Η ταινία αυτή δε βγαίνει τούτη τη βδομάδα αλλά την επόμενη που δε θα κυκλοφορήσει η Κόντρα. Ομως, επιλέξαμε να σας την παρουσιάσουμε, γιατί είναι ασφαλώς η πιο ενδιαφέρουσα σε σχέση με όλες τις άλλες που θα κυκλοφορήσουν το επόμενο διάστημα.
«Το Αρωμα» βασίζεται στο ομότιτλο βιβλίο του Πατρίκ Ζισκίντ, που εκδόθηκε πριν από 21 χρόνια. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο βιβλίο και η μεταφορά του στη μεγάλη οθόνη από έναν επίσης ιδιαίτερο σκηνοθέτη, τον Τομ Τίκβερ, («Τρέξε Λόλα τρέξε») καθιστά το όλο εγχείρημα εξαιρετικά ενδιαφέρον όσο και επικίνδυνο. Το θέμα του βιβλίου τοποθετείται στο 18ο αιώνα, σε μια εποχή που οι συνθήκες διαβίωσης των λαϊκών στρωμάτων ήταν αφόρητες. Ενα ορφανό καταφέρνει να επιζήσει κόντρα στις αρρώστειες, τη δυσωδία και την εξαθλίωση που το περιτριγυρίζουν και μεγαλώνοντας ανακαλύπτει ότι διαθέτει το χάρισμα μιας απίστευτα δυνατής όσφρησης. Η προσπάθεια να αιχμαλωτίσει όλες τις οσμές γύρω του τον οδηγεί μαθητευόμενο σε αρωματοποιεία και στη συνέχεια τον μετατρέπει σε κατ’ εξακολούθηση δολοφόνο.
Στην πραγματικότητα, περισσότερο το βιβλίο και λιγότερο η ταινία είναι δοκίμιο σε ό,τι ονομάζουμε μυρωδιά. Πότε ευχάριστη, πότε δυσάρεστη, άσχημη ή απωθητική, συνδέεται με τις μνήμες του καθενός από μας και πολλές φορές αποτελεί καθοριστικό στοιχείο στην εντύπωση που μας δημιουργεί ένας τρίτος. Παράλληλα, αποτελεί ένα αναπόσπαστο συστατικό της ύπαρξής μας και δεν είναι τυχαίο που ο ήρωας του μυθιστορήματος, γεννημένος μέσα στη λάσπη και τη δυσωδία, ψάχνει σ’ όλη τη ζωή του ν’ ανακαλύψει τη δική του μυρωδιά, αλλά και να εντρυφήσει στις υπέροχες μυρωδιές άλλων. Σε ένα έχει δίκιο ο Τομ Τίκβερ: Πραγματικά, ούτε το βιβλίο και πολύ περισσότερο η ταινία δε μπορεί να αποδώσει και να περιγράψει τη μυρωδιά. Ετσι ήταν φυσικό ένας σκηνοθέτης, που σε προηγούμενες ταινίες απέδειξε ότι οπτικοποιεί εξαιρετικά το συναίσθημα, να ρίξει το βάρος σε άλλα στοιχεία προκειμένου να δώσει αυτό το πολύ δύσκολο θέμα.
Αυτό που βλέπει τελικά ο θεατής στην οθόνη είναι μια ρεαλιστικότατη απεικόνιση της εποχής, όπου έχει προσεχθεί κάθε λεπτομέρεια του πολυδάπανου και πολυπρόσωπου σκηνικού. Σε πολλά σημεία η ταινία ξεφεύγει από το βιβλίο και εστιάζεται περισσότερο στην αστυνομική πλοκή και το πορτρέτο του δολοφόνου. Σε γενικές γραμμές ο Τίκβερ απεκδύθηκε την ιδιαιτερότητα της σκηνοθετικής του γραφής δημιουργώντας μια ταινία στιβαρή, μελετημένη, άρτια από κάθε άποψη, που θα μπορούσε όμως να μην έχει την υπογραφή του. Παρότι είχε το ελεύθερο από το συγγραφέα, η όποια επέμβασή του στο θέμα δεν είχε κανένα ριζοσπαστικό χαρακτήρα, μένοντας στην επιφάνεια και απογοητεύοντας αυτούς που ξέροντας το προηγούμενο έργο του περίμεναν κάτι περισσότερο απ’ αυτόν.
Ελένη Σταματίου
