Αλλαγή πορείας, όπως όλα δείχνουν, αποφάσισε να κάνει το κίνημα των Ζαπατίστας. Αυτό διαφαίνεται, εμμέσως πλην σαφώς, από δύο ανακοινώσεις που έδωσε στη δημοσιότητα τις τελευταίες μέρες η Γενική Διοίκηση του Ζαπατιστικού Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού (EZLN), με την υπογραφή του Υποδιοικητή Μάρκος.
Στην πρώτη ανακοίνωση, μεταξύ άλλων, αναφέρεται:
«Ο EZLN ανακοινώνει το κλείσιμο του Ζαπατίστικου Κέντρου Πληροφόρησης, αφού πρώτα ευχαριστήσει τις οργανώσεις των πολιτών που συμμετείχαν σ’ αυτό από τη στιγμή της δημιουργίας του μέχρι και σήμερα. Η CCRI – CG του EZLN επίσημα απελευθερώνει αυτά τα άτομα από κάθε ευθύνη για τις μελλοντικές δράσεις του EZLN.
Ο EZLN απελευθερώνει από κάθε ευθύνη για τις μελλοντικές μας δράσεις, όλα τα άτομα και τις κοινωνικές, πολιτικές, πολιτών και μη κυβερνητικές οργανώσεις, τις επιτροπές αλληλεγγύης και ομάδες υποστήριξης που ήταν κοντά μας από το 1994. Ευχαριστούμε όλους και όλες αυτές που με ειλικρίνεια και τιμιότητα, στη διάρκεια αυτών των σχεδόν 12 χρόνων, υποστήριξαν τον κοινωνικό και ειρηνικό αγώνα των Ζαπατίστας Ιθαγενών για τη συνταγματική αναγνώριση των ιθαγενικών δικαιωμάτων και της ιθαγενικής κουλτούρας.
Δημοκρατία, Ελευθερία, Δικαιοσύνη! (Ακολουθούν οι υπογραφές)».
Στη δεύτερη ανακοίνωση αναφέρεται: «Με την έγκριση και την υποστήριξη της μεγάλης πλειοψηφίας των μελών του, ο EZLN θα αναλάβει μια νέα εθνική και διεθνή πολιτική πρωτοβουλία».
Παρόλο που δεν έχουν δοθεί μέχρι στιγμής περισσότερες διευκρινίσεις γι’ αυτή την πρωτοβουλία, είναι σαφές ότι το κίνημα των Ζαπατίστας αφήνει πίσω αυτό που είχε οικοδομήσει μέχρι τώρα και ανοίγει ένα νέο κύκλο. Η μεξικάνικη κυβέρνηση, έχοντας προφανώς τις πληροφορίες της, ερμήνευσε την κίνηση των Ζαπατίστας ως απόφαση εγκατάλειψης του ένοπλου αγώνα και ένταξης στο κοινοβουλευτικό πολιτικό σύστημα της χώρας. Ο πρόεδρος Βισέντε Φοξ δήλωσε ότι καλωσορίζει με ενθουσιασμό την απόφαση αυτή και ότι θα είναι στην υπηρεσία της ηγεσίας του κινήματος των Ζαπατίστας όποτε είναι έτοιμη να εργαστεί μαζί του, ενώ ο εκπρόσωπός του διευκρίνισε ότι δεν υπάρχει κανένα νομικό εμπόδιο (εννοώντας την ένοπλη εξέγερση των Ζαπατίστας τον Ιανουάριο του1994) για τη συμμετοχή των Ζαπατίστας στο πολιτικό σύστημα της χώρας.
Για μας η αλλαγή πορείας από τους Ζαπατίστας δεν αποτελεί έκπληξη, όπως ίσως για κάποιους που είχαν αναγάγει το κίνημα των Ζαπατίστας και το «μοντέλο» οργάνωσης και λειτουργίας των ινδιάνικων κοινοτήτων της Τσιάπας σύμβολο του αγώνα κατά της παγκοσμιοποίησης. Τα αιτήματα για συνταγματική κατοχύρωση των δικαιωμάτων των Ιθαγενών και για αυτονομία και αυτοδιαχείριση των ινδιάνικων κοινοτήτων, αποκομμένα από τον αγώνα με την εργατική τάξη και τα φτωχολαϊκά στρώματα, δεν είναι ούτε ανατρεπτικά ούτε αντικαπιταλιστικά. Το κίνημα των Ζαπατίστας δεν έθεσε ποτέ ζήτημα εξουσίας και ανατροπής του καπιταλισμού σε συμμαχία με την πολυπληθή εργατική τάξη της χώρας. Αν εξαιρέσει κανείς την ένοπλη εξέγερση το Γενάρη του 1994, οι κυρίαρχες ιδεολογικές και πολιτικές θέσεις του ήταν πάντα σοσιαλδημοκρατικές και μάλιστα πιο συντηρητικές από άλλα ένοπλα σοσιαλδημοκρατικά κινήματα, όπως των Σαντινίστας στη Νικαράγουα ή του Φαραμπούτο Μαρτί στο Σαλβαντόρ, που πάλεψαν για την ανατροπή των διεφθαρμένων αμερικανόδουλων καθεστώτων στις χώρες τους. Η δράση του EZLN, ύστερα μάλιστα από τη δημοσιότητα που πήρε και την πλατιά συμπαράσταση που κέρδισε, ήταν αναμφίβολα ενοχλητική, όπως κάθε διεκδικητικό κίνημα, όχι όμως απειλητική για το καθεστώς. Γι’ αυτό και η προοπτική συμμετοχής του στο πολιτικό σύστημα της χώρας χαιρετίζεται με ενθουσιασμό από τους κορυφαίους πολιτικούς εκπροσώπους της μεξικάνικης αστικής τάξης.