Eχουμε καιρό ν’ ακούσουμε τις κορώνες της Ούρσουλα(ς) φον ντερ Λάιεν για την ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης από τη Ρωσία. Ιδίως όταν συνδέονται και με τις ωραίες εκείνες αφηγήσεις για την πράσινη μετάβαση. Οχι ότι υπάρχει έλλειψη ευρωπαίων αξιωματούχων που συναγωνίζονται την Ούρσουλα σε σοβαρότητα, αλλά υπάρχει και η υπουργός Ενέργειας της Ισπανίας που δήλωσε: «Δεν μου αρέσει αλλά γνωρίζω πως νέοι παίκτες έχουν εμφανιστεί στην αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), οι οποίοι μεταφέρουν και αποθηκεύουν το αέριο στις υποδομές μας για να το επανεξάγουν».
Σε γενικότερο ευρωπαϊκό πλαίσιο, αυτό που έχει συμβεί σχετικά με τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας είναι το εξής: σύμφωνα με τα επίσημα (ελλιπή) στοιχεία της Eurostat, οι ευρωπαϊκές χώρες μείωσαν τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου μέσω αγωγού, ενώ διατήρησαν σταθερές τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Η σύγκριση γίνεται ανάμεσα στα δεύτερα τρίμηνα των ετών 2022 και 2023 όταν το ποσοστό της αξίας των εισαγωγών κινήθηκε από 15% σε 13%. Η Ρωσία είναι ο δεύτερος εισαγωγέας για την Ευρώπη σε LNG και τέταρτος σε φυσικό αέριο μέσω αγωγών.
Εύλογα κάποιος, βλέποντας μόνο τα στοιχεία της Eurostat, θα θεωρήσει πως όντως η απεξάρτηση από τις ρωσικές εισαγωγές αερίου έχει μπει σε ράγες. Πριν περίπου ένα μήνα, όμως, η επίτροπος ενέργειας της ΕΕ, Kadri Simson, δήλωσε πως οι ευρωπαϊκές χώρες εισήγαγαν μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουλίου 12,4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) ρωσικού φυσικού αερίου, που αντιστοιχεί σε 40% αύξηση σε σχέση με το ίδιο (προπολεμικό) διάστημα του 2021.
Ακολούθησαν οι γνωστές κραυγές του στιλ: «Μπορούμε και πρέπει να μειώσουμε το ρωσικό LNG για να τους αποκλείσουμε εντελώς. Θέλω το κοινοβούλιο και το συμβούλιο να συμφωνήσουν σε ένα πακέτο μέτρων που θα περιλαμβάνει στεγανές οδηγίες που θα επιτρέπουν σε κάθε μέλος ξεχωριστά να απαγορεύει, όπου η ασφάλεια των προμηθειών το επιτρέπει, την πρόσβαση σε ρωσικές εξαγωγές LNG». Κρατήστε την υπογραμμισμένη φράση γιατί θα τη συναντήσουμε, καθόλου τυχαία, παρακάτω.
Πιο λεπτομερή στοιχεία δίνει η μη κυβερνητική οργάνωση Global Witness που ασχολείται με θέματα διαφθοράς και περιβάλλοντος. Βασιζόμενη σε στοιχεία της πλατφόρμας Kpler (καταγράφει στοιχεία μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου), αφού επιβεβαιώνει το 40% της Simson, προβλέπει πως 6 δισ. θα εισρεύσουν στη ρωσική οικονομία το 2023 από τις συγκεκριμένες συναλλαγές.
Η συγκεκριμένη έρευνα έχει πολλές ενδιαφέρουσες πτυχές. Μια εξ αυτών είναι πως ο ενεργειακός γαλλικός κολοσσός TotalEnergies συνεχίζει κανονικά τις «δουλειές» με τη Ρωσία όσον αφορά το LNG και κατέγραψε κέρδη 10,5 δισ. ευρώ (έως) τον περασμένο Ιούλη αποτελώντας παράλληλα και το μεγαλύτερο αγοραστή LNG πλην των ρωσικών εταιριών. Το γεγονός επιβεβαιώνεται από τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, Patrick Pouyanne, που με τελείως κυνικό τρόπο ξεμπρόστιασε όλο το πολιτικό προσωπικό της ΕΕ λέγοντας: « α συνεχίσουμε να φέρνουμε LNG από τη Ρωσία από τηνστιγμή που δεν υπάρχουν κυρώσεις στο LNG από την Ευρώπη, γιατί συνεισφέρουμε έτσι στην ασφάλεια της προμήθειας στην Ευρώπη. Αν υπάρξουν κυρώσεις θα σταματήσουμε αμέσως».
Από κοντά ένας άλλος ενεργειακός κολοσσός, η Shell, η οποία μέσω του διευθύνοντα συμβούλου της είχε δεσμευτεί πριν από ένα χρόνο να σταματήσει τις εμπορικές συναλλαγές με τη Ρωσία, πιάστηκε μετά από μια εβδομάδα να βγάζει εκατομμύρια από ναυλομεσιτείες ρωσικού LNG. Δε χρειάζεται να επιχειρηματολογήσουμε για το αν συνεχίζει κανονικά τις «δουλειές».
Αυτό που όλοι οι αναλυτές παραδέχονται είναι πως η ΕΕ έχει στηριχτεί ενεργειακά σε μία υψηλής μεταβλητότητας αγορά. Η τιμή του φυσικού αερίου (σύμφωνα με τον δείκτη συμβολαίων TTF) είναι σταθερά αυξημένη παραπάνω από 50% σε σύγκριση με τις τιμές που επικρατούσαν πριν τον ρωσοουκρανικό πόλεμο. Για να ανέβει απότομα η τιμή του αερίου αρκεί μια μικρή διακοπή της παροχής του αγωγού της Νορβηγίας (για συντήρηση, λόγω υψηλής ζήτησης) ή απεργίες των αυστραλών εργατών σε σταθμούς υγροποίησης του φυσικού αερίου. Η πιο πρόσφατη αύξηση (7%) συνέβη χθες, όταν η Αίγυπτος ανακοίνωσε πως οι εισαγωγές φυσικού αέριου μηδενίστηκαν καθώς εισήγαγε από το Ισραήλ.
Εν κατακλείδι, η ενεργειακή ασφάλεια εξαρτάται μόνο από τα αποθέματα που δημιουργήθηκαν το προηγούμενο έτος, λόγω ήπιου χειμώνα, και από την ελπίδα ότι θα επαναληφθούν οι ίδιες καιρικές συνθήκες και φέτος. Κατά τα άλλα, το ρωσικό πετρέλαιο αντικαθίσταται από το ρωσικό LNG, τουλάχιστον σε επίσημο επίπεδο. Οι χρηματοροές πάντως οδηγούνται στο ρωσικό ιμπεριαλισμό.
ΥΓ. Σύμφωνα με την «Καθημερινή», το τελευταίο εννιάμηνο το ποσοστό του ρωσικού LNG έφτασε τα προπολεμικά επίπεδα, ενώ μόνο τον Σεπτέμβρη έσπασε ρεκόρ, αφού αντιπροσώπευε το 72% επί του συνολικού. Καλός ο Ζελένσκι στη Βουλή, αλλά τα κέρδη πάνω απ΄ όλα.
