Η συντριπτική πλειοψηφία των ιδιωτικών εκπαιδευτικών (περίπου το 70%) θεωρεί ότι η εργασία στα μαγαζιά των εμπόρων της γνώσης δεν είναι ο παράδεισος, αλλά κυριολεκτικά ένα εργασιακό κάτεργο, που ευχαρίστως θα το εγκατέλειπε για να δουλέψει στη δημόσια εκπαίδευση ως αναπληρωτής/τρια, τριγυρνώντας με μια βαλίτσα ανά την Ελλάδα!
Το τελευταίο δεν έχει μικρό κόστος, καθώς, σύμφωνα με το νόμο Γαβρόγλου -Ν. 4589/2019, άρθρο 61- ο ιδιωτικός εκπαιδευτικός, που παραιτείται από την εργασία του (δεν απολύεται δηλαδή ή δεν χάνει τη δουλειά του γιατί έκλεισε το ιδιωτικό σχολείο), χάνει αυτομάτως και όλη την προϋπηρεσία του. Η πρόθεση αυτή των εκπαιδευτικών, από μόνη της, αποτελεί τρανή απόδειξη της μεγάλης δυσαρέσκειας των εργαζόμενων, της ασφυκτικής πίεσης που υφίστανται και των εργασιακών συνθηκών-γαλέρας που επικρατούν σε πάρα πολλά ιδιωτικά σχολεία.
Τούτο προκύπτει από την πανελλαδική έρευνα της ΟΙΕΛΕ «Επαγγελματική ικανοποίηση και οι εργασιακές συνθήκες των ιδιωτικών εκπαιδευτικών», που έγινε με τη συμμετοχή πάνω από 1.000 ιδιωτικών εκπαιδευτικών, με συμπλήρωση ανώνυμων ηλεκτρονικών ερωτηματολογίων (έγιναν αποδεκτές 815 πλήρεις και αξιόπιστες απαντήσεις, που αντιστοιχούν περίπου στο 10% των επισήμως δηλωμένων ιδιωτικών εκπαιδευτικών στο Myschool).
Στην αποτίμηση των ερευνητικών ευρημάτων αναφέρονται, μεταξύ άλλων:
- «Η απλήρωτη εργασία, κυρίως οι υπερωρίες και οι απογευματινές δράσεις, η έλλειψη οικονομικών κινήτρων (κι όλα αυτά σε περίοδο άνθησης στην ιδιωτική εκπαίδευση), ζητήματα αξιοκρατίας και εσωτερικής δημοκρατίας διαμορφώνουν χαμηλό ηθικό και επιφέρουν χαμηλό βαθμό επαγγελματικής ικανοποίησης. Από τα στοιχεία αυτά αιτιολογείται το φαινόμενο του Big Quit (σ.σ. μεγάλη παραίτηση) και στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης με εκατοντάδες ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς να αναζητούν άλλη επαγγελματική στέγη τα τελευταία χρόνια και τα ιδιωτικά σχολεία να αντιμετωπίζουν πλέον πρόβλημα εύρεσης ειδικοτήτων αιχμής (π.χ δάσκαλοι, καθηγητές πληροφορικής)».
- «Η απορρύθμιση της εποπτείας των ιδιωτικών σχολείων, ιδίως μετά την ψήφιση του Ν. 4713/2020 (γνωστός στην ιδιωτική εκπαίδευση ως «νόμος Κεραμέως»), έχει ενθαρρύνει μεγάλη μερίδα των ιδιοκτητών να παραβιάζουν την κείμενη εκπαιδευτική και εργατική νομοθεσία εκμεταλλευόμενοι, συν τοις άλλοις, την μειωμένη δυνατότητα ή ακόμη και την απροθυμία, σε κάποιες περιπτώσεις, Διευθύνσεων Εκπαίδευσης ή Επιθεωρήσεων να ασκήσουν τον εποπτικό τους ρόλο».
Στα ευρήματα της έρευνας αναφέρονται:
- Το 86% (περίπου οι 9 στους 10) των ιδιωτικών εκπαιδευτικών δηλώνει ότι δεν αμείβεται για το σύνολο της δουλειάς του, η οποία διαρκώς εντατικοποιείται.
Προκύπτει σαφώς ότι, όχι μόνο δεν δίδονται κίνητρα για την εργασία των εκπαιδευτικών, αλλά δεν αμείβεται καν η νόμιμη εργασία. Οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί απασχολούνται σημαντικά, πέραν του υποχρεωτικού 30ώρου, σε ποικίλες δραστηριότητες όπως: διαδικασία αξιολόγησης, open days, bazaars, προαιρετικές απογευματινές δράσεις, απογευματινές (διαδικτυακές) συνεδριάσεις συλλόγου, γενικές υπηρεσίες τηλεκπαίδευσης σε ώρες εκτός σχολείου κ.α. Σε συντριπτικό ποσοστό (περίπου 86%) οι παραπάνω επιβαρύνσεις στον χρόνο εργασίας, λαμβάνουν χώρα χωρίς την καταβολή της ανάλογης υπερωριακής απασχόλησης ή της νόμιμης αμοιβής (απογευματινές δραστηριότητες).
- Το 66% (περίπου οι 7 στους 10) δηλώνει ότι δεν είναι ικανοποιημένο από τη θητεία του στο ιδιωτικό σχολείο που εργάζεται, ενώ το 68% (περίπου 7 στους 10) θα αναζητούσε διέξοδο ως αναπληρωτής/τρια στη δημόσια εκπαίδευση.
- Το 62% θεωρεί ότι η επιλογή Διευθυντών, Υποδιευθυντών, Προϊσταμένων γίνεται χωρίς διαφάνεια και αντικειμενικά κριτήρια (σ.σ. κοντολογίς, είναι τα τσιράκια των σχολαρχών). Το 58% δηλώνει ότι ο Σύλλογος Διδασκόντων δεν λειτουργεί σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, αυτόνομα, αλλά κατόπιν πιέσεων.
- Οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα και την αξία διαδικασιών, όπως αυτή της αξιολόγησης ή των εργαστηρίων δεξιοτήτων, καθώς βαίνουν εις βάρος του παιδαγωγικού χρόνου και της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης (μόνο το 18% θεωρεί ότι θα συμβάλλει στη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου).
Σημειώνουμε ότι και αυτό το εύρημα είναι αποκαλυπτικό, επειδή στα ιδιωτικά σχολεία, λόγω της τρομοκρατίας και του φόβου της απόλυσης, πραγματοποιούνται οι διαδικασίες της «αξιολόγησης» Κεραμέως. Οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί στέκονται στον τεράστιο φόρτο εργασίας που τους έχει προσθέσει, στην απίστευτη γραφειοκρατική διαδικασία, επειδή οι ίδιοι ζουν πάντα με τον φόβο της τιμωρίας, της απόλυσης, νιώθουν δηλαδή στο πετσί τους τον ουσιαστικό σκοπό της «αξιολόγησης».
- Σκόνη γίνονται και τα πυροτεχνήματα της Κεραμέως για τα «Εργαστήρια Δεξιοτήτων», αφού μόνο το 21% βλέπει «θετικά» αυτήν τη ρύθμιση.
Σημειώνουμε ότι τα «Εργαστήρια Δεξιοτήτων» αποτελούν ουσιαστικά υποχρεωτική εφαρμογή των παλιών «καινοτόμων προγραμμάτων», εμπλουτισμένων με κάποιες νέες θεματικές ενότητες (π.χ. διατροφή, οδική ασφάλεια, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, περιβάλλον, πολιτιστική κληρονομιά, ανθρώπινα δικαιώματα, επιχειρηματικότητα, κ.λπ.) και των «δεξιοτήτων τεχνολογίας και επιστήμης». Εντάσσονται στη λογική του σχολείου των δεξιοτήτων και όχι της γενικής και ολόπλευσης μόρφωσης, του ευέλικτου σχολείου της αγοράς και αποτελούν κριτήρια για την εφαρμογή της αξιολόγησης.
ΥΓ. Θυμίζουμε ότι ο νόμος-έκτρωμα της Κεραμέως για την ιδιωτική εκπαίδευση μετατρέπει τους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς κυριολεκτικά σε είλωτες και χαρίζει μεγάλα «δώρα» στους σχολάρχες.
Σύμφωνα με αυτόν:
1. Η «εποπτεία» της ιδιωτικής εκπαίδευσης παραμένει στο υπουργείο Παιδείας, αλλά οι συμβάσεις των εκπαιδευτικών εντάσσονται στο εργατικό δίκαιο.
Πρόκειται ουσιαστικά για τυπική «εποπτεία». Οι σχολάρχες έχουν το ελεύθερο να παραβιάζουν τα πάντα και τύποις να τηρούν το ωρολόγιο πρόγραμμα του υπουργείου Παιδείας. Σηματοδοτεί την απελεύθερωση των απολύσεων.
2. Οι εκπαιδευτικοί προσλαμβάνονται με συμβάσεις αορίστου χρόνου. Καταργούνται οι συμβάσεις διετίας.
Καμιά εξασφάλιση δεν έχουν οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί με αυτήν τη ρύθμιση. Οι μνημονιακοί νόμοι έχουν δώσει το δικαίωμα στους εργοδότες να μην τους καταβάλλουν καμιά αποζημίωση όταν τους απολύουν μετά από ένα χρόνο δουλειάς και ακόμα χειρότερα όταν τους απολύουν μετά από δυο μήνες.
3. Δίνεται η δυνατότητα στους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς να εργάζονται σε πρόσθετες εκπαιδευτικές δραστηριότητες μετά το πέρας του (υποχρεωτικού ή διευρυμένου) ωραρίου με πρόσθετη αμοιβή.
4. Δίνεται η δυνατότητα στους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς να εργάζονται παράλληλα σε κέντρα ξένων γλωσσών και άλλους φορείς εκπαίδευσης με πρόσθετη αμοιβή.
5. Δίνεται η δυνατότητα στους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς να εργάζονται με πρόσθετη αμοιβή σε δραστηριότητες της σχολικής μονάδας και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού (και όχι μόνο μέχρι 30 Ιουνίου).
Οι ρυθμίσεις 3, 4, 5 στην ουσία προσφέρουν μεγάλες αβάντες στους σχολάρχες και δεν είναι προς όφελος των εκπαιδευτικών. Οι εκπαιδευτικοί εκβιάζονται με το φόβο της απόλυσης ώστε να περιορίζονται στους πενιχρούς μισθούς τους και να μη διεκδικούν αυξήσεις, να γίνονται «ευέλικτοι», υποκύπτοντας στις ορέξεις των εργοδοτών για αύξηση της κερδοφορίας τους. Να δέχονται δουλικά την εργασία και πέραν του ωραρίου, την εργασία και τα καλοκαίρια με υποτυπώδεις απολαβές και «συμφωνίες κάτω από το τραπέζι».
6. Δίνεται η δυνατότητα περιορισμού του ωραρίου του εκπαιδευτικού.
Τα περί «κατόπιν αίτησης του εκπαιδευτικού» ή «μη συμπλήρωσης του ωραρίου του διοριστηρίου» είναι μόνο για τα μάτια. Οι κέρβεροι-εργοδότες, υπό τον φόβο της απόλυσης, μπορούν να τους μειώνουν το ωράριο -ειδικά αυτών με πολλά χρόνια υπηρεσίας- και να προσλαμβάνουν νεότερους και φθηνότερους προς συμπλήρωση ωραρίου.
7. Παρέχεται «ευελιξία» στα ιδιωτικά σχολεία να διαμορφώνουν διευρυμένο ωρολόγιο πρόγραμμα (επιπλέον του υποχρεωτικού ΥΠΑΙΘ) και να προσθέτουν εκπαιδευτικές και άλλες δραστηριότητες στις δράσεις, εκτός ωρών και ημερών λειτουργίας των σχολείων.
Καταργείται δηλαδή και η στοιχειώδης υποχρέωση των ιδιωτικών σχολείων να δηλώνουν στις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης τις επιπλέον αυτές «δραστηριότητες», καθώς και τους εκπαιδευτικούς που απασχολούνται σε αυτές, ώστε να υπάρχει στοιχειώδης έλεγχος.
8. Αξιολόγηση σχολικής μονάδας, εκπαιδευτικού έργου και εκπαιδευτικών (κατ’ αναλογία κριτηρίων δημόσιου σχολείου).
Γιούλα Γκεσούλη