Εφημερίδα Κόντρα | Eksegersi.grΕφημερίδα Κόντρα | Eksegersi.gr
  • Αρχική
  • Πολιτική
  • Διεθνή
  • Οικονομία
  • Εργατικά
  • Αγροτικά
  • Παιδεία
  • Καταστολή
  • Περιβάλλον
  • Υγεία
  • Πολιτισμός
  • Αθλητισμός
  • Ιστορία
  • Στήλες
    • Η Αποψή Μας
    • Στο Ψαχνό
    • Zoom
    • Βαθύ Κόκκινο
    • Αντικυνωνικά
    • Dixi et salvavi animam meam
Twitter YouTube RSS
Τελευταία Νέα :
  • Σαν σήμερα 6 Φλεβάρη
  • Το καυτό κορμί της Μπάρμπαρα…
  • Κατάληψη της κεντρικής σκηνής του Εθνικού Θεάτρου
  • Η «Μπάρμπαρα» και η υποκρισία του ΥΠΑΙΘ
  • Πανηγυρισμοί για την οικονομία ή υπουργοί για τα πανηγύρια
  • Απεργίες βρετανών εκπαιδευτικών: Πάνω από τα μισά σχολεία κλειστά
Εφημερίδα Κόντρα | Eksegersi.grΕφημερίδα Κόντρα | Eksegersi.gr
  • Αρχική
  • Πολιτική
  • Διεθνή
  • Οικονομία
  • Εργατικά
  • Αγροτικά
  • Παιδεία
  • Καταστολή
  • Περιβάλλον
  • Υγεία
  • Πολιτισμός
  • Αθλητισμός
  • Ιστορία
Twitter YouTube RSS
Εφημερίδα Κόντρα | Eksegersi.grΕφημερίδα Κόντρα | Eksegersi.gr
Πλοήγηση:Αρχική»Πολιτισμός»Μοντάζ των εντυπώσεων: Η σοβιετική επανάσταση στο πλάνο και στο μοντάζ στον κινηματογράφο 
Πολιτισμός

Μοντάζ των εντυπώσεων: Η σοβιετική επανάσταση στο πλάνο και στο μοντάζ στον κινηματογράφο 

Μέρος Α

Eksegersi.grBy Eksegersi.gr11 Νοέ 2021, 19:40
Τρία καρέ (φωτογραφίες-κάδρα) αγαλμάτων λιονταριών από τρία διαδοχικά πλάνα στο «Θωρηκτό Ποτέμκιν» (1925) του Αϊζενστάιν. Το μοντάζ του  Αϊζενστάινδίνει κινηματογραφική πνοή σε ένα λιοντάρι που ορθώνεται μετά τον κανονιοβολισμό του εξεγερμένου θωρηκτού Ποτέμκιν εναντίον των σφαγέων του λαού. Εχει προηγηθεί η συγκέντρωση του λαού εναντίον της τσαρικής τυραννίας στα σκαλιά της Οδησσού.

Από την αρχή της σειράς αυτών των σημειωμάτων τονίστηκε με σαφήνεια ότι ο κινηματογράφος είναι πρωτίστως τέχνη. Ενας καλλιτέχνης σκηνοθέτης δεν αναζητά να διασκεδάσει τον θεατή του ή να το παρηγορήσει για τα βάσανα της καθημερινότητας λίγο πριν ο τελευταίος αποφασίσει να πάει για ύπνο. Δεν σου σερβίρει το πιοτό που πνίγεις τον πόνο σου για τα μεγάλα βάσανα της ζωής στα μπαρ, τα καταγώγια της νέας εποχής. Δεν σε νανουρίζει με γλυκόλογα για να κοιμηθείς καλά, χωρίς τύψεις.

Ο καλλιτέχνης σκηνοθέτης επιδιώκει να δημιουργήσει ένα αισθητικά άρτιο έργο τέχνης που να συγκινεί, να προκαλεί αισθήματα, να προβληματίζει, ενίοτε να ενθαρρύνει, να ταρακουνά και να παρακινεί, εφόσον ο στόχος του είναι να μεταφέρει μια συγκεκριμένη κοινωνική παραγγελία μιας συγκεκριμένης περιόδου (να θυμηθούμε τον Μαγιακόφσκι). Πρωτίστως, όμως, επιδιώκει να βάλει στην καρδιά σου, τον ήλιο και τη γαλάζια θάλασσα, «το βάθος τ’ άσωτ’ ουρανού», για να μην λάμπουν και να σβήνουν μακριά σου «τα γαρούφαλα του δειλινού» (να θυμηθούμε τον Βάρναλη στους «Μοιραίους»).

Αρκετά συχνά ακούς στη συζήτηση μετά από μια καλή ταινία: «Ποιο ήταν το νόημα της ταινίας, της τάδε σκηνής, της δείνα σεκάνς;». Εχει νόημα πάντα η ερώτηση αυτή; Εχει, στο βαθμό που προσπαθούμε να κατανοήσουμε την εντύπωση και τα αισθήματα που επιχειρεί να εκφράσει με καλλιτεχνικό τρόπο ο σκηνοθέτης. Οι ταινίες δεν είναι προκηρύξεις, είναι καλλιτεχνικά έργα. Σύμφωνα με τον Χέγκελ, στις σημειώσεις των παραδόσεων του για την αισθητική, η τέχνη αφορά το αισθητό ξετύλιγμα του πνεύματος [1]. Διαβάζουμε στις σημειώσεις των παραδόσεων (σ.σ.: οι επισημάνσεις του γράφοντα):

«[…] Το αισθητό υψώνεται στην τέχνη στην κατάσταση του αγνού φαινομένου, αντίθετα με την άμεση πραγματικότητα των φυσικών αντικειμένων. Το καλλιτεχνικό έργο πιάνει έτσι τη μέση θέση ανάμεσα στο αισθητό και την καθαρή σκέψη. Δεν έχουμε ακόμη την καθαρή σκέψη αλλά, σε πείσμα του αισθητού χαρακτήρα του (σ.σ. του καλλιτεχνικού έργου), δεν έχουμε πια μια καθαρά υλική πραγματικότητα, όπως είναι οι πέτρες, τα φυτά και η οργανική ζωή. […]

Αρα λοιπόν επί σκοπού η τέχνη δημιουργεί ένα βασίλειο σκιών, σχημάτων, ήχων, διαισθήσεων και δεν θα έπρεπε να κατηγορήσουμε για ανικανότητα και για ανεπάρκεια τον καλλιτέχνη που καλεί ένα έργο στην ύπαρξη, με το πρόσχημα πως δεν μας προσφέρει παρά μια επιφανειακή όψη του αισθητού, είδη σχημάτων. Γιατί τα αισθητά ταύτα σχήματα και τους αισθητούς αυτούς τονισμούς η τέχνη δεν τα εισάγει μόνο για να τα εισάγει και με την άμεση φαινομενικότητά τους, αλλά ακόμη και για να ικανοποιήσει ανώτερα πνευματικά ενδιαφέροντα, επειδή είναι ικανά να γεννήσουν μίαν αντήχηση μέσα στα έγκατα της επίγνωσης, μιαν ηχώ μέσα στο πνεύμα. Ετσι, μέσα στην τέχνη το αισθητό έχει πνευματικοποιηθεί, εφόσον το πνεύμα παρουσιάζεται με σχήμα αισθητό».

Η τέχνη, λοιπόν, δεν αφορά τις αυστηρές λογικές κατηγορίες με τις οποίες αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο (π.χ. οικονομικές κατηγορίες της πολιτικής οικονομίας), αλλά το διάσελο ανάμεσα στις αισθήσεις μας και τις πλευρές της συνείδησής μας, που έχουν ανάγκη από αισθήματα, παιχνίδι και φαντασία. Οσο αφήνουμε αυτές τις πλευρές της συνείδησής μας ακαλλιέργητες, αυτές ατονούν και τότε το ίδιο πνεύμα ατροφεί. Ως πνεύμα εδώ ορίζουμε την ανώτερη μορφή οργάνωση της ύλης, την ίδια τη συνείδηση. Οι συγκεκριμένες παρατηρήσεις του ιδεαλιστή, πλην διαλεκτικού Χέγκελ, δεν έρχονται σε σύγκρουση με την υλιστική κοσμοθεωρία. Οποιος νομίζει ότι θα γίνει καλός αγκιτάτορας και θα πείσει και θα εμπνεύσει, χωρίς να διαβάζει λογοτεχνία, χωρίς να εμπλουτίζει τις εικόνες του για τον κόσμο, μάλλον δεν έχει ιδέα από τους μεγάλους αγκιτάτορες που όντως συνέβαλαν στις μεγάλες ιστορικές ανατροπές.

Ο ίδιος ο Λένιν έλεγε ότι για τη σοβιετική εξουσία ο κινηματογράφος είναι η σημαντικότερη μορφή τέχνης. Θεωρούσε ότι η νεαρή σοβιετική εξουσία έπρεπε να επενδύσει τα μέγιστα σε αυτόν. Εκείνη την εποχή άρχιζε η μετάβαση από το θέατρο και την όπερα σε ένα είδος τέχνης που θα συγκινούσε μαζικά την εργατική τάξη και τα μισθωτά λαϊκά στρώματα. Μια σειρά νέων καλλιτεχνών άδραξαν την ευκαιρία για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες της προλεταριακής επανάστασης. Ανάμεσά τους ξεχώρισαν οι Αϊζενστάιν, Πουντόβκιν, Ντοβζένκο, Βερτόφ που καθιέρωσαν στα πρώτα βήματα του σοβιετικού βουβού κινηματογράφου μια πρωτοπόρα καλλιτεχνική φόρμα, το «μοντάζ των εντυπώσεων». Οι Αϊζενστάιν και Ντοβζένκο είχαν συμμετάσχει ενεργά στις γραμμές του κόκκινου στρατού ως μαχητές.

Για να συνειδητοποιήσουμε την προσφορά τους, πρέπει να καταλάβουμε τι είχε προηγηθεί. Την εποχή εκείνη ο βουβός κινηματογράφος απ’ την άλλη πλευρά του Ατλαντικού συνδύαζε περίτεχνα τα πλάνα (ζωγραφική και φωτογραφική), το μοντάζ (ρυθμός της διαδοχής των πλάνων στη μηχανή προβολής) και την μουσική υπόκρουση (αλλαγή έντασης και διαστημάτων).

Ο βασικός εκπρόσωπος του κινηματογράφου στις ΗΠΑ ήταν ο Nτέιβιντ Γκρίφιθ, ένας νοσταλγός της κουλτούρας των Νοτίων, που σε ένα από τα κορυφαία του έργα: «Η γέννηση ενός έθνους» (1915), καθαγίαζε την Κου-Κλουξ-Κλαν. Είχαν προηγηθεί ο γάλλος κινηματογραφιστής Ζορζ Μελιέ που άρχιζε να καθιερώνει τις σκηνές πάνω σε κάδρα μιας ιδεατής θεατρικής σκηνής, με κάθε σκηνή να παραχωρεί τη θέση της στην επόμενη, σαν να κλείνει και να ανοίγει η αυλαία, δίνοντας τη σκυτάλη στον αμερικανό Εντουϊν Πόρτερ (γνωστό για την ταινία του «Η μεγάλη ληστεία του τραίνου» το 1903), αρχικό μέντορα του Γκρίφιθ, που βαθμιαία προχώρησε την τεχνική του μοντάζ, συνδέοντας διαφορετικά πλάνα στην εξέλιξη μιας σκηνής, στη χρονολογική λογική εξέλιξη της ιστορίας.

Δυο καρέ από δυο διαδοχικά πλάνα από την ταινία του Πόρτερ («Η ζωή ενός αμερικανού πυροσβέστη», 1903). Στο πρώτο πλάνο είναι το δωμάτιο στο οποίο ο πυροσβέστης επιχειρεί διάσωση. Στο δεύτερο πλάνο είναι όψη του κτιρίου και το παράθυρο από το οποίο πραγματοποιείται η διάσωση.

Ως τότε, ο κινηματογράφος δεν είχε ξεφύγει ακόμη από την στενή αντίληψη ότι ένας θεατής βλέπει διαδοχικές σκηνές στο θέατρο και η κάμερα είναι το μάτι του θεατή.

Στις μεγάλες ταινίες του ο Γκρίφιθ αξιοποίησε γόνιμα όλα τα προηγούμενα επιτεύγματα που υπήρχαν ήδη στα κινηματογραφικά βήματα των προγενεστέρων του, προχωρώντας παραπέρα, καθιερώνοντας μια συγκεκριμένη καλλιτεχνική φόρμα στο σινεμά που μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: βαθμιαία εναλλαγή από μακρινά σε κοντινά πλάνα για την ανάδειξη της συναισθηματικής φόρτισης του ηθοποιού και επίτευξη της δραματικής έξαρσης με ταχεία εναλλαγή ανάμεσα σε πολλαπλά διαφορετικά πλάνα που περιγράφουν τμήματα μιας ίδιας ενότητας ενός επεισοδίου της συνολικής ιστορίας.

Κοντινό πλάνο (close-up) στην ταινία του Γκρίφιθ «Η μητρική καρδιά» (1913).

Επίσης, η κάμερα έπαυε να διατηρεί την προγενέστερη στατικότητα του θεατή του θεάτρου, που κάθεται σε συγκεκριμένη θέση μπροστά από τη σκηνή. Η κάμερα μετακινούνταν σε ένα ημικύκλιο γύρω από το σημείο-τομή του κεντρικού κατακόρυφου και κεντρικού οριζόντιου άξονα του πλάνου. Αυτός είναι ο κανόνας των 180 μοιρών. Με αυτόν τον τρόπο ο θεατής συσχετίζει εύκολα τα διαφορετικά στοιχεία του πλάνου (ζώα, ανθρώπους, δέντρα, γενικά αντικείμενα) στον κινηματογραφικό-γεωγραφικό χώρο που σχηματίζεται στο μυαλό του. Για παράδειγμα, αν ένας άνθρωπος τρέχει από τα αριστερά προς τα δεξιά σε ένα πλάνο, ο κινηματογραφιστής θα συνεχίσει στο επόμενο πλάνο να τον δείχνει να κινείται στην ίδια κατεύθυνση. Αν δυο άνθρωποι βρίσκονται αριστερά και δεξιά, η κάμερα δείχνει πάντα αυτόν που μιλάει. Ολα αυτά τα στοιχεία συνιστούν μέχρι σήμερα τη βάση της χολιγουντιανής κινηματογραφικής παράδοσης. Την εποχή, όμως, που ο Γκρίφιθ τα αναδείκνυε ήταν στοιχεία πρωτοπόρα.

Κανόνας των 180 μοιρών και ο οριζόντιος άξονας της δράσης.

Αυτό που εμείς θεωρούμε ως «φυσιολογικό τρόπο» για τη δημιουργία του μοντάζ ήταν μια καλλιτεχνική σύμβαση που την εποχή που πρωτοδιατυπώθηκε δεν τη θεωρούσαν καθόλου φυσιολογική, γιατί ξέφευγε από τον πατροπαράδοτο τρόπο της θεατρικής θέασης.

Ο Πουντόβκιν έγραφε χαρακτηριστικά σε άρθρο του το 1927 [2]:

«Αρχικά ο κινηματογράφος χαρακτηριζόταν σαν εκμαγείο της τέχνης του θεάτρου. Οι καλύτεροι άνθρωποι του θεάτρου διαμαρτύρονταν κατά του κινηματογράφου, θεωρώντας τον παραμόρφωση των θεατρικών μορφών».

Τρια καρέ από τρία σύντομα πλάνα που συνθέτουν το ίδιο επεισόδιο στην ταινία του Γκρίφιθ «Η μοναχική βίλλα» (1909). Μια γυναίκα κάθεται στο σπίτι, ληστές ετοιμάζονται να μπουκάρουν στο σπίτι και ο σύζυγος τρέχει με την άμαξα να τους αντιμετωπίσει.

Ο Γκρίφιθ δέχτηκε αμέσως επίθεση από παραγωγούς και τεχνοκριτικούς για την εναλλαγή σε διαφορετικά πλάνα για τη συγκρότηση του ίδιου επεισοδίου μιας σκηνής. Τελικά επιβλήθηκε, επειδή κατάφερε να φέρει εισπράξεις και κοινό στις ταινίες του.

Δεν υπάρχει τίποτε παράδοξο σε αυτό. Στην αυτοβιογραφία του («Η τελευταία πνοή») ο Μπουνιουέλ περιγράφει ότι στην Ευρώπη τον πρώτο καιρό οι εταιρίες είχαν εκπροσώπους που εξηγούσαν στο κοινό τις τεχνικές αυτές, γιατί ήταν δυσνόητες. Ο γράφων θυμάται ακόμη την εντύπωση που του έκανε η εξιστόρηση του κινηματογραφιστή του ΔΣΕ σε φεστιβάλ της Τήνου, πως όταν οι μαχήτριες του ΔΣΕ αντίκρισαν τα παιδιά τους σε χώρες της ΕΣΣΔ στο πανί προβολής, έτρεξαν αμέσως πίσω από το πανί, νομίζοντας ότι εκεί κρύβονται τα παιδιά τους. Οι κοπέλες αυτές δεν είχαν δει ποτέ στη ζωή τους σινεμά στα χωριά της ελληνικής υπαίθρου.

Οι πρωτοπόροι σκηνοθέτες στην ΕΣΣΔ διαπίστωσαν πολύ γρήγορα ότι το μοντάζ μέχρι τον Γκρίφιθ δεν εξαντλούσε το δυναμισμό που μπορούσε να προσφέρει ο κινηματογράφος στο θεατή. Η υστέρηση στη φόρμα του Γκρίφιθ ήταν ότι αναδείκνυε ακόμη εντυπώσεις από στατικά πλάνα που αναπαριστούν τμήματα ενός ίδιου επεισοδίου αφηγηματικά. Ακόμη και η αυξομείωση του ρυθμού στην εναλλαγή διαφορετικών πλάνων που περιέγραφαν διαφορετικές όψεις του ίδιου επεισοδίου, ουσιαστικά εντασσόταν στην ίδια κατηγορία σχηματισμού εντυπώσεων και συναισθημάτων: σε μια αφηγηματική καταγραφή.

Αντιθέτως, μια νέα ποικιλία εντυπώσεων παρέμενε αναξιοποίητη. Αυτές θα μπορούσαν να σχηματίσουν πολύ μεγαλύτερης εμβέλειας πάθη, μια νέα ποιότητα δραματικής έξαρσης, αν προέκυπταν από την εντύπωση που αφήνει στο μυαλό μας η σύγκρουση ανάμεσα σε διαδοχικά πλάνα. Παραδείγματος χάριν:

α) Πλάνα με εικόνες που αναπαριστούν τη δράση. Στο «Ποτέμκιν», στη σκηνή στα σκαλιά της Οδησσού, εμφανίζονται δυο πλάνα της ίδιας γυναίκας. Στο πρώτο τα γυαλιά της είναι κανονικά, στο δεύτερο σπασμένα, δίνοντας την εντύπωση ότι έχει πυροβοληθεί από τους στρατιώτες που κατεβαίνουν τα σκαλιά. Η λήψη της ηθοποιού έχει γίνει σε δυο διαφορετικές της εκφράσεις, τίποτε άλλο.

β) Πλάνα που συνδυάζουν δράσεις και σύμβολα, π.χ. το αφυπνιζόμενο λιοντάρι όταν συνδέεται με τον κανονιοβολισμό του Ποτέμκιν.

γ) Πλάνα που ξεχωριστά αναπαριστούν διαφορετικά θέματα, π.χ. σφαγείο ζώων, αιματοκύλισμα των εργατών στην «Απεργία» (1925), αλλά το «σφαγείο» είναι ο κοινός τους παρονομαστής και μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη συναισθηματική ένταση.

δ) Πλάνα με διαφορετικές γωνίες λήψης, διαφορετικές αποστάσεις και γωνίες της κάμερας από το καταγραφόμενο αντικείμενο, με κατακερματισμό του κινηματογραφικού-γεωγραφικού χώρου, του κλασικού οριζόντιου άξονα δράσης (π.χ. τελική σκηνή της «Μάνας» του Πουντόβκιν, στην οποία θα αναφερθούμε παρακάτω).

‘Η αν προκύπτουν από την εντύπωση που αφήνει στο μυαλό μας η σύγκρουση ανάμεσα σε εικαστικά στοιχεία του ίδιου πλάνου. Στην τελευταία περίπτωση οι ζωγράφοι είχαν δώσει τα καλύτερα υποδείγματα και οι σοβιετικοί σκηνοθέτες τα αξιοποίησαν περίτεχνα.

Ο Πουντόβκιν έγραφε συγκεκριμένα στον πρόλογο της γερμανικής έκδοσης του βιβλίου του (1928) [3]:

«Βάση της κινηματογραφικής τέχνης είναι το μοντάζ. Εξοπλισμένη με αυτό το σύνθημα, η νεαρή κινηματογραφική τέχνη της Σοβιετικής Ρωσίας άρχισε την πετυχημένη πορεία της […]

Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η ουσία της λέξης “μοντάζ” δεν ερμηνεύεται και δεν κατανοείται πάντα σωστά. Μερικοί πιστεύουν απλοϊκά ότι ο όρος αυτός σημαίνει το απλό κόλλημα κομματιών του φιλμ στην κατάλληλη χρονική διαδοχή. Αλλοι πάλι γνωρίζουν μόνο δυο είδη μοντάζ: το γρήγορο και το αργό. […]

Για τον κινηματογραφικό σκηνοθέτη το κάθε κάδρο της αποτελειωμένης ταινίας εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό που εξυπηρετεί και η λέξη για τον ποιητή. Ο σκηνοθέτης βρίσκεται μπροστά στα ξεχωριστά πλάνα με τις αμφιβολίες του, επιλέγοντας, πετώντας και ξαναμαζεύοντας κομμάτια από το φιλμ. Μόνο με τη συνειδητοποίηση της καλλιτεχνικής κατασκευής, σ’ αυτό το στάδιο, διαμορφώνονται βαθμιαία οι φράσεις, οι σκηνές και τα επεισόδια του μοντάζ, από όπου βήμα προς βήμα γεννιέται το ολοκληρωμένο έργο – η ταινία. […]

Εγώ υποστηρίζω ότι κάθε αντικείμενο, που το γυρίζουμε από μια ορισμένη γωνία και το δείχνουμε στην οθόνη, είναι νεκρό αντικείμενο, ακόμα κι αν κινούνταν μπροστά στην κάμερα. Η κίνηση του ίδιου του αντικειμένου μπροστά στην κάμερα δεν φτάνει ακόμα για να δώσει κάποια δυναμική στην οθόνη. Δεν είναι τίποτα περισσότερο από υλικό για τη μονταζική κατασκευή της μελλοντικής κίνησης, που εκφράζεται με τον συνδυασμό διαφορετικών κομματιών από φιλμ. Μόνο όταν το αντικείμενο τοποθετείται ανάμεσα σε πολλά άλλα, όταν αποτελεί μέρος της σύνθεσης διάφορων οπτικών μορφών, αποκτά ζωή στην οθόνη. […]

Κάθε αντικείμενο πρέπει, με τη βοήθεια του μοντάζ, να το δείχνουμε στην οθόνη έτσι που να έχει όχι φωτογραφική, αλλά απαραίτητα κινηματογραφική ουσία.

Ετσι είναι ολοφάνερο ότι η σημασία του μοντάζ και των προβλημάτων που σε σχέση με αυτό προκύπτουν για το σκηνοθέτη δεν περιορίζεται σε καμία περίπτωση στη λογική χρονική διαδοχή των πλάνων ή στον καθορισμό του ρυθμού».

Σε ένα από τα σημαντικότερα κείμενά του («Η διαλεκτική προσέγγιση στη φόρμα του φιλμ», 1929), ο Αϊζενστάιν πραγματοποιεί τον παραλληλισμό των καινοτομιών του μοντάζ των εντυπώσεων με τη φρεσκάδα και τον δυναμισμό που απέπνεαν οι εικαστικές «παρεκβάσεις», «ανωμαλίες», δηλαδή οι καινοτόμες τεχνικές που ξέφευγαν από τις καθιερωμένες φόρμες του καιρού τους και που όλοι οι μεγάλοι ζωγράφοι παρουσίασαν στα έργα τους τη στιγμή της κορυφαίας έμπνευσής τους.

Ο Αϊζενστάιν προβαίνει στον παραλληλισμό με μερικά σημαντικά επεισόδια στην εξέλιξη της ίδιας της τέχνης, που δεν είναι τίποτε άλλο από μια συνεχή εξέλιξη καλλιτεχνικών μορφών ανά τους αιώνες, με μεταπήδηση από τη μια καλλιτεχνική σύμβαση στην άλλη. Οι κορυφαίοι ζωγράφοι του παρελθόντος ήταν κορυφαίοι γιατί πρωτοτύπησαν στην εποχή τους, προτείνοντας μια νέα «ανωμαλία» σε σχέση με αυτή που θεωρείτο «φυσιολογική», δηλαδή την παραδεδεγμένη σύμβαση, ακόμη και αν περιόρισαν τα όρια της δημιουργίας τους σε βασικούς κανόνες της εποχής τους. Από την άλλη, κάθε πρωτοπόρο καλλιτεχνικό ρεύμα παρουσίαζε μια νέα, καινοτόμα φόρμα, δανειζόμενο στοιχεία από το παρελθόν, προσφέροντας μια νέα ποιότητα εντυπώσεων, αισθημάτων, που δεν υπήρχε πριν, υπερβαίνοντας τα όρια των προγενέστερων κανόνων.

Οι ιμπρεσιονιστές π.χ. εγκατέλειψαν τη στενή περιχαράκωση του περιγράμματος, της προοπτικής και του φωτισμού και της σκίασης της κλασσικής αναπαράστασης, αναδεικνύοντας τους χρωματικούς τόνους. Με αυτόν τον τρόπο μπορούσαν να αποδώσουν με ξεχωριστά ρεαλιστικό τρόπο την κίνηση καθώς και την εντύπωση από ένα μεσημέρι στην ύπαιθρο που ο φωτισμός στην «φωτογραφική»-νατουραλιστική αποτύπωση ενός κάδρου δεν ήταν δυνατό να αποδοθεί ρεαλιστικά.

Διαβάζουμε από το «Χρονικό της Τέχνης» του Γκόμπριτς (οι επισημάνσεις του γράφοντα) [4]:

«Οι ιμπρεσιονιστές ανακάλυψαν πως οι σκοτεινές σκιές που χρησιμοποιούσε ο Λεονάρντο για να πλάσει τις μορφές του (σ.σ.: δες Τζοκόντα και τεχνική σφουμάτο) δεν υπάρχουν στον ήλιο και στην ύπαιθρο, αποκλείοντας έτσι αυτή την παραδοσιακή διέξοδο. Επρεπε λοιπόν να προχωρήσουν περισσότερο στο σκόπιμο θόλωμα των περιγραμμάτων απ’ όσο όλες οι προηγούμενες γενιές. Ηξεραν πως το ανθρώπινο μάτι είναι ένα υπέροχο όργανο. Αν του δώσεις το σωστό ερέθισμα, συμπληρώνει ολόκληρη τη μορφή που γνωρίζει πως υπάρχει. Πρέπει όμως να ξέρουμε πώς να κοιτάξουμε αυτά τα έργα. Οι πρώτοι επισκέπτες των εκθέσεων των ιμπρεσιονιστών κολλούσαν προφανώς τη μύτη τους πάνω στο μουσαμά και δεν έβλεπαν τίποτε, παρά μόνο ένα χάος από τυχαίες πινελιές. Γι’ αυτό πίστεψαν πως αυτοί οι ζωγράφοι ήταν τρελοί».

Οι ιμπρεσιονιστές είχαν επηρεαστεί από τα ιαπωνικά χαρακτικά του 19ου και 18ου αιώνα. Ο «δυσνόητος» για αρκετούς Πικάσο, στις κορυφαίες του γεωμετρικές «περιπέτειες», είχε επηρεαστεί από αφρικανικές μάσκες. Ο γάλλος ζωγράφος Ματίς επηρεάστηκε στον τρόπο της χρωματικής του απόδοσης από τις αναπαραστάσεις σε περσικά χαλιά.

Ιπποδρομίες στο Λονσάν, λιθογραφία του Εδουάρδου Μανέ. Ο ζωγράφος πετυχαίνει την εντύπωση της σύγχυσης και του χάους από έναν αγώνα σε ιπποδρομία, όπου επικρατεί φασαρία, κίνηση και νευρικότητα στο πλήθος που παρακολουθεί. Κι αυτό το πετυχαίνει αφήνοντας μια υπόνοια των μορφών. Το μάτι ενός ανθρώπου που βρίσκεται στην ιπποδρομία δεν θα μπορούσε ποτέ σε αυτή τη σύγχυση να αποτυπώσει όλες τις μορφές. Θα κρατούσε μόνο μια αίσθηση, αυτή που αποδίδεται ρεαλιστικά από τον Μανέ.

Ας δούμε τώρα πως ο Αϊζενστάιν εξηγεί το μοντάζ των εντυπώσεων. Γράφει χαρακτηριστικά:

«Τοποθετημένες η μια δίπλα στην άλλη, δυο ακίνητες εικόνες έχουν ως αποτέλεσμα την κίνηση. Είναι αυτό ακριβές; Εικονογραφικά και φρασεολογικά ναι. Αλλά μηχανικά δεν είναι. Γιατί, στην πραγματικότητα, κάθε διαδοχικό στοιχείο γίνεται αντιληπτό όχι δίπλα στο άλλο, αλλά πάνω από το άλλο. Γιατί η ιδέα (ή η αίσθηση της κίνησης) προκύπτει από τη διαδικασία της υπέρθεσης στη διατηρούμενη εντύπωση της πρώτης θέσης του αντικειμένου, της νέας ορατής θέσης του αντικειμένου».

Αν εστιάσουμε για λίγο πάνω σε ένα τυχαίο δικό μας κάδρο (τι φαίνεται έξω από το παράθυρο) και κλείσουμε αμέσως το μάτι, θα δούμε ότι η εντύπωση του περιγράμματος των μορφών που αντικρίσαμε παραμένει για μερικά δευτερόλεπτα στο μυαλό μας. Το μοντάζ λοιπόν αξιοποιεί χωρικές μεταβολές αντικειμένων σε διαφορετικά πλάνα για να προκαλέσει στη δική μας συνείδηση την έννοια της κίνησης.

Ο Αϊζενστάιν συνεχίζει:

«Η ασυμφωνία στο περίγραμμα της πρώτης εικόνας -που εντυπώνεται ήδη στο μυαλό- με τη μετέπειτα αντιληπτή δεύτερη εικόνα γεννά, σε σύγκρουση, την αίσθηση της κίνησης. Ο βαθμός ασυμφωνίας καθορίζει την ένταση της εντύπωσης και καθορίζει εκείνη την ένταση που γίνεται το πραγματικό στοιχείο του αυθεντικού ρυθμού».

Εδώ ταιριάζει -εμβόλιμα- η μεταγενέστερη αναφορά του ίδιου του Αϊζενστάιν στη σύντομη σκηνή με τα λιοντάρια στο «Θωρηκτό Ποτέμκιν»:

«Στη βροντή των όπλων του Ποτέμκιν, ένα μαρμάρινο λιοντάρι αναπηδά, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το αίμα που χύθηκε στα σκαλιά της Οδησσού. Αποτελείται από τρεις λήψεις τριών ακίνητων μαρμάρινων λιονταριών στο Παλάτι Αλούπκα στην Κριμαία: ένα λιοντάρι που κοιμάται, ένα λιοντάρι που ξυπνά, ένα λιοντάρι που ανορθώνεται. Το αποτέλεσμα επιτυγχάνεται με σωστό υπολογισμό του μήκους του δεύτερου πλάνου. Η υπέρθεσή του στο πρώτο πλάνο παράγει την πρώτη δράση. Αυτή δίνει τον απαραίτητο χρόνο να παραμείνει η εντύπωση του δεύτερου πλάνου στο μυαλό. Η υπέρθεση της τρίτης θέσης στη δεύτερη παράγει τη δεύτερη δράση: το λιοντάρι επιτέλους σηκώνεται».

Φωτογραφίες δυο λιονταριών στο παλάτι της Κριμαίας για να καταλάβουμε πόσο σημαντικά είναι ακόμη και τα ίδια τα κάδρα ενός σκηνοθέτη. Οι λήψεις του Αϊζενστάιν αποτυπώνουν με εξαιρετικό τρόπο τα πιο ρεαλιστικά χαρακτηριστικά του λιονταριού που απέδωσε ο γλύπτης.

Ο Αϊζενστάιν συνεχίζει στον ορισμό του μοντάζ:

«Εδώ έχουμε, χρονικά, αυτό που βλέπουμε να προκύπτει χωρικά σε ένα επίπεδο ζωγραφικής. Τι περιλαμβάνει το δυναμικό αποτέλεσμα ενός πίνακα; Το μάτι ακολουθεί την κατεύθυνση ενός στοιχείου στον πίνακα. Διατηρεί μια οπτική εντύπωση, η οποία στη συνέχεια συγκρούεται με την εντύπωση που προέρχεται από την παρακολούθηση της κατεύθυνσης ενός δεύτερου στοιχείου. H σύγκρουση αυτών των κατευθύνσεων σχηματίζει το δυναμικό αποτέλεσμα στην κατανόηση του συνόλου».

Ο Αϊζενστάιν παραθέτει διάφορα παραδείγματα ζωγράφων. Ενας από αυτούς είναι ο Λοτρέκ και η λιθογραφία του «Μiss CissyLoftus». To ένα πόδι ήδη έχει ανασηκωθεί ενώ το υπόλοιπο παράστημα ταιριάζει σε μια θέση που θα έπρεπε να ταιριάζει σε προγενέστερη χρονικά κατάσταση. Με αυτόν τον τρόπο, τη σύγκρουση ανάμεσα σε αυτά τα δυο στοιχεία, παρουσιάζεται άμεσα η εντύπωση της κίνησης.

Αριστερά η λιθογραφία του Λοτρέκ, δεξιά η σκωτσέζα ηθοποιός Σίσυ Λόφτους που συνδύαζε διάφορες δεξιότητες ως περφόρμερ σε μιούζικ χολ: μίμηση, τραγούδι, κίνηση. Εχει ενδιαφέρον πώς ο Λοτρέκ αποτυπώνει τις εκφράσεις του προσώπου της με απλές γραμμές.
Σε ένα πλάνο της τελικής σκηνής της «Μάνας» (1926) του Πουντόβκιν (κινηματογραφική διασκευή της «Μάνας» του Γκόρκι), τη στιγμή των πυροβολισμών των στρατιωτών, ένας απεργός εμφανίζεται στατικά να τεντώνεται προς τα πίσω σηκώνοντας το χέρι του σφιγμένο σε γροθιά ψηλά. Σε επόμενο πλάνο εμφανίζεται στο έδαφος μπρούμυτα. Η εντύπωση της κίνησης δίνεται αμέσως από τη γωνία της γροθιάς και του προσώπου σε σχέση με τον οριζόντιο άξονα δράσης.

Eνα άλλο σημαντικό παράδειγμα είναι οι εκφράσεις των προσώπων από τον Ιάπωνα Σαράκου (18ος αιώνας) που αναπαριστούσε ηθοποιούς από το γιαπωνέζικο παραδοσιακό θέατρο Kαμπούκι. Οπως τονίζει χαρακτηριστικά ο Αϊζενστάiν, ο δυναμισμός στην εκφραστικότητα των φιγούρων του προκύπτει από την ανατομική και χωρική δυσαναλογία των κομματιών που συνθέτουν το πρόσωπο.

Αριστερά έργο του Σαράκου, δεξιά ηθοποιός του Καμπούκι. Η παραμόρφωση στο πρόσωπο πραγματοποιείται με συνθετικά μέρη που κολλιούνται στο πρόσωπο. Παλιότερα χρησιμοποιούσαν μάσκες.
Τρια πλάνα από την τελική σκηνή της «Μάνας», όπου τα εικονιζόμενα πρόσωπα παρουσιάζουν δυσαναλογίες ανατομικές. Η εκφραστικότητά τους είναι μοναδική.

Στο κλείσιμο αυτού του σημειώματος ας δούμε πως συνδυάζονται όλες οι προαναφερόμενες τεχνικές του «μοντάζ των εντυπώσεων» στην τελική σκηνή της «Μάνας» του Πουντόβκιν, μια από τις κορυφαίες σκηνές του παγκόσμιου κινηματογράφου.

Ο γιος καταφέρνει και ξεφεύγει από τη φυλακή διασχίζοντας το παγωμένο ποτάμι υπό τα πυκνά πυρά των διωκτών του.

Βλέπει από μακριά τους απεργούς της Πρωτομαγιάς. Το πλάνο τον δείχνει να κινείται προς το μέρος του θεατή. Το επόμενο πλάνο τον δείχνει να κινείται λοξά πάνω δεξιά και να συναντά τους συντρόφους του, αλλά η λήψη της κάμερας γίνεται από ψηλά. Ξαφνικά μπαίνει στο κέντρο του πλάνου και όλοι πυκνώνουν γύρω του δημιουργώντας μια συμπυκνωμένη μάζα.Ακολουθούν κοντινά πλάνα με εκφραστικά χαρούμενα πρόσωπα που τον χαιρετίζουν και ξαφνικά προβάλλει η μάνα και τον αγκαλιάζει.

Ο αξιωματικός του στρατού σηκώνει το χέρι δίνοντας το έναυσμα για την επίθεση στους απεργούς. Φαίνεται μόνο το χέρι. Η κάμερα δείχνει τα πόδια των αλόγων που τρέχουν και αργότερα τους έφιππους που κατεβαίνουν για να πυροβολήσουν. Πλάνα με πανικόβλητα εκφραστικά πρόσωπα αυτή τη φορά εναλλάσσονται με τους στρατιώτες που παίρνουν θέση σε παράταξη. Η κίνησή τους, όμως, γίνεται σε διαφορετικές κατευθύνσεις στα αλλεπάλληλα πλάνα που εναλλάσσονται ταχύτατα, προκαλώντας ένταση, σύγχυση σαν αυτή στον πίνακα του ιμπρεσιονιστή Μανέ, μόνο που σε αυτή την περίπτωση η θεματολογία είναι διαφορετική. Το χέρι του αξιωματικού εμφανίζεται πάλι, ακολουθούν τα προτεταμένα όπλα, οι πυροβολισμοί, πέφτουν οι πρώτοι νεκροί, πέφτει η κόκκινη σημαία. Ο γιός είναι νεκρός. Η μάνα χαϊδεύει τον νεκρό γιό της. Οι απεργοί τρέχουν να απομακρυνθούν.

Ο αξιωματικός δίνει το έναυσμα για την έφιππη επίθεση. Η μάνα σηκώνει την κόκκινη σημαία και μένει στη θέση της.Ακούγεται η Μασσαλιώτιδα. Το πρόσωπο της μάνας αποτυπώνεται με λήψεις από διαφορετικές γωνίες. Ο κανόνας των 180 μοιρών έχει σαρωθεί εξαρχής και έχει πεταχτεί στα σκουπίδια. Ολοι οι κανόνες του Χόλιγουντ καταστρατηγούνται.

Αρχίζουν τα πλάνα ανάμεσα στους έφιππους που πλησιάζουν και στη μάνα που κρατάει ακλόνητη τη σημαία. Ισως το καλύτερο σημείο της σκηνής. Η μάνα προχωράει προς το μέρος των έφιππων. Οι τελευταίοι την πλησιάζουν. Οι απεργοί συνεχίζουν να τρέχουν στην πόλη. Το πλάνο την εμφανίζει αργότερα νεκρή στο έδαφος.

Ισως να μην υπάρχει πιο δραματική σκηνή στο σινεμά, κι όμως αυτή επιτεύχθηκε χωρίς ούτε μια στιγμή να υπάρχει το «νευρασθενικό παίξιμο» του ηθοποιού του ψυχολογικού θεάτρου.

Οι πάγοι στο ποτάμι λιώνουν….

Η κάμερα δείχνει σιδερένιες γέφυρες και φουγάρα από εργοστάσια και σιγά-σιγά τα κομμάτια από ένα κάστρο που υψώνεται, πολεμίστρες και πύργους. Στο τέλος η μορφή ξεκαθαρίζει. Είναι το ίδιο το Κρεμλίνο. Και στη κορφή του κυματίζει η κόκκινη σημαία του προλεταριάτου.




Γκουίντο ντι Πρόζα

ΥΓ: το δεύτερο μέρος θα αργήσει 😉

 [1] Χέγκελ, Αισθητική, Επιλογή Κειμένων, Εκδόσεις Αναγνωστίδη, σελ. 27, 28

[2] Σοσιαλισμός και Κουλτούρα, Τόμος Β, σελίδα 234

[3] Σοσιαλισμός και Κουλτούρα, Τόμος Β, σελίδα 237

[4] Χρονικό της Τέχνης, Γκόμπριτς, σελ. 522. Το βιβλίο του Γκόμπριτς είναι ένα από τα σημαντικότερα εισαγωγικά βιβλία στην ιστορία της τέχνης. Ο συγγραφέας ακολουθεί με συνέπεια τη διαλεκτική στο βιβλίο του και ενστερνίζεται την αισθητική του Χέγκελ.

ΣΙΝΕΜΑ
Κοινοποίηση: Facebook Twitter LinkedIn Email WhatsApp
Προηγούμενο ΆρθροΕκρηκτική παραμένει η εξέλιξη της πανδημίας στα Βαλκάνια

Μέρος Α

Επόμενο άρθρο ΕΟΔΥ: Πιάστηκαν με τη γίδα στην πλάτη και ψελλίζουν γελοίες δικαιολογίες

Μέρος Α

Σχετικά Αρθρα

Κατάληψη της κεντρικής σκηνής του Εθνικού Θεάτρου

Πολιτισμός 5 Φεβ 2023, 19:36

ΝΔ: οι καλλιτέχνες είναι τρελοί και διακινούν fake news!

Πολιτική αθλιότητα και χοντρά ψέματα από τη «μονταζιέρα» της; κυβέρνησης Μητσοτάκη

Πολιτισμός 2 Φεβ 2023, 14:57

ΠΟΘΑ: Τροπολογία-εμπαιγμός – Συνεχίζουμε ακόμα πιο δυναμικά

Πολιτισμός 31 Ιαν 2023, 18:45

Παγίδα για τους καλλιτέχνες η τροπολογία Μητσοτάκη

Παραμένει σε ισχύ το ΠΔ 85/2022!

Πολιτισμός 31 Ιαν 2023, 12:49

Πανικόβλητος ο Μητσοτάκης – Καλλιτέχνες: Δεν υποχωρούμε

Πολιτισμός 29 Ιαν 2023, 11:52

Περί υγείας, κοινωνίας και αφηγηματικής Ιατρικής

Πολιτισμός 29 Ιαν 2023, 10:44
Ροή Ειδήσεων
Σαν Σήμερα

Σαν σήμερα 6 Φλεβάρη

6 Φεβ 2023, 00:01
Πολιτική

Το καυτό κορμί της Μπάρμπαρα…

...και τα τριχωτά μπούτια του Μίλτου

5 Φεβ 2023, 21:01
Πολιτισμός

Κατάληψη της κεντρικής σκηνής του Εθνικού Θεάτρου

5 Φεβ 2023, 19:36
Παιδεία

Η «Μπάρμπαρα» και η υποκρισία του ΥΠΑΙΘ

5 Φεβ 2023, 19:29
Οικονομία

Πανηγυρισμοί για την οικονομία ή υπουργοί για τα πανηγύρια

5 Φεβ 2023, 10:19
Διεθνή

Απεργίες βρετανών εκπαιδευτικών: Πάνω από τα μισά σχολεία κλειστά

5 Φεβ 2023, 09:50
Αθλητισμός

Ο ανθός του ελληνικού λαού

Παναγιώτης Αλεξάς, 1922-31.1.1949

5 Φεβ 2023, 07:00
Σαν Σήμερα

Σαν σήμερα 5 Φλεβάρη

5 Φεβ 2023, 00:01
Υγεία

Πανδημία: Ελαφρά ύφεση δείχνουν τα αναξιόπιστα στοιχεία του ΕΟΔΥ

Εβδομάδα 23-29 Γενάρη 2023

4 Φεβ 2023, 15:09
Στο Ψαχνό

Xαράς ευαγγέλια, άμα μας ψηφίσετε…

4 Φεβ 2023, 00:03
Αντικυνωνικά

ΑΝΤΙΚΥΝΩΝΙΚΑ

4 Φεβ 2023, 00:02
Βαθύ Κόκκινο

Αναλώσιμα εξαρτήματα οι εργάτ(ρι)ες 

4 Φεβ 2023, 00:02
Dixi et salvavi animam meam

Dixi et salvavi animam meam

4 Φεβ 2023, 00:02
Σαν Σήμερα

Σαν σήμερα 4 Φλεβάρη

4 Φεβ 2023, 00:01
Πολιτική

Κατάπτυστη τροπολογία στη λογική των «δύο άκρων»

Αναγνωρίζεται πλήρης ελευθερία δράσης στο νεοναζισμό

3 Φεβ 2023, 19:40
Κόντρες

Κόντρα εκβιασμός στον εκβιαζόμενο

3 Φεβ 2023, 12:18
Σαν Σήμερα

Σαν σήμερα 3 Φλεβάρη

3 Φεβ 2023, 00:01
Πολιτική

Eλευθερία δράσης για τους νεοναζιστές, φτάνει να μην κατεβαίνουν στις εκλογές

2 Φεβ 2023, 19:33
Πολιτισμός

ΝΔ: οι καλλιτέχνες είναι τρελοί και διακινούν fake news!

Πολιτική αθλιότητα και χοντρά ψέματα από τη «μονταζιέρα» της; κυβέρνησης Μητσοτάκη

2 Φεβ 2023, 14:57
Ιστορία

Στάλινγκραντ: Η μεγαλύτερη νίκη του αντιφασιστικού πολέμου

2 Φεβ 2023, 14:44
Η Yπόθεση Ζορζ Ιμπραήμ Αμπνταλλά
Εφετείο ΧΑ
Ουκρανία
Σαν σήμερα
  • Σαν σήμερα 6 Φλεβάρη

    Ημέρα κατά της κλειτοριδεκτομής.Νέα Ζηλανδία: Εθνική γιορτή.1922: Διάλυση της ΤσεΚα, στη θέση της η GPU (Ρωσία).1964: Οκτώ Ελληνες και δέκα Τούρκοι νεκροί σε πολύωρες μάχες σε χωριά της Λευκωσίας και της Πάφου (δέκα Ελληνες και έντεκα Τούρκοι τραυματίες).1968: Η χούντα απαγορεύει τα "άσεμνα" θεάματα και τη χρήση μάσκας τις αποκριές.1973: Οι φοιτητές του Πολυτεχνείου αποφασίζουν γενική αποχή για την κατάρτιση νόμων που καταργούν τις συνδικαλιστικές ελευθερίες και επιβάλλουν στρατιωτικούς επιτρόπους στα ΑΕΙ.
  • Σαν σήμερα 5 Φλεβάρη

    Ημέρα ασφαλούς πλοήγησης στο διαδίκτυο.Ιαπωνία: Ημέρα μαρτύρων (1597).Μεξικό: Ημέρα συντάγματος (1857-1917).1894: Ιδρύεται η πρώτη φεμινιστική οργάνωση (Αμστερνταμ).1930: Οι Ελληνίδες αποκτούν δικαίωμα ψήφου στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές.1942: Ιδρύεται το ΕΑΜ Νέων.1977: Βόμβες ακροδεξιών σε γραφεία του ΕΚΚΕ στα Εξάρχεια, του ΚΚΕ στην Καισαριανή και του ΚΚΕ εσωτερικού στα Πετράλωνα.1979: Βόμβα στο κοσμηματοπωλείο Ζολώτα, σε εργοστάσιο και έκθεση επίπλων στα Λιόσια (ΕΛΑ).1981: Βόμβα στον ΟΑΕΔ Μοσχάτου (ΕΛΑ).
  • Σαν σήμερα 4 Φλεβάρη

    Ημέρα κατά των ναρκών.Ημέρα κατά του καρκίνου.Σρι Λάνκα: Ημέρα ανεξαρτησίας (1948).Αγκόλα: Ημέρα έναρξης ένοπλου αγώνα κατά της πορτογαλικής αποικιοκρατίας.1902: 30.000 φοιτητές διαμαρτύρονται για την απόφαση του υπουργείου Παιδείας να αναθέσει στην τσαρική διοίκηση τον έλεγχο των σπουδαστικών οργανώσεων (Ρωσία).1905: Ο Εσέρος Ιβάν Καλιάεφ διαμελίζει με βόμβα τον Μεγάλο Δούκα Σεργκέι (η έκρηξη ακούστηκε σε όλη τη Μόσχα).1945: Διάσκεψη της Γιάλτας.1974: Βόμβα του IRA σε λεωφορείο με βρετανούς στρατιώτες, έντεκα νεκροί.1977: Βόμβα ακροδεξιών σε βιβλιοπωλείο της Ασκληπιού (Αθήνα) που πουλούσε βιβλία, δίσκους και είδη λαϊκής τέχνης από τη Βουλγαρία.1987: Χτύπημα κατά του νευροχειρουργού Ζαχαρία Καψαλάκη με τρεις σφαίρες στα πόδια (17Ν).
  • Σαν σήμερα 3 Φλεβάρη

    Μοζαμβίκη: Ημέρα ηρώων.Μεξικό: Γιορτή τεκίλας.1930: Ιδρύεται το Κομμουνιστικό Κόμμα Βιετνάμ.1969: Αντιδικτατορικές εκδηλώσεις φοιτητών στη Νομική στο τελευταίο μάθημα του Γ.Α. Μαγκάκη, επεισόδια, μία σύλληψη.1973: Εξι νεκροί και δεκαεπτά τραυματίες σε συμπλοκή μελών του IRA με αστυνομικούς.1991: Διασπάται το Κομμουνιστικό Κόμμα Ιταλίας σε Δημοκρατικό Κόμμα Αριστεράς και Κόμμα Κομμουνιστικής Επανίδρυσης.1994: Βόμβα στο Ινστιτούτο Γκαίτε (ΕΛΑ-1η Μάη).1998: Βόμβες σε δύο «McDonald’s» σε Χαλάνδρι και Βριλήσσια (17Ν).
  • Σαν σήμερα 2 Φλεβάρη

    Ημέρα υγροβιότοπων.1971: Καταστρέφεται η πρεσβεία της Βρετανίας στο Δουβλίνο μια μέρα μετά τις αντιβρετανικές διαδηλώσεις.1980: Ιδρυτικό συνέδριο του Επαναστατικού Κομμουνιστικού Κόμματος Τουρκίας.2003: Στον εισαγγελέα οδηγούνται οι τρεις πρώτοι συλληφθέντες για συμμετοχή στον Επαναστατικό Λαϊκό Αγώνα (Αγγελέτος Κανάς, Κώστας Αγαπίου και Ειρήνη Αθανασάκη).
Περισσότερα...
H παπάρα
  • Τα λογικά άλματα του… ευέλικτου Αλέξη

    1 Φεβ 2023, 14:42
    Εάν ο κ. Φλώρος ήταν ύποπτος για κατασκοπία και μετά από δυο χρόνια παρακολούθησής του είχαν βρεθεί στοιχεία που αφορούν κατασκοπία, θα μπορούσε να του ανανεωθεί η θητεία για έναν ακόμη χρόνο και να παραμένει στη θέση του; Προφανώς δεν τους παρακολουθούσαν για κατασκοπία. Και είναι ντροπή να αιωρούνται τέτοιου είδους ερωτήματα πάνω από άξιους αξιωματικούς των ενόπλων μας δυνάμεων. Αρα λοιπόν για ποιο λόγο; Ποιος και γιατί θέλει να τους έχει στο χέρι; Ποιος και γιατί ήθελε να εκβιάζει τους ανώτατους αξιωματικούς, την ώρα που αυτοί επιτελούσαν το καθήκον τους σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις; Και σε μια περίοδο όμως όπου η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει αποφασίσει να προχωρήσει σε εξοπλιστικά προγράμματα συνολικού ύψους 15 δισεκατομμυρίων ευρώ.

    Αλέξης Τσίπρας

    (Προφανώς ο Φλώρος και οι υπόλοιποι ανώτατοι καραβανάδες δεν παρακολουθούνταν για κατασκοπία. Για ποιο λόγο παρακολουθούνταν; Επειδή ο Μητσοτάκης «έχει αποφασίσει να προχωρήσει σε εξοπλιστικά προγράμματα συνολικού ύψους 15 δισεκατομμυρίων ευρώ», λέει ο Τσίπρας. Τι σημαίνει αυτό για τους υπό παρακολούθηση στραταίους; Πώς θα τους εκβίαζαν; Θα έβρισκαν αν αυτοί έκαναν παζάρια για μίζες προκειμένου να «σπρώξουν» συγκεκριμένα οπλικά συστήματα; Αν ναι, τότε πώς ο Τσίπρας τους χαρακτηρίζει «άξιους αξιωματικούς των ενόπλων μας δυνάμεων», που «επιτελούσαν το καθήκον τους»; Μπορεί να είναι άξιος όποιος δεν ενέχεται μεν σε κατασκοπία, αλλά ενδεχομένως ενέχεται σε μιζαρίσματα του εμπόριου όπλων; Ανήκει το μιζάρισμα στα… καθήκοντα των ανώτατων αξιωματικών; Στην προσπάθειά του να υπερασπιστεί το σύστημα και να χτυπήσει μόνο τον Μητσοτάκη, ο Τσίπρας κάνει κραυγαλέα λογικά άλματα. Ενα από τα δυο: ή ο Μητσοτάκης παρακολουθούσε τους καραβανάδες φοβούμενος μην παίξουν δικά τους παιχνίδια με μίζες ή η παρακολούθησή τους δεν είχε κανένα νόημα και ηλιθιωδώς τους «βυσμάτωσε». Αν ήταν «καθαροί», δε θα είχε κανένα λόγο να τους παρακολουθεί και να τους έχει στο χέρι)

  • Η επιτομή της πολιτικής αθλιότητας

    26 Ιαν 2023, 19:47
    Δεν υπάρχει ούτε ένας Ελληνας που να έχει ενοχληθεί περισσότερο από αυτή την ιστορία από όσο εγώ. Γι’ αυτό είμαι και ο πρώτος που θέλω να διαλευκανθεί από τη Δικαιοσύνη αυτή η υπόθεση το ταχύτερο δυνατό, για να μην μένουν σκιές και να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι όλων αυτών των απαράδεκτων μεθοδεύσεων. (…) Ενώ εγώ λοιπόν ενδιαφέρομαι να διαλευκανθεί αυτή η υπόθεση, πέρα από τη θεσμική της διάσταση και για λόγους βαθιά προσωπικούς, έχω την εντύπωση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ τόσο με τις κινήσεις του των τελευταίων μηνών όσο και με το περιεχόμενο της πρότασης μομφής ενδιαφέρεται πρωτίστως να ζημιώσει και να ρίξει την κυβέρνηση. (…) Κάποιοι «πράκτορες 000» ή κάποιοι «Κλουζώ» αποφάσισαν να επιδείξουν το αστυνομικό τους δαιμόνιο και να εξαντλήσουν τη φαντασία τους σε βάρος μου και στη συνέχεια άφησαν να διαρρεύσουν τα αποτελέσματα των ανήθικων και παράνομων δραστηριοτήτων τους σε εχθρικά προς την κυβέρνηση μέσα ενημέρωσης, για λόγους που μόνο την κυβέρνηση πάντως δεν εξυπηρετούν. (…)  Κυρίως όμως στην περίπτωσή μου είναι ένας Πρωθυπουργός με τον οποίο έχουμε επί δεκαετίες κοινή διαδρομή. Δεν είναι μυστικό. Είναι κάτι που το γνωρίζουν όλοι. Και γι’ αυτό τον λόγο επαναλαμβάνω ότι είμαι απολύτως πεπεισμένος ότι ο Πρωθυπουργός δεν είχε καμία γνώση αυτής της δύσοσμης υπόθεσης, που άλλωστε χρησιμοποιείται τώρα εις βάρος του.

    Κωστής Χατζηδάκης

    (Δεν αμφιβάλλει ότι τον παρακολουθούσαν και ότι η παρακολούθησή του, εκτός από ανήθικη, ήταν και παράνομη. Αρα, σε αντίθεση με τον συνάδελφό του Γεραπετρίτη, είναι πεπεισμένος ότι ο Τσίπρας δεν είπε ψέματα. Οτι ο Ράμμος όντως επιβεβαίωσε την παρακολούθηση Χατζηδάκη. Είναι επίσης πεπεισμένος ότι ο πρωθυπουργός δεν ήξερε τίποτα γι’ αυτή τη δύσοσμη υπόθεση. Εδώ διαφοροποιείται από τον συνάδελφό του Αδωνι Γεωργιάδη που υποστήριξε -ως εκπρόσωπος της κυβέρνησης- ότι δεν υπήρξε κάτι δύσοσμο και πως το μόνο δύσοσμο είναι ότι διέρρευσαν οι παρακολουθήσεις. Αλήθεια, ζήτησε ο Χατζηδάκης από τον παλιό φίλο του, τον πρωθυπουργό, να βρει τους ενόχους που διέταξαν την παρακολούθησή του; Καθόλου δύσκολο δεν είναι. Πολιτικός προϊστάμενος της ΕΥΠ/ΚΥΠ είναι ο πρωθυπουργός, μπορούσε κάλλιστα να σηκώσει το τηλέφωνο και να προστάξει τον νυν διοικητή, πρέσβη ΔεμίρηQ «φέρε μου αμέσως το φάκελο των νόμιμων επισυνδέσεων του υπουργού Κωστή Χατζηδάκη». Γιατί δεν το ζήτησε από τον φίλο του, τον πρωθυπουργό; Γιατί δεν το έκανε μόνος του ο πρωθυπουργός, αγανακτισμένος που κάποιοι δύσοσμοι βάφτισαν «εθνικώς ύποπτο» τον παλιό φίλο και συνεργάτη του; Για τον υπαινιγμό ότι οι κυπατζήδες τον παρακολουθούσαν για να πλήξουν την κυβέρνηση δεν λέμε τίποτα, μας ξεπερνά. Η σκέψη που αβίαστα κάνει ο καθένας και η καθεμιά είναι: δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία για την πολιτική αθλιότητα του… σούπερμαν του νεοφιλελευθερισμού Κωστή Χατζηδάκη. Μήπως, όμως, τον κρατάει και από κάπου ο Κούλης;)

  • Δεν υπάρχει αισχροκέρδεια, τι δεν καταλαβαίνετε;

    23 Ιαν 2023, 13:36
    Εχουμε ήδη φτιάξει δύο εργαλεία. Το «Καλάθι του Νοικοκυριού» από τη μια και το «market pass» από την άλλη που ξεκινάει σε δύο εβδομάδες και θα επιδοτεί το 10% των αγορών. Συνδυαστικά τα δύο μέτρα για κάποιον που έχει πραγματικά οικονομική πίεση, ξεπερνούν κατά πολύ τον πληθωρισμό. (...) Την περασμένη εβδομάδα, για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο, ορισμένες βιομηχανίες τροφίμων έστειλαν στα σούπερ μάρκετ τιμοκαταλόγους με μειώσεις. Οχι μόνο ακύρωσαν τις αυξήσεις που είχαν προαναγγείλει, αλλά έκαναν και μειώσεις. (...) Δεν είναι παράνομο να μειώνει κάποιος την ποσότητα. Παράνομο θα ήταν εάν η διαφορά της τιμής σε σχέση με την ποσότητα ξεπερνούσε το πλαφόν του κέρδους. Το πλαφόν του κέρδους δεν το έχουμε βάλει στη συσκευασία. Το πλαφόν του κέρδους το έχουμε βάλει στη μονάδα βάρους και στον όγκο. Αρα, σταθμίζουμε για να βάλουμε το πρόστιμο. Δεν μπορεί κάποιος να κοροϊδέψει το κράτος με αυτόν τον τρόπο. Διότι αν μειώσει την ποσότητα και αυξήσει την τιμή και ξεπεράσει το περιθώριο κέρδους που είναι κλειδωμένο στον Σεπτέμβριο του 2021, τότε υπάρχει πρόστιμο. (...) Στους τέσσερις χιλιάδες ελέγχους που κάναμε το τελευταίο διάστημα το ποσοστό παραβατικότητας ήταν κάτω από το 6%. Καταλαβαίνω ότι ο κόσμος αισθάνεται ότι υπάρχει γύρω του αισχροκέρδεια γιατί βλέπει τις τιμές που αυξάνονται. Ομως αν δείτε τις τιμές καταναλωτή ακόμα και στα τρόφιμα που είναι πολύ πιο πάνω από τον πληθωρισμό, οι αυξήσεις είναι κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, όχι μόνο της Ευρωζώνης, που είναι οι πλουσιότερες χώρες, αλλά και συνολικά της Ευρωπαϊκής Ενωσης  που είναι μέσα και οι πολύ φτωχότερες. Για να είμαστε πολύ κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στις αυξήσεις πάει να πει ότι δεν είναι η αισχροκέρδεια το πρόβλημά μας. Το πρόβλημά μας είναι ο πραγματικός πληθωρισμός στην Ευρώπη, ο οποίος έχει πάρει την κάτω βόλτα - στην Ελλάδα με μεγάλη ταχύτητα και είμαι υπερήφανος γι’ αυτό.

    Αδωνις Γεωργιάδης

    (Από πού ν' αρχίσεις και πού να τελειώσεις; Από την ψεματάρα ότι επιδοτούνται με 10% οι αγορές, όταν το αισχρό "market pass" είναι ένα φιλοδώρημα ελεημοσύνης, που δε συνδέεται με τις αγορές, αλλά ισούταν με 22 ευρώ το μήνα συν 10 ευρώ για κάθε προστατευόμενο άτομο; Από την ψεματάρα ότι «καλάθι» και "market pass" ξεπερνούν τον πληθωρισμό, άρα ο εργαζόμενος θα βάζει και λεφτά στην τσέπη; Προτιμούμε να σταθούμε στο προκλητικό ψέμα ότι δεν υπάρχει αισχροκέρδεια! Το κόλπο με τη μείωση των συσκευασιών και την ταυτόχρονη αύξηση των τιμών, φτάνει η αύξηση να ανταποκρίνεται στα «στοιχεία κόστους», είναι ένα δώρο που έκανε η κυβέρνηση Μητσοτάκη στους καπιταλιστές της βιομηχανίας, του εισαγωγικού εμπόριου και του λιανεμπόριου, προκειμένου με τα γνωστά κόλπο των υπερτιμολογήσεων να γδέρνουν τον ελληνικό λαό, εκμεταλλευόμενοι την αύξηση του πληθωρισμού)

  • Περιγράφοντας τον εαυτό σου με την αλαζονική βεβαιότητα ότι περιγράφεις άλλους

    19 Ιαν 2023, 10:16
    Υπάρχουν πολλών ειδών δυσκολίες που αντιμετωπίζω ως πολιτικός. Αλλά αυτού του είδους τα ζητήματα τα αντιμετωπίζω με μια ψυχραιμία και ηρεμία, γιατί γνωρίζω τι είναι αυτό που πρέπει να γίνει. Πιο πολύ με δυσκολεύουν άλλου τύπου καταστάσεις στην πολιτική. Οπως τα πισώπλατα μαχαιρώματα, οι διπρόσωποι άνθρωποι και όταν αντιλαμβάνομαι ότι έχω απέναντί μου κάποιον που δεν τον ενδιαφέρει να βρεθεί λύση, αλλά αποσκοπεί σε πρόσκαιρο μικροκομματικό όφελος. Επίσης οι άνθρωποι που δεν έχουν αρχές. (…) Το έχω πει αρκετές φορές και θα το πω όσες φορές χρειαστεί. Είχα πει ότι αν έμπαινα στην πολιτική θα πολιτευόμουν με τον δικό μου τρόπο. Μέρος του τρόπου αυτού ήταν να είμαι ανοιχτός και ξεκάθαρος για το ποιος είμαι. Μέρος του ποιος είμαι είναι και η σεξουαλική μου ταυτότητα. Επομένως το να το απέκρυπτα θα υπονοούσε ότι υπάρχει κάτι μεμπτό. (…) Κάποιοι μάλιστα ισχυρίζονται πως το έχω εκμεταλλευτεί προς όφελός μου, ότι το εργαλειοποίησα. Ολα αυτά τα θέματα δεν είναι θέματα μόδας.

    Νικόλας Γιατρομανωλάκης

    (Επιχείρηση αναστήλωσης μετά την κατεδάφιση του κατασκευασμένου προοδευτικού προφίλ από τους φοιτητές της Σχολής του Εθνικού Θεάτρου. Ο πορφυρογέννητος Γιατρομανωλάκης σε… ψυχαναλυτικού τύπου συνέντευξη στα «Νέα» για να πει ότι… δεν εργαλειοποίησε τον σεξουαλικό του προσανατολισμό. Και τα τρία τέταρτα της συνέντευξης αναφέρονται στον σεξουαλικό του προσανατολισμό! Που κάποιοι σαν αυτόν τον έκαναν μόδα για να χτίσουν καριέρες. Με την αλαζονεία του μανατζαρίσκου καταφέρεται ενάντια στους διπρόσωπους και χωρίς αρχές ανθρώπους, χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι περιγράφει τον εαυτό του. Οι φοιτητές της Σχολής του Εθνικού, πάντως, δεν τον κατήγγειλαν για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό, αλλά επειδή θεώρησε ότι μπορεί να τους κοροϊδέψει και επειδή με αγοραία –και βλακώδη- χυδαιότητα προσπάθησε να τους κάνει… μάθημα εθελοτυφλίας. Κι αυτός, ξανάβγαλε στο αστικό μεϊντάνι τον σεξουαλικό του προσανατολισμό, νομίζοντας ότι πίσω απ’ αυτόν θα κρύψει τα πολιτικά εγκλήματα της νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης στην οποία συμμετέχει. Φιλελέρες παντός καιρού…)

  • Πνεύμα και ηθική και προπαντός… ψιλό γαζί!

    18 Ιαν 2023, 08:57
    Ενα μήνα μετά τις συλλήψεις και τις καταγγελίες για διαφθορά συγκεκριμένων ευρωβουλευτών, οι ευρωβουλευτές πραγματοποίησαν απολογισμό των εξελίξεων και ζήτησε συγκεκριμένα μέτρα. Ανοίγοντας τη συζήτηση, η επίτροπος Ylva Johansson εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καταδίκασε τους «λίγους που θέτουν σε κίνδυνο την καλή δουλειά τόσων πολλών». Η μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία δεν αρκούν για την καταπολέμηση της διαφθοράς, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί με την πλήρη ισχύ του νόμου, δήλωσε. Στη συνέχεια, ανακοίνωσε ότι πολύ σύντομα η Επιτροπή θα υποβάλει νέο νόμο για την ποινικοποίηση όλων των μορφών διαφθοράς, με εναρμονισμένους ορισμούς και κυρώσεις σε ολόκληρη την ΕΕ, αλλά και τα απαραίτητα εργαλεία για την αστυνομία και τα δικαστήρια. Ένα δεύτερο πακέτο μέτρων, η «δέσμη για την υπεράσπιση της δημοκρατίας», είναι σε προπαρασκευαστικό στάδιο, πρόσθεσε. Οι ευρωβουλευτές που έλαβαν τον λόγο εξ ονόματος των πολιτικών ομάδων εξέφρασαν τη συνεχιζόμενη οργή τους, τη ντροπή τους και το σοκ τους για τους ισχυρισμούς περί διαφθοράς, με ομιλητές από μια ευρεία πλειοψηφία να καταφέρονται κατά των ενεργειών λίγων ατόμων, που ωστόσο αμαυρώνουν το θεσμό που εκπροσωπεί όλους τους Ευρωπαίους. Επαναλαμβάνοντας ότι η δημοκρατία δεν πωλείται και ότι απαιτούνται επειγόντως μεταρρυθμίσεις για την προστασία της από τη διαφθορά και τις ξένες παρεμβάσεις, η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από συγκεκριμένες προτάσεις για τα επόμενα βήματα, όπως: ·  η σύσταση κοινοβουλευτικής επιτροπής αφιερωμένης στο εν λόγω θέμα ·  να καταστεί πλήρως υποχρεωτικό το Μητρώο Διαφάνειας της ΕΕ ·  η σύσταση ανεξάρτητου φορέα δεοντολογίας για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ·  η βελτίωση των κανόνων σχετικά με την καταγγελία δυσλειτουργιών ·  η καλύτερη επιβολή των υφιστάμενων κανόνων ·  η πλήρης εφαρμογή των προτάσεων των δύο ειδικών επιτροπών για τις ξένες παρεμβάσεις.

    Ανακοίνωση Τύπου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, 17.01.2023

    (Ανευ δικού μας σχολίου, πέραν της επισήμανσης ότι το ευρωσύστημα ούτε που συζητά την απαγόρευση του λόμπινγκ που θεωρείται θεμέλιο της... Ευρωπαϊκής Δημοκρατίας)

Περισσότερα...
Επιλεγμένα θέματα
10 Μάι 2022, 22:55

Ο ρωσικός ιμπεριαλισμός από θέση ισχύος

«Ο πλούτος των κοινωνιών όπου κυριαρχεί ο κεφαλαιοκρατικός τρόπος παραγωγής εμφανίζεται σαν ένας “τεράστιος σωρός…

21 Απρ 2022, 13:42

Καρλ Μαρξ: Μισθός, τιμή και κέρδος

21 Νοέ 2021, 07:31

Κινέζικος Ιμπεριαλισμός: Tα περιθώρια της παλιάς υψηλής κερδοφορίας στενεύουν

Παρά τη συνεχιζόμενη υπερεκμετάλλευση του προλεταριάτου

Περισσότερα…

Αφίσες















Εκδόσεις
25 Σεπ 2022, 13:12

Η ανατροπή του καπιταλισμού προϋπόθεση για τη λύση του ζητήματος της κατοικίας

27 Μαρ 2022, 17:35

Σοσιαλιστική οικοδόμηση και καπιταλιστική παλινόρθωση στην ΕΣΣΔ

Κατεβάστε ελεύθερα τη μελέτη

11 Οκτ 2020, 11:30

Διδάγματα από το Μεσοπόλεμο (κατεβάστε ελεύθερα τη μπροσούρα)

29 Αυγ 2020, 10:01

Η αλήθεια για τους Σλαβομακεδόνες

Ο ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΣ ΑΝΕΛΕΗΤΟΣ ΔΙΩΓΜΟΣ ΕΝΟΣ ΛΑΟΥ

Δείτε όλες τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Αφιερώματα
17 Σεπ 2020, 19:22

Εγκληματικό, εθνικοσοσιαλιστικό μόρφωμα ήταν και παραμένει η Χρυσή Αυγή και οι παραφυάδες μετά τη διάσπασή της

4 Νοέ 2017, 00:00

100 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

Ο μεγάλος Οκτώβρης του 1917 εξακολουθεί να διδάσκει το προλεταριάτο

30 Νοέ 2013, 00:00

KPD: Η συνεπής αντιφασιστική και επαναστατική οργάνωση της γερμανικής εργατικής τάξης

Διδάγματα από το Μεσοπόλεμο (7)

23 Νοέ 2013, 00:00

KPD: Η συνεπής αντιφασιστική και επαναστατική οργάνωση της γερμανικής εργατικής τάξης

Διδάγματα από το Μεσοπόλεμο (6)

Δείτε όλα τα ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Αρχείο Εφημερίδας
Πολιτικές Δίκες
  • 17Ν

    Μέρος Α

    • Εφετείο 17Ν

      Μέρος Α

  • ΕΛΑ

    Μέρος Α

    • Δεύτερη Δίκη ΕΛΑ

      Μέρος Α

    • Εφετείο ΕΛΑ

      Μέρος Α

    • Πρώτη Δίκη ΕΛΑ

      Μέρος Α

  • Επαναστατικός Αγώνας

    Μέρος Α

    • Πρώτη Δίκη Επαναστατικού Αγώνα

      Μέρος Α

    • Εφετείο Επαναστατικού Αγώνα

      Μέρος Α

    • Δεύτερη Δίκη Επαναστατικού Αγώνα

      Μέρος Α

  • Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς

    Μέρος Α

    • 3η Δίκη Σ.Π.Φ.

      Μέρος Α

    • 4η Δίκη Σ.Π.Φ.

      Μέρος Α

    • Δίκη Σ.Π.Φ.

      Μέρος Α

Παλαιστίνη
  • Σπάζοντας την πολιορκία

    Μέρος Α

    • Το ημερολόγιο της αποστολής

      Μέρος Α

      Μέρος Α

    • Σπάζοντας τον αποκλεισμό της Γάζας (4)

      Μέρος Α

      Μέρος Α

    • Σπάζοντας τον αποκλεισμό της Γάζας (3)

      Μέρος Α

      Μέρος Α

    • Σπάζοντας τον αποκλεισμό της Γάζας (2)

      Μέρος Α

      Μέρος Α

    • Σπάζοντας τον αποκλεισμό της Γάζας (1)

      Μέρος Α

Σύνδεσμοι
  • Ποιοι είμαστε

    Μέρος Α

    Μέρος Α

  • Επικοινωνία

    Μέρος Α

    Μέρος Α

  • Όροι χρήσης

    Μέρος Α

    Μέρος Α

Πληκτρολογήστε παραπάνω και πατήστε Enter για αναζήτηση. Πατήστε Esc για ακύρωση.

Χρησιμοποιούμε cookies αποκλειστικά για την βελτιστοποίηση της εμπειρίας πλοήγησης και για τη σύνταξη ανώνυμων στατιστικών επισκεψιμότητας. Εφόσον συνεχίσετε στη σελίδα μας, θεωρούμε ότι είστε ικανοποιημένοι με αυτό.
Ρυθμίσεις CookieΣυνέχεια
Διαχείριση συναίνεσης

Σύνοψη απορρήτου

Χρησιμοποιούμε cookies αποκλειστικά για την βελτιστοποίηση της εμπειρίας πλοήγησης και για τη σύνταξη ανώνυμων στατιστικών επισκεψιμότητας (analytics). Δεν μπορούμε να εξακριβώσουμε την προσωπική σας ταυτότητα από τα cookies. Τα cookies αποθηκεύονται αποκλειστικά στη δική σας συσκευή (υπολογιστή, tablet, κινητό τηλέφωνο) και η ιστοσελίδα δε διατηρεί κανένα αρχείο ή βάση δεδομένων με προσωπικά δεδομένα σας.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
CookieDurationDescription
_GRECAPTCHA5 months 27 daysThis cookie is set by Google. In addition to certain standard Google cookies, reCAPTCHA sets a necessary cookie (_GRECAPTCHA) when executed for the purpose of providing its risk analysis.
cookielawinfo-checkbox-advertisement1 yearSet by the GDPR Cookie Consent plugin, this cookie is used to record the user consent for the cookies in the "Advertisement" category .
cookielawinfo-checkbox-analytics11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional11 monthsThe cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
elementorneverThis cookie is used by the website's WordPress theme. It allows the website owner to implement or change the website's content in real-time.
viewed_cookie_policy11 monthsThe cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
wordpress_test_cookiesessionThis cookie is used to check if the cookies are enabled on the users' browser.
Functional
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
CookieDurationDescription
__cf_bm30 minutesThis cookie, set by Cloudflare, is used to support Cloudflare Bot Management.
Performance
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytics
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
CookieDurationDescription
_ga2 yearsThe _ga cookie, installed by Google Analytics, calculates visitor, session and campaign data and also keeps track of site usage for the site's analytics report. The cookie stores information anonymously and assigns a randomly generated number to recognize unique visitors.
_gid1 dayInstalled by Google Analytics, _gid cookie stores information on how visitors use a website, while also creating an analytics report of the website's performance. Some of the data that are collected include the number of visitors, their source, and the pages they visit anonymously.
Advertisement
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.
Others
Other uncategorized cookies are those that are being analyzed and have not been classified into a category as yet.
CookieDurationDescription
_lscache_vary2 daysNo description available.
abj404_solution_REQUEST_URI4 minutesNo description available.
abj404_solution_REQUEST_URI_SHORTpastNo description
abj404_solution_REQUEST_URI_UPDATE_URL4 minutesNo description
wordpress_b6635853a2380e54d99196d3b5c883f5pastNo description
wordpress_logged_in_b6635853a2380e54d99196d3b5c883f5pastNo description
wordpress_sec_b6635853a2380e54d99196d3b5c883f5pastNo description
wordpresspass_b6635853a2380e54d99196d3b5c883f5pastNo description
wordpressuser_b6635853a2380e54d99196d3b5c883f5pastNo description
wp-postpass_b6635853a2380e54d99196d3b5c883f5pastNo description
wp-settings-0pastNo description
wp-settings-time-0pastNo description
SAVE & ACCEPT
Powered by CookieYes Logo