Η ανάγνωση των προανακριτικών καταθέσεων τεσσάρων αυτοπτών μαρτύρων στην υπόθεση ΜΑΤ Καισαριανή, οι οποίοι αναφέρονταν στους δράστες και περιέγραφαν τα εξωτερικά τους χαρακτηριστικά (κυρίως το σωματοδομή), προκάλεσε ένα οργισμένο και σε υψηλούς τόνους σχόλιο του Α. Κωνσταντάκη. Μάρτυρες έχουμε, αλλά δεν τους θέλουμε, σχολίασε ο συνήγορος. Και αναρωτήθηκε ποια σκοπιμότητα τα υπαγορεύει αυτό. Εχουμε τέσσερις αυτόπτες μάρτυρες, οι οποίοι στις προανακριτικές τους καταθέσεις δείχνουν μια συνέπεια και ως προς τον αριθμό των δραστών και ως προς τις περιγραφές, και δεν καλείται κανένας. Να πως φτάνουμε στα ισόβια του Χρ. Ξηρού.
Ο ίδιος ο Χρ. Ξηρός αναφέρθηκε στις καταθέσεις των μαρτύρων και στις περιγραφές που είχαν κάνει, οι οποίες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο ίδιος δεν ήταν εκεί και για μια ακόμη φορά καταδεικνύουν ότι η φερόμενη ως προανακριτική του απολογία είναι ολοκληρωτικά κατασκευασμένη.
Ο Ι. Μυλωνάς σε σύντομο σχόλιό του είπε ότι μόνο στις εφημερίδες γράφτηκε ότι στη συγκεκριμένη ενέργεια συμμετείχε ο Β. Τζωρτζάτος. Κανένας μάρτυρας δεν κατέθεσε κάτι σχετικό.
Η Ι. Κούρτοβικ έκανε ένα εκτενές σχόλιο, με πολιτικό περιεχόμενο. Αναφέρθηκε, καταρχάς, στο γεγονός ότι η 17Ν ουδέποτε έκανε τυφλά χτυπήματα, υπενθυμίζοντας αυτό που στην πρώτη δίκη είχε δηλώσει ο Δ. Κουφοντίνας: ότι η 17Ν κατέβαλε πάντοτε προσπάθειες για την ελαχιστοποίηση της βίας, την οποία έτσι κι αλλιώς χρησιμοποιούσε. Η συνήγορος αναφέρθηκε αναλυτικά στον τρόπο με τον οποίο έγινε η συγκεκριμένη ενέργεια, αποδεικνύοντας ότι σκοπός δεν ήταν η πρόκληση αόριστου αριθμού θυμάτων, αλλά ο εκφοβισμός.
Επίσης, αναφέρθηκε εκτενώς στο πολιτικό περιεχόμενο της ενέργειας. Στο κλίμα της εποχής, στο ρόλο των ΜΑΤ ως βασικού πυρήνα των δυνάμεων καταστολής και στην παρέμβαση που έκανε στις εξελίξεις μ’ αυτή της την ενέργεια η 17Ν.
Τέλος, η Γ. Κούρτοβικ χαρακτήρισε σοβαρό ολίσθημα το γεγονός ότι το δικαστήριο προχώρησε στη μαρτυροποίηση κατηγορουμένων, παραβιάζοντας ευθέως τη ratio legis του 211Α του Κ.Ποιν.Δ. Είμαστε εξαιρετικά αντίθετοι στη μαρτυροποίηση κατηγοριουμένων –κατέληξε- ειδικά εκείνων των κατηγορουμένων που οι καταθέσεις τους χρησιμοποιούνται για να επιτευχθούν καταδίκες συγκατηγορουμένων τους.
Η εισαγγελέας, διευκρινίζοντας τη δική της θέση, είπε ότι η ίδια υπήρξε προσεκτική και ρώτησε μόνο για το ρόλο του αυτοκινήτου και όχι για το ποιος ήταν ο οδηγός. Θύμισε, δε, ότι στο πρώτο δικαστήριο ερωτήσεις στους κατηγορουμένους γίνονταν καιρό πριν τις απολογίες τους.
Ο Δ. Κουφοντίνας παρατήρησε πως «στην πρωτόδικη δίκη η συντριπτική πλειοψηφία των συνηγόρων υπεράσπισης αντιτάχθηκε σθεναρά –και πολύ ορθά έκανε- στη μαρτυροποίηση κατηγορουμένων. Επιπλέον, και συγκεκριμένοι κατηγορούμενοι, επικαλούμενοι το σύστημα ηθικών αξιών, αρνήθηκαν να απαντήσουν για συγκατηγορούμενους (σ.σ. αναφέρεται, προφανώς, στη σχετική τοποθέτηση του Β. Τζωρτζάτου, στη διάρκεια της απολογίας του). Αν τώρα έχουν γίνει παλινωδίες, αυτό δεν μας αφορά».
Ακολούθησε έντονο φραστικό επεισόδιο μεταξύ Ι. Μυλωνά και Δ. Κουφοντίνα. Ο Ι. Μυλωνάς ξεκίνησε λέγοντας ότι διαφωνεί ριζικά με την τοποθέτηση της Γ. Κούρτοβικ και ότι εδώ έχουμε μια νέα δίκη, που όλα εξετάζονται από την αρχή.
Δ. Κουφοντίνας: Προφανώς, αλλάζουν και τα συστήματα αξιών.
Ι. Μυλωνάς: Ευχαριστώ για τη διακοπή κ. Κουφοντίνα, θα συνεχίσω όμως. Να επισημάνω, όμως, κ. Κουφοντίνα, ότι η στάση σας είναι αντιφατική, γιατί ενώ από την αρχή έχετε πει, ότι εγώ δεν ασχολούμαι με τα νομικά, κάνω μόνο τις τοποθετήσεις μου…
Δ. Κουφοντίνας: Αυτό δεν πρόκειται να το δεχτώ. Εδώ εισάγονται πρωτοφανή ήθη, πρωτοφανέστατα για μια πολιτική δίκη. Να στρέφονται δικηγόροι της υπεράσπισης εναντίον κατηγορουμένων, κατά παράβαση κάθε ήθους, κάθε δεοντολογίας, κάθε ηθικής της υπεράσπισης!
Ι. Μυλωνάς: Δεν μπορώ να αποκλείσω το ενδεχόμενο στο διάστημα που έχει προηγηθεί να έχει εντρυφήσει και στα νομικά ο κ. Κουφοντίνας…
Πρόεδρος: Σας παρακαλώ κ. Μυλωνά…
Δ. Κουφοντίνας: Η στάση μου είναι πολύ συγκεκριμένη. Σε μία πολιτική δίκη, ένας πολιτικός κρατούμενος, ένας αγωνιστής, ένας επαναστάτης, σύμφωνα με την ιστορία, σύμφωνα με την παράδοση και τις αξίες της Αριστεράς, υποτάσσει τη νομική υπεράσπιση στην πολιτική υπεράσπιση. Προέχει η πολιτική υπεράσπιση. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ασχολούμαστε με τη νομική υπεράσπιση. Αλλά, υ-πο-τά-σσει. Αυτό είναι η αρχή, η ιστορία, η παράδοση, οι αξίες της επαναστατικής Αριστεράς. Αν κάποιοι δεν το γνωρίζουν, δικαίωμά τους. Αν θέλουν να αναλογιστούν αυτό, δικαίωμά τους. Αν νομίζουν ότι μπορούν να το κάνουν, δικαίωμά τους. Δεν μπορούν όμως να διαστρεβλώνουν, να παραγράφουν την Ιστορία, την παράδοση και αυτούς που τις υπερασπίζονται.
Πρόεδρος: Δεν μπορεί να επαναλαμβάνονται τέτοιες διακοπές. Γιατί θα βρεθώ στη δυσάρεστη θέση να σας αποβάλω από την αίθουσα.
Ι. Μυλωνάς: Τυχαίνει και ο ομιλών να διαβάζει Ιστορία και νομίζω ότι σε παλαιότερες υποθέσεις, σε άλλες συνθήκες, άλλες οργανώσεις βεβαίως είχαν ως κύριο μέλημά τους να προστατεύσουν τους συντρόφους τους, όταν κινδύνευαν από άδικες καταδίκες. Και είχαν και ως άλλο μέλημά τους, όταν κάποιοι άλλοι λέγαν ψέματα εις βάρος συντρόφων, αυτό να το καταγγέλλουν.
Δ. Κουφοντίνας: Δεν έχει καταγγελθεί η συνεργασία με το κράτος; Διαστρεβλώνουν με το χειρότερο τρόπο, κατά απαράδεκτο τρόπο…
Πρόεδρος: Σας παρακαλώ…
Δ. Κουφοντίνας: Οχι, δεν πρόκειται να δεχτώ τέτοιο πράγμα. Εχουν ακουστεί πάρα πολλά. Τα πράγματα πρέπει να μπουν στη θέση τους.
Πρόεδρος: Και το δικαστήριο δεν μπορεί να ανέχεται διακοπές που γίνονται έξω από τα δικονομικά πλαίσια.
Δ. Κουφοντίνας: Οποιαδήποτε τέτοια αναφορά θα έχει άμεση απάντηση. Και την απάντηση που ταιριάζει. Αρκετά. Φτάνει πια!
Ι. Μυλωνάς: Το χαμόγελό μου είναι η απάντηση…
Θ. Σερίφης: Γελάει κιόλας…
Πρόεδρος: Είπαμε, κύριε, υπάρχουν κάποια όρια…
Δ. Κουφοντίνας: Πρέπει να καταλαβαίνουν κάποιοι που βρίσκονται. Πρέπει να καταλαβαίνουν που προσφέρουν υπηρεσίες.
Ι. Μυλωνάς: Αυτοκριτική κάνει ο κ. Κουφοντίνας.
Δ. Κουφοντίνας: Ε, όχι! Εδώ, κάποιος συνήγορος στην πρώτη δίκη ανέφερε τι σημαίνει πολιτική δίκη. Ηταν απλώς λόγια. Δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει. Αρκετά! Το καταγγέλλω: κάποιοι προσφέρουν υπηρεσίες, κάπου συγκεκριμένα.
Ι. Μυλωνάς: Το ερώτημα είναι ποιοι είναι αυτοί…
Δ. Κουφοντίνας: Αρκετά! Σ’ αυτόν τον τόπο έχουν γίνει πολιτικές δίκες. Υπάρχει μια ηθική της πολιτικής υπεράσπισης, που την έχουν τιμήσει αγωνιστές.
Το δικαστήριο σηκώνεται και αρχίζει να αποχωρεί από την έδρα. Αρκετοί κατηγορούμενοι φωνάζουν οργισμένοι προς Ι. Μυλωνά. Ο Θωμάς Σερίφης πλησιάζει και του φωνάζει: «Εχεις καταλάβει πού βρίσκεσαι, μωρέ: Εχεις ξαμολύσει το βλάκα και μιλάει κάθε μέρα στις εφημερίδες και καρφώνει και δεν έχεις καταλάβει ακόμα πού είσαι;». Ο Ηρ. Κωστάρης, έξω φρενών, φωνάζει: «Εγώ από ποιον τα ‘φαγα τα ισόβια, ρε μ….νο; Προσπαθούμε να υπερασπιστούμε τις απόψεις μας και θα μας χαλάσει… Αντε!». Οι δικαστές κοντοστέκονται στην έξοδο και παρακολουθούν το σύνολο των κατηγορούμενων (πλην Τσελέντη) να «τα χώνουν» στον Μυλωνά και τον Τζωρτζάτο.
Μετά το διάλειμμα, ο πρόεδρος προσπαθεί να ηρεμήσει τα πράγματα, όμως ο Ι. Μυλωνάς, προς το τέλος της αγόρευσής του και αφού έχει υπερασπιστεί τη μαρτυροποίηση των κατηγορούμενων και ειδικά του Τσελέντη, ο οποίος –όπως είπε- διευκρίνισε το ζήτημα, εκφράζοντας αμφιβολίες για τη συμμετοχή του Τζωρτζάτου στην ενέργεια κατά Μομφεράτου-Ρουσέτη, επανέρχεται: Ο κ. Κουφοντίνας δεν τοποθετείται στα νομικά, με την εξαίρεση της προηγούμενης τοποθέτησής του…
Δ. Κουφοντίνας: Να σταματήσει οποιαδήποτε διαστρεβλωτική αναφορά σε μένα. Να σταματήσει. Θα πάρετε την απάντηση που σας αξίζει, αν συνεχίσετε.
Β. Τζωρτζάτος: Οσο συγκαταβατικός και να είμαι δεν είναι δυνατόν να αφήσω αναπάντητες προκλητικές ύβρεις εναντίον μου σε αυτήν την δίκη. Ειπώθηκε ότι ορισμένοι προσφέρουν υπηρεσίες στην εξουσία, με τελικό αποδέκτη το πρόσωπό μου. Το ποιοι είναι αυτοί που προσφέρουν υπηρεσίες στην εξουσία το δείχνει καθαρά μια απλή παρατήρηση. Είναι αυτοί που εδώ και τρία χρόνια κατήγγειλαν επανειλημμένα τα βασανιστήρια, τις κατασκευασμένες προανακριτικές, την άδικη πρωτοβάθμια δίκη ή μήπως αυτοί που αποσιωπούν αυτά τα εγκλήματά της εξουσίας, καλύπτοντάς τα πολιτικά με τη σιωπή τους; Αυτοί που σήμερα πια που όλος ο κόσμος, τα ‘χει συνειδητοποιήσει, αντί να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή καταγγελιών, όπως θα όφειλαν αν ήταν ειλικρινείς, στέργουν αναγκασμένοι από τα πράγματα να ψελλίσουν μια ουδέτερη κουβέντα. Που νομίζουν ότι μπορούν να αποκρύψουν αυτές τις ανεκτίμητες υπηρεσίες τους στην εξουσία πίσω από ένα θορυβώδες προπέτασμα από κορόνες περί ιστορικής πολιτικής δίκης, κενές περιεχομένου και ανώδυνες για την εξουσία. Επαναλαμβάνω για άλλη ακόμα μια φορά, ότι κάθε αιχμή εναντίον μου από οπουδήποτε θα παίρνει την απάντηση που του αξίζει.
Δ. Κουφοντίνας: Ο καθένας έχει δικαίωμα να αυτοεξευτελίζεται και να εξευτελίζει την ιστορία του. Εγώ βρίσκομαι εδώ για να υπερασπίσω την ιστορία της οργάνωσης, την ιστορία, την παράδοση και τις αξίες της επαναστατικής Αριστεράς. Και να διαφυλάξω τον ιστορικό πολιτικό χαρακτήρα αυτής της δίκης.
Χρ. Ξηρός: Για το ζήτημα της ενοχοποίησης των συγκατηγορούμενων, εγώ δεν μπορώ να σας πω και δεν γνωρίζω άλλωστε, αν είναι νομικά σωστό ή νομικά λάθος. Αυτά τα γνωρίζετε εσείς καλύτερα από εμένα, αλλά ξέρω με την απλή λογική ότι από τη στιγμή που ο νόμος δίνει ευεργετήματα σε όποιον καρφώνει, σε όποιον συνεργάζεται μάλλον, να το πω πιο σωστά, πιστεύω ότι του δίνει ένα έννομο συμφέρον για να βελτιώσει τη θέση του. Και γι’ αυτό το λόγο μόνο καθίσταται αναξιόπιστος. Οποιοσδήποτε, λοιπόν, κατά τη γνώμη μου, προσπαθεί να δώσει αξιοπιστία σ’ ένα τέτοιο προϊόν, σ’ ένα προϊόν συνεργασίας, πιστεύω ότι τουλάχιστον από τη λογική άποψη κάνει ατόπημα. Και αυτό το είπα και πολύ κομψά χτες στον κ. συνήγορο, που θέλει να πιστεύει ότι βρίσκεται στα έδρανα της υπεράσπισης, ενώ η πράξη του δείχνει κάτι άλλο. Και μόνο το γεγονός ότι συμπίπτει η άποψή του με της εισαγγελέα εμένα με προβληματίζει, δε χρειάζεται να ξέρω νομικά για να καταλάβω αν είναι ατόπημα ή όχι. Σήμερα, πάντως, μου λύθηκε μια απορία. Αν το κεφάλι του κ. Μυλωνά περιέχει τίποτ’ άλλο εκτός από εδάφια και παραγράφους. Εχει το θράσος να μας κάνει και υποδείξεις περί Ιστορίας!
Β. Τζωρτζάτος: κ. πρόεδρε, από την πρώτη δίκη ενοχλούμαι από τον κ. Σερίφη. Καθόμουνα εκεί, συνέχεια και εμένα ειδικά και το Γιωτόπουλο. Δε μπορώ να το καταλάβω. Ο,τι θέλει οποιοσδήποτε να πάρει το μικρόφωνο, ό,τι στοιχεία έχει εναντίον μου και να πει. Το να κάθονται και να αναπαράγουν τις κατασκευασμένες προανακριτικές δε λέει τίποτα. Ας πάρει το μικρόφωνο, ό,τι στοιχεία έχουν εναντίον μου να τα πούνε, τους το ‘χω πει εδώ και καιρό. Δε μπορεί να με ενοχλούνε συνέχεια.
Πρόεδρος: Τι ενοχλήσεις δέχεστε, κ. Τζωρτζάτο;
Τζωρτζάτος:…
Οταν μιλούσε ο Τζωρτζάτος, κάτι γύρισε και του είπε ο Θ. Σερίφης. Επειδή δεν ακούστηκε από το μικρόφωνο, ρωτήσαμε τον ίδιο και μας είπε ότι του είπε: «Δεν κάνω διάλογο με ρουφιάνους και ειδικά μέσω του δικαστηρίου».
Τι να σχολιάσεις τώρα; Ο κατήφορος δεν έχει τέλος. Το τελευταίο του Τζωρτζάτου, όσο γελοίο κι αν φαίνεται (θυμίζει κακομαθημένο παιδί του νηπιαγωγείου, που καρφώνει στο δάσκαλο το συμμαθητή του), είναι χαρακτηριστικό μιας αντίληψης και μιας κατάστασης. Ακόμα και ποινικοί κρατούμενοι λύνουν τις διαφορές τους μεταξύ τους, χωρίς να καταφεύγουν στις αρχές. Αυτός είναι ένας κώδικας των φυλακισμένων σ’ όλο τον κόσμο. Τι να πεις, λοιπόν, όταν βλέπεις πολιτικό κρατούμενο να συμπεριφέρεται έτσι; Τα υπόλοιπα δεν μας εξέπληξαν. Τα έχουμε προβλέψει και τα έχουμε σχολιάσει στο παρελθόν. Κωδικοποιημένα, λοιπόν, θυμίζουμε την ουσία:
Τα ψέματα: Οτι ο Κουφοντίνας δεν έχει καταγγείλει την Αντιτρομοκρατική, δεν έχει καταγγείλει τους συνεργαζόμενους. Τα έχει καταγγείλει κατ’ επανάληψη και στην πρώτη δίκη και σε συνεντεύξεις του, θέτοντάς μάλιστα στην πολιτική τους διάσταση (ως επεισόδια του ανειρήνευτου κοινωνικού πολέμου, ως συμπεριφορά του κράτους έναντι των πολιτικών του αντιπάλων).
Η λάσπη: Οικοδομείται με υλικό αυτά τα ψέματα και εκτοξεύεται κατά του Κουφοντίνα. Η Τζωρτζατειάδα συνεχίζει τη Βεζυρογλιάδα. Είναι ή δεν είναι αυτό προσφορά υπηρεσιών σε εκείνους που επιζητούν τέτοιες υπηρεσίες;
Η ρουφιανιά: Από τον Κουφοντίνα ζητείται να γίνει ρουφιάνος. Να περιγράψει αναλυτικά τις ενέργειες που φέρεται να έχει συμμετάσχει ο Τζωρτζάτος και να πει ποιοι συμμετείχαν και τι ρόλο έπαιζε ο καθένας. Στην αρχή του ζητούνταν –υποκριτικά- απλά να διαψεύσει τον Τσελέντη, πράγμα που είχε κάνει στην πρώτη δίκη. Τώρα, ξεφουρνίστηκε το πραγματικό αίτημα: Στην υπόθεση Μομφεράτου-Ρουσέτη να πει πως ο Τζωρτζάτος δεν συμμετείχε και πως ο Τσελέντης είναι αυτός που είχε τον πρώτο ρόλο στην εκτέλεση. Ζητούν, δηλαδή, από τον Κουφοντίνα να γίνει… Τσελέντης. Οπως γίνεται ο Τζωρτζάτος, γιατί βέβαια δεν έχει καμιά σημασία αν υποδεικνύει τον Τσελέντη ως εκτελεστή. Σημασία έχει ότι υπερασπίζεται τον εαυτό του υποδεικνύοντας κάποιον άλλο, όποιος κι αν είν’ αυτός. Θυμίζουμε ότι σε μία από τις περιβόητες συνεντεύξεις του, πριν την έναρξη της δίκης, έλεγε ότι αρχή της 17Ν ήταν να πυροβολούν όλα τα μέλη της εκ περιτροπής! Ηταν το ίδιο ακριβώς που είχε ισχυριστεί ο Τσελέντης στην πρώτη δίκη και όλοι μπορούμε να καταλάβουμε τι σημαίνει αυτό για πολλούς κατηγορούμενους.
Το ρήγμα: Ο Τζωρτζάτος έχει καταφέρει να είναι «μια κατηγορία μόνος του» κι αυτό λέει πολλά. Κατάφερε να στρέψει εναντίον του το σύνολο των πολιτικών κρατούμενων. Η στάση του Ηρ. Κωστάρη είναι το πιο εύγλωττο παράδειγμα. Γιατί ο Κωστάρης, αν ακολουθούσε τη λογική Τζωρτζάτου, αν αυτή η λογική μπορούσε έστω και ελάχιστα να σταθεί στο μυαλό ενός αριστερού, θα ήταν ο πρώτος που θα έπρεπε να ακολουθήσει το παράδειγμά του. Δεν το έκανε, όμως, και από την ημέρα που συνελήφθη προσπαθεί με αξιοπρέπεια να υπερασπιστεί τον εαυτό του, χωρίς να ζητά από κανένα (και ειδικά από τον Κουφοντίνα) να τον απαλλάξει. Ο Κωστάρης γνωρίζει πολύ καλά, ότι δεν δικαιούται να ζητήσει από τον Κουφοντίνα να αλλάξει τη στάση του και να δώσει πληροφορίες για τις ενέργειες της οργάνωσής του και τα πρόσωπα που πήραν ή δεν πήραν μέρος σ’ αυτές. Και βέβαια, αντιλαμβάνεται –όπως το αντιλαμβάνεται ο κοινός νους- ότι καμιά αξιοπιστία δεν θα είχε για το δικαστήριο ό,τι και να έλεγε ο Κουφοντίνας. Ας μας συγχωρήσει ο Κωστάρης γι’ αυτή την αναφορά στον ίδιο, όμως –όπως είπαμε- ανάμεσα στο σύνολο των κατηγορούμενων είναι το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα (χωρίς προανακριτική ομολογία και με μια ισόβια στην πλάτη του).
Στη συνέχεια της δίκης, ο πρόεδρος προσπάθησε να αναγνώσει την κατάθεση του μάρτυρα Δημητρόπουλου (υπόθεση Αγγελόπουλου), γεγονός που προκάλεσε την έκρηξη του Α. Κωνσταντάκη, ο οποίος δήλωσε πως ο μάρτυρας πρέπει να κληθεί να καταθέσει και αν αυτό δε γίνει ο ίδιος θα αποχωρήσει από τη δίκη. Ο Χρ. Ξηρός δήλωσε ότι, αν αποχωρήσει ο συνήγορός του, θα αποχωρήσει κι αυτός. Ο πρόεδρος κήρυξε το μεσημεριανό διάλειμμα και όταν ξανάρχισε η διαδικασία δεν διάβασε την κατάθεση Δημητρόπουλου. Συνέχισε με την ανάγνωση άλλων καταθέσεων, μαρτύρων που αποδεδειγμένα δεν βρέθηκαν ή έχουν πεθάνει.
