Ο 32χρονος Νίκος Βαρδάκης είναι ο πρώτος νεκρός του αγώνα των κρατούμενων όλης της χώρας. Αφησε την τελευταία του πνοή την Πέμπτη, στην απομόνωση των φυλακών Γρεβενών. Είχε μεταχθεί στην Πάτρα όπου είχε δικαστήριο. Μολονότι είχε μπει στην απεργία πείνας, ξαναμεταφέρθηκε στα Γρεβενά. Με το γνωστό τρόπο: δεμένος πισθάγγωνα μέσα στην κλούβα. Εφτασε στα Γρεβενά σε κακό χάλι και τον έκλεισαν στην απομόνωση, όπως κάνουν με τους κρατούμενους μετά από μεταγωγή ή άδεια. Η κατάστασή του χειροτέρευσε. Τον μετέφεραν στο νοσοκομείο κι από εκεί του έδωσαν εξιτήριο, γιατί… δε δέχονται κρατούμενους. Τον ξαναέκλεισαν στην απομόνωση, όπου εξέπνευσε.
Ο θάνατος του Ν. Βαρδάκη αποκαλύπτει σε όλο της το αποκρουστικό μεγαλείο την κατάσταση που επικρατεί στις ελληνικές φυλακές. Μόνο ο όρος μεσαιωνικά κολαστήρια μπορεί να την περιγράψει. Και πάλι είναι λίγο, γιατί μόνο όποιος την έχει δει από κοντά μπορεί να την καταλάβει. Γι’ αυτό και φτάσαμε σ’ αυτό τον πρωτοφανή αγώνα. Περισσότεροι από 8.000 κρατούμενοι, σε σύνολο 12.000, συμμετείχαν στην αποχή συσσιτίου με την οποία ξεκίνησε η κινητοποίηση. Περισσότεροι από 5.500 έχουν προχωρήσει στο επόμενο βήμα, την απεργία πείνας, μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές (Πέμπτη βράδυ). Είναι η μεγαλύτερη απεργία πείνας που έχει γίνει ποτέ.
Και ποια ήταν η απάντηση της κυβέρνησης; Τις πρώτες μέρες έκανε πως δεν καταλάβαινε. Ο Χατζηγάκης μοίραζε δηλώσεις, σύμφωνα με τις οποίες δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, πέρα από τον υπερπληθυσμό κρατούμενων, που κι αυτό θα αντιμετωπιστεί μόλις ολοκληρωθεί το χτίσιμο νέων φυλακών! Αυτός και οι σύμβουλοί του πίστευαν πως όλα ήταν μια προπαγανδιστική φούσκα κάποιων κρατούμενων και κάποιων συμπαραστατών τους έξω από τη φυλακή.
Οταν είδαν την έκταση της συμμετοχής των κρατούμενων στην κινητοποίηση και τον πειθαρχημένο τρόπο με τον οποίο αυτή εκτυλισσόταν, άρχισαν να θορυβούνται. Και να αντιδρούν όχι με σκοπό να λύσουν προβλήματα, αλλά με σκοπό να κοροϊδέψουν τους κρατούμενους, να σκορπίσουν σύγχυση και απογοήτευση στις γραμμές τους, να σπάσει η κινητοποίηση και η κυβέρνηση να μην κάνει τίποτα.
Ο Χατζηγάκης δέχτηκε αντιπροσωπεία βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και ήταν όλοι μαζί… μια ωραία ατμόσφαιρα. Ούτε καταγγελίες ούτε άλλα τέτοια… άγρια. Πολιτισμένος κοινοβουλευτικός διάλογος και ανούσιες υποσχέσεις του υπουργού. Οταν είδε ότι κάτι πρέπει να παραχωρήσει, γιατί η κινητοποίηση φούντωνε αντί να εκτονώνεται, ο Χατζηγάκης θυμήθηκε το Κεντρικό Συμβούλιο Φυλακών και το έβαλε να συνεδριάσει και να του υποβάλει εισήγηση. Εισήγηση που ήταν έτοιμη από τα πριν. Και τι περιλάμβανε; Την ικανοποίηση μερικών δευτερευόντων αιτημάτων, τα οποία μάλιστα παρουσιάστηκαν και με διαστρεβλωμένο τρόπο, για να φαίνονται σημαντικά. Ο Χατζηγάκης έσπευσε να συναντηθεί με τον Παπούλια, για να δώσει το σχετικό σόου μπροστά στις κάμερες, πιστεύοντας ότι θα γίνει ο υπουργός που κατάφερε να λύσει ειρηνικά και συναινετικά τη μαζικότερη κινητοποίηση που έγινε στις ελληνικές φυλακές. Το μεσημέρι της ίδιας μέρας συναντήθηκε με την Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων (η οποία βέβαια δεν είναι εξουσιοδοτημένη να διαπραγματευθεί, αλλά να στηρίξει τα αιτήματα και να πάρει απαντήσεις, επί των οποίων οι ίδιοι οι κρατούμενοι θα αποφασίσουν) και ουσιαστικά επανέλαβε ως «δεσμεύσεις» τις εισηγήσεις του ΚΣΦ.
Οι κρατούμενοι δήλωσαν ότι οι «δεσμεύσεις» του υπουργού δεν τους ικανοποιούν και συνέχισαν την απεργία πείνας πιο μαζικά. Και τότε ο Χατζηγάκης άρχισε σαν γκεμπελίσκος να διαδίδει ότι ικανοποίησε τα 14 από τα 16 αιτήματα των κρατούμενων! Τρελοί είναι τότε αυτοί και συνεχίζουν την απεργία πείνας; Γιατί δεν πάει στις φυλακές να τους τα πει από κοντά; Γιατί αρνείται να συναντηθεί με αντιπροσωπεία κρατούμενων, μολονότι έχει λάβει σχετικό αίτημα; Γιατί απλούστατα δεν ικανοποιεί ούτε ένα από τα ουσιαστικά αιτήματα. Για παράδειγμα, οι όροι που βάζει για να ισχύσουν τα 3/5 στους κρατούμενους για υποθέσεις ναρκωτικών τους εξαιρούν σχεδόν όλους. Κι αυτή η κατηγορία κρατούμενων είναι πάνω από το 45% του συνόλου. Η εξαγορά των ποινών μέχρι 5 χρόνια είναι δώρο-άδωρο για τους αλλοδαπούς (και όχι μόνο) κρατούμενους, γιατί στις φυλακές δε βρίσκονται οι λεφτάδες αλλά άνθρωποι που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα. Οσο για τα υπόλοιπα, είναι απλώς υποσχέσεις που εύκολα παίρνονται πίσω.
Ας αφήσει τα κόλπα η κυβέρνηση. Κι εμείς όλοι ας κάνουμε πιο ενεργή την αλληλεγγύη μας στους κολασμένους των φυλακών.