Μέρα με τη μέρα, τα πράγματα ξεκαθαρίζουν περισσότερο. Στην αρχή, μας έλεγαν ότι δεν πρόκειται για κρίση, αλλά για κάποια προβλήματα της αμερικάνικης οικονομίας. Υστερα, μας είπαν πως ναι μεν στην Αμερική υπάρχει κρίση, αλλά αυτή δεν πρόκειται να περάσει τον Ατλαντικό, διότι η ευρωπαϊκή οικονομία είναι θωρακισμένη. Στο τέλος, κατέληξαν να μας λένε ότι η κρίση αφορά μόνο τη χρηματοπιστωτική σφαίρα και όχι την πραγματική οικονομία.
Ενα προς ένα τα ιδεολογήματά τους κατέρρευσαν. Μέσα σε ελάχιστες εβδομάδες αναγκάστηκαν να παραδεχτούν ότι η κρίση είναι παγκόσμια και πως αφορά το σύνολο της οικονομίας και όχι μόνο μερικές τράπεζες που «ξανοίχτηκαν».
Οι τελευταίοι που επιμένουν στα παραμύθια περί ασφάλειας είναι ο Καραμανλής με τον Αλογοσκούφη, που τρέμει το φυλλοκάρδι τους μη τυχόν και επικρατήσει πανικός και τους πάρει και τους σηκώσει όλους μαζί. Επειδή, όμως, δεν υπάρχει ούτε ένας νοήμων άνθρωπος που να πιστεύει αυτά τα παραμύθια (άλλο αν αρκετοί νοήμονες είναι στο κόλπο και καταβάλλουν κι αυτοί τον «οβολό» τους για το παραμύθιασμα του πόπολου), δεν αξίζει τον κόπο ν’ ασχοληθούμε με τα καθησυχαστικά τους σόου.
Τα χειρότερα δεν τα ‘χουμε δει ακόμα. Θα δούμε την ανεργία να θερίζει, την ακρίβεια να κάνει θραύση, τη λιτότητα να εξαφανίζει κάθε ίχνος κοινωνικής πολιτικής. Θα δούμε τα μεροκάματα να παραμένουν καθηλωμένα, τους φόρους να τραβούν την ανηφόρα, τις εργασιακές σχέσεις να γίνονται λάστιχο.
Το μόνο που δεν πρόκειται να δούμε είναι το σύστημα να καταρρέει από μόνο του. Οπως κάθε ζωντανός οργανισμός, το καπιταλιστικό σύστημα διαθέτει το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Διαθέτει ακόμη τα πολιτικά εργαλεία για να διαχειρίζεται τη ζωή του. Διαθέτει κράτος και πολιτικές δυνάμεις ικανές να το διαχειριστούν. Πώς; Οπως πράττουν οι πολιτικές ηγεσίες σε όλο τον ιμπεριαλιστικό κόσμο: αδειάζοντας τα κρατικά ταμεία για να στηρίξουν τα κέρδη του χρηματιστικού κεφάλαιου. Γεγονός που θα έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις, καταστροφικές για τους εργαζόμενους. Την επόμενη φάση την ξέρουμε ήδη: επειδή η «πίτα» μίκρυνε, πρέπει και το ζωνάρι να σφίξουμε και ιδιαίτερες απαιτήσεις ως εργαζόμενοι να μην έχουμε. Πρέπει να εργαζόμαστε περισσότερο και να πληρωνόμαστε λιγότερο. Οταν ξεπεράσουμε την κρίση, όταν μεγαλώσει η «πίτα», τότε θα απολαύσουμε τους καρπούς των κόπων μας.
Αυτό, βέβαια, το ακούνε οι εργαζόμενοι χρόνια τώρα, χωρίς ποτέ να δουν την απόλαυση των κόπων τους. Αφελείς εργαζόμενοι δεν υπάρχουν. Απογοητευμένοι και ηττοπαθείς εργαζόμενοι υπάρχουν. Το ξεπέρασμα της ηττοπάθειας μπορεί να δώσει την απάντηση που οι καιροί απαιτούν.