Ενας σκηνοθέτης κινηματογραφεί μια σχολική τάξη για 128 ολόκληρα λεπτά και καταφέρνει να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή!
Ο Λωράν Καντέ («Ελεύθερος ωραρίου») επιβεβαιώνει την κλάση του και με χαμηλούς τόνους, χωρίς το χιμαιρικό κυνήγι της επιτυχίας, χωρίς άγχος, απορρίπτοντας κάθε διδακτισμό και μανιχαϊσμό, ανατέμνει σ` ένα κινηματογραφικό επίτευγμα όχι μόνο την εκπαιδευτική κοινότητα αλλά κυρίως ένα μεγάλο κομμάτι της σύγχρονης παρισινής κοινωνίας. Και λέμε επίτευγμα γιατί η ταινία που βασίστηκε στο ομώνυμο βιβλίο του καθηγητή Φρανσουά Μπεγκοντό, γυρίστηκε στο γυμνάσιο Φρανσουάζ Ντολτό, στο 20ό διαμέρισμα του Παρισιού, μετά από καθημερινή δουλειά και προετοιμασία ενός χρόνου, χωρίς κανένα ηθοποιό, με μαθητές που φοιτούσαν στο Ντολτό και δασκάλους που δίδασκαν εκεί. Ο ίδιος ο Φ. Μπεγκοντό υποδύεται τον κεντρικό ρόλο.
Θέματα όπως η πολυφυλετικότητα, η μετανάστευση, οι ανισότητες, τα προβλήματα της παιδείας, οι παιδαγωγικές μέθοδοι, η πειθαρχία, η επιβράβευση και κυρίως ο καθημερινός, επίπονος Γολγοθάς ορισμένων καθηγητών σχολιάζονται από τους Καντέ και Μπεγκοντό σ` ένα τεστ ευαισθησίας και ειλικρίνειας. Οι δυο τους δεν διεκδικούν τις δάφνες μιας κοινωνιολογικής έρευνας. Απλώς ψηλαφούν ένα ήθος που προσπαθεί να κυριαρχήσει σαν έκφραση πηγαίου σεβασμού και όχι σαν αποτέλεσμα καταναγκασμού. Μέσα στους τέσσερις τοίχους ενός σχολείου οι μαθητές και οι χαμηλόμισθοι καθηγητές τους μοιάζουν ξεχασμένοι από το Θεό, ζώντας στο περιθώριο μιας απρόσωπης σκληρής πραγματικότητας. Κι όμως μέσα σ` αυτή την καθημερινή πλήξη, μέσα σ` αυτά τα σκουπίδια, αναδύονται συγκινητικές αξίες. Το Παρίσι του Διαφωτισμού, των εξεγέρσεων, των ανθρωπιστικών αξιών αναπνέει ακόμα…
Οσοι τώρα από τους θεατές αισθανθούν βαριεστιμάρα και αναρωτηθούν γιατί θα έπρεπε να τους αφορά μια «εκπαιδευτική» ταινία, γυρισμένη ανάμεσα σε τέσσερις τοίχους, η απάντηση, πέρα από τα προφανή, είναι ότι τα γούστα της πλειοψηφίας δε μπορούν να επιβάλλουν ακόμα και την θεματολογία στη τέχνη και ότι οι αισθητικές αντιλήψεις είναι και αυτές ζήτημα παιδείας. Επιπλέον, ό,τι αρέσει στους πολλούς δεν είναι κατ` ανάγκην δημοκρατία. Πάρα πολλές φορές είναι φασισμός.
Ελένη Σταματίου
