στον άνθρωπο. Δηλαδή, ο άνθρωπος μετέδωσε στα μινκ τον κοροναϊό, αυτός διαδόθηκε ταχύτατα στα «πατικωμένα» στα κλουβιά εκτροφής ζώα, μεταλλάχτηκε και άρχισε να περνά μεταλλαγμένος στους ανθρώπους που ασχολούνται με την εκτροφή.
Την ίδια μέρα, ο ΕΟΔΥ επιβεβαίωσε την Κόντρα: Μεταλλαγμένος κοροναϊός πέρασε από τα μινκ στον άνθρωπο.
Στις 17 Δεκέμβρη, πληροφορηθήκαμε από ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Υγεία των Ζώων (ΟΙΕ), ότι δυο μέρες πρωτύτερα το δίδυμο Αλεξανδρόπουλου-Δηλέ, εκπροσωπώντας το ελληνικό κράτος, ενημέρωσε το διεθνή οργανισμό ότι η επικίνδυνη μετάλλαξη του κοροναϊού, που είχε ανιχνευθεί στη Δανία, στην Ολλανδία και αλλού, ανιχνεύθηκε και στην Ελλάδα. Η ανάρτηση του ΟΙΕ έγραφε:
«Η μετάλλαξη Y453F στην πρωτεΐνη της ακίδας (S) του ιού, που αναφέρεται ως παραλλαγή σχετιζόμενη με τα μινκ, έχει ανιχνευθεί στα γονιδιώματα 5 SARS-CoV-2 από ανθρώπινες περιπτώσεις, τα οποία έχουν αλληλουχηθεί και που σχετίζονται άμεσα με τα μινκ (εργάτες / ιδιοκτήτες εκτροφών). Οσον αφορά τα δείγματα των μινκ που αλληλουχήθηκαν, τα τελευταία αποτελέσματα δείχνουν την παρουσία της μετάλλαξης Y453F σε μία από τις εκτροφές που έχουν ελεγχθεί μέχρι στιγμής. Καμία από τις άλλες μεταλλάξεις που περιγράφονται στην Ταχεία Αξιολόγηση του Κινδύνου της 12ης Νοεμβρίου 2020 από οργανισμούς της ΕΕ (ECDC, EFSA, EMA) δεν έχει βρεθεί μέχρι τώρα ούτε σε ανθρώπους ούτε σε ζώα. Η αλληλούχηση των γονιδιωμάτων του ιού από δείγματα ανθρώπων και μινκ βρίσκεται σε εξέλιξη».
Είχαμε πλέον την πιο επίσημη επιβεβαίωση της αποκάλυψής μας. Ομως, ενώ είχε βρεθεί ο μεταλλαγμένος ιός σε τουλάχιστον πέντε περιπτώσεις ανθρώπων και είχε (αναγκαστικά) ενημερωθεί ο ΟΙΕ, στην Ελλάδα επικρατούσε σιγή νεκροταφείου. Ακόμα και μετά τις δικές μας αποκαλύψεις.
Ετσι, φτάσαμε στο σημερινό σάλο, ο οποίος δε θα ξεσπούσε, αν πηγή του δεν ήταν ο πρόεδρος ενός αναγνωρισμένου κρατικού εργαστηρίου, το οποίο συμμετέχει στην περιβόητη «Εμβληματική Δράση για την αντιμετώπιση του ιού SARS-CoV-2. Επιδημιολογική μελέτη στην Ελλάδα μέσω εκτεταμένων εξετάσεων ανίχνευσης ιού και αντισωμάτων, αλληλούχησης ιικών γονιδιωμάτων και γενετικής ανάλυσης ασθενών», που χρηματοδοτείται από τη Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας.
Σαφής τοποθέτηση
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Δ. Θάνος μιλάει στη συγκεκριμένη ιατρικού ενδιαφέροντος ιστοσελίδα, η οποία επιφυλάσσει επαίνους στο έργο του ιδίου και του εργαστηρίου που διευθύνει. Το σημειώνουμε, γιατί αυτό αποδεικνύει πως η ιστοσελίδα και η δημοσιογράφος δεν είχαν κανένα λόγο να διαστρεβλώσουν τις απόψεις του. Αλλωστε, οι δηλώσεις του στο iatropedia.net είναι εντός εισαγωγικών και δεν είδαμε να τις παίρνει πίσω. Τις μεταφέρουμε:
«Αναλύσαμε κορονοϊούς που έχουν απομονωθεί από τα μινκ. Ανακαλύψαμε ότι οι ίδιες μεταλλάξεις που υπάρχουν στον άνθρωπο, υπάρχουν και στα μινκ. Προφανώς, αρχικά τα μόλυναν οι άνθρωποι. Και στη συνέχεια αυτά μόλυναν τους ανθρώπους που πήγαν να τα περιποιηθούν. Δεν έχει γίνει ακόμα λεπτομερής ανάλυση της διασποράς του ιού στην περιοχή. Δηλαδή έχουμε αλληλούχηση του γονιδιώματος μόνο σε 120 άτομα στα οποία εντοπίσαμε αυτές τις μεταλλάξεις».
Στο αν τα ζώα έπεσαν κι αυτά «θύματα» της διασποράς του κοροναϊού στην περιοχή, ο Δ. Θάνος απαντά «κατά πάσα πιθανότητα» και εξηγεί: «Αρρώστησαν λόγω της μεγάλης διασποράς στη συγκεκριμένη περιοχή και γιατί εκτέθηκαν περισσότερο από άλλα ζώα στον ιό. Προφανώς επειδή στα κλουβιά βρίσκονται σε πολύ μεγάλη επαφή το ένα με το άλλο και μεταφέρεται αστραπιαία ο ιός. Είναι όπως και με τους ανθρώπους όταν είναι “πακεταρισμένοι“ στα λεωφορεία».
Το ΙΙΒΕΑΑ παρέλαβε τα δείγματα από τον ΕΟΔΥ, για να μελετήσει παράλληλα εργαστηριακά τα δείγματα από μινκ και από κατοίκους της περιοχής που βρέθηκαν θετικοί. Ο Δ. Θάνος λέει: «Βρήκαμε τα ίδια μεταλλαγμένα στελέχη σε 120 ανθρώπους. Τα μεταλλαγμένα στελέχη, όμως, μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Και γι’ αυτό ελέγχουμε τώρα την κοινότητα στη Δυτική Μακεδονία, δηλαδή ακόμη 150 – 200 δείγματα σε Καστοριά, Γρεβενά και Κοζάνη».
Γράφει το δημοσίευμα: «Σύμφωνα με τον επιστήμονα τα μινκ θεωρούνται “εκκολαπτήρια” μεταλλάξεων: “Οι διεργασίες που γίνονται στον οργανισμό των μινκ δημιουργούν νέες παραλλαγές. Τα μινκ δουλεύουν σαν ρεζερβουάρ, δηλαδή σαν αποθετήριο του ιού. Με το που πολλαπλασιάζεται ο ιός μέσα τους συσσωρεύει νέες μεταλλάξεις κι αυτές μεταφέρονται στον άνθρωπο”».
Στο ερώτημα αν μπορεί να ευθύνεται η μετάλλαξη των μινκ για τη μεγάλη διασπορά του κοροναϊού στη Βόρεια Ελλάδα, ο Δ. Θάνος απαντά: «Αυτή είναι μια υπόθεση που έχουμε κάνει για τη Δυτική Μακεδονία, αλλά για να δώσουμε απάντηση σε αυτό θα πρέπει να κάνουμε πολύ πιο σαρωτικές αλληλουχήσεις γονιδιωμάτων στην περιοχή. Τις οποίες δεν τις έχουμε ακόμα. Αν βλέπεις ότι μια συγκεκριμένη μετάλλαξη επικρατεί σε μια περιοχή έναντι άλλων, σημαίνει ότι έχει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα. Κι αυτό είναι συνήθως η μολυσματικότητα, δηλαδή μπορεί να μολύνει ευκολότερα».
Και συμπληρώνει: «Στην Ελλάδα δεν μπορεί να γίνει αυτή η δοκιμή, γιατί δεν έχουμε ακόμα εργαστήριο βιοασφάλειας. Θα δημιουργηθεί στο Ιδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών σε έναν χρόνο, με χρηματοδότηση από την Εθνική Τράπεζα Επενδύσεων. Τότε ίσως να μπορέσουμε να απαντήσουμε».
Ασαφής διάψευση
Μετά το σάλο που ξέσπασε από το δημοσίευμα του iatropedia.gr, ο Δ. Θάνος αναγκάστηκε να «επανορθώσει». Εμφανίστηκε στην ΕΡΤ Κοζάνης για να πει ότι υπήρξε «παρανόηση» των όσων ανέφερε, «γιατί σε καμία περίπτωση δεν έγινε η εκτεταμένη έρευνα, ούτε σε κατοίκους της περιοχής, ούτε σε γουνοφόρα ζώα». Οτι «υπάρχουν 120 δείγματα ατόμων που έχουν μολυνθεί από τον SARS-COV 2 από όλη τη Δυτική Μακεδονία και δεν αφορά μόνο εργαζόμενους στις φάρμες, τα οποία δεν έχουν ελεγχθεί ακόμη, αλλά θα ελεγχθούν στη συνέχεια σε ό,τι αφορά το στέλεχος του ιού και παράλληλα αυτά θα συγκριθούν με το στέλεχος του κορονοϊού των γουνοφόρων ζώων, από τα δείγματα που έχουν σταλεί στο Εθνικό Κέντρο Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) στη Θεσσαλονίκη». Οτι «δεν υπάρχει προς το παρόν καμία συσχέτιση των αυξανόμενων κρουσμάτων σε κατοίκους της περιοχής σε σχέση με τα γουνοφόρα ζώα και γι’ αυτό δεν πρέπει να υπάρχει και ανησυχία».
Σας πείθει η διάψευση; Εμάς όχι. Καταρχάς, επειδή οι δηλώσεις του στη δημοσιογράφο του iatropedia.gr είναι εντός εισαγωγικών. Αρα είναι δικές του. Γι’ αυτό μιλάει για «παρανόηση» και όχι για διαστρέβλωση. Δε λέει πουθενά ότι του έβαλαν λόγια που δεν είπε. Κάνει απλά την κωλοτούμπα του μετά από απαίτηση της κρατικής εξουσίας.
Γι’ αυτό και βγήκε «στα καπάκια» ο (δεξιός) περιφερειάρχης Κασαπίδης και δήλωσε: «Σε επικοινωνία μου σήμερα το πρωί, ο Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών κ. Δημήτρης Θάνος, με διαβεβαίωσε ότι δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για μεταλλαγμένα στελέχη από μινκ σε 120 κατοίκους της Δυτικής Μακεδονίας, είναι απολύτως ανακριβή και δεν εκφράζουν την επιστημονική αλήθεια και τον ίδιο. Μου επεσήμανε ότι διαστρεβλώθηκαν οι δηλώσεις του και ότι ζήτησε από τη διεύθυνση του ηλεκτρονικού μέσου να αποσύρει ως αναληθή την ανάρτηση των φερόμενων ως δηλώσεών του.
Ταυτόχρονα, επικοινώνησα με τον Γενικό Διευθυντή Κτηνιατρικής του ΥπΑΑ κ. Αλεξανδρόπουλο, με την υπεύθυνη Επιδημιολόγο του ΕΟΔΥ κα Βώρρου, τον Πρόεδρο της Κτηνιατρικής Σχολής κ. Φορτομάρη, που επιβεβαίωσαν την ανακρίβεια των δημοσιευμάτων και οι οποίοι σε συνεργασία με τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες της Περιφέρειας και τους εκτροφείς των γουνοφόρων στη Δυτική Μακεδονία παρακολουθούν στενά από την πρώτη στιγμή της πανδημίας την εξέλιξή της στις φάρμες των παραγωγών.
Σύμφωνα με όλες τις προαναφερόμενες επιστημονικές αρχές της χώρας, μέχρι στιγμής δεν συντρέχει κανένας λόγος ανησυχίας για τους πολίτες, τους εκτροφείς και τις φάρμες των γουνοφόρων ζώων, εφόσον τηρούνται όλα τα μέτρα προστασίας και βιοασφάλειας για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης της πανδημίας. Οι αρμόδιες υπηρεσίες θα επανέλθουν με αναλυτικές ανακοινώσεις και με επιστημονικά δεδομένα επί του θέματος».
Ο Θάνος μίλησε για «παρανόηση», ο Κασαπίδης μιλάει για «διαστρέβλωση» και «απολύτως ανακριβή δημοσιεύματα»! Η διαφορά είναι προφανέστατη. Επικαλείται και διάφορους άλλους ο Κασαπίδης (πρώτον και καλύτερο τον Αλεξανδρόπουλο!), οι οποίοι δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν τι βρήκε το εργαστήριο του ΙΙΒΕΑΑ. Ξέρει ο πρόεδρος της Κτηνιατρικής τι βρήκε ένα εργαστήριο στην Αθήνα; Ο κ. Φορτομάρης έχει υποχρέωση να βγει ο ίδιος και να πει τι ακριβώς είπε στον Κασαπίδη. Οχι ν’ αφήνει έναν περιφερειάρχη να μιλάει για λογαριασμό του.
Ειδικά για τον Κασαπίδη, θυμίζουμε ότι στις 13 Νοέμβρη, σε συνέντευξη Τύπου, παρουσία του προϊστάμενου της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής Σ. Ηλιάδη, έλεγε ότι θα χρησιμοποιηθούν και τα δέρματα από τα μολυσμένα ζώα! Οταν σε τηλεφωνική μας επικοινωνία επισημάναμε στον Σ. Ηλιάδη αυτή τη δήλωση του περιφερειάρχη και τον ρωτήσαμε πώς είναι δυνατόν να την ακούει και να μην αντιδρά, προφασίστηκε ότι δεν είχε ακούσει!
Εν πάση περιπτώσει, και ο περιφερειάρχης Κασαπίδης και ο γενικός διευθυντής Αλεξανδρόπουλος και η επιδημιολόγος του ΕΟΔΥ Βώρρου και ο πρόεδρος του Τμήματος Κτηνιατρικής του ΑΠΘ Φορτομάρης γνωρίζουν πολύ καλά ότι έχει ήδη ανιχνευθεί σε τουλάχιστον πέντε ανθρώπους το μεταλλαγμένο στέλεχος των μινκ Y453F στην πρωτεΐνη της ακίδας του κοροναϊού. Εχει ενημερωθεί ο ΟΙΕ γι’ αυτό, όπως είδαμε, δεν έχει όμως ενημερωθεί ο ελληνικός λαός και ιδιαίτερα ο λαός τριών νομών (Κοζάνης, Γρεβενών, Καστοριάς), των όμορων περιοχών, της Μακεδονίας ευρύτερα.
Τεράστιο ζήτημα
Εμάς δε θα μας φαινόταν καθόλου περίεργο να έχει απλωθεί στην περιοχή η διασπορά του μεταλλαγμένου κοροναϊού, που σχετίζεται με τα μινκ. Οταν το μεταλλαγμένο στέλεχος ανιχνεύτηκε σε πέντε ανθρώπους-κρούσματα, στο εργαστήριο του ΕΚΕΤΑ στη Θεσσαλονίκη στις 8 Δεκέμβρη, όταν στο μεταξύ έχει γίνει θανάτωση και γδάρσιμο περίπου 600.000 μινκ, τα οποία θάφτηκαν σε λάκους, αντί να αποτεφρωθούν όπως επιβάλλεται και προβλέπεται, ενώ τα δέρματα παραδόθηκαν σε επεξεργασία και αποθήκευση για να πωληθούν, αντί να αποτεφρωθούν, όταν περίπου 420.000 ζώα αναπαραγωγής παραμένουν στα εκτροφεία (θανατώθηκαν μόνο 2.500 ζώα μιας μονάδας, μετά σταμάτησαν), γιατί να μην έχει υπάρξει διάδοση του μεταλλαγμένου κοροναϊού των μινκ στην περιοχή και γιατί να μην έχει ανιχνεύσει αυτή τη μετάλλαξη σε 120 δείγματα το ΙΙΒΕΑΑ, όπως δήλωσε ο πρόεδρός του Δ. Θάνος;
Περίεργο θα ήταν να μην έχει υπάρξει μετάδοση του μεταλλαγμένου ιού. Τα μινκ εξακολουθούν να είναι «πατικωμένα» στα κλουβιά, εργάτες και ιδιοκτήτες εξακολουθούν να ασχολούνται με την εκτροφή τους, άλλοι εργάτες ασχολήθηκαν με τη θανάτωση, το γδάρσιμο και την ταφή των εκατοντάδων χιλιάδων ζώων από τα οποία πάρθηκε η γούνα, άλλοι εργάτες ασχολήθηκαν με την επεξεργασία των δερμάτων, όλοι αυτοί οι άνθρωποι έχουν οικογένειες, φίλους, συγγενείς, με τους οποίους ήρθαν και έρχονται σε επαφή, τι το πιο λογικό από τη μετάδοση (και) του μεταλλαγμένου στελέχους;
Δηλαδή, θα πρέπει να πιστέψουμε ότι τα εκτροφεία μινκ έγιναν ξαφνικά «ζώνες απόλυτης απομόνωσης» και η συγκεκριμένη μετάλλαξη του κοροναϊού περιορίστηκε μόνο στα πέντε άτομα που ανιχνεύτηκε στις αρχές Δεκέμβρη; Σε ποιον τα πουλάνε αυτά; Οχι πάντως σ’ εμάς, που -πέραν των άλλων- ξέρουμε ότι η περιβόητη «επιτήρηση» γίνεται… με τα κυάλια και πως οι υπηρεσίες δέχονται ό,τι τους λένε οι ιδιοκτήτες των εκτροφείων.
Το ζήτημα είναι τεράστιο. Εμείς δε γνωρίζουμε τι έχει βρει το ΙΙΒΕΑΑ. Ξέρουμε, όμως, τι είχε βρει το ΕΚΕΤΑ και πώς η κυβέρνηση κουκούλωσε το ζήτημα. Απαιτούμε, λοιπόν, να δοθούν στη δημοσιότητα όλες οι αναλύσεις, και του ΕΚΕΤΑ και του ΙΙΒΕΑΑ, για να μπορεί να τις κρίνει εκείνο το τμήμα της επιστημονικής κοινότητας που δεν έχει «ενσωματωθεί» στην κυβερνητική πολιτική, αλλά διατηρεί την επιστημονική του ανεξαρτησία και το αίσθημα ευθύνης απέναντι στο λαό.
Τα πάντα συνηγορούν στην υποχρεωτική εξάλειψη της εκτροφής μινκ. Η Ελλάδα θα έπρεπε να έχει ακολουθήσει από καιρό το παράδειγμα της Δανίας. Οχι να τίθεται σε διακινδύνευση η δημόσια υγεία για τα κέρδη μιας δράκας καπιταλιστών.