Η πανδημία υπήρξε μια πρώτης τάξεως αφορμή για την κυβέρνηση Μητσοτάκη, προκειμένου να διαχειριστεί ζητήματα φλέγοντα με τη μέγιστη δυνατή καταστολή, σε μια περίοδο όπου όλα μοιάζουν «παγωμένα». Eνα απ’ αυτά τα ζητήματα που προκαλούσε έντονο πονοκέφαλο σε όλους όσους προσπάθησαν να το «κουλαντρίσουν» ήταν και παραμένει το Προσφυγικό, μόνιμο (αν και πολλές φορές πλέον αφανές) θέμα στη σύγχρονη πολιτική ατζέντα.
Πριν από λίγο καιρό, σε μια προσπάθειά μας να περιγράψουμε τη σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν οι πρόσφυγες στην Ελλάδα, τόσο σε επίπεδο πρακτικών συνθηκών όσο και σε επίπεδο πολιτικών αποφάσεων που λαμβάνονται για λογαριασμό τους, σχολιάσαμε εκτενώς δύο πράγματα. Πρώτον, την πολιτική των επαναπροωθήσεων που με ζέση ακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση κατ’ επιταγή της ΕΕ, με τη Frontex να αλωνίζει κατά το δοκούν στο Αιγαίο και να εμποδίζει πρόσφυγες να εισέλθουν από την Τουρκία στην Ελλάδα (δηλαδή σε ευρωπαϊκό έδαφος), οδηγώντας ανθρώπους ακόμα και στο θάνατο. Δεύτερον, τη νέα «γραμμή» που ακολουθεί η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου με το μαζικό σφράγισμα δομών «φιλοξενίας» και τη διακοπή προγραμμάτων στέγασης προσφύγων, με δομές στη βόρεια Ελλάδα όσο και στην Αττική να έχουν ήδη «αδειάσει» και με τους πρόσφυγες να αναζητούν μοιραία καταφύγιο στις υπόλοιπες υφιστάμενες δομές, οδηγούμενοι ουσιαστικά στην πλήρη αστεγία.
Σήμερα, ερχόμαστε και προσθέσουμε σ’ αυτή τη λίστα κι ένα ακόμα στοιχείο που δείχνει ακόμα περισσότερο το μέγεθος της αδιαφορίας και της προκλητικής απανθρωπιάς των χωρών-μελών της ΕΕ και ιδιαίτερα των χωρών πρώτης υποδοχής του προσφυγικού πληθυσμού όπως η Ελλάδα. Εκτός, λοιπόν, των επαναπροωθήσεων και της διάλυσης δομών «φιλοξενίας», τώρα πρόσφυγες και αλληλέγγυοι σ’ αυτούς θα έχουν να αντιμετωπίσουν και τα τείχη που με γοργούς ρυθμούς υψώνονται γύρω από όσα σημεία υπάρχουν ακόμα στην ενδοχώρα και «φιλοξενούν» προσφυγικό πληθυσμό. Ηδη στη Ριτσώνα και τη Μαλακάσα τα έργα βρίσκονται σε εξέλιξη και παράλληλα έχει ήδη ανακοινωθεί η τοποθέτηση τουρνικέ στις εισόδους, προκειμένου να είναι πλήρως ελεγχόμενο ποιος μπαίνει και ποιος βγαίνει.
Οπως είναι προφανές, πλέον δεν μιλάμε ούτε για την υποτυπώδη «προσφορά» στέγασης στους πρόσφυγες. Αντίθετα, πλέον συζητάμε για τη δημιουργία επισήμως στρατοπέδων συγκέντρωσης, που θα έχουν μέσα εγκλωβισμένους ανθρώπους, τουλάχιστον μέχρι να εξεταστεί (το ταχύτερο δυνατό) η αίτηση ασύλου τους στη χώρα. Κι όταν λέμε το ταχύτερο δυνατό το εννούμε με όλη τη σημασία της φράσης, διότι ήδη και γι’ αυτό η κυβέρνηση Μητσοτάκη έλαβε μέτρα και αποφάσισε την έναρξη διεξαγωγής συνεντεύξεων εντός των δομών «φιλοξενίας» ακόμα και στην ενδοχώρα.
Οι συνεντεύξεις πραγματοποιούνται άμεσα, οι πρόσφυγες ενημερώνονται λίγες μέρες νωρίτερα, μην έχοντας τον απαιτούμενο χρόνο να προετοιμαστούν ή να προσκομίσουν έγγραφα που πολλές φορές απαιτούνται κλπ. Αποτέλεσμα; Συνεντεύξεις που γίνονται στο πόδι, με μόνο στόχο να βγουν όσο το δυνατόν περισσότερες απορριπτικές αποφάσεις. Το οποίο, με τη σειρά του, θα βοηθήσει στο να βγουν περισσότερες απελάσεις (ακόμα κι αν δεν κατορθωθεί να υλοποιηθούν). Κι έτσι, καταλήγουμε να βλέπουμε ευτυχείς τις φάτσες των ηγετών της ΕΕ, που δε θα χρειαστεί να δώσουν κι άλλα ψίχουλα για τους πρόσφυγες.
Το πράγμα χειροτερεύει, ωστόσο, ακόμα περισσότερο με τη διαχείριση που γίνεται εντός των «δομών» και την ενημέρωση που έχουν (ή που καλύτερα δεν έχουν) οι πρόσφυγες. Οι τελευταίοι δε γνωρίζουν τι συμβαίνει στην πραγματικότητα, δεν έχουν ιδέα αν χτίζεται όντως ένα τείχος, γιατί χτίζεται κλπ. Απ’ την άλλη, οι διοικητές των δομών έχουν ξεκινήσει να προπαγανδίζουν επί της ουσίας την κατασκευή του τείχους ως ένα έργο που θα συμβάλει στην ασφάλεια του προσφυγικού πληθυσμού (από ποιον κινδυνεύει άραγε;), αποκρύβοντας, προφανώς σκοπίμως, το (αντικειμενικό) γεγονός ότι πρόκειται για ένα μέσο να κρατηθούν απομονωμένοι και εγκλωβισμένοι οι πρόσφυγες από την υπόλοιπη κοινωνία, και μη θέλοντας να οξύνουν τα πνεύματα που θα οδηγήσουν σε εντάσεις. Και όπου εντάσεις βλέπε περαιτέρω πολιτικό πονοκέφαλο.
Ας μην κρυβόμαστε, λοιπόν, πίσω από το δάχτυλό μας. Σήμερα χτίζονται ξανά τείχη που μέσα τους θα έχουν ανθρώπινες ψυχές που ήρθαν ξεσπιτωμένες και κυνηγημένες. Τείχη που θα κρατήσουν μακριά το «μιαρό» για κάποιους κομμάτι, για να μην πληγεί το υπόλοιπο «υγιές». Είναι χρέος όλων μας να το σταματήσουμε αυτό τώρα.