Με μια απόφαση ξέχειλη από πολιτική σκοπιμότητα, παρά την αγωνιώδη προσπάθεια συγκάλυψής της, έπεσε η αυλαία στο τρομοδικείο του Κορυδαλλού που δίκασε την υπόθεση του Επαναστατικού Αγώνα. Οι υψωμένες γροθιές του Κώστα Γουρνά, του Βαγγέλη Σταθόπουλου και του Χριστόφορου Κορτέση, που πήραν το δρόμο για τη φυλακή, συνοδευόμενοι από τα αγωνιστικά συνθήματα μιας κατάμεστης αίθουσας, ήταν η τελευταία εικόνα μιας ακόμη πολιτικής δίκης, που κράτησε 18 ολόκληρους μήνες (ξεκίνησε στις 5 Οκτώβρη του 2011), στη διάρκεια των οποίων έγιναν 52 συνεδριάσεις. Ας δούμε αναλυτικά το ρεπορτάζ της τελευταίας συνεδρίασης.
Με την έναρξη της συνεδρίασης, ένας οργισμένος Σπύρος Φυτράκης κατήγγειλε την αστυνομοκρατία: Πολλή τελετουργία! Τι είναι αυτά τα πράγματα έξω; Εκοψαν ακόμα και την κυκλοφορία. Πράγματι, οι μπάτσοι είχαν κόψει την κυκλοφορία στο δρόμο έξω από τις φυλακές και είχαν στήσει σκοπιές από ΜΑΤ. Στη σμικρυμμένη δικαστική αίθουσα μπήκαν μόνον οι μισοί, ενώ δεκάδες παρέμειναν έξω από το χώρο της φυλακής, περιμένοντας υπομονετικά επί ώρες.
Από τα πρώτα κιόλας λόγια του προέδρου, φάνηκε η πολιτική σκοπιμότητα. Ανακοίνωσε την απόρριψη του αυτοτελούς ισχυρισμού κατηγορούμενων ότι δεν πρέπει να ληφθεί υπόψη η κατάθεση του τμηματάρχη της Αντιτρομοκρατικής Κ. Παπαθανασάκη, με το επιχείρημα ότι είναι μεν υποχρεωτική η αναφορά από τον μάρτυρα της πηγής της πληροφόρησής του, όμως ο Παπαθανασάκης κατέθεσε όσα υπέπεσαν στην αντίληψή του και όσα του μετέφεραν άνδρες της ΔΑΕΕΒ! Μ’ άλλα λόγια, έχουμε πλέον νομολογία ότι η Αντιτρομοκρατική καταθέτει ως υπηρεσία. Στέλνει έναν, αυτός καταθέτει το σενάριο της υπηρεσίας και οι μαρτυρίες αυτών που υποτίθεται ότι έκαναν τις παρακολουθήσεις δεν κατατίθενται ποτέ. Οι στοιχειώδεις απαιτήσεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ΚΠΔ) γίνονται ξέφτια. Οπως θα δούμε παρακάτω, χωρίς τη νομιμοποίηση του σεναριογράφου της Αντιτρομοκρατικής δε θα μπορούσαν να υπάρξουν οι δύο από τις πέντε καταδίκες.
Στη συνέχεια, ο πρόεδρος ανακοίνωσε την αθώωση της Μαρί Μπεραχά. Το ακροατήριο άρχισε να χειροκροτά, αλλά το χειροκρότημα πάγωσε από την οργισμένη φωνή του Κ. Γουρνά: Τι χειροκροτάτε; Η ίδια έδρα θα μας ρίξει τόσα χρόνια!
Ο πρόεδρος αντιπαρήλθε με ψυχραιμία την προσωρινή ένταση και συνέχισε ανακοινώνοντας την αθώωση του Σαράντου Νικητόπουλου λόγω ικανών αμφιβολιών, όπως είπε, και του Κώστα Κάτσενου, λόγω ελάχιστων αμφιβολιών. Δίνοντας ποσοτική διάσταση στις αμφιβολίες, ιδιαίτερα για τον Κ. Κάτσενο, ήθελε να στείλει το μήνυμα ότι το δικαστήριο βασάνισε πολύ όλα τα αποδεικτικά μέσα και ότι ακόμα και την ελάχιστη αμφιβολία την ερμήνευσε υπέρ του κατηγορούμενου, όπως απαιτεί η βασική αρχή του ποινικού δικαίου (in dubio pro reo). Και βέβαια, δεν έκανε καμιά χάρη στους δυο αγωνιστές. Με τι θα καταδίκαζαν τον Νικητόπουλο, με την αποκριάτικη περούκα που μάζεψαν οι ασφαλίτες από το σπίτι του ή με το ότι ήπιε καφέ με τον Μαζιώτη και μερικούς άλλους συγκατηγορούμενούς του, χωρίς να εμφανίζεται πουθενά αλλού στο σενάριο της Αντιτρομοκρατικής, η οποία παρά ταύτα τον συνέλαβε; Με τι θα καταδίκαζαν τον Κάτσενο, με τον καφέ που ήπιε κι αυτός στην καφετέρια του Αλσους Καισαριανής; Η διαφοροποίηση στην ποσότητα των αμφιβολιών ανάμεσα στους δυο αθωωθέντες ήταν το προανάκρουσμα για την καταδίκη των άλλων δύο. Γιατί ο Κάτσενος είχε περάσει για κάνα τεταρτάκι από το σπίτι του Σταθόπουλου, όπου σύμφωνα με το ασφαλίτικο σενάριο μαζεύτηκαν κάποια βραδιά οι «συνωμότες».
Αμέσως μετά, λοιπόν, ανακοινώθηκαν οι καταδίκες του Χριστόφορου Κορτέση και του Βαγγέλη Σταθόπουλου μόνο για «συγκρότηση τρομοκρατικής οργάνωσης». Αιτιολογία δε δόθηκε, ούτε καν σε συνοπτική μορφή, όπως απαιτείται. Θα τη διαβάσουμε όταν δημοσιευτεί η απόφαση, αλλά είμαστε σίγουροι ότι θα αναφέρεται σε εκείνη τη «συνωμοτική» συνάντηση στο σπίτι του Σταθόπουλου, όπου σύμφωνα με την Αντιτρομοκρατική ο Κορτέσης φέρεται να βγαίνει δυο φορές, αλλά να μπαίνει μία! Δε θα επαναλάβουμε όσα αναλυτικά έχουμε γράψει. Θυμίζουμε μόνον αυτή τη χοντροκοπιά του ασφαλίτικου σενάριου, για να αποδείξουμε ότι οι Κορτέσης και Σταθόπουλος δεν καταδικάστηκαν επειδή προέκυψε κάτι σε βάρος τους, αλλά επειδή δεν μπορούσαν να στείλουν μόνο τον Κ. Γουρνά στη φυλακή (μετά το πέρασμα των Ν. Μαζιώτη και Π. Ρούπα στην παρανομία). Αυτό φάνηκε πιο καθαρά στο κλείσιμο της διαδικασίας.
Η αθώωση των Νικητόπουλου-Κάτσενου ήταν η μοναδική διαφοροποίηση του δικαστήριου από την περί ενοχής πρόταση του εισαγγελέα. Ολα τα υπόλοιπα ήταν ίδια: Μαζιώτης, Ρούπα, Γουρνάς, Κορτέσης, Σταθόπουλος ένοχοι για «συγκρότηση τρομοκρατικής οργάνωσης» (οι δύο τελευταίοι μόνο γι’ αυτό και αθώοι για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες). Οι τρεις πρώτοι, που ανέλαβαν την πολιτική ευθύνη για τη συμμετοχή τους στον ΕΑ: Αθώοι για την κατηγορία της «διεύθυνσης τρομοκρατικής οργάνωσης», για τις δεκάδες απόπειρες ανθρωποκτονίας που πήγαν να τους φορτώσουν (σχεδόν σε όλες τις ενέργειες του ΕΑ), καθώς και για προμήθεια και κατοχή εκρηκτικών μηχανισμών στις ενέργειες της οργάνωσης (έμεινε μόνο η κατηγορία της έκρηξης). Επίσης, αθώος ο Κ. Γουρνάς για την κατηγορία της συλλογής και διαχείρισης οικονομικών μέσων «τρομοκρατικής» οργάνωσης. Ενοχοι και οι τρεις για απλή συνέργεια σε όλες τις ενέργειες της οργάνωσης (επικύρωση της ναζιστικής αρχής της συλλογικής ευθύνης, δεδομένου ότι δεν υπήρξε κανένα στοιχείο για συμμετοχή τους σε οποιαδήποτε ενέργεια), όπως επίσης για παράνομη κατοχή όπλων, εκρηκτικών υλών και εκρηκτικών μηχανισμών (που βρέθηκαν στις γιάφκες). Ολες οι εκρήξεις θεωρήθηκαν μια πράξη κατ’ εξακολούθηση, όπως και οι διακεκριμμένες φθορές που αυτές προκάλεσαν. Χωριστές πράξεις θεωρήθηκαν μόνο οι τρεις απόπειρες ανθρωποκτονίας κατά των ΜΑΤάδων στα Εξάρχεια (υπουργείο Πολιτισμού), για τις οποίες επίσης κηρύχτηκαν ένοχοι απλής συνέργειας. Τέλος, η Π. Ρούπα και ο Κ. Γουρνάς κρίθηκαν ένοχοι χρήσης πλαστού εγγράφου (για πλαστές ταυτότητες) και όχι πλαστογραφίας μετά χρήσεως, που ήταν η αρχική κατηγορία.
Αμέσως μετά υπήρξαν αιτήματα αναγνώρισης ελαφρυντικών. Οι Ι. Ραχιώτης και Π. Γιαννακοπούλου ζήτησαν για τον Χ. Κορτέση το ελαφρυντικό των μη ταπεινών κινήτρων, αναφερόμενοι στον πολιτικό χαρακτήρα της δράσης του ΕΑ και στην ανιδιοτέλεια που χαρακτήριζε όσους συμμετείχαν στην οργάνωση, οι οποίοι όχι μόνο δεν αποκόμισαν οποιοδήποτε πολιτικό όφελος απ’ αυτή τη δράση, αλλά αντίθετα έβαλαν σε κίνδυνο τη ζωή και την ελευθερία τους. Επιπλέον, ζήτησαν να αναγνωριστεί στον Κορτέση το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου, γιατί σε όλη του τη ζωή υπήρξε ένας εργάτης, πολιτικά στρατευμένος, που με τη δράση του προσπάθησε πάντοτε να βοηθήσει τον τόπο.
Με παρόμοια επιχειρήματα η Μ. Δαλιάνη ζήτησε το ελαφρυντικό των μη ταπεινών κινήτρων για τον Β. Σταθόπουλο, όπως και το ελαφρυντικό της καλής συμπεριφοράς μετά την πράξη. Για λογαριασμό του Κ. Γουρνά ζήτησε μόνο το ελαφρυντικό των μη ταπεινών κινήτρων, αναφερόμενη στο δίκαιο της ανυπακοής και της αντίστασης. Ο Γουρνάς σας εξήγησε την πολιτική του διαδρομή, είπε η συνήγορος, ο Γουρνάς όπως και οι Μαζιώτης και Ρούπα σας εξέθεσαν τις πολιτικές τους απόψεις, τις απόψεις της οργάνωσής τους, ενώ οι μάρτυρες υπεράσπισης ήρθαν και σας είπαν ότι «αυτοί είναι δικοί μας άνθρωποι, δικό μας κομμάτι». Η δράση τους υπήρξε εξ ορισμού ανιδιοτελής και αυτό υποστήριξε ο Κ. Γουρνάς, όταν σας είπε «θέλω να με κοιτάξετε στα μάτια και να μου πείτε ότι είμαι εγκληματίας».
Ο Σ. Φυτράκης είπε πως οι Ν. Μαζιώτης και Π. Ρούπα από την αρχή τον είχαν εξουσιοδοτήσει να μη ζητήσει κανένα ελαφρυντικό απ’ αυτά που αναγνωρίζει το τυποποιημένο δίκαιο της αστικής τάξης. Οι ίδιοι οι απόντες επαναστάτες, άλλωστε, σας εξέθεσαν τα πάντα και εγώ απλώς τα υπενθυμίζω σήμερα, τόνισε ο συνήγορος. Εσείς βέβαια, κατέληξε, έχετε τις αυτοτελείς δυνατότητές σας στο ζήτημα των ελαφρυντικών.
Ο εισαγγελέας, στην προσπάθειά του να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα, διέπραξε μια νομική χοντράδα. Εχω δεχτεί, είπε, ότι τα κίνητρα ήταν πολιτικά, ήταν ιδεολογικά, ότι με την εμπλοκή τους οι κατηγορούμενοι δεν αποσκοπούσαν σε προσωπικό όφελος, αλλά θεωρούσαν ότι θα συνέβαλαν στο να γίνει ο κόσμος καλύτερος. Αυτό όμως, συνέχισε, από μόνο του δεν μπορεί να χαρακτηρίσει τα κίνητρά τους μη ταπεινά, γιατί αυτό δεν κρίνεται από τις υποκειμενικές απόψεις, αλλά από τις κρατούσες ηθικές πεποιθήσεις. Και προχώρησε σ’ ένα φτηνιάρικο κήρυγμα υπεράσπισης της αστικής δημοκρατίας και των «αυξημένων δυνατοτήτων πολιτικής δράσης» που αυτή προσφέρει. Σε ό,τι αφορά το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου το χόντρυνε ακόμη πιο πολύ, υποστηρίζοντας ότι οι καταδικασθέντες, ως αναρχικοί, συμμετείχαν και θα εξακολουθήσουν να συμμετέχουν σε εκδηλώσεις που κατά κανόνα και από τη φύση τους είναι έκνομες! Γι’ αυτό και πρότεινε να μην αναγνωριστεί κανένα από τα ελαφρυντικά.
Οι συνήγοροι (Δαλιάνη, Ραχιώτης, Γιαννακοπούλου) απάντησαν στον εισαγγελέα πως το σκεπτικό του ακυρώνει την ίδια την έννοια του ελαφρυντικού. Διότι τα μη ταπεινά κίνητρα είναι για τον ένοχο, είναι γι’ αυτόν που παραβιάζει το νόμο και όχι γι’ αυτόν που δεν τον παραβιάζει. Ο εισαγγελέας αντιμετωπίζει τους κατηγορούμενους ως πολιτικούς αντιπάλους και κάνει πολιτικά εχθρική πρόταση. «Πρέπει να ‘σαι λαμόγιο για να ‘σαι έντιμος!», ακούστηκε μια δυνατή φωνή από το ακροατήριο, προκαλώντας εμφανή αμηχανία στην έδρα.
Το δικαστήριο, μετά από διάσκεψη, απέρριψε τα αιτήματα για αναγνώριση ελαφρυντικών, ανακοινώνοντας μόνο ότι δεν συντρέχουν ελαφρυντικές περιστάσεις, χωρίς καμιά επί της ουσίας αιτιολογία.
Οταν δόθηκε ο λόγος στον εισαγγελέα να προτείνει ποινές, αυτός εγκατέλειψε κάθε έννοια ηπιότητας και ισορροπίας και έκανε μια ανατριχιαστική πρόταση, με ποινές που αθροιστικά έφτασαν τα 86 χρόνια για τον Ν. Μαζιώτη και τα 87 για τους Π. Ρούπα και Κ. Γουρνά. Εφτασε σε τέτοιο σημείο πρόκλησης, ώστε πρότεινε την ίδια ποινή για το αδίκημα της «συγκρότησης τρομοκρατικής οργάνωσης» για όλους τους κατηγορούμενους. Δηλαδή, και για τους Κορτέση-Σταθόπουλο, που καταδικάστηκαν μόνο γι’ αυτό, και για τους Μαζιώτη-Ρούπα-Γουρνά, που καταδικάστηκαν και για τις γιάφκες και για όλες τις ενέργειες της οργάνωσης.
Αυτό το γεγονός κατέδειξαν οι συνήγοροι, αναφερόμενοι στην έννοια της αναλογικότητας των ποινών. Η Μ. Δαλιάνη θύμισε ότι στη δίκη της 17Ν σε 8 χρόνια καταδικάστηκε ο Δ. Κουφοντίνας, ενώ στους κατηγορούμενους που καταδικάστηκαν μόνο για συμμετοχή η ποινή ήταν 5 χρόνια. Οτιδήποτε άλλο από τη μιικρότερη δυνατή ποινή θα είναι άδικο, τόνισε η Π. Γιαννακοπούλου. Δεν μπορώ ν’ ακούω ποινές 80 χρόνια, σχολίασε ο Σ. Φυτράκης. Δεν φτάνει, δηλαδή, αν πάμε λίγο παρακάτω; Αν κάνουμε μια ισορροπία; Να ‘χουν και ένα νόημα οι ποινές. Να μη λειτουργήσει το «Δίκαιο του εχθρού», τόνισε η Δάφνη Βαγιανού, με τον πρόεδρο ν’ απαντά «ζεματισμένος»: Ας τον ξεπεράσουμε αυτόν τον όρο!
Το πόσο τον ξεπέρασε το δικαστήριο φάνηκε μετά τη νέα διάσκεψή του, όταν ανακοίνωσε ακριβώς τις ποινές που είχε προτείνει ο εισαγγελέας! 86 χρόνια στον Μαζιώτη, από 87 σε Ρούπα-Γουρνά, 7 στον Κορτέση μόνο για συμμετοχή και 8 στον Σταθόπουλο (συμμετοχή συν ένα χρόνο για κατοχή ασυρμάτου χωρίς άδεια). Δηλαδή, το δικαστήριο διαφοροποιήθηκε από τον εισαγγελέα ελάχιστα στην ποινή στους Κορτέση-Σταθόπουλο. Τους έριξαν σκόπιμα μια δυσανάλογα μεγάλη ποινή, για να μπορέσουν να τους στείλουν στη φυλακή.
Η πρόταση του εισαγγελέα για τις συγχωνεύσεις ήταν εξίσου κατασταλτική (οι συνήγοροι ζήτησαν τα ελάχιστα προβλεπόμενα) και το δικαστήριο την έκανε επίσης δεκτή, επιβάλλοντας τελικά: στον Ν. Μαζιώτη 50 χρόνια, στους Π. Ρούπα και Κ. Γουρνά από 50 χρόνια και 6 μήνες (και για τους τρεις μέγιστη εκτιόμενη ποινή είναι τα 25 χρόνια), στον Β. Σταθόπουλο 7 χρόνια και 6 μήνες και στον Χρ. Κορτέση 7 χρόνια. Επίσης, στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων στους τρεις πρώτους για 5 χρόνια και στους δύο τελευταίους για 3 χρόνια. Φυσικά, αφαίρεσε το χρόνο κράτησης (18 μήνες για τους Μαζιώτη-Ρούπα-Γουρνά και 12 μήνες παρά 4 μέρες για τους Κορτέση-Σταθόπουλο).
Και φτάσαμε στο τελευταίο στάδιο, στο αν η έφεση θα έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα. Ο εισαγγελέας καθάρισε χωρίς πολλά-πολλά, προτείνοντας να μην έχει η έφεση ανασταλτικό χαρακτήρα, αφού από τη φύση των εγκλημάτων που διέπραξαν είναι πιθανόν να διαπράξουν νέα! Εκπληκτικό! Τόσο εκπληκτικό που αρκεί να ρωτήσει κανείς: και γιατί δεν το έκαναν στα δυο χρόνια που είναι ελεύθεροι;
Απ’ αυτό ξεκίνησαν και οι συνήγοροι των Κορτέση και Σταθόπουλου (Δαλιάνη, Γιαννακοπούλου, Ραχιώτης), τονίζοντας πως είναι αυτονόητο να δοθεί αναστέλουσα δύναμη στην έφεσή τους. Δυο χρόνια είναι ελεύθεροι, επί ενάμιση χρόνο παρουσιάζονται ανελλιπώς στο δικαστήριο, εμφανίστηκαν ακόμη και σήμερα και έχουν κάθε λόγο να εμφανιστούν στο εφετείο για να διεκδικήσουν στο δεύτερο βαθμό την αθώωσή τους. Επιπρόσθετα, με τον ένα χρόνο που έχουν καθήσει στη φυλακή, συν τα μεροκάματα που έχουν κάνει, θα φτάσουν στο εφετείο έχοντας εκτίσει την ποινή, με αποτέλεσμα να μην έχει γι’ αυτούς καμιά πρακτική σημασία ο δεύτερος βαθμός. Το τεκμήριο αθωότητας, που ισχύει μέχρι την τελεσίδικη κρίση γίνεται κουρέλι. Το Συμβούλιο τους αποφυλάκισε όταν απειλούνταν με ποινές ακόμη και ισοβίων, πώς θα τους στείλει στη φυλακή το δικαστήριο, όταν έχουν καταδικαστεί μόνο για μία κατηγορία;
Η διακοπή για να διασκεφθούν οι δικαστές γι’ αυτό το θέμα ήταν εξαιρετικά μεγάλη. Επειδή σίγουρα το είχαν συζητήσει στο εικοσαήμερο που προηγήθηκε, είμαστε σίγουροι ότι άλλο τους απασχόλησε. Και κάποια «τέλια» λειτούργησαν. Ακόμα και με την τελευταία απόφασή τους οι δικαστές του τρομοδικείου κλήθηκαν ν’ απαντήσουν σ’ ένα πολιτικό και όχι ποινικό ερώτημα. Ποινικά τα πράγματα ήταν εξαιρετικά απλά: Κορτέσης και Σταθόπουλος ήταν ο ορισμός των κατηγορούμενων που έπρεπε να τους δοθεί ανασταλτικό αποτέλεσμα στην έφεση. Πολιτικά, όμως, πώς θα απαντιόταν η χολερική προπαγάνδα των διάφορων Πρετεντεράκηδων που θα φρύαζαν το βράδυ; «Ολόκληρος Επαναστατικός Αγώνας και πήγε μόνον ένας στη φυλακή! Είχε δίκιο ο κ. Δένδιας!». Ετσι, η απόφαση να μην έχει ανασταλτικό χαρακτήρα η έφεση, την οποία ανακοίνωσε ο πρόεδρος, πριν λύσει βιαστικά τη συνεδρίαση, ήταν μονόδρομος για ένα δικαστήριο πολιτικών σκοπιμοτήτων.
Αυτές οι τελευταίες λέξεις έγιναν δεκτές με φωνές αποδοκιμασίας από το ακροατήριο, οι οποίες μετατράπηκαν σε μαχητικά συνθήματα, καθώς δικαστές και εισαγγελείς έφευγαν βιαστικά από την έδρα: «Το πάθος για τη λευτεριά είναι δυνατότερο απ’ όλα τα κελιά», «Ες-Ες μπάτσοι-δικαστές» και άλλα. Δεκάδες συγγενείς, φίλοι και σύντροφοι αποχαιρέτισαν με αγκαλιές και ασπασμούς τους τρεις αγωνιστές (οι μπάτσοι φέρθηκαν έξυπνα και το επέτρεψαν). Ο Κώστας Γουρνάς πήρε το σάκο του και αποχώρησε πρώτος με υψωμένη τη γροθιά, ενώ ακολούθησαν στην ίδια στάση και οι Χ. Κορτέσης και Β. Σταθόπουλος. Ο αγώνας συνεχίζεται, η αλληλεγγύη πρέπει να γίνει πιο δυνατή και πιο αποτελεσματική.