Η καλύτερη μεταφορά του σεξπιρικού έργου –κι ας έχουν περάσει 58 χρόνια από την πρώτη προβολή του– στη μεγάλη οθόνη επαναπροβάλλεται στον κινηματογράφο «CAPITOL ΖΕΦΥΡΟΣ». Η συγκεκριμένη ταινία ήταν η εθνική συμμετοχή της Σοβιετικής Ενωσης στον εορτασμό των 400 χρόνων από τη γέννηση του Σέξπιρ.
Η τεράστια επιτυχία της ταινίας είναι συνισταμένη πολλών παραγόντων. Πρώτα-πρώτα υπάρχουν οι συντελεστές της. Σκηνοθέτης ο Κόζιντσεφ, ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες όλων των εποχών («Τριλογία του Μαξίμ», «Ο Δον Κιχώτης» ), μετάφραση στα ρωσικά ο Μπορίς Πάστερνακ, μουσική ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς. Τεράστια είναι η συμβολή των ηθοποιών, με τις ερμηνείες της Οφηλίας κα του Κλαύδιου να είναι αξιομνημόνευτες, αλλά αυτή του πρωταγωνιστή Ινοκέντι Σμοκτουνόφσκι να είναι συγκλονιστική.
Η καινοτομία του Κόζιντσεφ έγκειται κυρίως στην ματιά του πάνω στον Αμλετ. Μέχρι τότε, ο Αμλετ παρουσιαζόταν ως καταθλιπτικός, μελαγχολικός πρίγκιπας, που σιγά σιγά τρελαίνεται μη μπορώντας να αντέξει τις εξελίξεις, ένα έρμαιο της μοίρας του. Ο Αμλετ του Κόζιντσεφ, αντιθέτως, είναι σκεπτικός, πανέξυπνος, οργισμένος, αποφασιστικός, έτοιμος να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να ακολουθήσει τη δική του πορεία. Και φυσικά, ο Κόζιντσεφ έθεσε το μύθο του Αμλετ στην ιστορική του πραγματικότητα, αποκαλύπτοντάς μας στοιχεία που μέχρι στιγμής δεν είχαν αποκαλυφθεί και μας βοηθούν να αντλήσουμε συμπεράσματα από το έργο, ενώ μέχρι τότε ο μύθος παρουσιαζόταν σα μια αέναη υπαρξιακή-φιλοσοφική αναζήτηση.
Γι’ αυτό, εξαιρετικής σημασίας είναι η επιλογή των σκηνών που θα παραμείνουν και των σκηνών που θα παραλειφθούν από το πρωτότυπο (καθότι ολόκληρο το έργο θα απαιτούσε ταινία εξάωρη, πιθανότατα επτάωρη). Χαρακτηριστικό είναι ότι οι περισσότερες μεταφορές του Αμλετ (είτε στο θέατρο είτε στον κινηματογράφο) τελειώνουν στη σκηνή με τους θανάτους του Αμλετ, του Κλαύδιου κτλ. Ο Κόζιντσεφ επέλεξε να δείξει και την επέλαση του νεαρού Νορβηγού Φόρτεμπρας, που υπόσχεται ειρήνη και τάξη στο λαό της Δανίας, αναδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο το ρόλο της εξουσίας και της διεκδίκησής της στην έκβαση του μύθου.
Πρέπει να πούμε ότι η ταινία και εικαστικά είναι άψογη. Γυρισμένη σε ένα επιβλητικό κάστρο, κάπου στην Κριμαία, με τα φαινόμενα της φύσης, τα κύματα, τα σύννεφα να υπογραμμίζουν τα γεγονότα που εκτυλίσσονται, φυσικά με μίνιμαλ διάθεση. Παραδείγματα εξαιρετικής αισθητικής αποτελούν οι σκηνές με την Οφηλία νεκρή, το φάντασμα του βασιλιά Αμλετ, καθώς και αυτή με τον Αμλετ που κρατά τη νεκροκεφαλή. Πρόκειται για μία ταινία που αν δεν την έχετε δει, δεν πρέπει να τη χάσετε κι αν την έχετε δει, αξίζει να την ξαναδείτε.
Ελένη Π.
