Τα σπρεντ τραβούν την ανηφόρα, με σημαίες και με ταμπούρλα… Στις 850 μονάδες βάσης είχε φτάσει το σπρεντ (διαφορά απόδοσης έναντι του γερμανικού ομόλογου βάσης), την περασμένη Τρίτη. Η μέση απόδοση του συγκεκριμένου ομόλογου άγγιξε το 11% (10,95% για την ακρίβεια). Οι συναλλαγές στην Ηλεκτρονική Δευτερογενή Αγορά Τίτλων ήταν ελάχιστες (δεν ξεπερνούσαν τα 35 εκατ. ευρώ), γεγονός που δείχνει ότι οι «επενδυτές» δεν έχουν καμιά εμπιστοσύνη στα ελληνικά ομόλογα και το παιχνίδι παίζεται μόνο από λίγους χοντρούς τζογαδόρους.
Το πρόβλημα δεν είναι στενά ελληνικό (ως αφορμή χρησιμοποιήθηκε η ανακίνηση θέματος πρόωρων εκλογών από τον ίδιο τον Παπανδρέου), αφού την ίδια ώρα δι-ευρύνονταν και τα σπρεντ των ομολόγων όλων των χωρών που εμφανίζουν χοντρό δημοσιονομικό πρόβλημα, αν και το επίπεδό τους απέχει πολύ από το ελληνικό. Για παράδειγμα, το δεκαετές ιρλανδικό ομόλογο πουλιόταν με σπρεντ 473 μονάδων βάσης και το πορτογαλικό 367 μ.β. Μάλιστα, λόγω της πλήρους απουσίας «επενδυτικού» ενδιαφέροντος, την Τρίτη παρενέβη η ΕΚΤ αγοράζοντας ιρλανδικά ομόλογα λήξης το 2019 και το 2025, προκειμένου να συγκρατήσει την κατρακύλα των συγκεκριμένων κρατικών ομόλογων.
Ολες αυτές οι κινήσεις είναι αποτέλεσμα των αποφάσεων που πάρθηκαν στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ. Οταν οι τζογαδόροι του διεθνούς χρηματιστικού κεφάλαιου βλέπουν ότι η ΕΕ είναι ένα βήμα πιο κοντά στην υιοθέτηση της γερμανικής πρότασης για «ελεγχόμενη χρεοκοπία», λογικό είναι να τζογάρουν στα σενάρια χρεοκοπίας και τα σπρεντ ν’ ανοίξουν. Αν μη τι άλλο, αυτό δείχνει πως ήταν μπούρδες όσα έλεγαν ο Παπανδρέου και ο Παπακωνσταντίνου, περί επανάκαμψης της «εμπιστοσύνης των επενδυτών» στην ελληνική οικονομία, επειδή δήθεν πείστηκαν πως το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής (Μνημόνιο) εφαρμόζεται με συνέπεια και απόλυτη επιτυχία.
Ομως, εκπρόσωποι χρηματοπιστωτικών ομίλων και ειδικών εντύπων μιλούν πλέον ανοιχτά για άνοδο του σπρεντ των ελληνικών δεκαετών ομολόγων στις 1.000 μονάδες, πριν το τέλος του έτους. Γιατί; Γιατί περιμένουν ακόμα και συνολική αναδιαπραγμάτευση του Μνημόνιου, όταν δημοσιοποιη- θούν τα αναθεωρημένα στοιχεία της Eurostat για το ελληνικό έλλειμμα και χρέος. Ηδη, ο Παπακωνσταντίνου, που μιλούσε για άνοδο μερικών δεκάτων από το 13,6% του ΑΕΠ που ήταν το έλλειμμα σύμφωνα με την προηγούμενη «απογραφή», έχει κάνει λόγο για κοντά στο 15% (διάλεξε την Κύπρο για να το πει), ενώ ο Παπανδρέου ανέβασε τον πήχη, μιλώντας την Τρίτη για «15% ή και μεγαλύτερο». Πώς, λοιπόν, να μη γίνεται λόγος στη χρηματιστική πιάτσα για 16%; Αυτό σημαίνει ότι το χρέος θα σκαρφαλώσει στο 130% ήδη από το 2009, ενώ το 2010 θα βρεθεί στο 140% με 145%.
Κατά τα άλλα, η κυβέρνηση επιμένει ότι όλα βαίνουν καλώς και πως δεν υπάρχει καμιά προοπτική επαναδιαπραγμάτευσης του ελληνικού χρέους ή… εμπλουτισμού του Μνημόνιου. Δεν ξέρουμε τι ανταπόκριση μπορεί να έχουν αυτές οι διαβεβαιώσεις προεκλογικά, το βέβαιο όμως είναι πως στα dealing rooms των τραπεζών τις ακούνε και γελούν με συγκατάβαση. Αυτοί ξέρουν ότι με το έλλειμμα μεταξύ 15% και 16% και το χρέος μεταξύ 140% και 145% θα χρειαστεί πριν από οτιδήποτε άλλο μια επαναδιαπραγμάτευση του Μνημόνιου. Ανεξάρτητα από το πώς θα το παρουσιάσουν, το βέβαιο είναι πως το Μνημόνιο στηρίχτηκε σε λαθεμένες παραδοχές, τις οποίες εύκολα η τρόικα θα φορτώσει στα περιβόητα greek statistics.
Τι θα περιλαμβάνει αυτή η αναδιαπραγμάτευση; Σε πρώτη φάση μάλλον όχι αναδιάρθρωση του χρέους (ελεγχόμενη πτώχευση), δεδομένου ότι η σχετική συζήτηση στην ΕΕ δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν το Μάρτη (και αν). Μάλλον όχι συζήτηση για επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής, δεδομένου ότι η Γερμανία έχει απορρίψει κάθε τέτοια συζήτηση, πριν ολοκληρωθεί η μίνι-αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης που προωθεί μαζί με τη Γαλλία (αυστηροποίηση κυρώσεων, ελεγχόμενη πτώχευση κ.λπ.). Δεν μπορεί, όμως, το Μνημόνιο να μείνει ως έχει, με μια «μαύρη τρύπα» στις πραγματοποιήσεις του 2010 (κυρίως λόγω της παταγώδους υστέρησης των εσόδων), που θα γίνει ακόμη μεγαλύτερη, λόγω της αναθεώρησης των στοιχείων του ελλείμματος. Υπάρχουν αναλυτές που προβλέπουν ήδη από τώρα ένταξη της Ελλάδας μέσα στο 2011 στο νέο μηχανισμό «στήριξης», αυτόν που προετοιμάζουν η Γερμανία με τη Γαλλία.
Θα απαιτηθεί, λοιπόν, προκειμένου να εγκριθεί η εκταμίευση της τρίτης δόσης του 2010 και των δόσεων του 2011, μια ευρεία αναθεώρηση όλων των στόχων, με την εφαρμογή μιας ακόμα πιο βάρβαρης οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής. Αυτά αναλογίζεται ο Παπανδρέου και έχει βάλει μπροστά το μηχανισμό «αναχώρησης», αναζητώντας συνεταίρους στην εφαρμογή αυτής της πολιτικής.
