«Ξεκινάμε δυναμικά την υλοποίηση του νόμου-πλαισίου για τα ΑΕΙ, ο οποίος διευρύνει τους ορίζοντες των Πανεπιστημίων μας, εξασφαλίζοντάς τους απεριόριστες δυνατότητες ανάπτυξης, εξωστρέφειας, σύνδεσης με την κοινωνία. Η ανάδειξη των Συμβουλίων Διοίκησης είναι κομβική σε αυτή τη νέα πορεία, καθώς αυτά μπορούν να προσδώσουν στα ΑΕΙ μας περισσότερη συλλογικότητα, αποτελεσματικότητα, διαφάνεια στη διοίκηση, αλλά και να αξιοποιήσουν τα θεσμικά εργαλεία που έχουν πλέον στη διάθεσή τους, προς όφελος της ακαδημαϊκής κοινότητας και του κοινωνικού συνόλου. Στεκόμαστε αρωγοί σε αυτή την προσπάθεια και στηρίζουμε έμπρακτα τα Πανεπιστήμιά μας σε αυτή τη σημαντική αλλαγή σελίδας»: Νίκη Κεραμέως
Πανηγυρίζει η Κεραμέως γιατί υπογράφηκε η πρώτη Κοινή Υπουργική Απόφαση κατ’ εξουσιοδότηση του νόμου-πλαίσιο για τα ΑΕΙ (Ν. 4957/2022 «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και λοιπές διατάξεις»), με την οποία δίδεται το εναρκτήριο λάκτισμα για την υλοποίησή του.
Με την ΚΥΑ «καθορίζεται το ειδικότερο πλαίσιο της εκλογικής διαδικασίας των εσωτερικών μελών του Συμβουλίου Διοίκησης (ΣΔ) των ΑΕΙ, έκδοσης της προκήρυξης, υποβολής των υποψηφιοτήτων, εφαρμογής του συστήματος της ταξινομικής ψήφου, εκλογιμότητας των υποψηφίων, καταμέτρησης των ψήφων και ζητημάτων σχετικά με την εκλογή των εσωτερικών μελών του ΣΔ των ΑΕΙ».
Καλούνται δε τα πανεπιστημιακά ιδρύματα -10 τον αριθμό (Γεωπονικό, Πανεπιστήμια: Πειραιώς, Μακεδονίας, Ιωαννίνων, Δημοκρίτειο, Αιγαίου, Θεσσαλίας, Πελοποννήσου, το Πολυτεχνείο Κρήτης και το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο) – των οποίων η θητεία των Πρυτανικών Αρχών έληγε στις 31 Αυγούστου 2022, να προχωρήσουν στην προκήρυξη για την ανάδειξη των εσωτερικών μελών του ΣΔ, το αργότερο έως τις 22 του Αυγούστου.
Ετσι μπαίνουν μπροστά οι διαδικασίες για την υλοποίηση του εκτρωματικού νόμου-πλαίσιο, που παραδίδει το δημόσιο Πανεπιστήμιο κυριολεκτικά στην αγκαλιά της αγοράς, σημαντικό στοιχείο του οποίου είναι το Συμβούλιο Διοίκησης.
Σύμφωνα με το νόμο, το Συμβούλιο Διοίκησης είναι το υπερόργανο, που ασκεί τις διοικητικές, οικονομικές, διαχειριστικές και στρατηγικές αρμοδιότητες του νέου επιχειρηματικού πανεπιστήμιου.
Αποτελείται από 6 εσωτερικά μέλη που εκλέγονται από το σύνολο των μελών ΔΕΠ του ΑΕΙ (με ενιαίο ψηφοδέλτιο και ηλεκτρονική ψηφοφορία) και 5 επίλεκτα εξωτερικά μέλη που επιλέγονται από τα εσωτερικά μέλη, κατόπιν διεθνούς πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Τα εξωτερικά μέλη προέρχονται από καθηγητές Πανεπιστημίων της αλλοδαπής, φυσικά πρόσωπα με ευρεία αναγνώριση ή συμβολή στον πολιτισμό, τις τέχνες, τα γράμματα ή τις επιστήμες, την οικονομία ή την κοινωνία και εκπροσώπους διεθνών οργανισμών ή κοινωνικών εταίρων.
Ο δε Πρύτανης, που έως τώρα εκλεγόταν από το σύνολο των μελών ΔΕΠ του Πανεπιστήμιου, τώρα επιλέγεται μεταξύ των 6 ήδη εκλεγμένων εσωτερικών μελών, από τα 11 μέλη του Συμβουλίου, εκ των οποίων τα 5 θα είναι πρόσωπα εκτός ΑΕΙ. Μιλάμε για τη δημοκρατία στο απώγειό της!
Το Συμβούλιο Διοίκησης κυβερνά με τη βοήθεια γκαουλάιτερ, τον Εκτελεστικό Διευθυντή-μάνατζερ που επιλέγεται από το Συμβούλιο Διοίκησης και μπορεί να προέρχεται και από χώρο εκτός ΑΕΙ, ενώ η Σύγκλητος περιθωριοποιείται κανονικότατα (ασκεί κυρίως ακαδημαϊκές και ερευνητικές αρμοδιότητες, που και αυτές είναι αποδυναμωμένες, καθώς τον στρατηγικό σχεδιασμό έχει το παντοδύναμο Συμβούλιο).
Εκείνο που αναμένουμε, λοιπόν, από δω και μπρος είναι να δούμε στην πράξη την αντίδραση των νυν Πρυτανικών Αρχών των Πανεπιστημίων, πέρα από την αντίδραση του φοιτητικού κινήματος, που θα δούμε κυρίως από τον Σεπτέμβρη και που θα είναι και η κύρια δύναμη πυρός που θα αμφισβητήσει και τελικά θα ανατρέψει το νόμο.
Θυμίζουμε ότι ο νόμος Κεραμέως δέχθηκε τα ομαδικά πυρά των Συγκλήτων των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, ειδικά όσον αφορά τα Συμβούλια Διοίκησης. Οι δε Πρυτάνεις, στην τελευταία σύνοδό τους, είπαν στην υπουργό Παιδείας, με τον πιο κομψό τρόπο που αρμόζει στη θέση και το ρόλο τους, ως υψηλόβαθμου πανεπιστημιακού κατεστημένου, ότι ο νόμος δύσκολα θα «περπατήσει». Επικαλέστηκαν μάλιστα τη μεγάλη έλλειψη προσωπικού, η παρουσία του οποίου είναι απαραίτητη για να εφαρμοστούν οι διατάξεις του νόμου-πλαίσιο, τη σταθερή κρατική υποχρηματοδότηση των Ιδρυμάτων και την έλλειψη «οδικού χάρτη».
«Ιδού η Ρόδος λοιπόν, ιδού και το πήδημα». Τρόποι αντίδρασης σε αυτήν τη φάση της εκλογής των εσωτερικών μελών των ΣΔ υπάρχουν πολλοί. Π.χ. η μαζική αποχή από τις εκλογικές διαδικασίες, η άρνηση συμμετοχής στις υποψηφιότητες για εσωτερικά μέλη, η αποδυνάμωση της διαδικασίας σε περίπτωση που προστρέξουν κάποιοι «πρόθυμοι» να πάρουν μέρος στις εκλογές για εσωτερικά μέλη και ο στιγματισμός των επίορκων, κ.ά.
Γιούλα Γκεσούλη