«Οι συνταξιούχοι σε σχέση με τους εργαζόμενους αναμένεται να διπλασιασθούν μέχρι το 2060, γεγονός που καθιστά την παρούσα κατάσταση μη βιώσιμη». Με ωμότητα έδωσε το στίγμα της «Πράσινης Βίβλου» της ΕΕ για τα συνταξιοδοτικά συστήματα ο επίτροπος για θέματα Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Κοινωνικής Συνοχής, Λάσλο Αντορ.
Η Κομισιόν παρουσίασε την «Πράσινη Βίβλο» την περασμένη Τετάρτη, κάνοντας σαφές ότι η αναδιάρθρωση των συνταξιοδοτικών συστημάτων αποτελεί μια από τις βασικές συνιστώσες της «Στρατηγικής ΕΕ 2020». «‘Η θα έχουμε φτωχότερους συνταξιούχους και ψηλότερες εισφορές ή περισσότερους εργαζόμενους και για περισσότερο χρόνο». Μ’ αυτό το ψευτοδίλημμα, ο Αντορ έριξε το σύνθημα για την επέλαση των κυβερνήσεων ενάντια στα συνταξιοδοτικά συστήματα, με στόχο την αύξηση των ορίων ηλικίας και τη μείωση των συντάξεων σε όλη την Ευρώπη.
Μπορούμε έτσι να καταλάβουμε πόση σημασία έχει για ολόκληρο τον ευρωπαϊκό καπιταλισμό το πειραματόζωο «Η Ελλάς». Εδώ δοκιμάζεται για πρώτη φορά η «αμερικανοποίηση» της κοινωνικής ασφάλισης. Από εδώ θα επεκταθεί και στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπως επεκτείνονται ήδη τα βάρβαρα δημοσιονομικά μέτρα.
Ας επικεντρωθούμε λίγο στον ιδεολογικό πυρήνα που συνοδεύει αυτή την επίθεση. Αυτό που θα έπρεπε να θεωρείται ως ευλογία, δηλαδή η αύξηση του προσδόκιμου ζωής, παρουσιάζεται ως κατάρα. Ακούμε και διαβάζουμε συνεχώς για «κόστος των συντάξεων». Από πότε η δυνατότητα του ανθρώπου να ζει αξιοπρεπώς μετά την έξοδό του από τον παραγωγικό κύκλο είναι κόστος; Οταν πρόκειται για τους καπιταλιστές ουδείς μιλά για κόστος. Αυτοί μπορούν να ζουν παραμυθένια μέχρι το θάνατό τους, εισπράττοντας μερίσματα, τόκους και άλλα εισοδήματα. Ολοι οι άλλοι, αυτοί που παρήγαγαν ό,τι εισπράττεται ως μέρισμα, τόκος ή άλλης μορφής εισόδημα, δημιουργούν «κόστος» όταν διεκδικούν το δικαίωμα της αξιοπρεπούς γήρανσης. Οπως «κόστος» αποκαλείται και ο μισθός εργασίας.
Η λογική του καπιταλισμού στηρίζεται σ’ ένα θεμελιώδες ψεύδος. Το κάθε μορφής κέρδος δεν θεωρείται προϊόν κλοπής, νόμιμης κλοπής, αλλά προϊόν εξυπνάδας και μαγκιάς του καπιταλιστή. Αντίθετα, ο μισθός εργασίας και η σύνταξη θεωρούνται κοινωνική παραχώρηση και όταν ξεπερνούν τα όρια που θέτει η δυνατότητα αποκόμισης του μέγιστου κέρδους, θεωρούνται κοινωνική πρόκληση.
Οι εργάτες, οι εργαζόμενοι, πρέπει να νικήσουν πρώτα ιδεολογικά για να αποφύγουν την ιστορική ήττα. Πρέπει να συντρίψουν το θεμελιώδες ψεύδος. Πρέπει να στήσουν την αντανάκλαση της πραγματικότητας στα μυαλά τους με το κεφάλι πάνω. Γιατί σήμερα στέκεται με το κεφάλι κάτω.
Δεν είναι δυνατόν να εμφανίζονται οι άνθρωποι της δουλειάς απολογούμενοι. Να ζητείται απ’ αυτούς η παραπέρα εξαθλίωση του άθλιου μισθού και του άθλιου συνταξιοδοτικού καθεστώτος. Δεν είναι δυνατόν να δεχόμαστε συζήτηση για αύξηση των ορίων ηλικίας και μείωση των συντάξεων, στο όνομα του «κόστους της ασφάλισης», όταν η παραγωγικότητα της κοινωνικής εργασίας έχει κάνει άλματα, όταν η επιστήμη και η τεχνική κάνουν θαύματα, όταν ο πλούτος συσσωρεύεται με ασύλληπτο ρυθμό.
Μόνο αν κόψουν κάθε τέτοια συζήτηση, μόνο αν σταθούν ιδεολογικά στο ταξικό τους ύψος, θα μπορέσουν οι εργάτες να απαιτήσουν «κάτι περισσότερο» από την αθλιότητα: να απαιτήσουν τον κόσμο που οι ίδιοι με τη δουλειά τους έχουν δημιουργήσει και που τον κάνει απάνθρωπο η ύπαρξη της εκμετάλλευσης.
Π.Γ.