Η τοποθέτηση της παθολόγου-εντατικολόγου Χριστίνας Κυδώνα, υπεύθυνης της μονάδας covid-19 του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου της Θεσσαλονίκης, τάραξε τα λιμνάζοντα νερά. Για πρώτη φορά ειπώθηκαν μεγάλες αλήθειες «εκ των έσω». Οχι γενικόλογες καταγγελίες για τις ελλείψεις του συστήματος, αλλά ψύχραιμη περιγραφή για τις συνθήκες που επικρατούν, τις «τρομερές συνθήκες μη ασφαλούς εφημέρευσης και νοσηλείας των ασθενών μας», όπως τις χαρακτήρισε η γιατρός, μιλώντας συγκεκριμένα και σημείο προς σημείο.
Από όλη την παρουσίαση της γιατρού τονίζουμε ένα ζήτημα, το οποίο ομολογούμε πως δεν το γνωρίζαμε. Δεν είχαμε ακούσει τίποτα γι’ αυτό μέχρι τώρα. Και βέβαια, δεν προέκυπτε από τους αριθμούς και τις στατιστικές που μελετάμε προσεκτικά και συνεχώς όλους αυτούς τους μήνες. Ενα ζήτημα που έχει να κάνει με την εξέλιξη της πανδημίας και όχι με την κατάσταση στα νοσοκομεία, από την οποία εντούτοις εξαρτάται απόλυτα.
Είπε η Χ. Κυδώνα, μεταξύ των άλλων: «Πέραν αυτού, κάνουμε και πιο επιθετικά εξιτήρια. Δηλαδή, δεν περιμένουμε την πλήρη αποδρομή της νόσου, αλλά με το που νιώσουμε ασφαλείς ότι μπορεί να πάει σπίτι με οξυγόνο, τότε τον βγάζουμε. Αυτό το κάνουμε για να έχουμε στοιχειωδώς κάποιες ελεύθερες κλίνες, γιατί κάθε τέσσερις μέρες το Ιπποκράτειο πρέπει να ξανανοίξει τις πύλες του. (…)
Εμείς ζητήσαμε πρώτον να νοικιαστούν ή να επιταχθούν ξενοδοχεία της πόλης, όπου εκεί να βγάζουμε τα εξιτήριά μας τα οποία είναι ακόμα θετικά. Γιατί αν περιμέναμε να αρνητικοποιηθούν, δε θα υπήρχαν κρεβάτια ούτε μέχρι την παραλία. Αυτοί οι άνθρωποι, που εμείς βγάζουμε θετικούς στην κοινότητα, ανακυκλώνουν τη διασπορά στην πόλη. Δηλαδή, φεύγει ο θετικός, πάει στο σπίτι του και είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν μπορεί να κάτσει άλλες δέκα μέρες σε απομόνωση μέσα στο ίδιο του το σπίτι και κολλάει την υπόλοιπη οικογένεια, η οποία μπορεί να αποτελείται από ηλικιωμένους, ευπαθείς ομάδες, μικρά παιδιά.
Στη Θεσσαλονίκη, λοιπόν, αυτή τη στιγμή το lockdown μόνο, δυστυχώς, εδώ που έχουμε φτάσει, δεν μπορεί να περιορίσει την περαιτέρω διασπορά, γιατί και μόνο τα εξιτήρια των νοσοκομείων που γυρνάνε πίσω στις εστίες τους δημιουργούν αυτόν τον φαύλο κύκλο.
Ζητήσαμε, λοιπόν, ξενοδοχειακές μονάδες, όπου θα πηγαίνουν οι άνθρωποι που είναι σχετικά καλά, να μπορούν να μείνουν σε ένα δωμάτιο μια εβδομάδα, οχτώ-δέκα μέρες, μέχρι να αρνητικοποιηθούν. Απλώς να τους παρέχεται τροφή και μία γραμματειακή υποστήριξη και μια καθαριότητα, για να τους δίνει τα φάρμακά τους από το φαρμακείο. Ενα πράγμα δηλαδή που θεωρούσαμε εφικτό να γίνει απο τις αρχές της πόλης».
Ο φαύλος κύκλος της πανδημίας, λοιπόν. Ενας εύστοχος χαρακτηρισμός, τον οποίο η Χ. Κυδώνα εντόπισε σε αυτό που η ίδια γνωρίζει: τα νοσοκομεία αναγκάζονται να διώχνουν ασθενείς πριν την ώρα τους. Μπορούν μεν να τη βγάλουν στο σπίτι τους με οξυγόνο, όμως δεν είναι ακόμα αρνητικοί στον ιό. Και βέβαια, στα σπίτια τους δεν μπορούν να υπάρξουν οι απαραίτητες συνθήκες πλήρους απομόνωσης, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι αυτοί να απλώνουν τη διασπορά του κοροναϊού (εξ ου και ο χαρακτηρισμός φαύλος κύκλος).
Αυτό το πρόβλημα θα αντιμετωπιζόταν αν είχε ενισχυθεί σε μονάδες και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό το ΕΣΥ, ώστε να μπορεί να νοσηλεύσει όσους έχουν ανάγκη νοσηλείας και να μην παίρνει εξιτήριο κανένας αν προηγουμένως δεν είναι σίγουρα αρνητικός (όπως ορίζουν τα πρωτόκολλα). Αφού δεν έκαναν καμιά ενίσχυση του ΕΣΥ (λες και δεν περίμεναν το δεύτερο κύμα, το οποίο προκάλεσε η εγκληματική πολιτική τους), αφού δεν είχαν προβλέψει τη δημιουργία νοσοκομείων «εκστρατείας» για όλα τα περιστατικά, ώστε ο κύκλος της ασθένειας να ολοκληρώνεται στο νοσοκομείο και όχι στο σπίτι, η έκτακτη λύση, της τελευταίας στιγμής, ήταν αυτή που τους πρότειναν οι γιατροί του Ιπποκράτειου: να επιτάξουν ξενοδοχεία και να τα μετατρέψουν σε εστίες αποθεραπείας των ασθενών που αναγκαστικά παίρνουν εξιτήριο από τα νοσοκομεία, για ν’ αδειάσουν κρεβάτια.
Δεν το έκαναν ούτε αυτό! Για να μην ξοδέψουν χρήματα και για να μην φέρουν σε δύσκολη θέση τους ξενοδόχους φίλους τους, τα ξενοδοχεία των οποίων λειτουργούν κανονικά σ’ αυτό το δεύτερο lockdown (ενώ στο πρώτο είχαν κλείσει). Ετσι, υπάρχει μια συνεχής ροή αποθεραπευθέντων αλλά ακόμα θετικών στον κοροναϊό, από τα νοσοκομεία προς την κοινότητα.
Η Χ. Κυδώνα σημείωσε και κάτι ακόμα. Οτι σε αντίθεση με αυτό που γινόταν τον Σεπτέμβρη και τον Οκτώβρη, όταν εισήγαγαν και ελαφρά περιστατικά για παρακολούθηση, από τον Νοέμβρη εισάγουν μόνο περιστατικά άνω της μέτριας βαρύτητας. Τι γίνονται τα κάτω της μέτριας βαρύτητας περιστατικά; Αν διαγνωστούν, τους συστήνεται να παραμείνουν σε καραντίνα στο σπίτι τους. Οταν όμως τροφοδοτούν τον φαύλο κύκλο όσοι παίρνουν πρόωρο εξιτήριο από τα νοσοκομεία (αποθεραπευθέντες μεν, ακόμη θετικοί δε), αντιλαμβάνεται κανείς πόσο τροφοδοτούν τον ίδιο φαύλο κύκλο τα ελαφρύτερα περιστατικά, που παραμένουν σε επαφή με την κοινότητα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (ολόκληρο το διάστημα που ο ιός χρειάζεται για να κάνει τον κύκλο του).
Και βέβαια, υπάρχουν οι ασυμπτωματικοί και οι προσυμπτωματικοί, υπάρχουν και εκείνοι που εμφανίζουν πολύ ελαφρά συμπτώματα και είτε δε δίνουν σημασία και αδιαφορούν, είτε κρύβουν τα συμπτώματα και πάνε στη δουλειά για να μη χάσουν το μεροκάματο, είτε δίνουν σημασία αλλά εκβιάζονται από τον εργοδότη να πάνε στη δουλειά και απλά… «να προσέχουν λίγο παραπάνω».
Ο καθένας πρέξει να φτιάξει την προσωπική του «φούσκα», επιλέγοντας ένα σταθερό αριθμό ανθρώπων με τους οποίους θα κάνει παρέα, έλεγε νωρίτερα σήμερα το απόγευμα η Παπαευαγγέλου της «εθνικής επιτροπής», στο σόου της «ενημέρωσης». Αισθανθήκαμε ότι μας φτύνει. Οτι φτύνει τη νοημοσύνη μας. Κι ότι αυτό αφορά ολόκληρο τον ελληνικό λαό.
Ας πάρουμε το παράδειγμα ενός ζευγαριού εργαζόμενων. Ξεκινούν το πρωί για τη δουλειά τους, «παστώνονται» στο μετρό ή στο λεωφορείο με δεκάδες άγνωστους συμπολίτες τους, εργάζονται με δεκάδες ή εκατοντάδες συναδέλφους τους ο ένας δίπλα στον άλλο και γυρνούν στο σπίτι τους αργά το απόγευμα. Αυτό το ζευγάρι, λοιπόν, καλείται να κάνει σταθερή παρέα μόνο με ένα άλλο ζευγάρι, που επίσης κάνει την ίδια ζωή καθημερινά: σπίτι – μέσα μαζικής μεταφοράς – δουλειά – μέσα μαζικής μεταφοράς – σπίτι. Η έννοια της «φούσκας» που καλούνται να φτιάξουν αυτά τα δύο ζευγάρια είναι πραγματικά κοροϊδία, όταν έρχονται σε καθημερινή επαφή με εκατοντάδες άλλους ανθρώπους, με μοναδική ασπίδα μια μάσκα, χωρίς να μπορέσουν να κρατήσουν την απαραίτητη απόσταση.
Οταν ξεκίνησε η πανδημία, το πρώτο πράγμα που μάθαμε είναι η «κοινωνική αποστασιοποίηση». Οταν οι καπιταλιστικές χώρες έμπαιναν σε lockdown η μία μετά την άλλη, οι αστικές κυβερνήσεις παραδέχονταν (χωρίς να το λένε) ότι η «κοινωνική αποστασιοποίηση» σε ατομικό επίπεδο δεν αρκεί, αλλά χρειάζεται να εφαρμοστεί σε κοινωνικό επίπεδο. Να εμποδιστεί ο κάθε είδους μαζικός συγχρωτισμός. Αρχικά το περιόριζαν στους χώρους διασκέδασης, μετά πήγαιναν και στο εμπόριο. Τους μεγάλους χώρους εργασίας (παραγωγικούς, εμπορικούς, υπηρεσιών) δεν τους ακούμπησαν. Στην Ιταλία, για παράδειγμα, που πλήρωσε το πιο βαρύ τίμημα στο πρώτο κύμα της πανδημίας, χρειάστηκε να απεργήσουν οι εργάτες για να κλείσουν τα εργοστάσια.
Εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα, ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα, όπου άνθρωποι χάνονται επί της ουσίας αβοήθητοι (αν θέλουμε να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους), η φλυαρία του τύπου «εντυπωσιάζει η αργή αποκλιμάκωση του πανδημικού κύματος», είναι είτε οπορτουνιστική υπεκφυγή είτε αισχρό πρόσχημα ανθρώπων που έχουν εγκληματικές ευθύνες και για το «πριν» και για το «τώρα».
Πώς να μην είναι αργή η αποκλιμάκωση (για την ακρίβεια δεν έχουμε δει ακόμα αποκλιμάκωση, μολονότι το «lockdown» στη Θεσσαλονίκη έχει μπει στην τέταρτη εβδομάδα του), όταν υπάρχει ένας φαύλος κύκλος που τροφοδοτείται διαρκώς από αναγκαστικά εξιτήρια που δίνουν τα νοσοκομεία σε ασθενείς που ακόμα δεν είναι αρνητικοί, από τα ελαφρύτερα περιστατικά που διαγιγνώσκονται και δεν εισάγονται πλέον στα νοσοκομεία, από ελαφρά συμπτωματικούς, προσυμπτωματικούς και ασυμπτωματικούς που δε διαγιγνώσκονται καν (επειδή δε γίνεται το απαραίτητο σ’ αυτή την κρίσιμη κατάσταση τέστινγκ), από μετακινήσεις σε μέσα μαζικής μεταφοράς όπου ο κόσμος «πατικώνεται» και από εργασιακούς χώρους με συνθήκες μαζικού συγχρωτισμού;
Τα μπαρ, οι καφετέριες και τα σουβλατζίδικα, όπως αποδεικνύεται, δεν αρκούσαν με το κλείσιμό τους για να ανακόψουν γρήγορα το πανδημικό κύμα, που -σημειωτέον- αναπτύχθηκε σε συνθήκες πολύ πιο αυξημένης διασποράς σε σχέση με την αρχική διασπορά του περασμένου Μάρτη.
Γι’ αυτό και ένα πρέπει να είναι το παλλαϊκό αίτημα, για να καμφθεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα το πανδημικό κύμα και να θρηνήσουμε όσο το δυνατόν λιγότερες ζωές: Καθολικό lockdown ΤΩΡΑ. Να κλείσει κάθε παραγωγική, εμπορική και άλλη οικονομική δραστηριότητα, εκτός απ’ αυτές που είναι απαραίτητες για την παραγωγή και διανομή ειδών πρώτης ανάγκης και για την κοινή ωφέλεια, με πλήρη καταβολή μισθού και ασφάλισης των εργατών.
ΥΓ1. Αυτά που περιέγραψε η γιατρός Χριστίνα Κυδώνα θα έπρεπε να τα είχαν καταγγείλει τα συνδικαλιστικά όργανα των γιατρών, που ακόμα και τώρα περιορίζονται σε γενικολογίες (συναγωνιζόμενα τους αστούς δημοσιογράφους στη γενικολογία). Αυτά που πρότειναν και προτείνουν οι γιατροί του Ιπποκράτειου Θεσσαλονίκης, ως μέτρα άμεσης αντιμετώπισης μιας εκρηκτικής κατάστασης, θα έπρεπε να τα έχουν προτείνει τα συνδικαλιστικά όργανα των γιατρών, που ακόμα και τώρα δεν κάνουν ούτε βήμα πέρα από το (ολόσωστο) αίτημα για προσλήψεις και το (επίσης ολόσωστο) αίτημα για επίταξη των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων. Θα ακούγονταν, μάλιστα, πιο πειστικά αυτά τα αιτήματα από τα χείλη των συνδικαλιστών, αν παρουσίαζαν με κάθε λεπτομέρεια στον ελληνικό λαό την κατάσταση που επικρατεί στα νοσοκομεία. Γιατί ο λαός δικαιούται να ξέρει και οι συνδικαλιστές οφείλουν να τον βοηθήσουν να μάθει την πάσα αλήθεια.
Και βέβαια, τα συνδικαλιστικά όργανα των γιατρών θα έπρεπε να βγουν μπροστά απαιτώντας καθολικό lockdown. Ομως, ακόμα κι όταν περιγράφουν τους όρους που επιβάλλουν το καθολικό lockdown, αποφεύγουν όπως ο διάολος το λιβάνι να διατυπώσουν -έστω και υπαινικτικά- αυτό το αίτημα. Παρακολουθήσαμε συνέντευξη που έδωσε ο γενικός γραμματέας της ΟΕΝΓΕ Πάνος Παπανικολάου στο AtticaTV στις 19 Νοέμβρη (μια μέρα πριν από την παρέμβαση της συναδέλφου του Χ. Κυδώνα). Το δημοσιογραφικό τιμ ήταν άκρως φιλικό και ευνοϊκό. Οταν κάποια στιγμή ο Π. Παπανικολάου χαρακτήρισε εκκολαπτήρια της πανδημίας τα μέσα μαζικής μεταφοράς και τους χώρους δουλειάς, ο δημοσιογράφος τον ρώτησε αν προτείνει καθολικό lockdown. Με φανερή έκπληξη άκουσε τον γ.γ. της ΟΕΝΓΕ να ντριμπλάρει το ερώτημα και αντί για το λογικό «διά ταύτα», στο οποίο οδηγούσε η τοποθέτησή του περί εκκολαπτηρίων της πανδημίας, δηλαδή το καθολικό lockdown, να προτείνει και πάλι προσλήψεις γιατρών (οι οποίες είναι, φυσικά, απαραίτητες, αλλά δεν μπορούν να σταματήσουν τη διασπορά του ιού)!
Σε άλλη συνέντευξή του, στις 16 Νοέμβρη στην ΕΡΤ, ο Π. Παπανικολάου ισχυρίστηκε ότι έστω και με καθυστέρηση ο Κικίλιας υιοθέτησε τις προτάσεις της ΟΕΝΓΕ και με τροπολογία κάνει προσλήψεις εντατικολόγων. Ομως, αυτό που έκανε η κυβέρνηση Μητσοτάκη ήταν να διαγράψει τις προσλήψεις 400 γιατρών και 1.000 νοσηλευτών (η ίδια είχε κάνει πρόβλεψη για προσλήψεις 800 γιατρών και 1.000 νοσηλευτών, στο νόμο 4690/30.5.2020)! Προέβλεψε μόνο τις μισές, 400 προσλήψεις γιατρών (201 για τις ΜΕΘ και 199 για τις υπόλοιπες κλινικές των νοσοκομείων) και καμία πρόσληψη νοσηλευτή! Εχουμε γράψει αναλυτικά στις 9 Νοέμβρη γι’ αυτή τη σκανδαλώδη εξέλιξη, τονίζοντας πως μετά τη ρύθμιση για μόνο 400 προσλήψεις γιατρών ακολούθησε ένα συνεχές τρενάρισμα των διαδικασιών και γι’ αυτές τις κουτσουρεμένες προσλήψεις (δε συγκάλεσαν το Συμβούλιο Κρίσης μέσα στην προθεσμία των 15 ημερών που προβλέπεται), επειδή θέλουν να βγάλουν τουλάχιστον όλο το δεύτερο κύμα της πανδημίας με προσλήψεις συμβασιούχων. Ως συμβασιούχοι θα αναλάβουν υπηρεσία και αυτοί οι 400 γιατροί και όχι ως μόνιμοι!
Επιβεβαιωθήκαμε πλήρως, όταν -δυο μέρες πριν από τη συνέντευξη Παπανικολάου στην ΕΡΤ- ψηφίστηκε άλλη διάταξη (ν. 4753, ψηφίστηκε στις 17, δημοσιεύτηκε στις 18.11.2020) για παράταση της θητείας επικουρικών γιατρών και σύναψη συμβάσεων συνταξιούχων προηγούμενων ετών (πέρα από την επιμήκυνση της παραμονής όσων πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν τώρα, που είχε ήδη θεσμοθετηθεί), ενώ οι διαδικασίες για τις προσλήψεις των 400 γιατρών παραμένουν παγωμένες και παραπέμπονται στις ελληνικές καλένδες! Η κυβέρνηση προσλαμβάνει συμβασιούχους κάθε είδους (από επικουρικούς μέχρι γιατρούς που έχουν συνταξιοδοτηθεί τα προηγούμενα χρόνια), έχοντας παγώσει προκλητικά τη διαδικασία πρόσληψης αυτών έστω των 400 γιατρών.
Ο Π. Παπανικολάου γνώριζε καλά όλα αυτά τα δεδομένα. Στις 7 Νοέμβρη, έγραφε ότι μολονότι ο Κικίλιας δήλωσε πως πρόκειται για μόνιμους διορισμούς, «η 1η ΥΠΕ στέλνει μηνύματα σε γιατρούς Εντατικολόγους αναφέροντας πως ΔΕΝ πρόκειται για μόνιμους διορισμούς αλλά για τρίμηνες προσωρινές συμβάσεις απαιτώντας μάλιστα εκβιαστικά από τους γιατρούς να δηλώσουν αν τις αποδέχονται… εντός μιας ώρας (!)». Ο διοικητής της 1ης ΥΠΕ τον διέψευσε, με ιταμό τρόπο μάλιστα (δήλωσε ότι «προφανώς ο κ. Παπανικολάου δεν έχει διαβάσει ολόκληρη την τροπολογία του κ. υπουργού Υγείας και παρερμήνευσε άθελά του τους λόγους για τους οποίους θα υπάρχουν και τρίμηνες συμβάσεις») και ο Π. Παπανικολάου «έκανε γαργάρα» την προσβολή του απόστρατου αντιστράτηγου της Αστυνομίας, που τον έβαλαν να διοικεί την πιο νευραλγική Υγειονομική Περιφέρεια της χώρας.
Και όταν εμφανίστηκε στην ΕΡΤ, προφανώς επειδή μιλούσε στο κρατικό κανάλι, ο Π. Παπανικολάου, αντί για την απαιτούμενη πολεμική στην κυβέρνηση (για ένα θέμα όπως οι απαραίτητες προσλήψεις γιατρών, που αποτελεί την κορωνίδα των αιτημάτων της ΟΕΝΓΕ), εμφανίστηκε να κάνει «άνοιγμα» στον Κικίλια, καλώντας τον να κάνει… και τις υπόλοιπες προσλήψεις! Η κυβέρνηση έχει παγώσει τις διαδικασίες ακόμα και για τις κουτσουρεμένες προσλήψεις, προσλαμβάνει επικουρικούς και φωνάζει συνταξιούχους να κάνουν συμβάσεις, και ο γ.γ. της ΟΕΝΓΕ εμφανίζεται… ικανοποιημένος επειδή ο υπουργός προσέλαβε -έστω και με καθυστέρηση, όπως λέει- τους εντατικολόγους και τον καλεί να προσλάβει και τις άλλες ειδικότητες! Αν αυτό δε λέγεται οπορτουνισμός και ρεφορμιστική πολιτική, τότε πώς θα έπρεπε να χαρακτηριστεί;