πιο επιβλητικό, πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο,
είν` ένας ανθρωπος που τον `μποδίζουν να βαδίζει,
είν` ένας άνθρωπος που τον αλυσοδένουνε…
Ναζίμ Χικμέτ
Εξαιρετική αναπαράσταση ενός γεγονότος που σημάδεψε την πρόσφατη βρετανική ιστορία. Οι σημερινοί πενηντάρηδες θυμούνται πιθανότατα τις ανά τον κόσμο διαδηλώσεις διαμαρτυρίας ενάντια στην κυβέρνηση Θάτσερ που το 1981 καταδίκασε και εξόντωσε με την πολιτική της τον Μπόμπι Σαντς και άλλους εννέα αγωνιστές του Ιρλανδικού ζητήματος. Χρειάστηκαν δέκα θάνατοι από απεργία πείνας εκείνη την περίοδο για να αναγνωριστεί στους φυλακισμένους του ΙΡΑ το δικαίωμα του πολιτικού κρατούμενου και να βελτιωθούν οι συνθήκες κράτησής τους.
Ο Στιβ Μακ Κουΐν, σύγχρονος λονδρέζος σκηνοθέτης, χρησιμοποιώντας και μερικά στοιχεία μυθοπλασίας, μας μεταφέρει σ` εκείνη ακριβώς την ταραγμένη περίοδο, στον αγώνα των πολιτικών κρατουμένων και στη δραματική πορεία προς τον θάνατο του Μπόμπι Σαντς.
Σε μια επιτομή βεριτέ-κινηματογράφου, ο θεατής πληροφορείται για τα οδυνηρά μέσα πάλης των Ιρλανδών πολιτικών κρατουμένων που συνάντησαν την απίστευτη βαρβαρότητα των Αγγλων, ανακαλύπτει την ηγετική προσωπικότητα του Μπόμπι Σαντς που συνειδητά παίρνει μια απόφαση θανάτου και ταυτόχρονα καλείται να φιλοσοφήσει πάνω στην ανθρώπινη φύση, την κατάπτωση και το μεγαλείο της.
Οι όποιες ενστάσεις για επιτήδευση εγείρονται για το δεύτερο μέρος της ταινίας, που παρουσιάζει τη βασανιστική πορεία προς το θάνατο του Μπόμπι Σαντς, θα μπορούσαν να είναι προβληματισμός μιας θεώρησης που, σωστά, δε θέλει να αγνοήσει τη μεγαλειώδη προσπάθεια του ανθρώπου που βαδίζει ενάντια στο ένστικτο της ίδιας του της επιβίωσης. Με τον ίδιο τρόπο η ταινία επιμένει προηγουμένως στα βασανιστήρια και στις βαναυσότητες των δεσμοφυλάκων και στη σοκαριστική αλήθεια για τη ζωώδη συμπεριφορά των ανθρώπων που τροφοδοτούνται από σάπιες ιδέες. Είναι απίστευτο που κάποιοι άνθρωποι (ανθρωποφύλακες εν προκειμένω) προτιμούν να πεθάνουν παρά να σκεφτούν.
Σε κάθε περίπτωση, ο Στιβ Μακ Κουΐν στήνει με δεξιότητα μια ταινία σκληρή και αληθινή, μάθημα για τις νεότερες γενιές. Ορισμένες σκηνές, όπως εκείνη του εφημέριου με τον Μπόμπι Σαντς, μολονότι δεν διεκδικούν καμιά ανάλυση σε βάθος του Ιρλανδικού ζητήματος, δείχνουν ότι ο άνθρωπος (δεινός φωτογράφος στο Ιράκ) δεν καταπιάστηκε καθόλου τυχαία με αυτό το θέμα. Ερμηνείες που καθηλώνουν, λιτοί διάλογοι, η απουσία μουσικής υπόκρουσης και προ πάντων η ανάδειξη ενός ζητήματος που έχει πάρει ήδη τη θέση του στην ιστορία συνυπογράφουν τη θετική αξιολόγηση αυτής της ταινίας.
Ελένη Σταματίου
