Επί δεκαετίες πάλευαν οι εργάτες με ένα ασφαλιστικό αίτημα: κατώτερη σύνταξη του ΙΚΑ ίση με τα 20 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη. Δεν ήταν κανένα επαναστατικό αίτημα. Μετριοπαθέστατο ήταν. Αλλά στηριζόταν σε μια λογική κατά βάση σωστή: 20 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη συν το επικουρικό φέρνουν την κατώτερη σύνταξη στο επίπεδο ενός βασικού μισθού. Να μπορεί ο συνταξιούχος τουλάχιστον να μην πεθάνει της πείνας. Κοινωνική δικαιοσύνη δεν θα αποδιδόταν, αλλά καμιά σύνταξη δεν αποδίδει κοινωνική δικαιοσύνη. Στοιχειώδης ταξική άμυνα είναι η κοινωνική ασφάλιση. Επιβίωση εξασφαλίζει, αφού οι παραγωγοί του κοινωνικού πλούτου εξακολουθούν να είναι απαλλοτριωμένοι απ’ αυτόν.
Κάποια στιγμή αυτοί οι αγώνες απέδωσαν. Κούτσα-κούτσα η κατώτερη σύνταξη του ΙΚΑ έφτασε στα 20 βασικά ημερομίσθια και συνδέθηκε σταθερά μ’ αυτό το μέγεθος. Κατάφερναν οι εργάτες να πετύχουν αύξηση του βασικού ημερομίσθιου; Αυξανόταν και η κατώτερη σύνταξη. Δεν τα κατάφερναν; Εμεναν και οι συνταξιούχοι στα ίδια.
Οσο οι εργάτες αγωνίζονταν γι’ αυτό το θεμελιώδες ασφαλιστικό αίτημα, καπιταλιστές και κυβερνήσεις ασχολούνταν με άλλα, πιο… ευγενή πράγματα. Ροκάνιζαν με χίλιους-δυο τρόπους τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων και κυρίως αυτά του ΙΚΑ, που ήταν ο μεγαλύτερος ασφαλιστικός οργανισμός. Μέχρι που τα εξαφάνισαν. Τότε, λοιπόν, θυμήθηκαν πως για την κακοδαιμονία του ΙΚΑ φταίει η κατώτερη σύνταξη. Η σύνταξη φτώχειας! Θεωρήθηκε πως τα 20 βασικά ημερομίσθια είναι μεγάλο ποσό για τον χαμηλοσυνταξιούχο. Η κυβέρνηση της ΝΔ, χρησιμοποιώντας τον κρατικό τσαμπουκά, αποσύνδεσε την κατώτερη σύνταξη από τα 20 βασικά ημερομίσθια και τη συνέδεσε με την κρατική εισοδηματική πολιτική. Το αποτέλεσμα ήταν η κατώτερη σύνταξη ν’ αρχίσει να πέφτει, με αποτέλεσμα να φτάσει κάπου ανάμεσα στα 15 και τα 16 βασικά ημερομίσθια.
Εκείνη την περίοδο το ΠΑΣΟΚ έκανε μεγάλη φασαρία. Οι τρεις αντιασφαλιστικές ανατροπές που είχε κάνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη ήταν ένα από τα βασικά προεκλογικά του όπλα. Ξανακατέκτησε την κυβερνητική εξουσία υποσχόμενο πως θα επαναφέρει την κατώτερη σύνταξη στα 20 βασικά ημερομίσθια. Και την επαύριο των εκλογών ξέχασε την υπόσχεσή του. Αντί για την αποκατάσταση αυτής της εξόφθαλμης αδικίας, θέσπισε ένα φιλανθρωπικό βοήθημα. Το ΕΚΑΣ. Θεωρήθηκε κοινωνική αδικία να παίρνουν όλοι οι χαμηλοσυνταξιούχοι 20 βασικά ημερομίσθια. Ορισμένοι απ’ αυτούς, οι πλέον εξαθλιωμένοι, θα παίρνουν το βοήθημα του ΕΚΑΣ, απεφάνθη ο Σημίτης στα μέσα του 1996, αφού στο μεταξύ είχαν χαθεί τεράστια ποσά από τους χαμηλοσυνταξιούχους, τα οποία ουδέποτε επεστράφησαν σ’ αυτούς. Τρία χρόνια το ΠΑΣΟΚ έκανε το κορόιδο για την προεκλογική του υπόσχεση και στο τέλος έκανε άλλα απ’ αυτά που είχε υποσχεθεί. Και μάλιστα, μ’ ένα τρόπο πρόστυχο. Αντί για μια κατώτερη σύνταξη επιβίωσης, έδωσε ένα φιλανθρωπικό βοήθημα σε μια μερίδα χαμηλοσυνταξιούχων, η οποία μάλιστα χρόνο με το χρόνο γίνεται μικρότερη.
Ερχεται τώρα η ΝΔ και τάζει το ίδιο πράγμα με άλλο όνομα, σε χειρότερη εκδοχή μάλιστα. Οταν ακούτε Εθνική Κατώτερη Σύνταξη, η οποία μάλιστα θα δίνεται με εισοδηματικά κριτήρια (αν, ας πούμε, μπαίνουν δυο κατώτερες συντάξεις σ’ ένα σπίτι συνταξιούχων, ας ξεχάσουν το αλογοσκούφειο βοήθημα), σημαίνει ότι η ίδια η έννοια της Κοινωνικής Ασφάλισης πάει περίπατο. Σημαίνει ότι θα χτυπηθεί κι άλλο η κατώτερη σύνταξη και θα συμπιεστούν προς τα κάτω και οι άλλες συντάξεις. Αντί, λοιπόν, για κοινωνικοασφαλιστική σύνταξη, θα μοιράζουν προνοιακά βοηθήματα σε ορισμένους χαμηλοσυνταξιούχους, της τάξης των 70 ευρώ το μήνα!
Οι εργάτες, οι εργαζόμενοι δεν είναι ζήτουλες που εκλιπαρούν τη φιλανθρωπία του Καραμανλή και του Γιωργάκη, που προσπαθούν να τους κοροϊδέψουν προεκλογικά. Γι’ αυτό είναι καιρός, πριν απ’ όλα και πάνω απ’ όλα, να επανέλθει στην εργατική ατζέντα το θεμελιώδες αίτημα: κατώτερη σύνταξη ίση με 20 βασικά ημερομίσθια.
Π.Γ.
