Γράφαμε στο προηγούμενο φύλλο για το σχέδιο της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ να «ανακατέψει» την Παιδεία με την επαγγελματική κατάρτιση, δημιουργώντας έναν πολτό, έτσι που το κεφάλαιο να μπορεί να βρίσκει φτηνό και «ευέλικτο» εργατικό δυναμικό και το αστικό κράτος να γλιτώσει τις δαπάνες για την Παιδεία και να ξεφορτωθεί την πίεση που του ασκεί η εργαζόμενη κοινωνία, αναζητώντας πανεπιστημιακού επιπέδου μόρφωση για τα παιδιά της.
Μέσα στη βδομάδα πληροφορηθήκαμε ότι στις 12 και 13 Νοέμβρη έγινε στη Στοκχόλμη ένα συνέδριο με θέμα «Ο ρόλος της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης», υπό την αιγίδα της Κομισιόν. Παρών ο επίτροπος Σέφκοβιτς, αρμόδιος για την Εκπαίδευση, την Κατάρτιση, τον Πολιτισμό και τη Νεολαία. Πρωτότυπος ο συνδυασμός των αντικειμένων του συγκεκριμένου επιτροπάτου, μας δείχνει καθαρά πως νεολαία, παιδεία και πολιτισμός μετατρέπονται σε βοηθητικούς μοχλούς της κατάρτισης.
«Η Ευρώπη πρέπει να δεχτεί ότι πρέπει να μαθαίνουμε όλοι διά βίου», είπε ο επίτροπος συνοψίζοντας τα συμπεράσματα του συνέδριου. Κάποιος αδαής θα χειροκροτήσει τον επίτροπο. Ποιος δεν θέλει να έχει τη δυνατότητα να μαθαίνει σε όλη του τη ζωή; Ομως, ο επίτροπος δεν έχει κατά νου τη μόρφωση, αλλά το αντίθετό της: την αμορφωσιά.
«Ενας άρτια εκπαιδευμένος πληθυσμός θα μας βγάλει από την κρίση πιο γρήγορα και σε καλύτερη κατάσταση», είπε ο ίδιος σε συνέντευξη Τύπου. Γιατί άραγε; Με τόσα εκατομμύρια ανέργους, πολλοί από τους οποίους είναι κάτοχοι πανεπιστημιακών πτυχίων και μεταπτυχιακών τίτλων, δεν δείχνουν ότι η Ευρώπη έχει έλλειψη μορφωμένων ανθρώπων. Η μόρφωση δεν συνδέεται με την έξοδο από την κρίση. Η αμορφωσιά, όμως;
Οταν μιλούν για εκπαίδευση δεν αναφέρονται στη μόρφωση. Και όταν συνδέουν τον εκπαιδευμένο πληθυσμό με την έξοδο από την κρίση έχουν κατά νου τη δυνατότητα του κεφάλαιου για ψηλότερο ποσοστό υπεραξίας, για περισσότερη εκμετάλλευση, άρα για μεγαλύτερα κέρδη. Η «διά βίου μάθηση» δεν αφορά το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να μορφώνεται διαρκώς, να κατακτά τα επιτεύγματα της επιστήμης, της τέχνης, της λογοτεχνίας, των κοινωνικών επιστημών, αλλά τη δημιουργία ενός εργατικού δυναμικού που θα δεχτεί πως δεν έχει σίγουρο ούτε το επάγγελμα που του δίνει τη δυνατότητα να επιβιώνει.
Αν ξύσεις τη λαμπρή φράση «διά βίου μάθηση», θα βρεις τη φράση «κινητικότητα του εργατικού δυναμικού». Κινητικότητα σημαίνει ότι δεν υπάρχει σταθερή σχέση εργασίας, δεν υπάρχει επάγγελμα συμβατικά κατοχυρωμένο, δεν υπάρχει καμιά εργασιακή κανονικότητα. Υπάρχουν μόνο οι ανάγκες κερδοφορίας του κεφάλαιου και το απόλυτο διευθυντικό δικαίωμα του αφεντικού. Σήμερα είσαι εδώ, αύριο είσαι εκεί, σήμερα πληρώνεσαι γι’ αυτό, αύριο για κάτι άλλο. «Απασχολήσιμος» που έλεγε ο Σημίτης, ο οποίος πρώτος εισήγαγε αυτόν τον όρο στο νεοελληνικό λεξιλόγιο.
Ενας τέτοιος εργαζόμενος δεν είναι μόνο κακοπληρωμένος. Είναι ένας εργαζόμενος υποταγμένος, διότι έχει εκ των προτέρων αποδεχτεί την ήττα του. Εχει παραδεχτεί πως δεν είναι παρά ένα αναλώσιμο εξάρτημα της καπιταλιστικής παραγωγής. Οτι για την ανεργία και την εργασιακή του περιπλάνηση φταίει ο ίδιος, διότι δεν είναι επαρκώς «κατηρτισμένος». Ενας τέτοιος εργαζόμενος λίγο διαφέρει από ανδράποδο.
Η προοπτική μιας τέτοιας εργασιακής πραγματικότητας είναι εφιαλτική. Μπορούμε ήδη να τη δούμε στις μορφές σύγχρονου δουλεμπόριου (εργολαβίες και ενοικίαση εργαζόμενων). Γι’ αυτό και έχει ιδιαίτερη αξία να δώσουμε έναν συλλογικό αγώνα ενάντια σ’ αυτή την κόλαση, στην οποία οι εργαζόμενοι είναι ανίσχυροι. Γιατί αυτό είναι το μέλλον όλων μας.
Π.Γ.
