Με επιστολή που υπογράφει η Υπεύθυνη Τμήματος Επικοινωνίας Μελίνα Σπαθάρη, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ) διαμαρτύρονται διότι «με λύπη και έκπληξη εντόπισαν πλήθος ανακριβειών» στο δημοσίευμα με τίτλο «Ισόβια η φυλάκιση στα στρατόπεδα συγκέντρωσης μεταναστών», που δημοσιεύτηκε στο προηγούμενο φύλλο της «Κόντρας», «σχετικά με το ρόλο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στα κέντρα κράτησης μεταναστών». Οπως γράφουν στην επιστολή, δεν μπήκαμε στον κόπο να δούμε «τις δημόσιες τοποθετήσεις και τις ενέργειές τους… σχηματίζοντας έτσι μια καθολικά λανθασμένη εικόνα για το ρόλο τους», γεγονός που πιστεύουν «δεν έγινε σκοπίμως αλλά από απροσεξία».
Γράφαμε στο άρθρο μας: «το βασικό γι’ αυτούς (σ.σ. για τους μετανάστες) δεν είναι οι συνθήκες κράτησης, αλλά η ίδια η φυλάκισή τους, την οποία θεωρούν (και είναι) άδικη. Για μια ακόμη φορά, έρχεται μια ΜΚΟ να βάλει το "τυράκι" κρύβοντας τη "φάκα". Να μιλήσει για τις συνθήκες κράτησης και όχι για την ίδια την ύπαρξη των στρατοπέδων συγκέντρωσης».
Αλήθεια, μίλησαν ποτέ οι ΓΧΣ για την ίδια την ύπαρξη των στρατοπέδων συγκέντρωσης μεταναστών; Ζήτησαν την κατάργησή τους; Οσο κι αν ψάξαμε στα κείμενά τους δεν βρήκαμε κάτι τέτοιο. Αντιπαραθέτουν τη συνέντευξη Τύπου που έδωσαν την 1.4.2014 με κεντρικό μήνυμα «Η Ελλάδα πρέπει να βάλει τέλος στη συστηματική και παρατεταμένη κράτηση μεταναστών», χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι αυτό επιβεβαιώνει την άποψή μας. Για την παρατεταμένη κράτηση μιλούν και όχι για την ύπαρξη των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Και μάλιστα, στην πολυσέλιδη έκθεσή τους, εστιάζουν την κριτική τους σε συγκεκριμένες ευάλωτες ομάδες (όπως οι ανήλικοι, οι ασθενείς και οι αιτούντες άσυλο) και όχι σ’ αυτή καθαυτή την ύπαρξη των στρατοπέδων συγκέντρωσης.
Το πιο σημαντικό, όμως, είναι άλλο. Αφορμή για το άρθρο μας (το οποίο δεν αναφερόταν τόσο στους ΓΧΣ όσο στο καθεστώς της επ’ αόριστο κράτησης που θεσπίζει η ελληνική κυβέρνηση) στάθηκε ολοσέλιδο πορτρέτο-αγιογραφία της γενικής διευθύντριας των ΓΧΣ Μαριέττας Προβοπούλου στη μεγαλύτερης κυκλοφορίας ελληνική εφημερίδα («Νέα Σαββατοκύριακο», 5-6.4.2014). Η επικεφαλής των ΓΧΣ εξηγεί: «Αυτό που μας ανησυχεί είναι η συστηματική, γενικευμένη, αδιάκριτη κράτηση μεταναστών, μεταξύ των οποίων είναι και αιτούντες άσυλο, ανήλικοι και άνθρωποι με σοβαρά ιατρικά και ψυχιατρικά προβλήματα». Δεν στρέφεται ενάντια στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, αλλά στον αδιάκριτο τρόπο που εγκλείονται σ’ αυτά οι μετανάστες. Ζητά, δηλαδή, για να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους, εξανθρωπισμό (!) των στρατοπέδων συγκέντρωσης.
Υπενθυμίζει και την εξοργιστική δήλωσή της στη «Γκάρντιαν»: «Το βασικό (σ.σ. η έμφαση δική μας) παράπονο των μεταναστών είναι ότι δεν τους αντιμετωπίζουν σαν ανθρώπους και ότι ζουν στην κόλαση». Είναι ακριβώς αυτή η διατύπωση που μας εξόργισε. Δεν είδαμε, όμως, να εξοργιστούν οι ΓΧΣ ως σύνολο από το συγκεκριμένο δημοσίευμα, να διαμαρτυρηθούν για ενδεχόμενη περικοπή των δηλώσεων της επικεφαλής τους, για στρεβλή παρουσίαση των θέσεών τους. Να υπενθυμίσουν ότι οι θέσεις τους δεν είναι αυτές αλλά κάποιες άλλες, οι οποίες περιλαμβάνονται στην έκθεσή τους. Ας μην μας περνάνε, όμως, για αφελείς. Ξέρουμε καλά πώς «δουλεύει» αυτό το σύστημα. Κάνουμε μια έκθεση, λέμε κάποια πράγματα, όμως στις δημόσιες παρεμβάσεις μας, αυτές που επικοινωνούνται στον πολύ κόσμο, πάμε μέχρις εκεί που ανέχεται το σύστημα, φτάνουμε μέχρι το επίπεδο της αστικής φιλανθρωπίας, διότι διαφορετικά αυτό το σύστημα θα μας ξεβράσει και θα πάψει να μας συντηρεί.
Η επιστολογράφος των ΓΧΣ σημειώνει επίσης, ότι «πιθανότατα δεν έπεσε στην αντίληψη του συντάκτη (της «Κόντρας») Δελτίο Τύπου που δημοσιεύθηκε και στάλθηκε παγκοσμίως από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στο σύνολο του Τύπου 5 ημέρες πριν τη δημοσίευση του συγκεκριμένου άρθρου, την Τρίτη 8/4 με τίτλο "Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καταγγέλλουν την απόφαση των ελληνικών αρχών για επ' αόριστον κράτηση των μεταναστών"». Πράγματι, δεν έπεσε στην αντίληψή μας αυτό το Δελτίο Τύπου των ΓΧΣ, διότι εκδόθηκε μια μέρα μετά τη συγγραφή του άρθρου μας, ενώ μνεία σ’ αυτό έγινε από την ΕφΣυν στις 10.4.14, όπως εκ των υστέρων διαπιστώσαμε. Μέχρι εκείνη τη στιγμή υπήρχε μούγκα στη στρούγκα. Εμείς πρωτογράψαμε για το θέμα στις 20 Μάρτη στην ιστοσελίδα μας και στις 22 Μάρτη στην έντυπη έκδοση της «Κόντρας». Οι ΓΧΣ έδωσαν συνέντευξη Τύπου την 1η Απρίλη. Και δεν είπαν κουβέντα για το τεράστιο αυτό θέμα. Γιατί άραγε; Το θεώρησαν ασήμαντο; Μούγκα και στο σύνολο του αστικού Τύπου. Μόνο όταν αντέδρασε το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες υπήρξαν και άλλες αντιδράσεις, μεταξύ των οποίων και των ΓΧΣ. Ισχυρίζονται οι ΓΧΣ ότι αντέδρασαν μόλις διαπίστωσαν «ότι η Ελληνική Αστυνομία έθεσε σε εφαρμογή την απόφαση του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου του Κράτους σε τουλάχιστον δύο κέντρα κράτησης στη βόρεια Ελλάδα». Ηταν γνωστό, όμως, ότι η Γνωμοδότηση του ΝΣΚ είχε γίνει αποδεκτή από τον υπουργό, άρα αποκτούσε ισχύ οιονεί νόμου. Ξέρουν, μήπως, οι ΓΧΣ ότι στο μεταξύ δεν υπήρξε εφαρμογή της σε κάποιο από τα άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης ή σε κάποιο από τα δεκάδες αστυνομικά τμήματα που στοιβάζουν στα κρατητήριά τους μετανάστες; Οχι βέβαια. Ας εξηγήσουν, λοιπόν, γιατί καθυστέρησαν σχεδόν είκοσι μέρες να αντιδράσουν, γιατί δεν είπαν τίποτα στη συνέντευξη Τύπου, γιατί δεν αναφέρει τίποτα η γενική τους διευθύντρια στο πορτρέτο-αγιογραφία που της έφτιαξαν τα «Νέα»; Εμείς, πάντως, θα τους αναγνωρίσουμε ότι αντέδρασαν, έστω και ετεροχρονισμένα.
Τέλος, οι ΓΧΣ διαμαρτύρονται διότι γράψαμε ότι «οι ΜΚΟ σαν τους ΓΧΣ κάνουν μπίζνες με το κράτος, γι’ αυτό τους αφήνει να μπαίνουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης» και διαβεβαιώνουν ότι «παρέχουν ανεξάρτητη ιατρική και ανθρωπιστική βοήθεια σε μετανάστες και πρόσφυγες σε κέντρα κράτησης μεταναστών από το 2008», ότι «τα προγράμματά τους για μετανάστες, πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο στηρίζονται αποκλειστικά σε χρηματοδοτήσεις ιδιωτών» και ότι «δεν έχουν λάβει την παραμικρή χρηματοδότηση από το Ελληνικό Κράτος και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων».
Για να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους, πρέπει να πούμε ότι οι ΓΧΣ την περίοδο 2000-2010 εισέπραξαν από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών 3.296.632 ευρώ και είναι η έκτη ΜΚΟ στην κατάταξη με τις χρηματοδοτήσεις. Από τον οικονομικό απολογισμό τους για το 2012 φαίνεται ότι το 97,9% των εσόδων τους προέρχεται από ιδιωτική χρηματοδότηση. Δεν αναφέρουν πώς ακριβώς κατανέμεται αυτή η χρηματοδότηση, όμως αναφέρουν ότι χρηματοδοτούνται από τα Ιδρύματα Νιάρχου, Αcmea, Λεβέντη, Μποδοσάκη και από μεγάλες καπιταλιστικές επιχειρήσεις όπως η Alpha Bank, η Εθνική, τα ΕΛΤΑ, η ΑΒ Βασιλόπουλος, η Intralot. Η αφρόκρεμα του εγκληματικού καπιταλισμού τους χρηματοδοτεί για να προσφέρουν ψευδαίσθηση ανακούφισης στα θύματά της. Αυτός άλλωστε (και όχι μόνο) είναι ο ρόλος των φιλανθρωπικού τύπου ΜΚΟ.
Ο χώρος δεν επιτρέπει να επεκταθούμε άλλο εδώ. Στην ηλεκτρονική έκδοση της «Κόντρας», όμως, θα γράψουμε πολλά και αναλυτικότατα. Και για το θέμα για το οποίο διαμαρτύρονται οι ΓΧΣ, και για το ρόλο των ΜΚΟ, και για τα προγράμματα των ΓΧΣ για μετανάστες και το πώς αυτά χρησιμοποιούνται στην ΕΕ, και για τη συγκεκριμένη ΜΚΟ και τη δράση της.