«Εφυγε ο τελευταίος επαναστάτης». Μ’ αυτόν τον τίτλο ανήγγειλε η μεγαλύτερη αστική φυλλάδα της χώρας μας τον θάνατο του 97χρονου Σαντιάγο Καρίγιο. Δικαιολογημένες οι τιμές από την ισπανική αστική τάξη (σύμπασα η πολιτική και πολιτειακή ηγεσία –πλην της βασιλικής οικογένειας– αντιπροσωπεύτηκε στην κηδεία του), δικαιολογημένες οι τιμές και από τον αστικό Τύπο σε όλο τον κόσμο (και τον ΣΥΡΙΖΑ, βεβαίως, βεβαίως), όχι όμως και επαναστάτης ο Καρίγιο. Και μάλιστα ο τελευταίος. Ευτυχώς το απέφυγαν για τον Κύρκο, γιατί θα τον γελοιοποιούσαν τη μέρα της κηδείας του. Ο Καρίγιο, όμως, βρισκόταν μακριά, οι νεότερες γενιές δεν γνωρίζουν καν το όνομά του, οπότε έκριναν πως με ψέματα και υπερβολές θα τιμούσαν όχι τον ίδιο ως ιστορικό πρόσωπο, αλλά την αποστασία που αυτός πάντοτε υπηρέτησε.
Γι’ αυτές τις νεότερες γενιές, λοιπόν, που δεν ξέρουν και πολλά (εκτός αν έχουν διαβάσει σχετικά), πρέπει να γράψουμε δυο λόγια για τον εκλιπόντα. Ο Καρίγιο υπήρξε ένα μεσαίο στέλεχος κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφύλιου. Στην κορυφή του ΚΚ Ισπανίας αναρριχήθηκε χάρη στην εύνοια των χρουτσιοφικών. Ηταν το κατάλληλο πρόσωπο για να συμβολίσει την περίοδο της «αποσταλινοποίησης» και της «ειρηνικής συνύπαρξης», ενώ η Ντολόρες Ιμπαρούρι («Πασιονάρια»), μολονότι δεν ήρθε σε σύγκρουση με τους χρουτσιοφικούς, συμβόλιζε παλιότερες εποχές, επαναστατικές.
Μέχρι το τέλος του φρανκικού καθεστώτος ο Καρίγιο δεν έκανε τίποτ’ άλλο από το να καταφέρεται ενάντια στις οργανώσεις που έκαναν ένοπλη αντίσταση στη φασιστική δικτατορία. Στη συνέχεια, με νόμιμο πια το κόμμα του, υπήρξε εκ των πρωταγωνιστών του «ευρωκομμουνισμού», της πιο δεξιάς πτέρυγας του ρεβιζιονισμού. Ομως, αυτός τράβηξε πέρα και από τους Μαρσέ και Μπερλίνγκουερ. Πριν ακόμη την κατάρρευση της «Σοβιετικής» Ενωσης και όσα ακολούθησαν, σχεδίασε τη διάλυση του κόμματός του και την προσχώρηση στο Σοσιαλιστικό Κόμμα, του οποίου ονειρευόταν να γίνει ηγέτης. Τραβούσε πάντα δεξιά, πιο δεξιά, γι’ αυτό δεν τον άντεξε ούτε το ίδιο το «ευρωκομμουνιστικό» κόμμα του. Δικαίως, λοιπόν, το αστικό στρατόπεδο τιμά έναν τέτοιον αποστάτη.
ΥΓ: Σφόδρα κριτικός ο «Ριζοσπάστης» για τον Καρίγιο στο μικρό σημείωμα για το θάνατό του. Καλύφτηκε και πάλι πίσω από την ασθενή μνήμη ή και την άγνοια. Αστέρι του χρουτσιοφισμού υπήρξε ο Καρίγιο και ανέτειλε την εποχή που ανέτειλε και ο Φλωράκης και όλοι οι υπόλοιποι αποστάτες. Αλλά και την εποχή που λανσάριζε τον «ευρωκομμουνισμό», μαζί με τους Μπερλίνγκουερ και Μαρσέ, πάλι σύντροφός τους ήταν, όπως και οι άλλοι δύο. Δε θυμόμαστε αν κάποια στιγμή τον έφεραν για συντροφική επίσκεψη στην Ελλάδα, θυμόμαστε όμως τις τιμές που επιδαψίλευσαν στον Μπερλίνγκουερ όταν ήρθε για επίσκεψη στο αδελφό κόμμα.