«Πράσινη» εμπορική κατασκευή

Βαθύτατη απογοήτευση αισθάνθηκαν οι ανά τον κόσμο θαυμαστές της Γκρέτα Τούνμπεργκ, όταν πληροφορήθηκε ότι κατοχύρωσε εμπορικά το όνομά της, για να μπορεί να βγάζει κέρδη από κάθε χρήση του. Το κράξιμο στο Twitter δεν κόπασε ούτε μετά την… απολογία της ότι το έκανε για να προστατεύσει το κίνημα του οποίου ηγείται.
 
Πώς μπορεί να ηγηθεί ενός οποιουδήποτε κινήματος ένα κορίτσι που μόλις έχει μπει στα 17 και που παρουσιαζόταν ως ηγέτις από τα 15 της; Περισσότερο με μια πετυχημένη εμπορική κατασκευή έμοιαζε το όλο πράγμα. Φυσικά, το κορίτσι «τα λέει». Οπως «τα λένε» η τραγουδίστρια της όπερας μητέρα της, ο ηθοποιός πατέρας της, όπως «τα έλεγε» ο ηθοποιός και σκηνοθέτης παππούς της. Εκτός αυτού, το κορίτσι διαθέτει όλο το «πακέτο»: είναι νέα, είναι γυναίκα, έχει μια «ιδιαιτερότητα» (έχει διαγνωστεί με σύνδρομο Asperger) και μιλάει αποκλειστικά για την κλιματική αλλαγή.
 
Ναι, ακόμα και η ασθένεια αποτελεί διαφημιστικό προσόν για τους σύγχρονους image makers. Και μην ξεχνάμε ότι γύρω από τα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής δε συνασπίζεται μόνο κόσμος ευαισθητοποιημένος στα περιβαλλοντικά ζητήματα, ούτε μόνο μια καλοζωισμένη ελίτ διανοούμενων και καλλιτεχνών, αλλά και καπιταλιστές της λεγόμενης «πράσινης ενέργειας». Κάντε μια σύγκριση ανάμεσα στον πρώην αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Αλ Γκορ, που εμφανιζόταν για χρόνια ως ηγέτης αυτού του κινήματος, και στη μικρούλα Γκρέτα, που το εκπροσωπεί τώρα, και θα καταλάβετε πόσο καλή δουλειά έκαναν οι image makers.
 
Για την ακρίβεια Ο image maker που κατασκεύασε το «προϊόν». Ονομάζεται Ινγκμαρ Ρέντζχογκ και θεωρούνταν «γκουρού της επικοινωνίας». Αυτός ο τύπος, λοιπόν, δημιούργησε μια «πράσινη εταιρία» ονόματι We don’t have time. Η εταιρία του Ρέντζχογκ ασχολείται κυρίως με το Greenwashing. Ελληνιστί «πράσινο ξέπλυμα». Μια καπιταλιστική επιχείρηση καταφέρνει να βάλει στα προϊόντα της τη σφραγίδα «φιλικό προς το περιβάλλον» και… χέζεται στα φράγκα. Φυσικά, τις περισσότερες (για να μην πούμε όλες τις) φορές δεν υπάρχει καμιά φιλικότητα προς το περιβάλλον. Είναι μια ψεύτικη σφραγίδα, ένα «πράσινο ξέπλυμα», επειδή το «πράσινο» πουλάει στις μέρες μας. Ποιο είναι το σύνθημα που χρησιμοποιεί στην καμπάνια της η νεαρή Γκρέτα; Μαντέψτε: We don’t have time! Το όνομα της εταιρίας του Ρέντζχογκ!
 
Οταν αποκαλύφθηκε η σχέση Γκρέτας-Ρέντζχογκ, ο τελευταίος έδωσε μια… καταπληκτική εξήγηση. Περνούσε, είπε, τυχαία έξω από το σουηδικό κοινοβούλιο, είδε ένα κορίτσι να κάθεται μόνο του με ένα πλακάτ, το φωτογράφισε και τότε… ξεκίνησαν όλα. Δημοσίευσε τη φωτογραφία στα social media, μερικές μέρες αργότερα γύρισε ένα ντοκιμαντέρ κτλ. κτλ. Την ίδια στιγμή (δείτε κάτι συμπτώσεις!) κυκλοφόρησε και το βιβλίο της οικογένειας της Γκρέτα. Λίγες μόλις ώρες μετά την πρώτη ανάρτηση του Ρέντζχογκ, δημοσιεύτηκε -όλως τυχαίως- και ένα εκτενέστατο αφιέρωμα στη μεγαλύτερη αστική εφημερίδα της Σουηδίας, την Aftenbladet.
 
Ενας δημοσιογράφος ψυλ-λιάστηκε τη δουλειά και άρχισε να ψάχνει. Ανακάλυψε ότι ο Ρέντζχογκ γνωριζόταν με την οικογένεια της Γκρέτα από καιρό. Είχαν πάρει μάλιστα μέρος σε ένα συνέδριο. Ο Ρέντζχογκ παραδέχτηκε ότι δεν είχε περάσει τυχαία εκείνη τη μέρα έξω από το κοινοβούλιο, αλλά επειδή κάποιος τον είχε ειδοποιήσει για μια διαμαρτυρία που γινόταν εκεί. «Δεν γνώριζα όμως ότι επρόκειτο για μία 15χρονη κοπέλα», είπε!
 
Η εταιρία του Ρέντζχογκ, χρησιμοποιώντας τη Γκρέτα, κατάφερε να μαζέψει 25 εκατ. ευρώ από 500 άτομα! Αυτό το παραδέχτηκε επίσημα. Μετά αποδείχτηκε ότι μεγαλομέτοχοι της εταιρίας είναι δυο πανίσχυρες καπιταλιστικές φαμίλιες της Σουηδίας, που επενδύουν στο real estate και τις τράπεζες.
 
Αφού φτιάχτηκε το είδωλο, η «νέα Ζαν ντ' Αρκ», ήρθε η ώρα να φτιαχτεί και η ΜΚΟ που θα εκμεταλλεύεται το «προϊόν». Ο πατέρας παράτησε το ηθοποιηλίκι και έγινε διευθυντής της ΜΚΟ. Το Γραφείο Τύπου διευθύνει ένας εξπέρ του είδους, ο Ντάνιελ Ντόνερ. Οπως έγραψαν οι λονδρέζικοι «Times», «η Γκρέτα Τούνμπεργκ δεν οδηγεί μόνο ένα περιβαλλοντικό κίνημα, αλλά και ένα οικονομικό κίνημα. Πίσω από το περιβαλλοντολογικό κίνημα που προέκυψε κρύβεται ένα λόμπι από εταιρίες ενέργειας με συμφέροντα σε ανανεώσιμες πηγές, επενδυτικά κεφάλαια και αμοιβαία κεφάλαια ακίνητης περιουσίας».
 
Δεν ξέρουμε πόσο θα εξακολουθήσει να «πουλάει» το «φαινόμενο Γκρέτα», όμως νομίζουμε ότι δε θα κρατήσει πολύ (το κοριτσάκι σε λίγο θα είναι γυναίκα και το προφίλ θα ξεθωριάσει, ενώ πόλεμο θα κάνουν και οι αντίπαλες εταιρίες). Φυσικά, οι δημιουργοί του ειδώλου (και το ίδιο το είδωλο)  θα κονομήσουν πολύ χοντρά. Ηδη, στο σουηδικό Τύπο έχει γραφεί ότι η οικογένεια Τούνμπεργκ έχει μέχρι στιγμής κερδίσει γύρω στο 1 εκατ. ευρώ και η εταιρία του Ρέντζχογκ γύρω στα 2 εκατ. ευρώ από ιδιωτικές δωρεές, από διοργάνωση συναυλιών και από πώληση αναμνηστικών.
 
Ομως, είμαστε σίγουροι πως οι «πράσινοι» καπιταλιστές θα φτιάξουν και άλλα προϊόντα. Οι image makers έχουν αστείρευτη φαντασία και οι έμποροι ψευδαισθήσεων ξέρουν την τέχνη των πωλήσεων. Οπως έχουμε γράψει και άλλες φορές, ο καπιταλισμός ξέρει να πουλάει placebo φάρμακα για κάθε αρρώστεια που προκαλεί στη φύση ή στην κοινωνία. Και να βγάζει κέρδος και από τα ψευτοφάρμακά του.
 
Για να αποκαταστήσουμε την ενότητα του ανθρώπου με το ανόργανο σώμα του (Μαρξ), τη φύση, πρέπει να αγωνιστούμε για την εξάλειψη της αιτίας που έχει διαταράξει αυτή την ενότητα. Πρέπει να αγωνιστούμε για να εξαλείψουμε τον καπιταλισμό. Η προστασία της φύσης είναι καθήκον της προλεταριακής επανάστασης. Υπ' αυτό το πρίσμα πρέπει να δίνεται κάθε επιμέρους αγώνας.