Είναι από κάθε άποψη κατάντια: η μεγαλύτερη λαϊκή διαδήλωση εδώ και αρκετά χρόνια (σίγουρα η μεγαλύτερη την περίοδο που κυβερνά ο συνασπισμός των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ) ήταν ένα εθνικοφασιστικό συλλαλητήριο, με ακροδεξιά πολιτική σφραγίδα. Ενα συλλαλητήριο εθνικιστικού μίσους, τροφοδοτημένου με τόνους ψευτιάς, και κοινωνικής αφροσύνης. Οπως τόνισε ο κεντρικός ομιλητής του, τα Μνημόνια και όλα όσα υποφέρει ο ελληνικός λαός δεν έχουν σημασία. Σημασία έχει «να μη μας πάρουν το όνομα της Μακεδονίας» μας. Μ' αυτή τη λογική συσπείρωνε ο Χίτλερ τα πλήθη στη Γερμανία του Μεσοπολέμου. Με παρόμοια λογική οργάνωνε ο Μουσολίνι τις λαοσυνάξεις του στην Ιταλία. Το μόνο που λείπει από το «κάδρο» είναι η ωμή βία που χρησιμοποιούσαν οι ορδές των ναζί και των φασιστών, για να τσακίσουν κάθε αντίθετη φωνή, κυρίως τη φωνή των κομμουνιστών. Ισως το καμένο μέγαρο, το οποίο συντηρούνταν χάρη στην κατάληψη Libertatia, να ήταν ένα προανάκρουσμα μελλοντικής μαζικής βίας, αν αυτό το ρεύμα ογκωθεί και αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά.
Το γεγονός ότι την επαύριο του συλλαλητήριου άρχισαν οι πολιτικές αναλύσεις για το ποιοι κέρδισαν και ποιοι έχασαν, για το αν θα δημιουργηθεί νέο ακροδεξιό κόμμα, για τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛΛ, για τα σχέδια του Σαββίδη, για τους δεσποτάδες κτλ., αποτελεί την καλύτερη απόδειξη του ότι όλος αυτός ο λαϊκός κόσμος που πήρε μέρος στο εθνικοσφασιστικό σόου στοιχήθηκε κάτω από ξένες σημαίες. Γιατί όλοι όσοι προαναφέραμε, κομματικές ηγεσίες, καπιταλιστές, δεσποτάδες, απόστρατοι κτλ. δεν έχουν καμιά σχέση με τις πραγματικές λαϊκές ανάγκες, με τα πραγματικά λαϊκά συμφέροντα.
Το συλλαλητήριο είχε απ' όλα: ντυμένους με στολές μακεδονομάχων και με καρναβαλίστικες στολές αρχαίων μακεδόνων, σάρισσες, ιππείς από την Κρήτη μαζί με τον Παπαντρέα από τα Ανώγεια (τον γνωστό παπά που στα κηρύγματά του κατακεραυνώνει τους χρυσαυγίτες!), που μας έκανε ένα σύντομο μάθημα γεωγραφίας εξηγώντας μας ότι «η Μακεδονία είναι η βόρεια προέκταση της Κρήτης», τον Ανθιμο καθισμένο σε χρυσό θρόνο και περιστοιχισμένο από δεσποτάδες, παπάδες και διάκους, έφεδρους καταδρομείς με στολές παραλλαγής και πράσινους μπερέδες παραταγμένους εν είδει φρουράς γύρω από την εξέδρα, χουλιγκάνους του ΠΑΟΚ που άκουσαν το… πατριωτικό κάλεσμα της προεδράρας (που δεν ξέρει ούτε λέξη ελληνικά), αλλά και του Αρη και του Ηρακλή, την Εύα Καϊλή πρώτο τραπέζι πίστα, παρέα με τους βουλευτές του Καμμένου (πλην Ζουράρι, που τον έστρωσαν στο κυνήγι κάτι περίεργοι -«σκουλήκια αρειανοί» πρέπει να ήταν- αλλά σε καλό του βγήκε, γιατί εξασφάλισε μερικές ραδιοφωνικές προσκλήσεις από το… κρεβάτι του πόνου), τον Κασιδιάρη με πλακάτ, μπόλικους χρυσαυγίτες χωρίς τα ναζιστικά διακριτικά, βουλευτές της ΝΔ που δεν πήγαν στην έξεδρα, αλλά περιφέρονταν ανάμεσα στο πλήθος και έβγαζαν «σέλφι».
Είχε και τον «στρατηγό» ως κεντρικό ομιλητή. Ποιον στρατηγό; Ενας είναι «Ο στρατηγός» στη σημερινή Ελλάδα. Ο οποίος, αφού καταχέριασε τον Τσίπρα και την παρέα του χαρακτηρίζοντάς τους «μισούς Ελληνες» (πάλι καλά, γιατί σε παλαιότερη μεταμεσονύχτια ραδιοφωνική εμφάνισή του τους είχε χαρακτηρίσει «γαϊδούρια» και «εθνομηδενιστές») και αφού έκανε μια επιστημονική-ιστορική ανάλυση για τους… «Γυφτοσκοπιανούς» και τη χώρα τους που πρέπει να ονομαστεί «Monkey Macedonia» (είναι και γλωσσομαθής ο στρατηγός), προειδοποίησε την πολιτική ηγεσία («Θα μας βρουν μπροστά τους. Δεν είμαστε έρμαια, τελείωσαν αυτά. Θα προστατέψουμε τη Μακεδονία μας») και έκλεισε την ομιλία του όπως αρμόζει σ' αυτές τις περιστάσεις: Ζήτω η Ελλάς, Ζήτω ο στρατός και οι ειδικές δυνάμεις!
Εκανε και… διάλογο με το πλήθος ο στρατηγός, κάτι που ως γνωστόν είχε εγκαινιάσει ο Ανδρέας Παπανδρέου τις μέρες της δόξας του. «Είναι τρελός ο στρατηγός», τραγουδούσαν εν χορώ τα χουλιγκάνια. «Μιλάω από καρδιάς, ο στρατηγός είναι πίσω σας και είναι ο Μέγας Αλέξανδρος», απαντούσε ο ομιλητής, κάνοντας ακόμα και τα παπάρια του ορειχάλκινου Βουκεφάλα να ραγίζουν από συγκίνηση. «Ψηλά το κεφάλι, ωρέ!», κραύγασε κάποια άλλη στιγμή, κοπιάροντας ρόλο Θεόδωρου Κολοκοτρώνη από χουντική ταινία του Τζέιμς Πάρις.
Εκανε και… πολιτική ανάλυση ο στρατηγός. Αρχικά διευκρίνισε ότι ο ίδιος… «δεν είναι υπέρ των συλλαλητηρίων», αλλά η κινητοποίηση γίνεται «για να αποκτήσει διαπραγματευτικά χαρτιά η κυβέρνηση». Γι' αυτό και κατέληξε: «Δεν διαπραγματευόμαστε τίποτα»!
Εθνικοφασισμός
Εκτός από τους ακροδεξιούς εθνοκάπηλους και τους ανοιχτούς φασίστες υπάρχουν και οι πολιτικοί τυχοδιώκτες. Αυτοί που μας είπαν ότι «δεν ήταν φασίστες όλοι όσοι συμμετείχαν στο συλλαλητήριο» (κάποιοι μάλιστα, όπως η Κωνσταντοπούλου, χαιρέτισαν κιόλας τα πλήθη που συνέρρευσαν για να… υπερασπίσουν την πατρίδα από τους πουλημένους).
Είκοσι έξι χρόνια πέρασαν από το 1992 και είμαστε αναγκασμένοι να πούμε τα ίδια πράγματα. Κάθε φορά που κινούνται μάζες λαού δε σημαίνει ότι κινούνται σε προοδευτική κατεύθυνση (ας θυμηθούμε τα πλήθη στις λαοσυνάξεις των φασιστών και των ναζί). Ο χαρακτήρας αυτών των κινητοποιήσεων καθορίζεται από το περιεχόμενό τους, όχι από το «μπέρδεμα» που έχει στο κεφάλι του ο καθένας που συμμετέχει σ' αυτές.
Από τότε που δημιουργήθηκε αυτή η καρικατούρα του «Μακεδονικού» το περιεχόμενο των κινητοποιήσεων είναι το ίδιο. Αρνηση των εθνικών δικαιωμάτων ενός βαλκανικού λαού, που εδώ και δυο αιώνες ονομάζεται μακεδονικό (σλαβομακεδονικό το ονόμασαν οι έλληνες κομμουνιστές -οι μόνοι που αγωνίστηκαν για τα εθνικά του δικαιώματα- προκειμένου να διαχωρίζεται από τους Ελληνες της ελληνικής Μακεδονίας, της οποίας η εθνική σύνθεση άλλαξε ριζικά μετά τους βαλκανικούς πολέμους, τη μικρασιατική εκστρατεία, τις ανταλλαγές πληθυσμών και τα τεράστια προσφυγικά κύματα από τον Πόντο και τη Μικρασία). Απαίτηση να επιβληθεί σ' αυτόν τον λαό άλλη ονομασία για την εθνική του ταυτότητα, τη γλώσσα, το εθνικό του κράτος, που άλλοτε αποτελούσε ομοσπονδιακή Δημοκρατία της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας και στις αρχές της δεκαετίας του '90 διαχωρίστηκε.
Πώς δημιουργήθηκε αυτό το εθνικιστικό ρεύμα το 1991-92; Δεν το δημιούργησαν κάποιοι ακροδεξιοί εθνικιστές. Δημιουργήθηκε «από τα πάνω». Ηταν η εποχή που ξανάλλαζαν τα σύνορα στα Βαλκάνια, με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και τις συνεχείς ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Ο «μπακλαβάς» ξαναχαραζόταν και η ελληνική αστική τάξη σκέφτηκε ότι μπορεί να πάρει ένα «κομμάτι» προς Βορράν. Συνεργάτης του Σαμαρά έχει αποκαλύψει σε βιβλίο του ότι ο Μιλόσεβιτς μετέφερε -μέσω Σαμαρά- στον Μητσοτάκη πρόταση να προσαρτήσει η Σερβία τη Δημοκρατία της Μακεδονίας. Αυτοί που χειρίζονταν τα ζητήματα στο παρασκήνιο της μυστικής διπλωματίας, που οργίαζε τότε, σκέφτηκαν σίγουρα ότι θα μπορούσε να πάρει ένα κομμάτι και η Ελλάδα. Και «τα έδωσαν όλα». Κινητοποίησαν κάθε μηχανισμό που μπορούσε να επηρεάσει τμήματα του λαού. Η ΟΛΜΕ έκανε εθνικιστικό συνέδριο στη Μακεδονία με ομιλητές τον Παπαθεμελή και τον Μέρτζο (!), ενώ οι δάσκαλοι οδηγούσαν τους μαθητές στα συλλαλητήρια λες και τους οδηγούσαν σε εκδρομή. Το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης εξέδιδε ανακοινώσεις που θα τις ζήλευε ο Ανθιμος. Οι βιομήχανοι κήρυτταν… στάσεις εργασίας και κουβαλούσαν τους εργάτες με τα λεωφορεία της επιχείρησης στο συλλαλητήριο.
Κι αν δεν τους έβγαινε η επιχείρηση «διαμοιρασμός των Σκοπίων», μέσα από τη σκληρή εθνικιστική και πολεμοκάπηλη πολιτική η ελληνική αστική τάξη διεκδικούσε το ρόλο του «βαλκανιάρχη» των ιμπεριαλιστών. Ενα ρόλο «περιφερειάρχη» στη Νότια Ευρώπη, ανάλογο μ' αυτόν που παίζει στην Εγγύς και Μέση Ανατολή η Τουρκία. Δεν τους βγήκε ούτε ο μείζων ούτε ο ελάσσων στόχος. Οι ιμπεριαλιστές της Δύσης δε χρειάζονταν την Ελλάδα για να περάσουν τα Βαλκάνια του πρώην «ανατολικού μπλοκ» στη δική τους σφαίρα επιρροής. Δεν ήταν και ενωμένοι, άλλωστε. Ποιος δε θυμάται τη σκληρή κόντρα Γερμανών και Αμερικανών πάνω από τα συντρίμμια της πρώην ενιαίας Γιουγκοσλαβίας;
Στην καλλιέργεια αυτής της εθνικιστικής υστερίας πήραν μέρος όλα τα αστικά κόμματα, ανεξάρτητα από τις διαφορές μεταξύ «ήπιων» και «σκληρών», που χώριζαν τα κόμματα μεταξύ τους, αλλά περνούσαν και οριζόντια μέσα από τα κόμματα του τότε δικομματισμού (ΝΔ και ΠΑΣΟΚ) και οδήγησαν τελικά στη θεαματική δημιουργία της ΠΟΛΑ από τον Σαμαρά και μερικούς βουλευτές της ΝΔ που πήρε μαζί του. Αν δούμε για παράδειγμα τον Περισσό, το μόνο κόμμα που δεν πήρε μέρος στα συλλαλητήρια, θα διαπιστώσουμε ότι επί της ουσίας καλλιεργούσε με τον δικό του τρόπο τον εθνικισμό, αρνούμενος την ύπαρξη του σλαβομακεδονικού έθνους, αποδίδοντας αλυτρωτισμό στην εθνικιστική ηγεσία της ΔτΜ, αποπατώντας πάνω στην ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος. Ηταν εκείνη την εποχή που άστραψαν τα άστρα της Κανέλλη και του… Ζουράρι ως συνεργαζόμενων με τον Περισσό.
Κάθε αντίθετη φωνή λοιδορήθηκε και κυνηγήθηκε. Ο αστικός κοσμοπολιτισμός, ένα ρεύμα που αποτελεί τον αντίποδα του εθνικισμού, αλλά με κοινή τους βάση την ιμπεριαλιστική εξάρτηση (είναι γνωστό πως όσο πιο επιθετικός εμφανίζεται ο εθνικισμός στην Ελλάδα τόσο πιο βαθύς είναι ο ραγιαδισμός των φορέων του), περιθωριοποιήθηκε και οι φορείς του λοιδορούνταν δημόσια. Το ίδιο συνέβη και με κάποια αστικά ρεύματα του «ρεαλισμού», που κατάλαβαν νωρίς ότι το παιχνίδι έχει χαθεί και ζητούσαν να υπάρξει «ρεαλιστική προσέγγιση» και «συμβιβαστική λύση». Οργισμένες κραυγές ξεσηκώνονταν από το εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ.
Οταν κατάλαβαν όλοι ότι το παιχνίδι έχει χαθεί, βρέθηκαν αντιμέτωποι με το εθνικιστικό τέρας που οι ίδιοι είχαν δημιουργήσει και το οποίο κάθε εθνικιστής μπορούσε να κινήσει για τους δικούς του σκοπούς. Από τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, που φιλοδοξούσε να γίνει «ο έλληνας Μακάριος», μέχρι τον Σαμαρά που κάρφωσε πισώπλατα τον ευεργέτη του Μητσοτάκη και φιλοδόξησε να φτιάξει ένα νέο δεξιό κόμμα που θα ξεπεράσει σε ψήφους τη ΝΔ. Ο Μητσοτάκης παραδέχτηκε ότι δεν τολμούσε να περάσει την πρόταση Βανς-Οουεν για σύνθετη ονομασία, γιατί θα έπεφτε η κυβέρνησή του (αργότερα την έριξε ο Σαμαράς για άλλους λόγους). Το ΠΑΣΟΚ, που πήρε την κυβερνητική σκυτάλη, αφού πρώτα πέρασε από το εμπάργκο του 1994, έφτασε μέχρι τη λεγόμενη «ενδιάμεση συμφωνία» του 1995. Η ΔτΜ άλλαξε τη σημαία της (κατήργησε τον ήλιο της Βεργίνας), έκανε διευκρίνιση στο Σύνταγμά της ότι απορρίπτει κάθε επέμβαση αλυτρωτικού χαρακτήρα σε άλλες χώρες κτλ. Λύση στο όνομα, όμως, δε βρέθηκε, γιατί ούτε το ΠΑΣΟΚ τολμούσε να τα βάλει με το εθνικιστικό τέρας, τη στιγμή μάλιστα που και στη γειτονική χώρα τον παλιό τιτικό αναθεωρητή Γκλιγκόροφ είχαν διαδεχτεί ο Γκρουέφσκι και η κλίκα του που θέριευαν το σλαβομακεδονικό εθνικιστικό τέρας.
Ταραχή στο αστικό στρατόπεδο
Με μεγάλη έκπληξη το αστικό πολιτικό στρατόπεδο είδε το τέρας που δημιούργησε να προβάλλει και πάλι μπροστά του, απειλώντας τη συμβιβαστική λύση που επεξεργάστηκαν τα ιμπεριαλιστικά επιτελεία και που αποδέχονται τόσο η κυβέρνηση Ζάεφ (συμμετέχουν και τα αλβανικά κόμματα) στη ΔτΜ όσο και -επί της ουσίας- η συντριπτική πλειοψηφία του αστικού φάσματος στην ελληνική Βουλή (ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, ΔΗΣΥ, Ποτάμι και Περισσός). Μια χούφτα «στρατόγκαβλοι», υπό την «καθοδήγηση» (με ό,τι αυτό συνεπάγεται) του Ιβάν Σαββίδη, κάποιοι δεσποτάδες και ο εσμός των «μακεδονικών σωματείων» μπόρεσαν να μαζέψουν όλο αυτό το πλήθος στη Θεσσαλονίκη, χρησιμοποιώντας τα ίδια εθνικοφασιστικά ιδεολογήματα του 1992. Ο Καμμένος, ο Λεβέντης και «τ' άλλα παιδιά» είδαν στρωμμένο το χαλί και αποφάσισαν να «παίξουν μπάλα».
Οι υπόλοιποι κλαψουρίζουν. Η πλειοψηφία των αρθρογράφων στις αστικές φυλλάδες, διαπρύσιοι κήρυκες των Μνημονίων κατά τα άλλα, λοιδορούν τον εθνικισμό, πνέουν μένεα κατά του Φράγκου και του Ανθιμου, γράφουν τα αντίθετα απ' αυτά που υποστήριζαν το 1992-93. Και βέβαια, όλοι σπεύδουν να γλείψουν τους «έλληνες πατριώτες» που διαδήλωσαν στη Θεσσαλονίκη. Οχι μόνο ο Καμμένος και ο Λεβέντης, αλλά και η ΝΔ (που έσπευσε να εκδώσει χαιρετιστήρια ανακοίνωση αμέσως μόλις ολοκληρώθηκε το συλλαλητήριο) και η ΔΗΣΥ (ο Λοβέρδος την «έπεσε» άγρια στον Κατρούγκαλο στη Βουλή, κατηγορώντας τον για αλαζονεία και διχαστική πολιτική). Μόνο το Ποτάμι κρατάει σταθερά αποστάσεις, τηρώντας τον αστικό κοσμοπολιτισμό και την απόλυτη ευρωλαγνεία, ενώ στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν πάθει ζάλη, καθώς από τη μια έχουν το αγκάθι του Καμμένου στα πλευρά τους και από την άλλη έχουν δεσμευτεί στις ιμπεριαλιστικές πρωτεύουσες ότι θα φτάσουν σε λύση με τον Ζάεφ, η οποία λύση είναι συμβατή με την ιστορική διαδρομή του ΣΥΡΙΖΑ, που κινούνταν μεταξύ κοσμοπολιτισμού και αντιεθνικιστικού πασιφισμού.
Ο,τι και να κάνουν, όμως (και δεν αναφερόμαστε μόνο στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και στον αστικό Τύπο, ακόμα και τον αντικυβερνητικό, που στηρίζει την κυβερνητική πολιτική στο συγκεκριμένο ζήτημα), θα εξακολουθήσουν να είναι παγιδευμένοι. Ο λόγος είναι πως δεν έγιναν ξαφνικά αντιεθνικιστές. Εθνικισταράδες του κερατά είναι όλοι τους και εξακολουθούν να λένε τα ίδια ψέματα για την Ιστορία και την εθνική διαμόρφωση των Σλαβομακεδόνων. Το μόνο που επικαλούνται είναι ο «ρεαλισμός». Δηλαδή, λένε εμμέσως πλην σαφώς, «χάσαμε, δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά». Αυτή την τοποθέτηση, που είναι κυρίαρχη στο αστικό στρατόπεδο, οι αφιονισμένες με το ψέμα λαϊκές μάζες το εισπράττουν ως «προδοσία». Και γίνονται αθύρματα στα χέρια του κάθε Φράγκου και του κάθε Ανθιμου, του κάθε Καμμένου, του κάθε χρυσαυγίτη και του κάθε Σαββίδη που χτίζει τον «ιδιωτικό στρατό» του.
Η πίστη στο εθνικιστικό ψέμα οδηγεί στο πληγωμένο εθνικό φιλότιμο. Δημιουργείται έτσι ένα ιδεολογικό κράμα που τροφοδοτεί μια διαδικασία φασιστικοποίησης. Γιατί το πληγωμένο εθνικό φιλότιμο δεν οδηγεί σε μια αντιστασιακή ανάταση κατά των ιμπεριαλιστών που καταδυναστεύουν τη χώρα, αλλά σε επιθετικότητα ενάντια σ' εκείνους τους γείτονες που θεωρούνται «του χεριού μας» (εξ ου και το «Γυφτοσκοπιανοί»).
Θα φτιάξει ο Φράγκος κόμμα κατά τα πρότυπα της λομβαρδικής «Λέγκας του Βορρά»; Οταν ο θριαμβευτής του θεσσαλονικιώτικου συλλαλητήριου δεν το απέκλεισε, κρύος ιδρώτας έλουσε τον Μητσοτάκη και το επιτελείο του. Το αποτέλεσμα ήταν να μετακινηθούν ακόμα πιο δεξιά, για να μη χάσουν επαφή με το εθνικιστικό ακροατήριο. Ο Μπουμπούκος επανέλαβε το σύνθημα του στρατηγού: «φωνή λαού, οργή Θεού». Ασε που του «άρεσαν όλες αυτές οι παραδοσιακές ιστορικές στολές» (το Τριώδιο δηλαδή)! Μια σειρά βουλευτές άρχισαν να ανακοινώνουν ότι θα συμμετάσχουν στο συλλαλητήριο της Αθήνας. Η ηγεσία άλλαξε τη γραμμή και ζητά από τον Τσίπρα να μην περιοριστεί στη «σύνθετη ονομασία» (συμφωνημένη επί Καραμανλή το 2007-8), αλλά να ζητήσει περισσότερα, γιατί τώρα είναι πιο ευνοϊκές οι συνθήκες. Οταν πάει κάποιος συριζαίος να τους πει κάτι, του πετάνε το παλιότερο χαρτί στο οποίο στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, μεταξύ των οποίων Τσακαλώτος, Γαβρόγλου και Χριστοδουλοπούλου τάσσονταν υπέρ της αποδοχής του Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Το πολιτικό σκηνικό έχει μετατοπιστεί προς τα δεξιά. Ακόμα κι αν δεχτούμε ότι ο Τσίπρας προσπάθησε να παίξει το παιχνίδι της διάσπασης της ΝΔ (σιγά μην το σχεδίασε – άλλο αν του προέκυψε ως ευκαιρία), τώρα είναι και ο ίδιος παγιδευμένος, αν έχει σκοπό να φτάσει σε συμφωνία. Γιατί έχει το πρόβλημα του Καμμένου. Δεν ξέρουμε αν ο Σκουρλέτης βρίσκεται σε αποστολή ή αν ενεργεί με δική του πρωτοβουλία, πάντως είναι ο μόνος που προσπαθεί «να σώσει την τιμή του ΣΥΡΙΖΑ» ασκώντας κριτική στον Καμμένο και προειδοποιώντας τον ότι «ως υπουργός Αμυνας οφείλει να υπερασπιστεί τη μία και μοναδική θέση, όταν εκπροσωπεί την κυβέρνηση». Ολοι τους, όμως, προσ-βλέπουν σε ψήφιση της συμφωνίας με τις ψήφους ΔΗΣΥ-Ποταμιού. Επειδή, όμως, δεν πρόκειται για το Σύμφωνο Συμβίωσης, είναι σίγουρο ότι η πολιτική αξιοπιστία τους θα δεχτεί μεγάλο πλήγμα.