Πίκρα και καταγγελία. Αυτές οι δύο λέξεις αντικατοπτρίζουν την ουσία της τελευταίας ταινίας του σημαντικότερου σύγχρονου Παλαιστίνιου κινηματογραφιστή.
Μέσα από την ιστορία της δικής του οικογένειας καταγράφεται η πρόσφατη ιστορία της πατρίδας του, από την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ το 1948 και την επικράτησή του διά πυρός και σιδήρου, μέχρι τις μέρες μας. Επεισόδια βαρβαρότητας, καταπίεσης, αντίστασης, υποχώρησης, εξευτελισμού, ενσωμάτωσης, μαρασμού, ανημπόριας, ρουτίνας, ανυπακοής φιλμάρονται από τον Σουλεϊμάν με χιούμορ, ειλικρίνεια, πρωτοτυπία και φαντασία. Εξαιρετικές σκηνές που παραπέμπουν στην ιστορία του σινεμά, είναι παράλληλα πλήρεις συμβολισμών και νοημάτων.
Αν ο Γκίλαντ Ατζμοντ, διάσημος ισραηλινός τζαζίστας που δηλώνει Παλαιστίνιος, έβαζε τον τίτλο αυτής της ταινίας σ` ένα έργο του, θα εννοούσε τον ολοένα και περισσότερο φθίνοντα χρόνο που απομένει στους κατακτητές της παλαιστινιακής γης ωσότου φύγουν απ’ αυτή. Ο Ελία Σουλεϊμάν δεν κάνει την ίδια προσέγγιση. Γι’ αυτόν «Ο χρόνος που απομένει» δεν αφορά μόνο τους ισραηλινούς: αφορά επίσης τις αντοχές του παλαιστινιακού λαού, την αντίσταση, που άλλοτε δεν είναι αρκετή και άλλοτε είναι ανήμπορη, τη δύναμη της συνήθειας, το ένστικτο της επιβίωσης, που είναι δυνατότερο από τις ταπεινώσεις, τη μελαγχολία των δεκαετιών που περνούν. Ο Σουλεϊμάν μιλά από την πλευρά των κατεχόμενων της Δυτικής Οχθης. Από την πλευρά των ανθρώπων που ενδεχομένως είχαν μια άλλη επιλογή και η ζωή τους δεν ήταν εντελώς αφόρητη. Η Γάζα και η ανυποχώρητη αντίσταση, που οδηγούν τον Γκίλαντ Ατζμοντ στην πρόβλεψη της πλήρους ήττας του Ισραήλ, για τον Ελία Σουλεϊμάν δεν υπάρχουν σ’ αυτή την ταινία. Υπάρχει η σουρεαλιστική προσέγγιση της δύσκολης πραγματικότητας, η αυτοκριτική για όσα μπορούσαν να γίνουν και δεν έγιναν, οι ευθύνες όλων και του ίδιου και στο τέλος η προτροπή του γνωστού τραγουδιού «Stay alive». Το στοιχείο που έκανε σημαντική την ταινία του Σουλεϊμάν «Θεϊκή παρέμβαση», δηλαδή η αυτοθυσία, εδώ δεν υπονοείται καν. Ομως, υπονοείται κάτι άλλο: η ζωή είναι κάτι περισσότερο από την επιβίωση. Αυτό και μόνον είναι σημαντικός λόγος για να δείτε αυτή την ταινία. Τα διάφορα φεστιβάλ (και οι Κάνες) την αγνόησαν για προφανείς λόγους. Εμείς ας υποστηρίξουμε ό,τι κρατά ζωντανή και επίκαιρη την παλαιστινιακή υπόθεση.
Ελένη Σταματίου
