COP24 – Τα αγκάθια στην… παράταση: Eνα ακόμα υποκριτικό ευχολόγιο

Τελικά, οι 196 χώρες που πήραν μέρος στην 24η διάσκεψη του OHE για το κλίμα (COP24), στο Κατοβίτσε της Πολωνίας, κατόρθωσαν να συμφωνήσουν το περασμένο Σαββατόβραδο, ότι θα πρέπει να κάνουν κάποια βήματα για να εφαρμόσουν τη συμφωνία του Παρισιού, που υπογράφηκε το 2015.
 
Η διάσκεψη περιορίστηκε στο να «καλωσορίσει» την έκθεση των επιστημόνων του ΟΗΕ, που προειδοποιεί ότι η ανθρωπότητα έχει μόλις 12 χρόνια διορία για να εμποδίσει την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη πάνω από 1.5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με τα προ-βιομηχανικά επίπεδα, διαφορετικά θα υποφέρει από τις επιπτώσεις της (πλημμύρες, αφόρητοι καύσωνες, λειψυδρία). Τα τρανταχτά στοιχεία της έκθεσης του Διακυβερνητικού Πάνελ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) δεν έπεισαν τις ΗΠΑ, τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία, κι έτσι όλοι αρκέστηκαν στο πώς θα εφαρμοστεί η συμφωνία του Παρισιού, σύμφωνα με την οποία η αύξηση της θερμοκρασία δε θα πρέπει να υπερβεί τους 2 βαθμούς.
 
Οι υπουργοί περιορίστηκαν σε ένα δισέλιδο κείμενο (https://cop24.gov.pl/fileadmin/user_upload/Ministerial_Katowice_Declaration_on_Forests_for_Climate_OFFICIAL_ENG.pdf), με το οποίο υποσχέθηκαν να επιταχύνουν τα βήματα για την εξασφάλιση της προστασίας των δασών, σύμφωνα με τη συμφωνία του Παρισιού, και να ενθαρρύνουν την επιστημονική κοινότητα να… ερευνά, αλλά και τις πόλεις, περιοχές, επιχειρήσεις και επενδυτές, να υλοποιήσουν τις όποιες δεσμεύσεις έχουν αναλάβει!
 
Δύσκολα θέματα, όπως το πώς θα γίνονται οι μετρήσεις των μειώσεων των εκπομπών ρύπων, έτσι ώστε να αποφευχθούν οι διπλοκαταγραφές, καθώς και το πώς θα χρηματοδοτηθούν οι φτωχές χώρες, αναβλήθηκαν για τα επόμενα χρόνια. Ο κίνδυνος για διπλοκαταγραφές προκύπτει από την πώληση δικαιωμάτων ρύπανσης, που έχει μετατραπεί σε διακρατικό και διεπιχειρησιακό εμπόριο εδώ και μία εικοσαετία.
 
Oπως είχαμε ξαναγράψει από αυτές εδώ τις στήλες (βλ. https://www.eksegersi.gr/issue/700/Περιβάλλον/17606.Καταρρέει-το-εμπόριο-ρύπων), το εμπόριο ρύπων καθιερώθηκε με το πρωτόκολλο του Κιότο (το Νοέμβρη του 1997) και έκτοτε πλασάρεται σαν μία φτηνή και αποτελεσματική μέθοδος για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2), που σύμφωνα με το πρωτόκολλο του Κιότο έπρεπε να μειωθούν μέχρι το 2012 σε επίπεδα 5.2% κάτω από αυτά της δεκαετίας του ’90. Η μείωση αποδείχτηκε τόσο… αποτελεσματική, που από την εφαρμογή της μέχρι το 2008 (δηλαδή πριν από το ξέσπασμα της τελευταίας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης), οι εκπομπές CO2 αυξήθηκαν περισσότερο από 40%, ενώ η παγκόσμια συγκέντρωση ανήλθε σε επίπεδα πρωτοφανή για την ιστορία του πλανήτη!
 
Καθώς δε το πρωτόκολλο του Κιότο δεν επικυρώθηκε ποτέ από τις μεγαλύτερες χώρες-ρυπαντές (όπως οι ΗΠΑ), ούτε απαιτούσε μειώσεις ρύπων από άλλες χώρες με ραγδαία βιομηχανική ανάπτυξη (όπως η Ινδία και η Κίνα), με το αιτιολογικό ότι είναι «αναπτυσσόμενες» και όχι «ανεπτυγμένες», επόμενο ήταν το εμπόριο ρύπων να κυριαρχήσει στην Ευρώπη, με το ευρωπαϊκό εμπόριο ρύπων ν’ αποτελεί το 73% του παγκόσμιου εμπορίου ρύπων διοξειδίου του άνθρακα, αξίας 92.4 δισ. ευρώ το 2008!
 
Τα χρόνια της κρίσης ήταν φυσικό να μειωθούν και οι εκπομπές ρύπων, αφού περιορίστηκε η βιομηχανική παραγωγή. Το εμπόριο εξακολουθούσε να παραμένει σταθερό, με αποτέλεσμα το 20% των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων να είναι προϊόν αγοραπωλησίας!
 
Με τον τρόπο αυτό, μία βιομηχανία σε μία χώρα αγοράζει το δικαίωμα να ρυπαίνει περισσότερο από το επιτρεπόμενο όριο, από μία βιομηχανία σε μία άλλη χώρα, η οποία ρυπαίνει λιγότερο από το επιτρεπόμενο όριο. Είναι δηλαδή ένα… συγχωροχάρτι, όπως το είχε αποκαλέσει ένας επιστήμονας με κύρος ανάμεσα στους κλιματολόγους, γιατί ήταν από τους πρώτους  που προειδοποιούσαν για την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη λόγω της αύξησης των εκπομπών αερίων, εξ αιτίας της βιομηχανικής ανάπτυξης την δεκαετία του ’80: ο Τζέιμς Χάνσεν, που αποκαλείται «παππούς της παγκόσμιας υπερθέρμανσης».
 
Αν λοιπόν η βιομηχανία που έχει αγοράσει δικαιώματα ρύπανσης, προχωρήσει σε μειώσεις, τότε μπορεί οι μειώσεις αυτές να καταγραφούν και σε αυτήν αλλά και στη βιομηχανία που της πούλησε το δικαίωμα να ρυπάνει. Αυτό φαίνεται ότι επιχείρησε να περάσει η Βραζιλία, η οποία με τη νέα κυβέρνηση του φασίστα Μπολσονάρου, που θα αναλάβει από τις αρχές του νέου χρόνου, πιθανώς να αποτραβηχτεί από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα.
 
Εκτός από το εμπόριο ρύπων, υπάρχει ένας ακόμα παράγοντας που καθορίζει το βαθμό που ρυπαίνει η κάθε χώρα. Η ραγδαία ανάπτυξη της παραγωγής σε χώρες της Ανατολής (όπως η Ινδία και η Κίνα) οδήγησε στο φαινόμενο, πολλά καταναλωτικά προϊόντα που παράγονται στις χώρες αυτές να μην  παράγονται για να καταναλωθούν εκεί, αλλά για να καταναλωθούν στις αναπτυγμένες χώρες της Δύσης. Με τον τρόπο αυτό, οι δυτικές χώρες μείωσαν τις εκπομπές ρύπων, μεταφέροντάς τες ουσιαστικά στις χώρες της Ανατολής. Για παράδειγμα, η Βρετανία μείωσε τις εκπομπές CO2 κατά 27% από το 1990 μέχρι το 2014, σύμφωνα με το βρετανικό ινστιτούτο Carbon Brief, που διευθύνει πρώην δημοσιογράφος του βρετανικού Guardian (βλ. https://www.carbonbrief.org/mapped-worlds-largest-co2-importers-exporters). Πάνω από το μισό της μείωσης αυτής, όμως, προέρχεται από το γεγονός που περιγράφηκε παραπάνω. Αν η παραγωγή δεν είχε μεταφερθεί στην Ανατολή, τότε η μείωση των ρύπων θα ήταν 11%. Το ίδιο ισχύει και για τις ΗΠΑ. Οι εκπομπές της αμερικάνικης παραγωγής μειώθηκαν κατά 9% σε σχέση με το 1990, ενώ οι εκπομπές λόγω της κατανάλωσης διπλασιάστηκαν. Ακόμα μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των εκπομπών λόγω της ντόπιας παραγωγής και των εκπομπών λόγω της κατανάλωσης εμπορευμάτων που παράχθηκαν σε άλλες χώρες, υπάρχει στην Ελβετία. Εκεί οι εκπομπές της παραγωγής μειώθηκαν κατά 11%, ενώ οι εκπομπές της κατανάλωσης αυξήθηκαν κατά 44% το 2014 σε σχέση με το 1990!
 
Ξέρετε πόσο αυξήθηκαν οι εκπομπές ρύπων από την Κίνα; 430%! Εκεί αυξήθηκαν ταυτόχρονα και οι εκπομπές ρύπων λόγω της κατανάλωσης (400%). Αντίστοιχα, στην Ινδία, οι εκπομπές ρύπων αυξήθηκαν κατά 349% λόγω της παραγωγής και  κατά 319% λόγω της κατανάλωσης!
 
Με τους παραπάνω τρόπους το περιβάλλον συνεχίζει να μολύνεται και οι χώρες της Δύσης να… καμαρώνουν για τη μείωση των εκπομπών ρύπων. Η διάσκεψη του Κατοβίτσε δεν ήταν παρά η φυσική συνέχεια όλων των προηγούμενων διασκέψεων για την κλιματική αλλαγή. Μετά από το ναυάγιο της Κοπεγχάγης (2009), ακόμα και η παραμικρή «συμφωνία» παρουσιάζεται ως «επιτυχία» και το μπαλάκι πετιέται στην επόμενη διάσκεψη που πλέον έχει καταντήσει κάτι σαν την «παγκόσμια μέρα» του περιβάλλοντος, του παιδιού ή του… χαρτιού τουαλέτας! Κάθε τι έχει την «παγκόσμια μέρα» του. Να μην έχει και το περιβάλλον την ετήσια παγκόσμια διάσκεψή του; Τι σόι πολιτισμό θα είχαμε στον πλανήτη; Οσο για την προστασία του πλανήτη, αυτή μπορεί να περιμένει! Για τον καπιταλισμό μείζον είναι το μέγιστο κέρδος και όχι το περιβάλλον.