♦ ΙΣΡΑΕΛ ΑΝΤΡΙΑΝ ΚΑΕΤΑΝΟ
Το χρονικό μιας απόδρασης
Μια ιστορία τρόμου και επιβίωσης στα χρόνια της στρατιωτικής δικτατορίας που επιβλήθηκε στην Αργεντινή το 1976, όταν ο στρατηγός Βιντέλα και μια ομάδα στρατιωτικών ανέτρεψαν τον Χουάν Περόν. Η θητεία της χούντας έληξε το 1983 μετά την ήττα της στα Φώκλαντ, αφήνοντας πίσω της 30.000 αγνοούμενους, πέραν των «νομίμων» θανάτων και συλλήψεων. Από τους 30.000 απαχθέντες αγνοούμενους μόνο για τους 10.000 έγινε γνωστός ο τρόπος του θανάτου τους. Για τους υπόλοιπους δεν έχει χυθεί ακόμα φως, ενώ εκατοντάδες παιδιά που γεννήθηκαν στα μυστικά κρατητήρια αρπάχτηκαν και υιοθετήθηκαν με μυστικά ονόματα από οικογένειες στρατιωτικών.
Σ’ αυτό τον τεράστιο αριθμό αγνοούμενων υπήρξαν μόνο δυο δραπετεύσεις. Αυτή η ταινία διηγείται την μια απ’ αυτές. Πρόκειται για τη σύλληψη του τερματοφύλακα της Αλμάγρο, ο οποίος χωρίς να έχει καμιά ενεργή πολιτική δραστηριότητα απήχθη το 1977 και οδηγήθηκε στο κολαστήριο της Σέρα Μανσιόν (μιας παλιάς έπαυλης), όπου για τέσσερις μήνες έζησε μαζί με άλλους έναν εφιάλτη ατελείωτων σωματικών και πνευματικών βασανιστηρίων και ταπεινώσεων. Μπροστά στο φάσμα μιας εντελώς ορατής επαπειλούμενης εκτέλεσης, τέσσερις από αυτούς δραπετεύουν ένα βράδυ ολόγυμνοι και καταφέρνουν να σωθούν, περνώντας με διάφορους τρόπους στο εξωτερικό για να καταθέσουν αργότερα, το 1985, εναντίον του στρατιωτικού καθεστώτος.
Ολοι οι χαρακτήρες της ταινίας ήταν υπαρκτά πρόσωπα. Ενας μάλιστα ερμηνεύει ένα μικρό ρόλο. Είναι αλήθεια ότι η ταινία αποφεύγει τον απόλυτο τρόμο, την ψυχολογική εξόντωση και το θρίλερ επιβίωσης μιας ομάδας αντι-ηρώων. Επιλέγει να διηγηθεί απλώς μια ιστορία και μεις θα συμφωνήσουμε με τον σκηνοθέτη στο ότι «οι ιστορίες αυτές πρέπει να λέγονται».
♦ ΜΑΡΓΚEΡΙΤΕ ΦΟΝ ΤΡΟΤΑ
Είμαι η άλλη γυναίκα
Πιστή στις παροδόσεις της γερμανικής κινηματογραφίας, αποστασιοποιημένη, κομψή και στιλιζαρισμένη η τελευταία ταινία της Μ. Φον Τρότα διηγείται την ιστορία μιας γυναίκας με σχιζοειδή προσωπικότητα. Επιτυχημένη δικηγόρος την ημέρα, πόρνη το βράδυ, ανασφαλής και υπάκουη κόρη του πατέρα της, η ηρωΐδα της ταινίας είναι στην πραγματικότητα θύμα μιας δυσλειτουργικής αστικής οικογένειας με πολλά κρυφά μυστικά και περίεργες εξαρτήσεις. Το My hurt belongs to daddy, που τραγουδούσε κάποτε η Monroe, εδώ συμβαίνει κυριολεκτικά, αφού ο πατέρας της είναι ο μόνος άνδρας που πραγματικά αγαπά. Σταδιακά εκείνος και ο επίδοξος εραστής που την ερωτεύεται και προσπαθεί να τη βοηθήσει εμπλέκονται σ’ έναν αγώνα δρόμου για την κατάκτησή της. Ομως η δική της απώτερη επιθυμία είναι να την αποδεχτούν όπως είναι.
Το σενάριο της ταινίας υπογράφει ο σεναριογράφος του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, Peter Marthesheiner, γνωστότερος από το έπος «Berlin Alexanderplatz».
Η Φον Τρότα καταφέρνει να ιντριγκάρει το θεατή οδηγώντας τον στη διερεύνηση των πολλαπλών προσωπείων της ηρωίδας, όμως μη φανταστείτε ότι θα δείτε κάτι το ανατρεπτικό και προκλητικό. Σ’ αυτού του είδους τη θεματολογία κάποιοι άλλοι όπως ο Clαude Chabrol έχουν «μιλήσει» με μεγαλύτερες αξιώσεις.
♦ ΙΡΓΟΥΪΝ ΓΟΥΙΝΚΛΕΡ
Οι σημαδεμένοι
Η περιέργεια και ο σκηνοθέτης, το όνομα του οποίου έχει συνδεθεί με προοδευτικές στιγμές του αμερικάνικου σινεμά, μας ώθησε να δούμε αυτή την ταινία, την πρώτη που αναφέρεται στο πόλεμο του Ιράκ. Μέσα από το δρόμο τεσσάρων στρατιωτών που επέζησαν του πολέμου και επέστρεψαν στις ΗΠΑ επιχειρείται να δικαιολογηθούν τα αδικαιολόγητα. Φτηνός συναισθηματισμός, ακόμα πιο φτηνές απολογίες και πολλά «ναι μεν, αλλά» επιστρατεύονται για να συμφιλιώσουν τους Αμερικάνους με τον πιο άδικο πόλεμο στην ιστορία των ΗΠΑ μετά το Βιετνάμ. Η ταινία είναι τόσο ηλίθια από κάθε άποψη, ώστε παρότι απηχεί τις ανησυχίες για τη σκοπιμότητα αυτού του πολέμου και προβάλλει τις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης, πραγματικά απευθύνεται σε αμερικανάκια. Ο μόνος λόγος που γράφουμε αυτές τις γραμμές είναι για να αποτρέψουμε όποιον υπήρχε έστω και μικρή πιθανότητα να παρασυρθεί και να σπεύσει να τη δει.
Ελένη Σταματίου
