Ο Ζβιάγκιντσεφ μεταφέρει υπό το δικό του πρίσμα το βιβλικό μύθο του Ιώβ στη σύγχρονη ρωσική πραγματικότητα. Βέβαια, ο δικός του μύθος δε μοιράζεται τη βιβλική αισιοδοξία…
Ο Κόλια έχει μια περιουσία, την οποία ο τοπικός δήμαρχος κυνηγά μανιωδώς να του πάρει. Ο Κόλια αποφασίζει να διεκδικήσει το δίκιο του και εμπιστεύεται έναν δικηγόρο, που και αυτός τελικά τον προδίδει. Στο τέλος ο Κόλια μένει μόνος, χωρίς το σπίτι του και αναγκασμένος να πληρώσει για πράξεις που δεν έκανε…
Η τέταρτη ταινία του ρώσου σκηνοθέτη («Η επιστροφή», «Η αποξένωση», «Ελενα») αποτελεί σταθμό στο έργο του, γιατί αφήνει κατά μέρος την έντονα στιλιζαρισμένη φόρμα που τον χαρακτηρίζει και υιοθετεί μια γραφή που δίνει περισσότερο βάρος στο περιεχόμενο. Φυσικά, δε λείπουν τα υπέροχα τοπία και η καταπληκτική φωτογραφία. Για ακόμη μία φορά, ο θεατής αισθάνεται τη φύση ως έναν από τους πρωταγωνιστές, όμως ο σκηνοθέτης θέτει όλα τα στοιχεία της φόρμας στην υπηρεσία του μύθου που οικοδόμησε.
Τα κεντρικά σημεία στην κριτική του Ζβιάγκιντσεφ για το σήμερα είναι αφενός η τρομερή ασυδοσία όσων έχουν εξουσία και αφετέρου η υποκριτική λειτουργία της θρησκείας. Το κράτος και οι «λειτουργοί» του είναι παντοδύναμοι σαν το τέρας Λεβιάθαν, παρομοίωση-σχόλιο στη μεταφορά του Χομπς στο βιβλίο του «Λεβιάθαν», που υποστηρίζει ότι το κράτος είναι μια μορφή συμβολαίου που πρέπει να είναι ανίκητη ως άλλο τέρας Λεβιάθαν, έτσι ώστε να επιβάλλεται στα ατομικά ένστικτα. Ταυτόχρονα, η θρησκεία παίζει έναν εξίσου βρώμικο ρόλο. Υπόγεια στηρίζει το δήμαρχο, ενώ καλεί τους «απλούς πιστούς» να δείξουν την υπομονή του Ιώβ…
Ελένη Π.
