Η ακμή και η παρακμή της της Φατάχ και της PLO θα μπορούσε να είναι ο υπότιτλος και το βασικότερο συμπέρασμα από την ανάγνωση του βιβλίου του Σαλάχ Αλ-Μούσα (1950-), έκδοση της ΕφΣυν.
Ο συγγραφέας, παιδί της Νάκμπα, της εξορίας και των προσφυγικών καταυλισμών, καταθέτει τις αναμνήσεις της πολυτάραχης ζωής του ξεκινώντας από την παιδική του ηλικία μέχρι πρόσφατα. Σπούδασε Ιατρική στην Θεσσαλονίκη και τη Γαλλία και άσκησε τη διαγνωστική ακτινολογία στη Σαουδική Αραβία, την Κύπρο και την Ιορδανία. Σημαίνον στέλεχος της Φατάχ υπό την ηγεσία του Γιάσερ Αραφάτ, ίδρυσε τη Γενική Ενωση Παλαιστινίων Φοιτητών στην Ελλάδα, πολέμησε στον Λίβανο το 1976, το 1982 και το 1983 και υπηρέτησε ως διπλωματικός ακόλουθος στις πρεσβείες της Παλαιστίνης σε Ελλάδα και Γαλλία. Επιπλέον, ενδιαφέρον στο βιβλίο προσθέτει η δραστηριότητά του στην Ελλάδα και οι σχέσεις με τις ελληνικές κυβερνήσεις της εποχής.
Ομως το μεγαλύτερο ενδιαφέρον υπάρχει σε όσα διαδραματίζονται τις δεκαετίες του ‘80 και του ‘90 με την προϊούσα διαφθορά στο εσωτερικό της Φατάχ και την αποδυνάμωση της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ ή PLO), μια διαδικασία που σημαδεύτηκε και κορυφώθηκε με τις συμφωνίες του Οσλο το 1993.
Περιληπτικά, σε αυτές τις συμφωνίες, που έγιναν με μυστικές συνομιλίες στην Ουάσιγκτον και το Οσλο παράλληλα, η ΟΑΠ αναγνώρισε το κράτος του Ισραήλ, απεμπόλησε τα δικαιώματα του παλαιστινιακού λαού στο 78% των εδαφών του, παραμένοντας μόνο στο 22% των εδαφών του 1967, και το μόνο αντάλλαγμα που έλαβε ήταν η αναγνώριση όχι ενός παλαιστινιακού κράτους αλλά της ΟΑΠ, που θα είχε μια περιορισμένη κυριαρχία σε νησίδες της Δυτικής Οχθης και της Γάζας.
Η ΟΑΠ δεν πήρε την παραμικρή γραπτή συμφωνία ή εγγύηση για την απαγόρευση επέκτασης των παράνομων εποικισμών. Ακόμα και αυτή η άθλια συμφωνία παραβιάστηκε αμέσως από το Ισραήλ με δημεύσεις της παλαιστινιακής γης και ραγδαία επέκταση των εποικισμών και το μόνο που κέρδισε ο Αραφάτ ήταν η διπλωματική αναβάθμιση του παλαιστινιακού ζητήματος, η απαλλαγή του από την ρετσινιά του τρομοκράτη και η προβολή του ως ηγέτη ενός πλασματικου «κράτους» υπό την πλήρη επικυριαρχία του Ισραήλ.
Η πρώτη μεγάλη ήττα για το Παλαιστινιακό ήρθε με την Σύνοδο της Μαδρίτης το 1991. Αυτή η Σύνοδος ήταν, κατά τον Σαλάχ Αλ-Μούσα, «υπό την κηδεμονία των Αμερικανών, των νονών της σιωνιστικής οντότητας, των Ρώσων και των αραβικών κρατών, ήδη ελεγχόμενων από τους Αμερικανούς… μια συνωμοσία που την διεκπεραίωσε μια ισχνή μειοψηφία που λεγόταν «Ηγεσία». Αυτή η PLO ήταν η μόνη πηγή των αποφάσεων• κανείς δεν μπορούσε να τις αλλάξει, να τις καθυστερήσει ή απλώς να τις αμφισβητήσει, μια και είχε στα χέρια της όλες τις πηγές της ισχύος: το χρήμα, τα όπλα, τους διεφθαρμένους, τους καταχραστές και τους κόλακες».
Παρακάτω, ο Μούσα χαρακτηρίζει τις συμφωνίες του Οσλο «κεραυνό», με τις οποίες διαφώνησε μέχρι και ο Φαρούκ Καντούμι, γενικός γραμματέας τότε της Φατάχ. (Ο Καντούμι διαδέχτηκε τον Αραφάτ στη Φατάχ μετά το θάνατό του το 2004, αλλά ήρθε αργότερα σε πλήρη ρήξη με την Παλαιστινιακή Αρχή και τον Μαχμούντ Αμπάς και αποσύρθηκε).
Λίγο μετά τις συμφωνίες του Οσλο, σε γεύμα που διεξήχθη στην Αθήνα προς τιμήν του Αραφάτ από ένα πλούσιο Παλαιστίνιο που επηρέαζε την Ηγεσία, ο Σαλάχ Αλ-Μούσα γράφει ότι διαμείφθηκε ο εξής εκπληκτικός διάλογος μεταξύ του και του οικοδεσπότη, όταν ο ο Αλ-Μούσα του είπε ότι σχεδίαζε να ανοίξει ιατρείο στη Ραμάλα:
«Γιόκα μου, αν έχεις δύο δεκάρες στην άκρη, φύλαξέ τις καλύτερα για τα παιδάκια σου».
«Τίποτα δεν έχω στην άκρη. Προσπαθώ να πάρω χορηγία από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την Παλαιστίνη και όχι για μένα», του απάντησα.
Μου επανέλαβε την ίδια φράση και τον ρώτησα «γιατί;».
«Γιατί δεν πρόκειται να υπάρξει παλαιστινιακό κράτος στην Δυτική Όχθη. Παλαιστίνη θα είναι η Γάζα».
«Και τότε που μας οδηγεί το Όσλο;» ρώτησα.
«Καταμερισμός διαχείρισης: διοίκηση συνεταιρικά με την Ιορδανία και στρατιωτικό-αστυνομική διοίκηση από τους Ισραηλινούς».
«Και τι θα απογίνουμε εμείς σαν παλαιστινιακός λαός;».
Με σόκαρε η απάντηση του. «Μελλοντικά, εργατικά χέρια για την περιοχή».
Στο βιβλίο του ο Σαλάχ Αλ-Μούσα αναφέρεται σε επεισόδια διαφθοράς καθώς και στη διαρκή υπονόμευση των αραβικών κρατών, όπως πχ τη δολοφονία του στρατιωτικού ηγέτη Αμπού Ουαλίντ και του δημοσιογράφου Μισέλ Νέμρι από το καθεστώς Ασαντ. Ωστόσο, μετά τις εξελίξεις των συμφωνιών του Όσλο και τις διαφωνίες του Μούσα, που συνοψίζονταν στο ότι «οι πύρινοι λόγοι δεν μας βοηθούν στην απελευθέρωση, οι ικεσίες και τα παρακάλια για βοήθεια δεν μας οδηγούν στα σπίτια μας, η υπακοή και η υποταγή δεν είναι ο δρόμος για την ανεξαρτησία» και «κανείς δεν θα σου ξύσει την πλάτη καλύτερα από τα δικά σου νύχια», ο Μούσα τέθηκε στο περιθώριο. Διακόπηκε η μισθοδοσία του και του απαγορεύτηκε η είσοδος στα Κατεχόμενα, όταν όλα τα άλλα στελέχη της ΟΑΠ πήραν την άδεια να επιστρέψουν στον τόπο τους. Όπως και χιλιάδες άλλοι μαχητές της παλαιστινιακής υπόθεσης, παροπλίστηκε και ακολούθησε το δρόμο της ιδιώτευσης ως γιατρός στην Κύπρο, τη Σαουδική Αραβία και την Ιορδανία.
Όπως σχεδόν πάντα, η απογοήτευση δεν είναι ο καλύτερος σύμβουλος. Στο βιβλίο αυτό, που φαίνεται ότι γράφτηκε στην αρχή του πολέμου μετά τον Κατακλυσμό του Αλ–Άκσα, οι απόψεις που αναφέρονται στον επίλογο είναι από αλλοπρόσαλλες έως εξοργιστικές. Ενώ επαινούνται οι ρουκέτες της Χαμάς, ταυτόχρονα κατηγορείται η ηγεσία των Δυνάμεων της Αντίστασης στην Γάζα ότι «υπονομεύει όλους όσοι θέλουν να αντισταθούν στην κατοχή και ψάχνει προσωρινές συνθηκολογήσεις για μικρά κέρδη»! Και παρακάτω: «Οι αρχές σε Γάζα και Δυτική Όχθη παίζουν το ρόλο νεροκουβαλητή ισχυρών εσωτερικών συμφερόντων ή υπηρετούν ξένες σημαίες που τους χρηματοδοτούν. Ο κόσμος κουράστηκε και μπούχτισε με τις δύο Αρχές. Δύο αρχές με ηγέτες που ζουν σε μέγαρα και μετακινούνται με υπερπολυτελή αμάξια, με πομπές δεκάδων ανδρών να τους φρουρούν-από ποιους άραγε;»!
Κι ακόμα: «Γιατί ο λαός μας στην Γάζα έχει γίνει πεδίο δοκιμών για κάθε ισλαμικό κόμμα και σέχτα που υπάρχει στο εξωτερικό; Είναι ο σκοπός τους αποκλειστικά η προστασία των αρχηγών τους; Ή μήπως είναι η πρόκληση μαχών για να προσελκύσουν χρηματοδότηση; Ή μήπως θέλουν να υπερασπιστούν την εξουσία που τους παραχωρήθηκε σε μια λωρίδα γης, η οποία αφέθηκε από το Ισραήλ αποκλειστικά για να προκαλέσει εσωτερικό χάος;»!
Πέρα από την εξομοίωση της Παλαιστινιακής Αρχής με την αντιστασιακή ηγεσία στη Γάζα, ο Σαλάχ Αλ-Μούσα εξομοιώνει επίσης το Ισραήλ με το Ιράν και την Τουρκία χαρακτηρίζοντας και τις τρεις χώρες εξίσου αποικιοκρατικές!
Αναρωτιέται κανείς: Ο άνθρωπος αυτός έχει καμιά επαφή με την πραγματικότητα;
Το μαχητικό, αντιστασιακό πνεύμα που διαχέεται σε όλο σχεδόν το βιβλίο του, καταρρέει σε αυτές τις λίγες τελευταίες σελίδες. «Βρομάει» Μοχάμεντ Νταχλάν (ο πραξικοπηματίας της Γάζας, που ηττήθηκε το 2007, αργότερα τα τσούγκρισε με τον Αμπάς και τώρα το παίζει αντιστασιακός… ίσων αποστάσεων ανάμεσα στην ΠΑ και την Αντίσταση) αυτή η προσέγγιση.
Μετά τις συγκλονιστικές εξελίξεις των τελευταίων δύο χρόνων στην Γάζα, μπορεί άραγε να θεωρηθεί σαν μια έμπρακτη συγγνώμη το ποιητικό κείμενο που εκ των υστέρων έγραψε ο Σαλάχ Αλ-Μούσα γι’ αυτή τη γη των ηρώων; ΟΧΙ, δεν μπορεί.
Ιδού το κείμενο:
Έχεις δοκιμάσει;
Έχετε δοκιμάσει να προετοιμαστείτε για το θάνατό σας διαλέγοντας μόνο τα ρούχα σας με τα οποία θα θέλατε να σας δουν αυτοί που θα ανασύρουν τα κορμιά σας από τα ερείπια; Κι ενώ είστε έτοιμοι να νιώθετε ευτυχισμένοι ακούγοντας τα τελευταία τους λόγια: «ήταν όμορφα ντυμένος»…
Έχετε δοκιμάσει να περπατήσετε στην κηδεία σας; Να εσείς οι ίδιοι τους θρηνούντες, τον ιεροκήρυκα και τη θέση του τάφου σας; Να γράψετε τον επικήδειό σας;
Έχετε δοκιμάσει να σκάψετε τον τάφο σας με την ίδια σας την αξίνα; Να σχεδιάσετε ακριβώς όπως το κρεβάτι σας και να κεντήσετε το ταφικό μαντήλι σας από τα ίδια χρώματα του μεταξένιου νυφικού σας;
Έχετε δοκιμάσει να αγκαλιάσετε το σπίτι σας, να φιλήσετε κάθε γωνιά του λέγοντάς του αντί; Να αγγίξετε σαν φωτογραφίες τα πλακάκια του θέλοντας να ξαναζωντανέψετε τα βήματά σας επάνω τους; Να ανακτήσετε όλα σας τα αποτυπώματα που τη φλέρταραν κάθε πρωινό; Να μεταδώσετε τη στοργή σας, την αγάπη σας και την τελευταία σας λαχτάρα για τα κατώφλια των σπιτιών σας ανάμεσα στις εκτοξεύσεις δύο πυραύλων;
Έχετε δοκιμάσει να σταθείτε σιωπηλοί για ένα λεπτό πριν χωρίσετε; Και μπροστά από κάθε παράθυρο να διαβάσετε την αποχαιρετιστήρια προσευχή του; «Να είσαι τρυφερό, γυαλί μου, όταν θρυμματίζεσαι και όταν αγγίζεις το πρόσωπο και το στήθος μου, να λούζεις το σώμα μου με φιλιά αγάπη και πάθος και να βάζεις τους δροσερούς, λαμπερούς, κρυστάλλινους κόκκους σου σαν στολίδια στην καρδιά μου»…
Έχετε δοκιμάσει να ακούσετε τον ήχο του κλειδιού στην πόρτα, που καθώς γυρίζει φωνάζει τις τελευταίες κραυγές αγωνίας και μαρτυρά τις λεπτομέρειες της στενής σχέσης με τη σύντροφο της ζωής σας;
Έχετε δοκιμάσει να πατήσετε κάθε σκαλοπάτι του σπιτιού σας και να παίξετε στις άκρες των μαρμάρων τους με τα βήματά σας μουσικές μελωδίες για να τραγουδήσετε το τελευταίο αντίο;
Έχετε δοκιμάσει να εισπνεύσετε το φλεγόμενο άρωμα των αναμνήσεών σας και να δείτε όλα σας τα δακτυλικά αποτυπώματα χαραγμένα στα απομεινάρια κάθε πέτρας του σπιτιού σας;
Έχετε δοκιμάσει να αποτυπώσετε στη μνήμη σας τις οικογενειακές φωτογραφίες σας που είναι κρεμασμένες στο σαλόνι, να τις ξεκρεμάσετε από εκεί, να τις αναπροσαρμόσετε, μετά να τις κολλήσετε στις σελίδες των διαφανών ματιών σας και χαμογελώντας τους να αστράψετε όπως το φλας της μηχανής που ανάβει για τελευταία φορά;
Έχετε δοκιμάσει να κάνετε μια γρήγορη σάρωση της μνήμης σας; Να ανακτήσετε τις στιγμές χαράς που ζήσατε κάνοντας έτσι το πιο όμορφο δώρο στον εαυτό σας;
Έχετε δοκιμάσει να αφήσετε στους κληρονόμους σας τα πιο όμορφα λουλούδια στη διαθήκη σας; Και τα καλύτερα μετάλλια χυτά από καθαρό χρυσό σοφίας, στολισμένα με διαμάντια εμπειρίας και μαργαριτάρια από σπάνια κοχύλια;
Τελικά, έχετε δοκιμάσει να ανακτήσετε τις αισθήσεις σας μετά θάνατον και να εκλάβετε που είστε ακόμα ζωντανοί και βγάζετε τα προς το ζην συνειδητοποιώντας ότι η πόλη σας έδωσε άλλη μια ζωή και ότι οι πέτρες των σπιτιών σας δεν μοιάζουν με τις πέτρες των σπιτιών. κανενός άλλου τόπου…
επειδή οι πέτρες των σπιτιών της Παλαιστίνης μετατρέπονται, λόγω της πίεσης της νοσταλγίας και της αναγκαιότητας του ανήκειν, σε μαγικά διαμάντια που εκκολάπτονται, ανθίζουν, παράγουν καρπό γλυκό και ευχάριστο άρωμα.
Όποιος θέλει να ζήσει αυτή την εμπειρία πρέπει να κάνει αίτηση για άσυλο στη Γάζα!
Η Γάζα πια δεν είναι γεωγραφικό σημείο.
Έχασε εδώ και πολύ καιρό τη φυσική της γεωγραφία και έχει γίνει ένας ιερός ουράνιος αιθέρας…
Επανερχόμαστε στην αρχική παράγραφο αυτής της βιβλιοπαρουσίασης που είναι και ο μόνος λόγος για να διαβαστεί αυτό το βιβλίο.
Ε.Σ.
