τα νύχια των χεριών σου καθαρά
όταν είσαι βουτηγμένος
ως το λαιμό μες στα σκατά;
Μπέρτολτ Μπρεχτ
Ξανά συζήτηση περί αρετής και διαφθοράς, λοιπόν, απ’ αφορμή την προ τριμήνου… ατελή δήλωση του υφυπουργού Ρεγκούζα, με την οποία προέτρεψε τους τέως συναδέλφους του τελωνειακούς να κάνουν σκόντο στις μίζες που τσεπώνουν. Ξανά η ίδια υποκριτική συζήτηση για τους δημόσιους υπάλληλους και τα «γρηγορόσημα», για τις μίζες και τη διαπλοκή. Και κει που το ΠΑΣΟΚ πήγαινε να πάρει τη ρεβάνς, στρέφοντας τα βέλη κατά του Καραμανλή, ήρθε εξ Εσπερίας νέος κεραυνός: Τέως διευθύνων σύμβουλος της γαλλικής THEC αποκαλύπτει στη «Le Monde», ότι μετά την ατυχή διεκδίκηση συμβολαίου για την ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων, κατάφερε να πάρει συμβόλαιο για τον εκσυγχρονισμό πολεμικών φρεγατών, αφού προηγουμένως «δωροδόκησε μέλος της ελληνικής κυβέρνησης».
Φυσικά, η συγκεκριμένη καταγγελία θα πέσει στο κενό, αφού στοιχεία δεν θα υπάρξουν. Και η υπόθεση Ρεγκούζα θα ξεχαστεί σύντομα, όπως ξεχάστηκαν και όλες οι ανάλογες στο παρελθόν, αφού πρώτα βγει η δέουσα πολιτική υπεραξία.
Η διαφθορά είναι διάσπαρτη στο κράτος. Και βέβαια, δεν αφορά μόνο τους υπάλληλους. Αυτοί είναι ψιλικατζήδες μπροστά στους πολιτικούς τους προϊσταμένους. Ασε που συχνά λειτουργούν ως ενδιάμεσοι και ταμίες. Και το φαινόμενο δεν είναι στενά ελληνικό. Δεν υπάρχει καπιταλιστική χώρα που να μη ξεσπούν από καιρού εις καιρόν σκάνδαλα διαφθοράς. Υπάρχουν ακόμα και προβεβλημένοι πολιτικοί που έσβησαν πολιτικά υπό το βάρος τέτοιων αποκαλύψεων.
Μ’ όλη τούτη τη συζήτηση περί διεφθαρμένων και άφθαρτων, περί ηθικών και ανήθικων, έντιμων και ανέντιμων, ο αποπροσανατολισμός παραμονεύει στη γωνία να μας τυλίξει με τα αόρατα πέπλα του. Κινδυνεύουμε να κοιτάζουμε τα δέντρα και να μας ξεφεύγει το δάσος.
Η διαφθορά είναι μόνιμο φαινόμενο στον καπιταλισμό. Μόνο που πρέπει να την τοποθετήσουμε στη σωστή της βάση. Να μην ηθικολογούμε, αλλά να τοποθετούμαστε κοινωνικοπολιτικά. Οι εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής και το πολιτικό εποικοδόμημα που τις υπηρετεί και προστατεύει παράγουν διαφθορά. και ανηθικότητα. Κάθε μέρα, κάθε ώρα, σε μαζική κλίμακα. Γιατί στηρίζονται στην ανηθικότητα και την αδικία. Την κοινωνική αδικία. Ενα σύστημα κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης, που στηρίζεται στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, είναι εξ ορισμού ανήθικο και διεφθαρμένο. Ακόμα και όταν δεν έχει φαινόμενα εκτροπής από τους νόμους του. Σε τί διαφέρει άραγε ο υπουργός που «τα πιάνει κάτω από το τραπέζι» από τον υπουργό που δεν τα πιάνει, αλλά καταρτίζει νόμους που κάνουν πιο απάνθρωπη την εκμετάλλευση;
Η τρέχουσα φιλολογία μιλά για ένα φαινόμενο με ποινικές διαστάσεις. Εμείς πρέπει να μιλήσουμε για ένα φαινόμενο ταξικό. Εχθρός μας είναι ολόκληρος ο καπιταλισμός και όχι κάποιες πλευρές του.