Η Ιαπωνία του 1940 ετοιμάζεται να εισέλθει στον β` παγκόσμιο πόλεμο στο πλευρό του άξονα. Ο παραδοσιακός δεσποτισμός των σαμουράι και του χαρακίρι ενώνεται με το εθνικιστικό και φασιστικό πνεύμα των καιρών. Οι προλήψεις και τα αισθήματα τιμής μιας ήδη αυταρχικής κοινωνίας προσαυξάνονται από τις επιταγές μιας τυραννικής εξουσίας, που θέλει να συμπαρασύρει την κοινωνία στη δίνη της εξυπηρέτησης των ιμπεριαλιστικών της συμφερόντων. Για να γίνει αυτό πρέπει να σιγήσει κάθε φωνή αντίστασης. Στο στόχαστρο μπαίνουν όχι μόνο οι κομμουνιστές αλλά και κάθε προοδευτικός άνθρωπος. Η πειθαρχία που επιβάλλεται δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της κρατικής και δικαστικής βίας αλλά και της καταθλιπτικής και ισοπεδωτικής επιρροής της λεγόμενης κοινής γνώμης που συντάσσεται αναφανδόν με τον πόλεμο και τα συμφέροντα των εκμεταλλευτών.
Σ` αυτή την ταινία ο θεατής, μέσα από την ιστορία μιας γυναίκας που βλέπει τον αντιφρονούντα άντρα της να πεθαίνει αμετανόητος στις φυλακές, αρνούμενος να συνταχθεί με τον πόλεμο και που μεγαλώνει με χίλια βάσανα τα παιδιά της, αντιλαμβάνεται τη σημασία της ολέθριας κοινωνικής τυραννίας που καταδυναστεύει την ελεύθερη βούληση και συμβάλλει στην οπισθοδρόμηση και την καταστροφή. Αντιλαμβάνεται ότι η πρόοδος και ο εξανθρωπισμός συμβαδίζει με την εξέγερση και την ανυπακοή. Παρότι εδώ έχουμε μια ανθρώπινη ιστορία, το φόντο πάνω στο οποίο αυτή αναπτύσσεται είναι εξαιρετικά κατανοητό, αναλυτικό, σαφές και διδακτικό μιας ολόκληρης εποχής. Είναι μια ιστορία για τον καθημερινό αγώνα και την αξιοπρέπεια και λιγότερο μια ιστορία για την αξία των ιδεών. Ακόμα κι έτσι, όμως, αξίζει τον κόπο. Γιατί υπενθυμίζει την αναγκαιότητα της αφύπνισης και της εξέγερσης, όταν το κράτος και η συντριπτική κοινωνική πίεση επιβάλλουν τη σιωπή.
Ελένη Σταματίου
