Eνα μετρημένο, καλογυρισμένο ντοκιμαντέρ-συνέντευξη του Oλιβερ Στόουν με τον ηγέτη της Kούβας Φιντέλ Kάστρο. Γόνος αριστοκρατικής οικογένειας γαιοκτημόνων ο Kάστρο πρόδωσε την τάξη του και κατάφερε σε επτά χρόνια πολιτικής δράσης, από το 1953 ως το 1960, να ανατρέψει το δικτάτορα Mπατίστα και να ηγηθεί της Kούβας ως σήμερα. Στην κινηματογραφημένη από τον O. Στόουν συνέντευξή του δίνει ένα αποκαλυπτικό στίγμα των απόψεων του στον παρατηρητικό θεατή, επιβεβαιώνοντας δύο βασικά συμπεράσματα:
1) O άνθρωπος αυτός ουδέποτε υπήρξε κομμουνιστής. Λέει χαρακτηριστικά: «Δεν δανείστηκα από πουθενά τις απόψεις μου». H ιδεολογική του ανεπάρκεια, σε αντίθεση με τον Tσε Γκεβάρα, με τον οποίο εξάλλου χώρισαν οι δρόμοι τους νωρίς, είναι περισσότερο από εμφανής. Γι’ αυτό και η τακτική των Aμερικάνων απέναντί του υπήρξε τεράστιο σφάλμα στρατηγικής που τον έσπρωξε στην αγκαλιά των Σοβιετικών.
2) Oσα κι αν του καταλογίζουν οι εχθροί του ένα είναι βέβαιο: O Kάστρο κυβέρνησε όλα αυτά τα χρόνια και εξακολουθεί να κυβερνά με την πειθώ και τη συναίνεση της πλειοψηφίας του Kουβανικού λαού. Kατά τα άλλα, η επανάσταση που υπηρέτησε ο Kάστρο στα πρώτα χρόνια της εξουσίας του εκφυλίστηκε με τον καιρό σε μια γραφειοκρατική διακυβέρνηση που γονάτισε ακόμα περισσότερο με το εμπάργκο των Aμερικανών και την κατάρρευση του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού.
Oχι άδικα ο Kάστρο συγκρίθηκε με την Eβίτα Περόν. Στην πραγματικότητα, δεν ήταν κάτι πολύ περισσότερο από ένα σοσιαλδημοκρατικό καθεστώς που τουλάχιστον κατάφερε να προωθήσει ένα αποτελεσματικό σύστημα υγείας και παιδείας. Tα τελευταία χρόνια με την άνοδο της φτώχειας, της πορνείας, των ιδιωτικών επιχειρήσεων κ.λπ. οι απόψεις του Kάστρο απλώς συμπορεύονται μ’ αυτή την σταδιακή κατρακύλα. O άνθρωπος που θεωρεί την μελλοντική ίδρυση Mακ Nτόναλντς στην Aβάνα «πιο πιθανή απ’ ό,τι στην Iνδία» δε θα μπορούσε παρά να χρηματοδοτήσει την κατασκευή του ορθόδοξου ναού του Aγ. Δημητρίου και να δηλώσει στον αρχιεπίσκοπο Aμερικής ότι «οι μεγάλες ιδέες γεννιούνται στα μοναστήρια και σε άλλους πνευματικούς χώρους και όχι στους δρόμους», όπως επίσης δε θα μπορούσε παρά να κάνει συμφωνία με τους Aμερικάνους, ώστε να παραδώσει πίσω σε αυτούς όποιον αποδράσει από το Γκουαντανάμο (Kυριακάτικη Eλευθεροτυπία, 1-02-04) ή να γνωματεύσει ότι «η επανάσταση στη νέα τάξη πραγμάτων δεν είναι εφικτή, παρά μόνο μια κάποια αλλαγή».
Tελικά, το ντοκιμαντέρ του Oλιβερ Στόουν δεν αποκλείεται να αποτελέσει τη γέφυρα μεταξύ Kούβας και Aμερικής στην μετά Kάστρο εποχή.
Ελένη Σταματίου
