Ο φόβος ως στρατηγική ελέγχου

 
Οταν ξεκίνησε η τουρκική άσκηση με το χαρακτηριστικό όνομα «Γαλάζια πατρίδα», κάποιοι έτρεχαν στα σούπερ μάρκετ ν' αγοράσουν ρύζια, όσπρια και γάλατα εβαπορέ. Ηταν τόσο τρομοκρατική η περιγραφή των ελληνικών ΜΜΕ (τόσα πολεμικά πλοία, τόσα ελικόπτερα, τόσα αεροσκάφη, τόσες μονάδες πεζοναυτών κτλ.), που οι πλέον αφελείς έσπευδαν να πάρουν τα μέτρα τους ενόψει ενός ενδεχόμενου πολεμικού επεισόδιου ανάμεσα στις δυο χώρες.
 
Η άσκηση εξελισσόταν όπως κάθε στρατιωτική άσκηση, χωρίς να έχουμε παραβιάσεις στρατιωτικού τύπου, ούτε «περήφανες» πολιτικές δηλώσεις με ευθείες αναφορές στην Ελλάδα. Ο Ερντογάν έχει δημοτικές και περιφερειακές εκλογές και χρησιμοποίησε και αυτή την άσκηση ως ένδειξη ισχύος του καθεστώτος του. Επειδή, όμως, οι βλέψεις του είναι κυρίως στα νοτιοανατολικά, στο μέτωπο της Συρίας και του Κουρδιστάν, δεν είπε και πολλά για την Ελλάδα. Ο δε υπουργός του των Στρατιωτικών, ο απόστρατος στρατηγός Χουλουσί Ακάρ, είναι ένας έμπειρος επαγγελματίας της στρατιωτικής διπλωματίας.
 
Και μεις τι θα κάναμε χωρίς βαρβάρους; Τι θα κάναμε χωρίς τουρκική απειλή; Ο απόστρατος ναύαρχος Αποστολάκης, που έχει αναλάβει την μΚ (μετά τον Καμμένο) στρατιωτική διπλωματία του ελληνικού κράτους, μιλώντας στην επιτροπή για τη δημοκρατική διακυβέρνηση και τις διατλαντικές σχέσεις της κοινοβουλευτικής συνέλευσης του ΝΑΤΟ και αναφερόμενος στα ελληνοτουρκικά είπε ότι με τον τούρκο ομόλογό του έχουν συμφωνήσει «να προγραμματιστεί στο αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα συνάντηση μεταξύ τεχνικών ομάδων των δυο χωρών, για να καθοριστούν δράσεις στο πλαίσιο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης», όμως δεν παρέλειψε να ρίξει και λίγο τρόμο στο έδαφος, προειδοποιώντας για κίνδυνο να υπάρξει «σοβαρό ατύχημα» στο Αιγαίο, λόγω των «παιχνιδιών» της Τουρκίας. Μετά το ξαναμάζεψε, λέγοντας ότι, «παρά τα υφιστάμενα προβλήματα και τα επικίνδυνα περιστατικά στον αέρα και στη θάλασσα, που μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρό ατύχημα, από την πλευρά μας καταβάλλουμε μια συνεχή προσπάθεια εξομάλυνσης και αποκλιμάκωσης της έντασης».
 
Φυσικά, τα ελληνικά ΜΜΕ εστίασαν στα περί κινδύνου «σοβαρού ατυχήματος». Σηκώθηκε κι ένας τούρκος βουλευτής (του κυβερνώντος ΑΚΡ) και επανέλαβε την πάγια τουρκική θέση, οπότε εξασφαλίστηκαν οι τρομο-τίτλοι της ημέρας: «Συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων θέλουν οι Τούρκοι». Τι είπε ο Αχμέτ Γιλντίζ; «Στην Κύπρο υπάρχουν δύο μέρη. Αν υπάρχει ανάγκη για υδρογονάνθρακες θα γίνει μετά την επίλυση ή με κοινή συμφωνία των δύο πλευρών για να μοιράζονται τις άδειες. Είναι λοιπόν μια ευκαιρία για την περιοχή. Αν οι ελληνοκύπριοι το θέλουν η πόρτα είναι ανοικτή. Οταν όμως οι εξορύξεις σε μια περιοχή που ανήκει σε δύο περιοχές γίνονται μονομερώς αυτό δεν είναι αποδεκτό και έχει συνέπειες. Ελπίζω και οι δύο πλευρές να εργαστούν για να υπάρξει συνεργασία».
 
Πράγματα χιλιοειπωμένα, δηλαδή, που δεν προσέθεσαν κάτι καινούργιο, ούτε ειπώθηκαν με ύφος έντασης (η νατοϊκή επιτροπή συνεδρίαζε σε αίθουσα της ελληνικής Βουλής και ο τούρκος βουλευτής, έμπειρος προφανώς, τήρησε το διπλωματικό πρωτόκολλο, καταγράφοντας τις τουρκικές θέσεις χωρίς εθνικιστικές εξάρσεις, που είναι για τα προεκλογικά μπαλκόνια). Παρά ταύτα, η παρέμβασή του θεωρήθηκε τεράστια… εθνική προσβολή.
 
Τα ελληνοτουρκικά προβλήματα είναι γνωστά. Εδώ όμως δεν πρόκειται γι' αυτό. Πρόκειται για την καλλιέργεια του φόβου στο πλαίσιο μιας στρατηγικής κοινωνικού ελέγχου. Ο εργαζόμενος πρέπει να αισθάνεται απειλούμενος από έναν ύπουλο εχθρό, ώστε έντρομος να αναζητά την προστασία του «δικού του» κράτους και να μπαίνει υπό τη σκέπη της «εθνικής συναίνεσης».
 
Π.Γ.