Τέσσερις βδομάδες καθημερινών διαδηλώσεων των εργατών, αγροτών της κόκας, ιθαγενών και ανθρακωρύχων ήταν αρκετές για να ρίξουν ένα ακόμα πρόεδρο στη Βολιβία, όχι όμως και να δημιουργήσουν το κοινωνικό σκηνικό που θα έβαζε πρόβλημα την κυριαρχία των κρατούντων. Για δεύτερη φορά μέσα σε ενάμιση χρόνο, η φτωχολογιά της Βολιβίας βγήκε στους δρόμους. Την πρώτη φορά, τον Οκτώβρη του 2003, μάτωσε για να αναστείλει τα σχέδια της τότε κυβέρνησης να εξάγει το υγροποιημένο φυσικό αέριο στις ΗΠΑ μέσω ενός κονσόρτσιουμ από γνωστές δυτικές εταιρίες (μεταξύ των οποίων η ισπανική Ρεπσόιλ και η βρετανική BP), που θα οδηγούσε σε μαζική ανεργία και πλιάτσικο του βασικότερου ενεργειακού πλούτου της χώρας απ’ το ξένο κεφάλαιο.
Οι 80 νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες εκείνης της εξέγερσης που κράτησε ένα μήνα είχαν σαν αποτέλεσμα την ανατροπή του τότε προέδρου της Βολιβίας, Γκονσάλο Σάντσες ντε Λοσάδα και την αντικατάστασή του απ’ τον πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Λοσάδα, Κάρλος Μέσα, που είχε παραιτηθεί λίγες μέρες πριν πέσει ο Λοσάδα. Ο Μέσα υποσχέθηκε ότι θα ενδιαφερθεί για τη ζωή της φτωχολογιάς – και ιδιαίτερα των Ινδιάνων που αποτελούν και την πλειοψηφία του πληθυσμού, γύρω στο 60% – δημιουργώντας ένα φιλολαϊκό προφίλ που εκτόνωσε την εξέγερση. Σ’ αυτό βοήθησαν κι οι «ηγέτες» των εξεγερμένων που έδωσαν πίστωση χρόνου στη νέα κυβέρνηση να ματαιώσει τα σχέδια της προηγούμενης.
Μπορεί η εξαγωγή φυσικού αερίου να μην προχώρησε όμως η κατάσταση της φτωχολογιάς δε βελτιώθηκε. Γι’ αυτό, με αφορμή την ψήφιση νόμου για τη φορολογία του ξένου κεφαλαίου, η φτωχολογιά πήρε ξανά τους δρόμους. Δεν αρκέστηκε στην αύξηση της φορολόγησης που πρότειναν οι κρατούντες αλλά απαίτησε εθνικοποίηση και συνταγματική αλλαγή, ώστε να έχει περισσότερο λόγο στη διοίκηση της χώρας. Αυτά τα αιτήματα, αν τα δει κανείς μέσα στο νεοφιλελεύθερο κλίμα των ιδιωτικοποιήσεων που επικρατεί παγκόσμια, θα υποστηρίξει ότι είναι αρκετά προωθημένα. Αν τα δει όμως μέσα απ’ το πρίσμα της κοινωνικής ανατροπής, θα διαπιστώσει ότι είναι πολύ λίγα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν βάζουν πρόβλημα στην καθεστηκυία τάξη.
Ενα πρόβλημα όμως που μπορεί να ξεπεράσει, αν δε συντρέξουν κι άλλοι παράγοντες. Αν δηλαδή το κίνημα δεν ξεπεράσει τους «ηγέτες» του που σε κάθε ευκαιρία είναι έτοιμοι για ανακωχή. Απαιτώντας όχι μόνο εθνικοποίηση του φυσικού πλούτου και κάποιες τροποποιήσεις στο Σύνταγμα αλλά τραβώντας το δρόμο της κοινωνικής ρήξης. Κάτι τέτοιο δε μπορούσε να γίνει στη Βολιβία σήμερα. Γιατί προϋποθέτει την πολιτική συγκρότηση της φτωχολογιάς σε επαναστατική κι όχι σε δημοκρατική βάση. Γι’ αυτό κι ο νέος προσωρινός πρόεδρος που είναι ταυτόχρονα και πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου της χώρας, Εδουάρδο Ροδρίγες Βελτζέ, κατόρθωσε να εκτονώσει το κλίμα με μόνη την υπόσχεση για διεξαγωγή εκλογών μέσα σε πέντε μήνες. Ισως κάποιοι απ’ τους «ηγέτες» των εξεγερμένων όπως ο αρχηγός του κινήματος για το Σοσιαλισμό, Εβο Μοράλες να έχουν κάθε λόγο να ελπίζουν απ’ αυτή την εξέλιξη προσβλέποντας στην εκλογή τους, μπορεί όμως αυτό να αποτελεί όραμα για τη φτωχολογιά της Βολιβίας;
ΥΓ: Την ίδια στιγμή που πραγματοποιούνταν η τελετή διορισμού του νέου προέδρου, γύρω στους 7000 διαδηλωτές κατέβαιναν στους δρόμους της Λα Πας ειρηνικά, για να επαναδιατυπώσουν τα αιτήματά τους. Ενώ, τα δυτικά πρακτορεία αναφέρουν ότι υπάρχουν και πιο ακραίοι πολιτικοί ηγέτες απ’ τον Μοράλες, που προτιμούν τους δρόμους απ’ τις εκλογές. Η πίστωση χρόνου λοιπόν έχει και τα όριά της.